"پوران درخشنده" كارگردان "هيس! دخترها فرياد نميزنند" به باشگاه خبرنگاران آمدند و گپ و گفتي را با خبرنگار فرهنگي در خصوص حساسيتها و دغدغههاي خود را مطرح كردند كه بخشي از آن را در مصاحبه زير ميخوانيد؛
-خانم "پوران درخشنده" چه ضرورتي و يا چه دغدغهاي باعث شد كه شما اين فيلم را بسازيد؟ - شايد يك ضرورت باعث شد كه اين كار را انجام دهم و به اين موضوع ملتهب كه روي لبه تيغ هم قرار داشته بپردازم. ميديدم كه در جامعه همه ما درگير زندگي و رفت و آمد براي امرار معاش هستيم و از بسياري مسايل غافل شدهايم و بيشتر از هميشه در مديريت زندگي در حوزه كودكان دور شدهايم، به همين دليل احساس تكليف براي من ايجاد شد و از خدا كمك گرفتم كه توان پرداخت به اين موضوع را به من بدهد. موضوعي كه من به آن پرداختم جزء تابوهايي بود كه در جامعه ما وجود دارد و با توجه به جامعه اخلاقمداري كه داريم در خصوص مسايل اين چنيني خيلي صحبتي نميشد.
***ميدانستم اين تابوي پنهان سكوت وجود دارد سرگذشتهاي بسياري به دست من ميرسيد و با توجه به تابوي پنهان سكوت در جامعه، حساسيتهاي زيادي را به وجود ميآورد و به قدري ذهنم را درگير به خود كرده بود كه اين كار 3 سال طول كشيد و تحقيقات گسترده ميداني را از آن خود كرد.
***از 700 دختر تست بازيگري گرفتم در كنار همه تحقيقات از 700 دختر تست بازيگري گرفتم چون سرگذشتهاي بسياري به دستم ميرسيد و براي من واقعيت آنها بسيار مهم بود و گاهي با خواندن و شنيدن بسياري از مطالب، ميخكوب ميشوم و با خود ميگفتم كه بايد به عنون يك فيلمساز به اين موضوعات فكر كنم.
***خانواده، جامعه و آموزش و پرورش دغدغه هميشگي من هستند خانواده، جامعه و آموزش و پرورش مسئلهاي بودند كه در تمام 10 فيلمي كه تا به امروز ساختهام به آنها انديشيدهام كه همه آنها به فراموشي سپرده شده بودند.
***جوابم را در اولين اكران گرفتم -چگونه و در كجا بازتاب و استقبال مردم را ديديد؟ -بعد از اولين نمايش كه در سينما فرهنگ بود، بازخورد كار را از مردم گرفتم. با توجه به اهميت پيام و گيرنده و نيز فرستنده پيام كه از جايگاه ويژهاي برخوردار است، من تمام ابعاد روانشناختي كار را با مشورت متخصصان پيش بردم به اين دليل كه بيشتر كارهاي من روانشناختي و اجتماعي است بدون اينكه مخاطب متوجه باشد به سالن سينما فرهنگ رفتم و واقعا قلبم ميتپيد و زمان اكران و در طول فيلم تا جايي كه وكيل ميخواست متني بخواند همه سالن در سكوت بود بعد از صحنه وكيل، همه دست زدند و بعد تا آخر فيلم همه در سكوت بودند. بعد از پايان فيلم آنهايي كه متوجه حضورم در سالن شدند، آمدند و مرا در آغوش گرفتند و چهرههاي دختران و پسران همه بهت زده بود و ميديدم كه در ذهن آنها سؤالهايي پراكنده وجود داشت كه بر زبان نميآوردند.
***فهميدم كه مسير درستي را رفتم با تشويق و نگاه مردم، متوجه شدم كه راه و مسير درستي را رفتم و زماني كه بدون هيچگونه حمايتي صندوقها از رأي مردم در جشنواره به عنوان بهترين فيلم از نگاه منتخبان پر ميشد، جواب تلاش خود را گرفتم.
***پدران و مادران براي فرزندان خود وقت بگذارند معتقدم عدهاي كه با اين معضل درگير هستند، به شدت زندگي خود را باختهاند. توصيه ميكنم به عنوان پدر و مادر جايگاه خود را پيدا كنيم كه با گفتن اولين اتفاق از سوي فرزندانمان به آنها، سيلي نزنيم و انگشت اتهام را به سمت آنان نگيريم كه بعد مجبور شويم بگوييم، هيس! تا آبرويمان نرود. از سوي ديگر حرفم با جامعه است و اينكه آنها دارند چه بلايي بر سر خود ميآورند و خطاب به معلمان عاشق آموزش و پرورش ميگويم نگاه ديگري به غير از نوشتن و تخته سياه به بچهها داشته باشند، به عقيده من، معلم بايد دست شاگردان خود را در شرايط بحراني بگيرد و در صورت لزوم و مشكلات خاص با خانوادههاي شاگردانش وارد گفتگو شود تا اتفاقها به عمق نرسد.
-خانم "درخشنده"، ترس از بيان اين موضوع نداشتيد؟ -ترس داشتم كه اين حرفها را بزنم يا نزنم و با توجه به شرايطي كه داشتم، ميدانستم كه فقط خداوند از دل من خبر دارد و من مسئول هستم و بايد همه چيز را بگويم و اينطوري معناي "ترس" هم عوض ميشود. احساس ميكردم با سكوت و مطرح نكردن چنين موضوعاتي به طور قطع خيانت ميكنم و جزء يكي از متهمان خواهم بود. گاهي انسان خودش را در جايگاه متهم و گاهي در جايگاه متجاوز ميبيند. البته من ريسك بزرگي كردم و همه سرمايه خودم را براي اين فيلم گذاشتم و معتقد بودم كه به جايگاه و شأن زن لطمه وارد شده است، البته من به كودك فكر ميكردم ولي فرقي نميكند، در كل اگر كودكان به سلامت عبور كنند تا به زندگي مشترك برسند بايد شرايطي را به سلامت پشت سر گذارند و اين نكته بااهميتي است.
***حفظ شأن و جايگاه زن در جامعه برايم مهم است -بيشترين دغدغه شما دختران است، چرا؟ -اين موضوع دو لبه دارد كه يك طرف آن پسران و طرف ديگر دختران هستند. ولي تا جايي كه قصه را پيش بردم "مراد" هم در پايان خودكشي ميكرد، در واقع "مراد" هم قرباني شرايط ديگري بود. وقتي "مراد" كنار گذاشته شد، طبيعتا فكر كردم كه به موضوع "شيرين"ها بپردازم. فعلا زنان به دليل شأن و جايگاهي كه بايد در اجتماع داشته باشندف براي من در اولويت قرار دارند.
**عيد فطر فيلمهاي خوبي اكران شد -خانم "درخشنده" فيلمها اكران شده و فضاي اكران را چگونه ديديد؟ -عيد فطر با وجود اكران غيررسمي، فيلمها خوب بودند و همگي به نوعي از سبك و سياق خاص فيلمهاي اجتماعي برخوردار بودند. ولي معتقدم بايد بيشتر فضا براي توليد آثار فرهنگي و آزادي انديشه فراهم شود تا بتوانيم موضوعاتي را كه شكل "تابو" به خود گرفتهاند را مطرح كنيم. واقعيت براي ساختن اين فيلم رنج فكري بسياري كشيدم كه با توجه به داشتن جامعه اخلاقمدار چگونه حرفهايم را بزنم كه هم حرمتها حفظ شود و نيز اخلاق و ادب و آبرو در كار حاكم باشد.
***آشتي ميان اهالي سينما را از وزير جديد خواهانم -درخواست شما از وزير جديد فرهنگ و ارشاد اسلامي چيست؟ -اولين درخواست من از وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، يك آشتي بين دستاندركاران سينما است و از بين رفتن شكاف عميقي كه در اين چند دستگيها ايجاد شده است و عدهاي هم از آن آب گلآلود، ماهي خود را ميگيرند، جلوگيري كنند و همه را در كنار هم بنشانند تا نگاه حاكم با سلامت همراه شود و فضاي كار جمعي براي هنرمندان و كارگردانان خانهنشين دوباره فراهم شود تا رانتخواري و خودخواهيها پاك شوند. از وزير ارشاد ميخواهم كه خانه سينما باز شود تا بحث صنفي در آن شكل گيرد، ما به لحاظ كار و بسياري ديگر از موارد عقب هستيم، ديگر بايد به همه اتفاقات كه ما را از اهدافمان دور ميسازد، پايان دهيم تا فضاي صلح و صفا دوباره برقرار شود.
**اكران فيلمها، معضل بزرگي شده است در بخش اكران معضل بزرگي داريم و بايد فضاي اكران و تبليغات سينما تعبيه شود، اميدوارم "جنتي" به اكران بينالمللي سر و ساماني دهد كه فيلمهاي ما نيز به آن سوي مرزها رود تا هم هنرمندان ما دست به ساخت آثار جهاني بزنند و نيز در آنسوي آبها بيشتر با فرهنگ و تمدن ايراني آشنا شوند.
گفتگو از الهه عليزاده