به گزارش باشگاه خبرنگاران مهمترین اصل در رسیدن به توسعه پایدار از طریق گسترش بخش معدن و صنایع معدنی ، توجه همزمان به سه اصل اقتصادی ، زیست محیطی و اجتماعی بخش معدن است که هرگاه به این سه بخش در کشور به طور همزمان توجه شده است بخش معدن ، توسعه بالاتر و به تبع آن توسعه اقتصادی پایدار را تجربه کرده‌اند و این تجربه می‌تواند به کشورهای در حال توسعه در رسیدن به توسعه پایدار کمک کند

استان همدان هم از جمله استان هایی است که ظرفیت زیادی در بخش معدن دارد و با یک برنامه ریزی مناسب می تواند از این منابع مهم و استراتژیک در راستای توسعه خود بهره برداری کند.

در استان همدان 260 معدن فعال وجود دارد و وجود معادن سیلیس ، فلدسپات ، معادن غنی لاشه آهکی ، سنگ آهن ، پگماتیت ، میکا ، آندالوزیت ، گارنت ، انواع گرانیت‌ها ، پوزولان ، سیلیس ، پوکه معدنی ، دولومیت ، تراورتن تالک ، شن و ماسه و لاشه ساختمانی سبب شده تا همدان را یک استان معدن خیز بدانیم.

تاکنون 270 نوع ماده معدنی در استان همدان شناسایی شده است که کشف معادن اندولوزیت و یاقوت آبی از مواردی است که استان همدان را در سرمایه گذاری در این بخش مستعد نشان می دهد.

آقای خیریانپور معاون برنامه ریزی استانداری همدان با اشاره به رتبه خوب استان همدان در بخش معدن می گوید : این استان به لحاظ ذخیره معدن رتبه هشتم کشور و از نظر استخراج معادن رتبه هیجدهم را دارد.

معاون امور معادن سازمان صنعت معدن و تجارت استان همدان با اشاره به ظرفیت های معادن استان می گوید : این معادن به طور مستقیم برای 2 هزار و 286 نفر اشتغال ایجاد کرده و ذخایر کشف شده قطعی از آنها بیش از یک هزار و 700 میلیون تن و استخراج واقعی سالانه بیش از هفت میلیون تن است.

سیدعلی اصغر اولیایی می گوید : بعضی از این مواد از جمله آندالوزیت ، دولومیت ، سیلیس و فلدسپات به علت کیفیت و کمیت بالای آن در استان شاخص و منحصر به فرد بوده و در کشور از جایگاه بالایی برخوردار است.

رئیس سازمان نظام مهندسی معدن همدان هم می گوید : در تهیه نقشه‌های ژئو شیمی معادن 32 منطقه امید بخش برای بهره‌برداری در بخش معادن استان شناسایی شده است.

حقیقی می افزاید : کل مساحت معادن استان 6 هزار و 122 کیلومتر مربع ،‌ مساحت معادن دارای پروانه اکتشاف 467 کیلومتر مربع ، مساحت گواهی کشف 32 کیلومتر و مساحت محدوده درخواست اکتشاف 588 کیلومتر مربع است.

وی با اشاره به ذخایر معادن استان می گوید : در معادن استان 110 میلیون تن ظرفیت ذخیره مواد معدنی آلومینوسیلیکات و آندالوزیت را دارد که این مواد در ساخت آجرهای استراتژیک در مباحث متادولوژی کاربرد دارد

رئیس سازمان نظام مهندسی معدن همدان معتقد است تنها استان در غرب کشور هستیم که شرکت مشاور معدن داریم اما متاسفانه باید گفت : با وجود این معادن و استعداد استان همدان در این زمینه هنوز شاهد پیشرفت چشمگیری در حوزه معدن نیستیم که نشان از وجود مشکلاتی در این بخش دارد.

یکی از این مشکلات بحث ساماندهی معادن است که به نظر می رسد برداشت های بی رویه ای از معادن صورت می گیرد و حتی استاندار همدان از وجود برخی رانت خواری ها در این عرصه خبر داده بود.

آقای آزاد اخیرا با اشاره به اینکه از بحث ساماندهی معادن کوتاه نخواهم آمد گفت : باید محدوده هایی برای برداشت معادن سلیس مشخص شده و در غیرآن برداشت ها متوقف شود.

استاندار همدان با اشاره به لزوم بهره برداری مناسب از معادن می گوید : باید تخریب منابع طبیعی به حداقل و برداشت های غیر مجاز از معادن متوقف شود.

یکی دیگر از مشکلات هم خام فروشی سنگ های اکتشافی در استان است.

خیریانپور معاون برنامه ریزی استاندار همدان دراین زمینه می گوید : انتقال مواد خام معدنی از معادن استان همدان به سایر نقاط کشور و ناتوانی در فراوری ذخایر معدنی سبب شده تا استان همدان از نظر ذخایر معدنی در رتبه هشتم کشوری و از نظر بهره برداری از معادن در رتبه هفدهم کشوری قرار گیرد که این جایگاه مناسب همدان نیست.

اولیایی معاون معدنی سازمان صنعت معدن و تجارت استان همدان هم می گوید : با توجه به اینکه ذخایر بالایی در استان وجود دارد اما به علت نداشتن صنایع معدنی و صادرات ارزش افزوده برای مواد معدنی در استان نداریم.

اخیرا قهرمانی مطلق فرماندار همدان نیز با انتقاد از فروش خام مواد معدنی در استان همدان گفته بود : خیری در خام فروشی نیست و باید به طرف ایجاد صنایع تبدیلی و ارزش افزوده حرکت کرد.

نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس هم وجود معادن ارزشمند مانند اندولوزیت و یاقوت آبی را نشان از ظرفیت بالای معدنی استان اعلام می کند و می گوید : تاکنون 11 هزار میلیارد ریال به بنگاه های زود بازده پرداخت شده است که اگر 2 هزار و 500 میلیارد ریال آن به معادن تعلق می گرفت بسیاری از مشکلات این بخش رفع می شد.

ابراهیم کارخانه‌ای می افزاید : چهار درصد کل معادن کشور در استان همدان قرار دارد در صورتی که سهم اشتغالزایی این معادن تنها 16 درصد است که این امر نشانگر غیر فعال بودن بسیاری از معادن است.

از دیگر مشکلات معدن در استان را می توان حمایت نکردن دولت از معدن داران اعلام کرد که موجبات غیرفعال شدن معادن را درپی دارد البته نبود پشتوانه علمی برای معدان داران نیز درخور توجه است که همت مسئولان امر را می طلبد.

مجموعه عواملی که در بالا ذکر شد و برخی عوامل دیگر موجب شده است که تعداد زیادی از معادن به حالت تعطیل یا نیمه تعطیل درآیند.

رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان همدان در این زمینه می گوید : از مجموع 260 معدن استان تعداد 140 واحد تعطیل هستند.

سعید سیاری می افزاید : 104 مورد از معادن استان به دلیل مشکلات محلی ، اختلافات داخلی ، کاهش تقاضای بازار ، عدم سرمایه‌گذاری و مشکلات ادرای و برخی نیز بدون دلیل تعطیل هستند.

فرماندار همدان هم پیش از این با اشاره به غیر فعال بودن 50 درصد معادن شهرستان همدان گفته بود هم اکنون در شهرستان همدان 70 معدن وجود دارد که از این تعداد 38 معدن غیرفعال است.

نعمت الله حقیقی رئیس سازمان نظام مهندسی معدن همدان سهم معدن درآمد استان را 12 درصد اعلام می کند و می گوید : این میزان با ایجاد صنایع فرآوری و سرمایه گذاری به 17 درصد قابل افزایش است.

قاسمی یکی از فعالان عرصه معدن یکی از موانع موجود در حوزه معدن را مراحل سخت گرفتن مجوز بهره برداری می داند و معتقد است حمایت معدن داران از طریق اعطای تسهیلات ارزان قیمت می تواند به اکتشاف و استخراج مواد معدنی در استان همدان سرعت بخشد.

با توجه به مطالب مطرح شده در می یابیم که حوزه معدن استان زمینه مناسب سود آور و اشتغالزایی است که از دید سرمایه گذاران پنهان مانده است و می طلبد که مسئولان امر با توجه بیشتر به این بخش زمینه های سرمایه گذاری را در آن ایجاد کنند.

به نظر می رسد جذب سرمایه گذار چه در بخش اکتشاف و چه در بخش صنایع فرآوری ، ارائه تسهیلات بانکی به فعالان عرصه اکتشاف و فرآوری محصولات معدنی ، ایجاد مراکز تحقیقات معدنی و آماده سازی زمینه ورود افراد متخصص در عرصه اکتشاف و بهره برداری بتواند تا حدودی مشکلات معدن استان را رفع کند./س