دکتر زهرا عبدالهی متخصص تغذیه و مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در
گفتگو با
خبرنگار باشگاه خبرنگاران در خصوص اثرات فوق العاده ویتامین ای
( E) گفت:
ویتامین ای یک ویتامین محلول در چربی است و اصولا در بافتهای چربی ، کبد
و ماهیچه ذخیره می شود. متداولترین و فعالترین فرم بیولوژیکی طبیعی
ویتامین ای، آلفاتوکوفرول نام دارد. ویتامین ای در سال ۱۹۶۸ توسط
انجمن غذا وتغذیه شورای تحقیقات ملی ایالات متحده امریکا بعنوان یک ماده
مغذی اساسی برای انسان شناخته شد. توکوفرول برگرفته از کلمه یونانی توکو
به معنی تولد وفرین به معنی بیرون آوردن است . این نام برگرفته از نقش
اساسی ویتامین ای در تولید مثل گونه های مختلف جانوران است.
وی با بیان این که روغن های گیاهی مثل بادام زمینی ، سویا ، ذرت ، گلرنگ
، آفتابگردان و جوانه گندم مهمترین منابع غذایی ویتامین ای بشمار می
روند افزود:سایر منابع شامل دانه های روغنی ، بذرها ، دانه های کامل(
سبوس دار) و سبزیجات برگ سبز می باشد. بعضی از غذاهای اصلی مانند شیر
وتخم مرغ ، گوشت ،ماهی و مرغ حاوی مقادیر کمی از ویتامین ای هستند. از
دیگر منابع خوب ویتامین ای ، خشکبار ،حبوبات و غلات آماده می باشد.
بعلاوه ، کره ،مارگارین و دیگر غذاها با ویتامین ای غنی می شوند.
بطور متوسط ، ۲۰ تا ۴۰ درصد ویتامین ای مصرف شده جذب می شود. در
طی پخت غذا ونگهداری موادغذایی خصوصا اگر در معرض گرما واکسیژن باشند ،
تا حدود ۵۰ درصد از ویتامین ای از بین می رود. سرخ کردن غذا نیز این
ویتامین را در روغن های گیاهی تخریب می کند. نگهداری مواد غذایی در داخل
یخچال نیز موجب کاهش میزان ویتامین ای می شود.
وی با اشاره به این که ویتامین ای علاوه بر بافتهای چربی، در سایر
اندامها مثل تخمدانها ، بیضه ها ، پلاکت های خون وغدد فوق کلیوی و مخاطی
وجوددارند تصریح کرد:ویتامین ای یک آنتی اکسیدان قوی محلول در چربی
در بدن است که مسئول محافظت از اسیدهای چرب غیراشباع باچند باند دوگانه
در غشاء سلولها از عمل پراکسیداسیون است. این ویتامین میتواند
رادیکالهای آزاد را ازبین برده وتحریب بافت های بدن را به حداقل برساند.
رادیکالهای آزاد در هنگام تولید انرژی در سلولهای بدن تشکیل می شوند
واتنی اکسیدانها مانند ویتامین ای در حقیقت یک مکانیسم دفاعی بدن در
مقابل آنها بشمار می روند.
عبدالهی خاطر نشان کرد:نقش اصلی ویتامین ای ، محافطت بافتهای بدن از
واکنشهای تخریبی ( پراکسیدسیون ) می باشد که ناشی از فعالیتهای متابولیکی
بدن و عوامل سمی خارجی است. ویتامین ای از غشای سلول های عصبی، عظلانی
و سیستم قلبی عروقی محافطت می کند. هم چنین ، کمک به افزایش طول عمر
گلبول های قرمز خون و استفاده مناسب از ویتامین آ در بدن از دیگر نقش
های ویتامین ای می باشد. چندین مطالعه اپیدمیولوژیکی ارتباط بین
ویتامین ای وخطر سرطانهای بخصوصی مثل سرطانهای سینه ، ریه ، دهان
وحلق را نشان داده است. ویتامین ای به عنوان یک آنتی اکسیدان نقش
محافظتی در بیماریهای قلبی عروقی دارد و دیده شده که خطر مرگ دراثر
بیماریهای ایسکمیا قلبی با مصرف مقادیر زیاد ویتامین ای کاهش می
یابد.