*** شش كشور عرب حاشيه خليج فارس، چه حركت‌هايي در نشست 68ام سازمان ملل داشتند؟

با نگاهي كلي به فعاليت‌هاي منفعلانه كشورهاي عربي در نشست امسال سازمان ملل (2013)، نوعي حالت "قهر" و دلخوري نسبت به آمريكاي ميزبان و سردرگمي در ساير موضع‌گيري‌ها، وجه مشترك سران كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس بود:

1. عربستان سعودي: عربستان، در داغ‌ترين خبر، سخنراني "سعود الفيصل"، وزير امور خارجه و نماينده خود در شصت و هشتمين مجمع عمومي سازمان ملل را لغو كرد! قرار بود اين سخنراني، صبح دوشنبه 23 سپتامبر 2013 در صحن سازمان ملل برگزار شود. اين نخستين بار بود كه هيئت سعودي، از هر گونه سخنراني و حتي اظهارنظر در نشست مجمع خودداري مي‌كردند.

روزنامه عربي "الحياة" به نقل از منابع ديپلماتيك سازمان ملل اعلام نمود مقامات سعودي نه تنها سخنراني خود را لغو كردند، بلكه حتي متن مكتوب سخنانشان را نيز در ميان شركت‌كنندگان توزيع نكردند.

گمانه‌زني‌هاي قريب به يقين حاكي از آن است كه عربستان سعودي، اين تصميم را اولا در اعتراض به تصميمات شوراي امنيت در مورد سوريه و گزارش بازرسان بين‌المللي در حومه دمشق، و ثانياً در اعتراض به رويكردهاي جديد آمريكا نسبت به ايران گرفته است. شبكه خبري "العالم" نيز اين نكته را تأييد كرده است.

اين اعتراض، نشان مي‌دهد شيوخ سعودي، دوشادوش سران صهيونيستي، نگران تغيير مناسبات تهران- واشنگتن هستند. البته بايد گفت نگراني سعودي‌ها به مراتب گسترده‌تر است، زيرا همچنان كه اوباما در روزهاي بعد از اتمام نشست نيز در ديدار با نتانياهو ثابت كرد، جايگاه محكم اسرائيل در سياست داخلي و خارجي آمريكا، با هيچ شريك ديگري قابل مقايسه نيست.

روزنامه صهيونيستي "دبكا" نزديك به منابع نظامي امنيتي اسرائيل، يكي ديگر از مسائلي كه احتمالاً باعث لغو اعتراض‌آميز سخنراني سعودي‌ها شد، را مسئله "سوريه" مي‌داند. نماينده عربستان قرار بوده در سازمان ملل، سخناني ضدّسوري ايراد نمايد اما چون گزارش بازرسان سازمان ملل، هيچ اتهامي را متوجه دولت بشار اسد نكرد، لذا عربستان از اين سخنراني منصرف شده است.

سعودي‌ها كه در اوايل ماه سپتامبر، قول داده بودند تمام هزينه‌هاي حمله احتمالي آمريكا به سوريه را تأمين كنند، ناگهان پس از وصول گزارش بازرسان سازمان ملل درباره بكارگيري سلاح شيميايي در غوطه دمشق، شوكه شدند چون در اين گزارش، نامي از طرف استفاده‌كننده سلاح، ذكر نشده بود و اين يعني صداي طبل تو خالي آمريكا در حمله به سوريه، ناگهان خاموش شد. لذا در اين ميان، شاه رياض، بي‌پشتوانه و تنها ماند.

در مقابل، "بشار جعفري" نماينده سوريه در سازمان ملل، امسال جوّ نشست امسال را به سمت خود تغيير داد و از تركيه، عربستان، فرانسه، قطر و آمريكا خواست تا به حمايت از تروريست‌ها پايان دهند.

2. امارات متحده عربي: "شیخ عبدالله بن زاید" وزیر امور خارجه امارات، در مجمع عمومی سازمان ملل البته از سخنان روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل استقبال کرد، اما در ادامه با تکرار ادعای واهی، با "اماراتی" خواندن جزایر سه‌گانه، بازگرداندن این جزایر به کشورش را خواستار شد.

3. بحرين: «خالد بن احمدبن محمد آل خلیفه» وزير امور خارجه بحرين، روز دوشنبه 30 سپتامبر 2013 طي اظهاراتش در نشست مجمع عمومي، بار ديگر خواستار پايان دادن ايران به "اشغال سه جزيره اماراتي" (!) شد و گفت كه اين مسئله یا از راه گفتگو بین دو کشور و یا از طریق دادگاه لاهه پیگیری شود.

وي همچنين از دبيركل سازمان ملل خواست تا نام جنبش حزب‌الله لبنان را در فهرست گروه‌هاي تروريستي آمريكا قرار دهد!

سفير بحرين در آمريكا، پس از سخنراني اوباما در سازمان ملل، نسبت به نطق اوباما ابراز "نااميدي" كرد؛ چون رئيس جمهور آمريكا با مقايسه كردن اعتراضات بحرین با اعتراضات قومی و طایفه‌ای در عراق و سوریه گفته بود: باید تلاش‌ها برای پایان دادن به تنش‌های قبیله‌ای در مناطق مختلف جهان مانند عراق، بحرین و سوریه افزایش یابد.

البته درگيري‌هاي بحرين، بعد از سوريه، يكي از موارد اصلي اختلاف ميان ايران و عربستان نيز هست (حمايت عربستان از دولت آل خليفه و گسيل نيروهاي نظامي براي سركوب معترضان از يك سو و مخالفت ايران با سركوب معترضان و كشتار شيعيان بحرين از سوي ديگر).

4. قطر: هيئت قطري در مجمع امسال سازمان ملل، نسبت به ديگر كشورهاي عربي، موضع خنثي‌تري اتخاذ كردند، آن هم به اين دليل كه قطر در نظر دارد براي دبيركلّي آتي سازمان ملل، برنامه‌ريزي و تلاش كند. وزراي امور خارجه قطر و ايران نيز در حاشيه برگزاري نشست، با يكديگر ملاقات كردند. طرف قطري مجموعاً از گفتن سخنان تند و تيز خودداري كرده و ترجيح داد در تمام ملاقات‌هايش، "ديپلماسي لبخند" را در دستوركار قرار دهد.

*** شيوخ عرب، كاسه‌هايي داغ‌تر از آش!

به گزارش خبرگزاري "آسوشيتدپرس" مقامات عربي همچون "ملك عبدالله" شاه عربستان، از آنجايي كه وصل بودن به سياست‌هاي خرد و كلان آمريكا و هم‌صدايي با آن را رمز قدرت مي‌دانند، هميشه عادت داشته‌اند كه توجه كامل واشنگتن در خاورميانه، فقط به آن‌ها باشد؛ بنابراين رد و بدل شدن پالس‌هاي مثبت (هرچند هنوز لفظي) ميان رؤساي جمهور ايران و آمريكا، خبر وحشتناكي براي آن‌ها بود.

توافق دكتر روحاني به عنوان دولت جديد ايران با غرب در موضوع هسته‌اي و اصرار طرف ايراني بر حل مسئله در مدت زمان كوتاه، باعث مي‌شود يكي از بزرگترين گره‌هاي كوري كه دو سر طناب آمريكا-اعراب را به يكديگر نزديك مي‌كرد، باز شود.

در اين صورت، كشورهاي حاشيه خليج فارس، مجبورند براي رقابت با يكديگر، در تزريق دلار به اقتصاد مهلك آمريكا از هم پيشي بگيرند. بديهي است اين رقابت مخرب، اقتصاد نفتي آن‌ها را به چالش خواهد كشيد.

از سوي ديگر برقراري ثبات نسبي در سوريه و فلسطين، اين تشويش را در سران سعودي افزايش داده است. شبكه خبري "الميادين" نيز يك ماه پيش عنوان كرد كه دولت رياض در حال پيش‌نويس قطعنامه‌اي است كه در آن، دولت سوريه را به نقض حقوق بشر متهم، و از اين طريق، بتواند مانع اجراي راه‌حل‌هاي سياسي در بحران اين كشور گردد  و آمريكا را نيز به هر قيمتي، در كنار خود نگه دارد.

یک دیپلمات سابق آمریکایی در منطقه که خواست نامش فاش نشود، گفت یکي از مقامات ارشد سعودی اخیراً در گفت‌وگو با او بیان کرده:

«امیدوارم همان طور كه روس‌ها در کنار اسد ماندند، آمریکایی‌ها در کنار ما بمانند.»