خبرنگار نجات‌بخش یک رسانه تلقی می‌شود، اما این قشر تلاشگر که چرخ عظیم رسانه‌ها را به حرکت در می‌آورد، گاه با نامهربانی‌هایی مواجه می‌شود که شایسته اینگونه رفتار نیست.

برنامه‌ریزی دقیق و کارآمد به منظور توسعه بسترهای کار خبرنگاری و مطبوعات و اعتلای شغل روزنامه‌نگاری جزو وظایف مسئولان و دست‌اندرکاران عرصه رسانه است.

گیلان دومین استان کشور است که 70 سال پس از تهران با انتشار نخستین نشریه با نام «خیرالکلام» در سال 1325 قمری پا بر عرصه وجود گذاشت و پس از آن روزنامه‌هایی مانند «نسیم شمال» در گیلان انتشار یافت که در شمار بهترین روزنامه‌های ایران قرار گرفت.

روزنامه «انجمن ملی ولایتی گیلان» نیز در سال 1325 در رشت منتشر شد که در هفته چهار شماره به چاپ می‌رسید.

«ساحل نجات» نیز نخستین روزنامه‌ای است که در سال مذکور در بندرانزلی منتشر شد و در سال‌های بعد روزنامه‌هایی مانند گیلان، سروش، موید، دبیریه، اتفاق، تمدن، دستور، اخوت، نجات، صدای رشت، ندای رشت، زمان وصال، عصر سعادت، جنگل و... در گیلان انتشار یافتند.

غیر از روزنامه‌ها و نشریات مذکور تعدادی پروانه انتشار روزنامه به نام افراد نیز در گیلان صادر شد که از سرنوشت آنها اطلاعاتی در دست نیست و تنها اسامی برخی از افراد صاحب امتیاز نشریات در کتاب چهره مطبوعات معاصر درج شده که مشخص نیست صاحبان امتیاز موفق به چاپ روزنامه و یا مجله خود شده باشند.

انتشار روزنامه‌ها از سال 1325 تاکنون نشان‌دهنده سابقه فرهنگی گیلان  بوده و امروز انتشار نشریات در این استان به 150 نشریه رسیده است.

جامعه مطبوعات گیلان دارای خانواده بزرگی است، به طوری که در هر جلسه هر چند کم‌اهمیت، بالغ بر 50 تا 60 نفر به عنوان خبرنگار شرکت می‌کنند.

خبرنگار در عرصه رسانه دارای تعریف مشخصی است، یعنی اینکه یک خبرنگار پس از گذراندن دوره آموزش تخصصی و با توجه به مسئولیت اجتماعی خود، اقدام به جمع‌آوری و ساماندهی اخبار و رویدادهای جامعه می‌کند.

آنچه که جامعه رسانه گیلان را آزار می‌دهد، وجود افراد آموزش ندیده در عرصه مطبوعات است، هر چند دوره‌هایی توسط خانه مطبوعات استان در گذشته برگزار شد، اما کافی نبود و برخی‌ها هنوز با چگونگی خبرنویسی ناآشنا هستند و عادت به کپی‌برداری دارند.

مرز بین خبرنگار و ویزیتور مشخص شود

یکی از خبرنگاران رسانه دیجیتالی استان با اشاره به فرا رسیدن 17 مرداد روز خبرنگار اظهار کرد: خبرنگار دارای واژه‌ای است که بسیاری از افراد حتی مدیران استانی با آن بیگانه هستند.

وی با بیان اینکه تفاوت بین ویزیتور و خبرنگار در گیلان شناخته شده و قابل درک نیست، افزود: همین مسئله موجب بروز مشکلاتی در جامعه خبری استان شده است.

این خبرنگار گیلانی، با اشاره به اینکه خبرنگار باید از ظرفیت کار رسانه خود آگاه باشد، گفت: به نظر بنده خبرنگار باید رسانه را بشناسد و سپس پا بر این عرصه بگذارد.

وی با انتقاد از حضور تعداد زیادی از افراد رسانه‌های مختلف استان با نام خبرنگار در نشست‌ها و جلسات مدیران دستگاه‌ها، تصریح کرد: همه کسانی که در جلسات مدیر یک دستگاه حضور می‌یابند، خبرنگار نیستند، بلکه تعداد زیادی از آنها با نگاه مادی و گرفتن رپورتاژآگهی در این جلسات شرکت می‌کنند، به طوری که پس از پایان هر نشست می‌بینیم چگونه دست به دامان مدیر و یا روابط عمومی می‌شوند تا بابت خبری که خودشان نمی‌نویسند و کپی‌برداری شده است، پول بگیرند.

این خبرنگار، ساماندهی خبرنگاران و مرزبندی بین ویزیتور و خبرنگار را از موضوع‌های مهم عنوان کرد و گفت: در گیلان متولی اصلی این امر مشخص نیست.

نبود مسکن مهم‌‌ترین مشکل خبرنگاران گیلان است

خبرنگار یکی از روزنامه‌های گیلان نیز مشکلات جامعه مطبوعات استان را بسیار زیاد دانست و اظهار کرد: خبرنگاران گیلانی مشکلات زیادی دارند.

وی افزود: خبرنگار گیلانی مسکن ندارد و با توجه به حرفه سخت و استرس‌زا در کار خبر، حقوقی که دریافت می‌کند بسیار اندک است و کفاف زندگی او را نمی‌دهد، بنابراین مجبور هستند رپورتاژ‌آگهی بگیرند تا امورات را بگذرانند.

این خبرنگار گیلانی، گفت: خبرنگاران نیاز به حمایت مسئولان دارند، اما برخورد برخی اداره‌های استان خوب نبوده و آزاردهنده است.

وی توجه به معیشت خبرنگاران را با اهمیت خواند و اذعان کرد: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی که متولی جامعه مطبوعات استان است، هیچ حمایتی از ما نمی‌کند.

روز خبرنگار تنها یک روز است

خبرنگار یکی از هفته‌نامه‌های گیلان نیز روز خبرنگار را تنها یک روز دانست و اظهار کرد: هر سال تنها یک روز را به خبرنگار اختصاص می‌دهند تا از او تجلیل کنند، اما همواره بدترین مراسم تجلیل‌ها برای خبرنگاران برگزار می‌شود.

وی افزود: روز خبرنگار هیچ سازماندهی مناسبی ندارد و هر سال در این روز می‌بینیم که صاحب امتیاز یک نشریه به تعداد لیستی که به او داده می‌شود، اعضای خانواده‌اش را برای مراسم تجلیل روز خبرنگار معرفی می‌کند، در حالی که در تمام سال دوندگی‌ها مال ماست، اما روز خبرنگار به نام کسانی برگزار می‌شود که حتی هیچ آشنایی با کار و حرفه خبرنگار ندارند.

این خبرنگار گیلانی با اشاره به اینکه روز خبرنگار برای ما با روزهای دیگر تفاوتی ندارد، گفت: خبرنگار دغدغه معیشتی دارد و حتی باید نیمی از حق بیمه‌اش را خودش پرداخت کند و رفتار جامعه نیز با خبرنگار در شأن او نیست و مدیران با کار و حرفه خبرنگاری آشنا نیستند و حتی روز خبرنگار هم مال ما نیست، بنابراین ما قشر از یاد رفته جامعه هستیم با وجود اینکه همه جا حضور داریم.

خبرنگار آزاده و مجاهد است

نماینده ولی فقیه در گیلان نیز با تبریک فرا رسیدن روز خبرنگار اظهار کرد: وقتی در رسانه‌ها جریان سوریه را دنبال می‌کنم، می‌بینم خبرنگاران در میان آتش خبر تهیه می‌کنند تا جامعه از واقعه‌ای که رخ می‌دهد، آگاه شود.

آیت‌الله زین‌العابدین قربانی، خبرنگاران را افرادی آزاده و مجاهد خواند و افزود: خبرنگار می‌تواند کشوری را آبرومند و یا در برخی از مسایل بی‌آبرو کند.

وی، ادامه داد: توصیه می‌کنم خبرنگاران مسایلی را مطرح کنند که موجب حفظ آبروی نظام در برابر دشمنان شود و انتقاد سازنده داشته باشند.

امام جمعه رشت با اشاره به اینکه خبرنگاران منعکس‌ دهنده مشکلات جامعه هستند، تصریح کرد: انعکاس مشکلات جامعه مدیران را مجبور به برطرف کردن آنها می‌کند.

وی با قدردانی از تلاش‌های خبرنگاران، اذعان کرد: خبرنگاران در تهیه خبر و گزارش، جناحی و گروهی عمل نکنند، زیرا این کار به جامعه ضرر می‌رساند.

قربانی، خبرنگاران را چشم بینای جامعه خواند و یادآور شد: کار خبرنگار باید بر اساس حق و عدالت باشد.

خانه مطبوعات آینده خبرنگاران را ساماندهی کند

معاون فرهنگی مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان نیز با بیان اینکه اساسنامه خانه مطبوعات بارها بازنگری و ثبت شده است، اظهار کرد: تعامل با خانه مطبوعات حقیقی و حقوقی است.

محمد حسن‌پور، اداره کردن نشریات گیلان را حرفه‌ای ندانست و افزود: مدیران مسئول مطبوعات تا زمانی که مخل نظام نباشند، در درج مطالب آزاد هستند.

وی ساماندهی خبرنگاران گیلان را از برنامه‌های مهم ذکر کرد و گفت: انتظار می‌رود خانه مطبوعات گیلان در فعالیت آینده خود بتواند خبرنگاران را ساماندهی کند.

معاون فرهنگی مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان، مشخص شدن مرز بین خبرنگار و ویزیتور را از برنامه‌های این اداره کل ذکر کرد.

وی درباره حضور خبرنگاران در جلسات مدیران دستگاه‌های اجرایی استان، تصریح کرد: قرار است خبرنگاران دارای کارت شوند و به مدیران دستگاه‌های اجرایی ابلاغ می‌شود تا از ورود خبرنگاران بدون کارت جلوگیری کنند.

حسن‌پور به برگزاری دوره‌های آموزشی خبرنگاری در گیلان اشاره کرد و متذکر شد: سال‌ گذشته خانه مطبوعات دوره‌هایی را برگزار کرد که امیدواریم دوره‌های آموزشی افزایش یابد، زیرا ارتقای نشریات بستگی به دوره‌های آموزشی است.

تجلیل از خبرنگار در شأن این قشر برگزار شود/صدور مجوز 25 نشریه جدید در گیلان

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان نیز افزایش کمیت نشریات استان را مهم عنوان کرد و گفت: تنوع فعالیت فرهنگی و هنری در گیلان زیاد است و استفاده درست از آنها باید مد نظر قرار گیرد.

علی اسماعیل‌پور، عمل به قانون مطبوعات را یک اصل دانست و افزود: رسانه‌ها نسبت به اوضاع فرهنگی و اجتماعی جامعه آگاه هستند و قانون مطبوعات، دستورالعمل رفتار فعلی ماست.

وی پرداختن به اخبار درست و به موقع در جامعه را اساس کار خبرنگار عنوان کرد و ادامه داد: انتقال اخبار درست به جامعه از مشکلات جلوگیری می‌کند.

این مسئول، آگاهی رساندن صحیح را جزو وظایف رسانه‌های دانست و خبرنگاران را اقشار پرتلاش و سخت‌کوش جامعه معرفی کرد.

وی با اشاره به برگزاری مراسم روز تجلیل از خبرنگاران، تصریح کرد: 17 مرداد روز خبرنگار است اما به دلیل مصادف شدن با قبل یا بعد از عید فطر مراسم این روز یک هفته با تأخیر و در روز 24 مرداد برگزار می‌شود.

اسماعیل‌پور از فعالیت 150 نشریه محلی، 9 خبرگزاری و 57 هفته‌نامه در گیلان خبر داد و خاطرنشان کرد: بالغ بر یک هزار نفر در این نشریات فعالیت می‌کنند.

وی درباره صدور مجوز به نشریه‌های جدید در گیلان یادآور شد: سال گذشته در کل کشور 706 نشریه مجوز فعالیت گرفتند که از این تعداد 25 نشریه متعلق به گیلان است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان از رسانه‌های استان خواست تا بیشتر به اخبار روستاها توجه داشته باشند.

وی متذکر شد: توجه به مسایل مختلف روستاها به ویژه در بحث فرهنگی مشکلات را کاهش می‌دهد./ج1