به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران شیراز، با توجه به نگاشته­های الواح گلی تخت­جمشید، شهرستان نیریز بنام «نای­زی» یعنی «کارگاه اسلحه­سازی» معروف بوده، آب و هوای آن معتدل و گرم می­باشد و در شمال غربی آن دریاچه بختگان واقع شده است.

شهرستان نیریز امکن تاریخی فراوانی دارد. از جمله ی این آثار مسجد جامع کبیر نی ریز از مساجد قدیمی است که سبک معماری ایوان آن به شیو معماری دوران ساسانی می­باشد. این مسجد دارای محرابی با گچبری­های بسیار با ارزش است. در این مسجد در دوره­های عضدالدوله دیلیمی، سلجوقی و خوارزمشاهی مرمت­هایی صورت گرفته است.

همچنین قلعه (اس . پی .آر) نی ریز از قلعه های نظامی نیروهای انگلیسی و هندی در جنگ جهانی اول است که از سنگ وساروج ساخته شده است.

در وسط آن حیاط و در اطراف آن حجره و اتاق­های متعدد واقع شده و در چهارگوش آن چهار برج جهت نگهبانی وجود دارد. از دیگر آثار شهرستان نی­ریز مقبره احمد نیریزی، کاروانسرای نی­ریز، دره زیبای پلنگان و بیدخویه، آبشار فصلی تارم، قنات­های شادابخت، کتان و خباز است.

همچنین نیریز از جاذبه های طبیعی بسیار زیبایی برخوردار است که در زیر می آید.

منطقه حفاظت شده بهرام گور

این منطقه با وسعت 260 هزار هکتار در فاصل 40 کیلومتری شهرستان نی­ریز در بخش قطرویه قرار گرفته است. گونه­های نادری از جانوران شامل یوزپلنگ، گورخر آسیائی قوچ، میش، هوبره و گربه وحشی در این منطقه وجود دارد. پوشش گیاهی این منطقه شامل قیچ، گز، بادام کوهی، درمنه، انواع گون، آویشن و آنغوزه می­باشد.

منطقه حفاظت شده بختگان

این منطقه با وسعت بیش از 300 هزار هکتار متشکل از دریاچه بختگان و جزیر نرگس است که با پوشش گیاهی متنوع و گونه­های متفاوت جانوری و پرندگان مهاجر از جمله فلامینگو، پلیکان، درنا، اردک و غاز وحشی مکانی مناسب جهت بازدید گردشگران می­باشد.

کوهستان و درهٔ پلنگان

در شرق شهرستان نی ریز واقع شده و دارای رودخانهٔ فصلی می‌باشد.

باغ بیشه

در قسمت جنوب دره، باغ بیشه و چشمه‌ای با آب زلال و گوارا و جود دارد. درختان انجیر و بادام کوهی سراسر کوههای این منطقه را پوشانده و در بهار پوشش گیاهی از گلهای شقایق به چشم می‌خورد.

چشمهٔ برنجزار

چشمهٔ برنجزار از درهٔ پلنگان سرازیر می‌شود^.

بید بخون

بید بخون در جنوب نیریز و حدود ۵ کیلومتری نی ریز واقع شده‌است. شهرت این مکان به دلیل وجود سه درخت چنار قدیمی و چشمهٔ یاقوتی می‌باشد. در اطراف این مکان نیز درختان انجیر، ارژن، بادام و بادام کوهی به چشم می‌خورعلت این نام گذاری وزش بادها به سمت درختان بوده که در اصطلاح به آن بید بخوان گفته می‌شود که به زبان محلی بید بخون معروف است.

آسیاب شادابخش

از قدیمی‌ترین آسیاب‌های شهرستان نی ریز می‌باشد که امروزه آسیاب از بین رفته‌است و قنات شادابخش به علت خشکسالی در حال خشک شدن است.

آسیاب خبار

از آسیاب خبار که در کنار قنات خبار واقع شده آثاری بر جای مانده‌است. تا حدود سال ۱۳۵۰ از آن برای آسیاب کردن گندم استفاده می‌شده است^.

آسیاب آبادزردشت

از این آسیاب اثری باقی نمانده‌است. هم اکنون سر چشمه قنات آن تفرجگاه می‌باشد.

آبشار فصلی تارم

این آبشار در کوه قبله واقع است و در سالهای پر باران به مدت چند ماه جریان دارد. این آبشار از مرتفع‌ترین آبشارهای استان می‌باشد. در بالای آبشار باغهای انگور وجود دارد^.

باغهای انار و بادام

در اطراف شهرستان واقع شده‌است که عموما به وسیلهٔ آب قناتهای ذکر شده آبیاری می‌شود^.

جنگلهای انجیر و بادام کوهی

در فصل بهار شکوفه‌های بادام کوهی زیبایی و طراوت خاصی به این منطقه می‌بخشد./ز