به گزارش خبرنگار ورزشی باشگاه خبرنگاران، ‌بسکتبال ایران میزبانی های بزرگی را به خاطر کمبود امکانات و سالن از آسیا نمی گیرد اما میزبانی مسابقات قهرمانی زیر 16سال فرصت خوب برای مشاهده مشکل برگزاری مسابقات بزرگ، سازماندهی تیم ها و بازیها و همچنین نحوه کار ناظران و داوران قاره به وجود آورد.

ناظرانی که از آسیا برای نظارت بر نحوه کار داوران به ایران آمده بودند اطلاعاتی را از نحوۀ ارزشیابی کار داوران در مسابقات بین المللی به علاوه نمونه برگه ارزشیابی داوران در اختیارمان گذاشتند که معیارهای متنوع آن فراتر از انتظار بودند.

نقاط منفی برای داوران ذکر نمی شود

در برگه های ارزشیابی کار هر داور که بازی به بازی توسط ناظر اصلی مسابقات پر شده و در پایان مسابقات با یک جمع بندی نهایی به کنفدراسیون بسکتبال آسیا و فدراسیون جهانی ارائه می شود هفت بخش وجود دارد که در هر بخش یک ردیف ویژگی های مثبت داور ذکر می شود و در ردیف دیگر به جای ویژگی های منفی، نکاتی که باید در آینده مورد توجه بیشتری قرار بگیرند نوشته می شوند.

هفت مورد ارزشیابی از ویژگی های شخصی تا پتانسیل برای آینده را در بر می گیرد که این موارد را در زیر می خوانید.

ویژگی های فردی

در بحث ویژگی های فردی داوران، نگرش آنها به داوری، ویژگی های ظاهری در داخل و بیرون زمین (لباس مناسب، موهای آراسته و تناسب بدنی)، کار گروهی با داوران دیگر، نظم، شخصیت درون و بیرون زمین، اعتماد به نفس، دانش زبان، ادب و نزاکت داور مورد توجه است.

برای مثال در ارزشیابی یکی از داوران حاضر در مسابقات نوجوانان آمده بود:" داور مزبور زود هیجان زده شده و در مواقع فشار دچار استرس می شود. این داور باید روی اعتماد به نفس خود کار کند."

نحوه قضاوت

طبق استانداردهای فیبا حرکات داور درون زمین، حرکات بدن، جایگیری در زمان اعلام خطاهای درست یا اشتباه، احترام به حوزه مسئولیت ها، نحوه سوت زدن، ارتباط چشمی، پوشش بدون توپ، اداره وقت های استراحت و تعویض ها و تعامل با میز داوران برای ارزشیابی کار قضاوت مورد استفاده قرار می گیرد.

برای نمونه در یکی از بازیها قضاوت داور مورد نظر در مجموع خوب توصیف شده و نقطۀ قوت او کار گروهی خوب و برقراری ارتباط چشمی با داوران دیگر ذکر شده اما از طرفی این داور در جریان بازی پشت بازیکنان و در نزدیک خط گیر کرده و دید وی بسته می شد و گاهی خطاهای واضحی را از دست می داد. به این داور توصیه شده که از خط انتهای زمین دورتر ایستاده و به همراه حرکات بازیکنان در زمین حرکت کند تا دید بهتری در زمین داشته باشد.

تخلفات

این بخش به ارزیابی دانش داوران در مورد تخلفات جریان بازی می پردازد و شامل تشخیص درست تخلفات و اطلاع از قوانین مختلف است.

خطاها

تشخیص درست خطاها، محافظت از بازیکن شوت زننده، خطای شارژ، بلاک و سایر خطاهای شخصی بازیکنان در ردیف مواردی است که داوران با رعایت آن نمره خوبی می گیرند.

در یکی از ارزیابی ها، داور مربوطه به خاطر اعلام خطاها در مواردی که بهترین تصمیم، سوت نزدن در صحنه بود و خطا گرفتن از بازیکنی دفاعی در شرایطی که در موقعیتی قانونی قرار داشت و برخوردی با بازیکن حریف صورت نگرفته بود، نمره منفی گرفت.

احساسات در مورد بازی

این بخش شامل فهم بازی، نداشتن فراز و نشیب در جریان مسابقه، داوری باز دارنده، کنترل بدون سوت، دوری از دردسر و بازیخوانی داور می شود.

در یکی از نمونه ها آمده است: این داور در سوتهای خود ثبات ندارد و باید دانش خود در مورد بازی را توسعه دهد. وی برای بهترین عملکرد خود تلاش زیادی انجام می دهد اما نیاز به حضور در بازیهای بیشتر در کنار داوران با تجربه تر دارد تا شناخت خوبی از بازی به دست آورد.

کنترل بازی

توانایی کنترل شرایط سخت، قرار گرفتن در زمان درست، مکان درست و موقعیت مناسب، کنترل بازیکنان و مربیان، تمرکز، آمادگی برای کمک به همکاران، آمادگی برای زدن سوتهای حیاتی، تجربه داشتن یا نداشتن برای بازیهای سخت و برخورد تحت فشار داوران از مواردی است که در ردیف کنترل بازی قرار گرفته و داوران باید رعایت کنند.

پتانسیل برای آینده

قوی یا ضعیف بودن داوران برای بازیهای بزرگ یا کوچک، توانایی داور برای قضاوت در بازیهای تعیین کننده یا غیر تعیین کننده، آمادگی برای قضاوت در بازیهای بزرگسالان و یا تنها رده های پایین، فاکتور سن و موارد دیگر مربوط به پیشرفت آینده آخرین موردی است که داوران با آن ارزیابی می شوند و در قضاوت های آینده و دعوت از آنها مورد توجه قرار می گیرد.

داورانی که دورانشان رو به پایان است

بعد از بررسی تمام این موارد ریز، ناظران داوری آسیا اعتقاد دارند گروهی از داوران مسن در آسیا هستند که با وجود تجربه بسیار بالا حاضر به ارتقاء دانش خود و به روز کردن اطلاعات نیستند و همین موضوع در قضاوت آنها تأثیر می گذارد با این وجود فاکتور تجربه باعث دعوت دوباره این داوران می شود.

از طرفی هاکوپ خاجیریان دبیرکل بسکتبال آسیا با اشاره به شکل جدید پرورش داوران و ارزشیابی آنها از برنامه گسترده تربیت داوران خبر داد و ادعا کرد که تا 3 سال آینده قاره آسیا ارتشی از داوران خواهد داشت.

پايان متن/مح