یکی از آن هزاران اثری که گویای حس عمیق استادکار خالق اثر است، کتابتیست که به دست استاد خوشنویس جان گرفته است و در این میان خوشنویسان هنرمند قمی، این حس عمیق را به اوج رسانده اند تا آنجایی که هنر آنان بر بلندای ضرائح ائمه معصومین (ع) خودنمایی می کند.

به گفته علیرضا بخشی، رئیس انجمن خوشنویسان قم از جمله این خوشنویسان هنرمند استاد سید محمد حسینی موحد است که تاکنون کتیبه های ضریح امام حسین (ع)، امامین عسکریین (ع) و امام رضا (ع) همچنین کتیبه های مکان های مهمی در سطح کشور از جمله مصلی تهران را کتابت کرده است.

بخشی یادآور می شود: استاد احمد عبدالرضایی نیز از جمله دیگر استادان خوشنویس قمی است که تا کنون کتیبه های عتبات عالیات، مسجد امام حسن عسکری (ع) در قم و مصلی تهران را کتابت کرده است.

کتابت کل قرآن کریم به دست هنرمندان خوشنویس قمی

اما دستان توانمند هنرمندان خوشنویس قمی خالق آثار معنوی دیگری نیز بوده که از جمله آنها کتابت قرآن کریم به خط خوش است و در این میان برخی کل قرآن و تعدادی نیز بخش هایی از آن را به خط خوشنویسی کتابت کرده اند.

استاد علیرضا بخشی که خود از هنرمندانی است که کل قرآن کریم را به خط خوشنویسی کتابت کرده در این خصوص می گوید: از جمله هنرمندان خوشنویس قمی که کل قرآن را به خط خوش کتابت کرده اند می توان به استاد احمد عبدالرضایی، رضا بنی رضی و ابوالفضل خراعی اشاره کرد که این افراد آثار نفیسی از کتابت قرآن دارند که به چاپ نیز رسیده است و در میان این استادان استاد بنی رضی تا کنون 2 بار موفق به کتابت قرآن به خط نسخ فارسی شده است.

قم در زمینه خطوط خوشنویسی نسخ و ثلث جایگاه اول را در کشور دارد

استان قم به لطف وجود هنرمندان بزرگ خوشنویسی که برخی از آنان از جمله استاد سید محمد حسینی موحد از استادان بین المللی این هنر به شمار می رود و آوازه زیبایی آثارش در بین اهل هنر این رشته در کشورهای مختلف پیچیده است، بالاترین جایگاه کشور در 2 رشته خوشنویسی نسخ و ثلث را دارد.

به گفته بخشی، رئیس انجمن خوشنویسان قم هنرمندان نسخ و ثلث نویس استان قم هر ساله در جشنواره ها و مسابقات مختلفی که در سطح کشور برگزار می شود، حرف اول را می زنند و تمامی مقام های اول، دوم و سوم همیشه از آن هنرمندان قمی است.

به اعتقاد وی، علت توفیق بیشتر هنرمندان خوشنویس قمی در رشته های نسخ و ثلث فراهم بودن بستر آموزش این 2 رشته به مدد استادان برجسته استان و خلاهایی بوده که خوشنویسان قمی در زمینه این رشته ها در کشور احساس می کردند، از این رو عیار خط هنرمندان هم استانی در این 2 رشته رشد بیشتری داشته است.

بخشی با بیان این که تعداد هنرمندان رشته های نستعلیق و شکسته نستعلیق در کشور زیاد است، یادآور می شود: با این وجود هنرمندان قمی در این رشته ها هم حرف های زیادی برای گفتن دارند و به مرور این اتفاق برای رشته های نستعلیق و شکسته نستعلیق هم در حال روی دادن است به طوری که طی سال های اخیر در تمامی جشنواره ها و مسابقات برگزار شده در سطح کشور همیشه هنرمندان قمی در این رشته ها جزو نفرات تقدیری هستند.

210 نفر فارغ التحصیل انجمن خوشنویسان قم

رئیس انجمن خوشنویسان قم همچنین در خصوص تعداد هنرمندان خوشنویسی که در استان فعال هستند می گوید: از 33 سال قبل که انجمن خوشنویسان قم راه اندازی شد تا کنون 210 نفر فارغ التحصیل این انجمن بوده اند که از این میان 110 نفر عضو اصلی انجمن هستند.

وی با بیان این که درجه انجمن خوشنویسان قم درجه یک است، اضافه می کند: هنرجویان بعد از ورود به انجمن، یک دوره چهارساله در دوره های مقدماتی، متوسط، خوش، عالی و ممتاز را در چهار قلم نستعلیق، شکسته نستعلیق، ثلث و نسخ می گذرانند که در پایان هر دوره نیز آزمونی برگزار و به قبول شدگان گواهی دوره مرتبط اعطا می شود.

36 خوشنویس قمی مدرک فوق ممتاز و هفت نفر مدرک استادی درجه یک هنری دارند

البته گاهی هنرجویان آنقدر از خود همت و استعداد نشان می دهند که دوره چهارساله را 2 ساله طی می کنند، این را بخشی می گوید و اضافه می کند: از تعداد 210 نفر فارغ التحصیل انجمن خوشنویسان قم تعداد 36 نفر مدرک فوق ممتاز و تعداد هفت نفر نیز مدرک استادی درجه یک هنری دارند.

بدون شک وقتی اثری فاخر به دست استاد خوشنویس کتابت می شود جای آن دارد تا این اثر هنری در پیش چشمان دیگران نیز به نمایش گذاشته شود تا آنان نیز از این زیبایی بهره مند شوند، بخشی در مورد این که آیا تاکنون آثار هنرمندان خوشنویس استان قم در کشورهای دیگر نیز به نمایش درآمده است یا خیر؟ تصریح می کند: طی سال های گذشته نمایشگاه هایی از هنرمندان خوشنویس استان در کشورهای مالزی، سوریه و قطر برپا شده است و امسال نیز در نمایشگاه هفته فرهنگی قم در کشور تایلند آثار هنرمندان قمی به نمایش درآمد.

رئیس انجمن خوشنویسان قم اضافه می کند: در سطح استان نیز هر سال نمایشگاهی از آثار هنرمندان خوشنویس در رشته های مختلف برگزار می شود که امسال نیز در خردادماه این نمایشگاه با آثار خوشنویسی شکسته هنرمندان قمی برپا شد.

به اعتقاد بخشی برپایی نمایشگاه آثار خوشنویسی علاوه بر این که باعث ایجاد انگیزه و شوق در خود هنرمند می شود، زمینه جذب و سوق افراد دیگر را نیز به هنر خوشنویسی ایجاد می کند، وی در خصوص کارهای ترویجی انجمن خوشنویسان استان قم به خصوص برای دانش آموزان می گوید: کلاس های انجمن خوشنویسان قم هر ساله در دو دوره هشت ماهه در طول سال تحصیلی و 2 ماهه فشرده در فصل تابستان برگزار می شود تا همه علاقه مندان بتوانند با توجه به شرایط خود در این کلاس ها حضور پیدا کنند.

بخشی ادامه می دهد: همچنین به همت انجمن خوشنویسان قم هر ساله جشنواره ای با نام نسیم مهر برگزار می شود که مخاطب آن کل دانش آموزان سطح استان است و سال گذشته در پنجمین دوره آن، شش هزار دانش آموز آثار خوشنویسی خود را به این جشنواره ارسال کردند که در پایان به 90 نفر جوایزی اهدا شد.

وی با بیان این که این جشنواره هر سال در دی ماه فراخوان می شود و در اردیبهشت ماه آثار برتر معرفی می شوند، یادآور شد: آثار در 2 نوبت داوری می شود یکی در بخش ارسالی و دیگری در بخش حضوری و در پایان نفرات برتر معرفی می شوند.

اما در حالی که به اذعان مسئولان اداره کل ارشاد استان با وجودی که انجمن خوشنویسان قم جزء فعالترین و کم حاشیه ترین انجمن های کشوراست و این انجمن فعالیت های بسیار خوبی دارد و برنامه های آموزشی آن نیز درطول سال فعال است و برای ایام تابستان هم برنامه های خاص و ویژه ای دارد و جشنواره نسیم مهر را نیز ویژه دانش آموزان استان هرسال برگزارمی کند هنوز آن طور که باید از سوی این اداره کل حمایت نمی شود.

بخشی، رئیس انجمن خوشنویسان قم در خصوص مشکلات این انجمن یادآور می شود: کار فرهنگی هزینه بر است و مسئولان باید برای این هنر ارزشمند که با تاریخ ما گره خورده و با اعتقادات ما عجین شده هزینه کنند و تنها با دید اقتصادی به این هنر نگاه نکنند.

انجمن خوشنویسان قم بعد از 33 سال هنوز مکان مستقلی ندارد

وی اضافه می کند: جوانانی که با انگیزه وارد عرصه این هنر می شوند کمترین خواسته آنان بستر سالم آموزشی است در حالی که این انجمن بعد از 33 سال هنوز مکان مستقلی ندارد و مانند خانه به دوش ها هر روز از ملک اجاره ای به ملک اجاره ای دیگر نقل مکان می کند و گاها در خانه تعدادی از هنرجویان اقدام به برگزاری کلاس ها می کند.

رئیس انجمن خوشنویسان قم با اشاره به این که یک پنجم هزینه اجاره سالانه انجمن توسط اداره کل ارشاد استان تامین می شود، ادامه می دهد: این اصلا کافی نیست و مدیران فرهنگی قم باید برای این موضوع فکری کنند.

هنرمندان خوشنویس قمی امکان فروش آثار خود را ندارند

وی در خصوص دیگر مشکلات انجمن می گوید: مشکل بزرگ دیگر هنرمندان خوشنویس قمی نداشتن امکان فروش آثار است بالاخره اگر هنرمند بخواهد به صورت حرفه ای کار کند و وقت بگذارد باید بتواند از این راه ارتزاق کند و ما می بینیم بسیاری از آثار هنرمندان روی دست خودشان مانده است و تنها به چند تن از هنرمندان کار سفارشی محول می شود و کسب درآمد می کنند.

بخشی با تاکید بر این که باید اکسپو دائمی فروش آثار خوشنویسی در استان دائر شود، تصریح می کند: یک بار این اتفاق با همکاری استانداری افتاد که انگیزه زیادی در بین هنرمندان به وجود آورد اما این کار باید به صورت دائمی انجام شود و استانداری ادارات را موظف کند تا از آثار هنرمندان خوشنویس استان به عنوان هدیه برای مناسبت های مختلف خریداری کنند و خود استانداری نیز از این گونه آثار برای دادن هدیه به مهمانان استفاده نماید.

آثار هنرمندان قمی در دست مجموعه داران دست به دست می‌چرخد

وی با بیان این که با ایجاد اکسپوی دائمی مردم هم برای خرید و استفاده از آثار هنرمندان تشویق می شوند و هنر خوشنویسی برای همیشه پایدار می ماند، یادآور می شود: باید فرهنگ سازی شود که مردم به جای ظروف بلور چینی برای هدیه یا تزئین منزل از آثار هنری هنرمندان استفاده کنند چون هم هنرمند می تواند از راه هنر خود ارتزاق کند و هم این آثار کار دست است و به مرور ارزش افزوده پیدا می کند کمااینکه ما می بینیم برخی آثار هنری هنرمندان قمی در بین مجموعه داران دست به دست می چرخد و هر روز ارزش آن بالا می رود.

رئیس انجمن خوشنویسان قم در ادامه سخنان خود می گوید: از دیگر امکاناتی که باید برای هنرمندان فراهم شود برگزاری تورهای بازدید از نمایشگاه ها و آثار هنری دیگر خوشنویسان در سایر کشورهاست تا خوشنویسان قمی با آثار سایر هنرمندان نیز آشنا شوند و به این ترتیب زمینه ارتقای هنر خود را فراهم کنند./ز