دانشنامه/
همه برندگان جايزه صلح نوبل از 1901 تا 2013
به بهانه اعلام برنده جایزه صلح نوبل سال 2013 که به سازمان منع تسلیحات شیمیایی رسید فهرست کامل برندگان این جایزه از اولین سال پیدایش آن تا کنون را بررسی می کنیم.
به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، قبل از هرچیز باید این نکته را یادآور شویم که این فهرست و دلایل ذکر شده برای برندگان جایز صلح فقط نظر کمیته انتخاب کننده است و تکرار آنها در اینجا به معنای تایید نیست. چرا که اعطای جایزه نوبل به برخی شخصیت ها در زمان خود با انتقادات فروانی از سوی کارشناسان و تحلیلگران مواجه شد.
به عنوان نمونه کسانی مانند مناخیم بگین،شیمون پرز، اسحاق رابین و چند تن از روسای جمهور امریکا مانند کارتر و اوباما و سازمانی مانند اتحادیه اروپا که نه تنها کمکی به صلح نکرده اند بلکه دستشان به خون انسان های بیگناه بسیاری آغشته است هرگز لیاقت جایزه صلح را ندارند.
***با این توضیح در ادامه به فهرست برندگان اين جايزه سالانه و دليل انتخاب آنها پرداخته ايم:
اولين جايزه صلح نوبل در سال 1901 اعطا شد
1901-هنري دونانت از سوئيس و فردريك پاسي از فرانسه
دونانت بخاطر نقشش در بنیانگذاري کمیته بین المللی صلیب سرخ و پاسي به دليل اين كه يكي از بیانگذاران اصلي اتحاديه بين المجالس و هماهنگ كننده اصلي اولین كنگره جهاني صلح بود نوبل صلح دريافت كردند.
1902- الی دوکامون و چارلزآلبرت گابات هر دو از سوئيس
دوكامون بخاطر اين كه اولين رئيس افتخاري دفتر بين المللي صلح بود و گابات به دليل اين كه اولين دبير كل اتحاديه بين المجالس بود نوبل صلح گرفتند.
1903-ويليام رندال كرمر از بريتانيا
به دليل اين كه اولين پدر اتحاديه بين المجالس بود
1904-موسسه حقوق بین الملل از بلژيك
به دليل تلاش براي تنظيم و فرموله كردن اصول كلي علوم حقوق بين الملل
1905-برتا فان ساتنر اتريش-مجارستان
بخاطر نوشتن كتاب تفنگتان را زمين بگذاريد و كمك به خلق جايزه صلح
1906-تئودور روزولت از امريكا
بخاطر ميانجيگري موفقيت آميز در پايان دادن به جنگ ژاپن-روسيه و بخاطر تمايلش براي حكميت، و كمك به گشايش دادگاه داوري لاهه
1907-لوئيس رنو از فرانسه و ارنستو تئودور مونه تا از ايتاليا
رنو به دليل تلاشش به عنوان حقوقدان بين المللي برجسته و عضو دادگاه دائم داوري در لاهه و مونه تا براي تلاشش به عنوان رهبر اصلي جنبش صلح ايتاليا جايزه صلح نوبل گرفتند
1908-كلاس پونتوس آرنولدسون از سوئد و فردريك بائر از دانمارك
آرنولدسون بخاطر بنیانگذاري انجمن داوری و صلح سوئد و بائر به دليل حمايت از صلح در منطقه اسكانديناوي و تلاش همزمان در اتحاديه بين المجالس و بعنوان اولين رئيس دفتر بين المللي صلح
1909-آگوست بيرنائرت از بلژيك و پل هنري دي استورنلز دي كانستنت از فرانسه
بيرنائرت دوبار نماينده لاهه و شخصيتي برجسته در اتحاديه بين المجالس بود و دوكانستنت بخاطر تلاش ديپلماتيك براي تفاهم نامه فرانسه- آلمان و فرانسه-انگليس و عملكردي ممتاز در داوري بين المللي حائز اين جايزه شدند
1910-دفتر دائم صلح بين المللي- سوئيس
به دليل اين كه رابطي بين انجمن هاي صلح كشورهاي متعدد بود
1911-توبياس آسر از هلند و آلفرد فريد از اتريش-مجارستان
آسر عضو دادگاه داوري و نيز بنيانگذار کنفرانس های بین المللی قوانین خصوصی در لاهه و آلفرد فريد بنيانگذار انجمن صلح آلمان بود
1912- اليهو روت از امريكا
به دليل تمايل شديدش به حكميت در عرصه بين المللي و به خاطر طرحش براي يك دادگاه جهاني
1913-هنري لا فونتاين از بلژيك
بخاطر تلاشش به عنوان رئيس دفتر بين المللي صلح
*** در سالهاي 1914-1915 و 1916 جايزه صلح به هيچ فرد يا گروهي تعلق نگرفت.
چرا جوايز اعطا نشد؟
در اساسنامه بنياد نوبل آمده است که: «اگر هيچ يک از آثار در دست بررسي، اهميتي که در بند اول بيان شده است را به دست نياورند، پول جايزه بايد تا سال بعد محفوظ بماند. اگر حتي پس از آن، جايزه اعطا نشود، مبلغ آن بايد به بودجه محدود بنياد اضافه شود. در طول جنگ‌هاي جهاني اول و دوم جوايز نوبل کمتري اعطا شد.
1917-كميته بين المللي صليب سرخ-سوئيس
به خاطر تلاش فراوان براي حفاظت از حقوق بسياري از زندانيان جنگي در همه طرف هاي جنگ جهاني اول از جمله حق تماس با خانواده هايشان
1918-جايزه اي اعطا نشد
1919- وودرو ويلسون از امريكا
بخاطر نقش مهمش در تاسيس انجمن صلح
1920-لئون بورژوئيس از فرانسه
بخاطر مشاركت در كنفرانس هاي سال 1899 و 1907 لاهه و تلاش براي ايجاد انجمن صلح به طوري كه از او به عنوان پدر معنوي اين انجمن ياد مي شود.
1921-هالمر برانتينگ از سوئد و كريستين لنج از نروژ
هالمر بخاطر تلاش در انجمن(جامعه) ملل و لنج بخاطر اولين دبيري كميته نروژي نوبل و دبير كلي اتحاديه بين المجالس نوبل صلح گرفتند
1922-فريتوف نانسن از نروژ
به دليل تلاشش در كمك رساني به ميليون ها روسي قحطي زده و تلاش براي آوارگان درگيري تركيه-يونان
در سالهاي1923 و 1924 جايزه صلح نوبل اعطا نشد
1925-اوستن چمبرلين از بريتانيا و چارلز جي دائوس
چمبرلين بخاطر تلاش در مورد معاهدات لوكارنو
1926آريستايد برياند از فرانسه و گوستاو استرسمان از آلمان
به خاطر تلاش هايشان در مورد معاهدات لوكارنو
1927- فرديناند بيسون از فرانسه و لودويگ كويده
به خاطر كمك به آشتي فرانسه-آلمان
1928-جايزه اعطا نشد
1929-فرانك بي كلاگ از امريكا
به خاطر معاهده كلاگ-براياند كه امضا كنندگان آن توافق كردند تمام درگيري هاي خود را به وسيله ابزار هاي صلح آميز حل كنند
1930-ناتان سودربلوم از سوئد
به خاطر تلاش براي مشاركت دادن كليسا ها در صلح و اتحاد جهاني
1931-جين ادامز و نیکولاس مورای باتلر هر دو از ايالت متحده
آدامز بخاطر تلاش براي اصلاحات اجتماعي و رهبري انجمن بين المللي زنان براي صلح و آزادي و باتلر بخاطر تلاش در خصوص معاهده برایاند-کلگ و نقشش در رهبری جنبش صلح امریکا
1932- جایزه ای داده نشد.
1933-نورمن انجل از بریتانیا
برای نوشتن کتاب توهم بزرگ اجرایی و حمایت از اتحادیه ملتها و آموزش صلح در کل
1934-آرتور هندرسون از بریتانیا
بخاطر تلاشش در اتحادیه ملتها بخصوص بخش خلع سلاح
1935-کارل فان اوسییتزکی از آلمان
بخاطر مبارزه با تجهیز دوباره آلمان
1936-کارلوس ساودرا لاماس از آرژانتین
بخاطر میانجیگری برای پایان دادن به جنگ میان پاراگوئه و بولیوی
1937-رابرت سسیل از بریتانیا
برای تلاشش در اتحادیه ملل
1938- دفتربین المللی نانسن در امور آوارگان از اتحادیه ملل
برای تلاشش در راه کمک رسانی به آوارگان
در سالهای 1939-1940-1941-1942و1943 جایزه صلح نوبل اهدا نشد.
1944-کمیته بین المللی صلیب سرخ سوئیس
بخاطر تلاش فراوانش در دوران جنگ به نیابت از بشریت
1945-کوردل هال از امریکا
بخاطر تلاش جهت ایجاد بلوک صلح در قاره امریکا و تلاشش برای سازمان ملل متحد
1946-«امیلی گرین بالچ» و «جان رالیگ موت» هر دو از امریکا
بالچ استاد تاریخ وجامعه شناسی، رییس بین المللی اتحادیه بین المللی صلح و آزادی زنان و موت رییس شورای بین المللی مبلغین مسیحی و رئیس پیمان جهانی جوانان انجمن های مسیحی بود.
1947- شورای خدمات دوستی بریتانیا و کمیته خدمات دوستی امریکا
بخاطر همدردی با دیگران و تمایل برای کمک به آنها
1948- جایزه ای اهدا نشد.زیرا هیچ نامزد زنده ای وجود نداشت.و فقط از گاندی که به تازگی ترور شده بود تقدیر شد.
1949-لرد بوید اور از انگلیس-پزشک و سیاستمدار
بخاطر ریاست بر شورای ملی صلح واتحادیه جهانی سازمان صلح-مدیر و هماهنگ کننده برجسته و مدیر کل سازمان غذا و کشاورزی
1950-رالف بونچ از امریکا
استاد دانشگاه هاروارد و کمبریج- میانجی موقت در فلسطین در سال 1948-یکی از مدیران سازمان ملل متحد
1951-لئون ژو از فرانسه
رئیس کمیته بین المللی شورای اروپا-نایب رئیس فدراسیون جهانی اتحادیه های بازرگانی-نایب رئیس کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های تجارت آزاد-عضو شورای سازمان جهانی کار-نماینده سازمان ملل
1952-آلبرت شوایتزر از فرانسه
ـ جراح و مبلغ مسیحی و بنیانگذار بیمارستان لامبارن
1953-جرج کتلت مارشال از امریکا
رئیس صلیب سرخ امریکا-وزیر سابق دفاع و امور خارجه-موسس مارشال پلن-نماینده سازمان ملل
1954-کمیساریای عالی پناهندگان-سازمان ملل
سازمان امداد بین المللی که در سال 1952 توسط سازمان ملل تاسیس شد. بخاطر کمک های فراوان به بشریت
در سالهای 1955 و 1956 جایزه صلح نوبل اهدا نشد
1957-لستر بولز پیرسون از کانادا
وزیر امور خارجه سابق کانادا-رئیس هفتمین مجمع عمومی سازمان ملل-بخاطر نقشش در پایان دادن به درگیری سوئز و حل مسائل خاورمیانه از طریق سازمان ملل
1958-جورج پی یر از بلژیک
به خاطر رهبری سازمان امداد برای آوارگان-پدر فرقه دومینیکین
1959-فیلیپ جی نوئل بیکر از بریتانیا
عضو پارلمان و از فعالین برقراری صلح بین المللی
1960-آلبرت لوتولی از افریقای جنوبی
رئیس کنگره ملی افریقا که از پیش قراولان مبارزه با آپارتاید در افریقای جنوبی بود
1961-داگ هامارسکیولد از سوئد
دبیر کل سازمان ملل بخاطر تلاشش برای تقویت این سازمان
1962-لینوس کارل پولینگ از امریکا
بخاطر راه اندازی کمپین مبارزه با آزمایش تسلیحات هسته ای
1963-کمیته بین المللی صلیب سرخ از سوئیس و اتحادیه انجمن های صلیب سرخ
بخاطر تلاش در راه حفاظت از حقوق بشر در صدمین سال تاسیس این کمیته
1964-مارتين لوتر کینگ از امریکا
مبارزه برای حقوق شهروندی .اولین فرد در جهان غرب بود که نشان داد بدون خشونت هم می توان مبارزه کرد.
1965-صندوق کودکان سازمان ملل متحد-یونیسف-
یک سازمان بین المللی کمک رسان-بخاطر حمایت از کودکان جهان
در سالهای 1966 و 1967 جایزه ای اهدا نشد
1968-رنه کاسین از فرانسه
رئیس دادگاه حقوق بشر اروپا
1969-سازمان جهانی کار- سازمان ملل متحد
1970-نورمن ای بورلوگ از سازمان ملل
ـ رییس مرکزبین المللی توسعه ذرت وگندم
بخاطر کمکش به انقلاب سبز تاثیرزیادی در تولید غذا در امریکای لاتین و آسیا گذاشت
1971-ویلی برنت از آلمان غربی
صدر اعظم آلمان فدرال-بخاطر سیاست هایش برای آلمان غربی
1972-جایزه اهدا نشد
1973-هنری کسینجر از امریکا و لی دوک تو از ویتنام
بخاطر تلاش در راه توافقنامه پاریس در سال 1973برای آیجاد آتش بس در جنگ ویتنام و بیرون کشیدن نیروهای ارتش امریکا
1974-سین مک براید از ایرلند و ایساکو ساتو از ژاپن
براید رئیس دفتر بین المللی صلح-رئیس کمیسیون نامیبیا بود
بخاطر علاقه شدیدش به حقوق بشر-هدایت معاهده حقوق بشر اروپا از طریق شورای اروپا-کمک به تاسیس و سپس ریاست عفو بین الملل و دبیر کلی کمیسیون بین المللی حقوقدانان جایزه صلح نوبل گرفت
ساتو نیز بخاطر تلاش برای آشتی بیشتر منطقه ای و رد گزینه هسته ای برای ژاپن نوبل دریافت کرد.
1975-آندری ساخاروف از شوروی سابق
بخاطر تلاش برای حقوق بشر-خلع سلاح و همکاری بین همه ملل
1976-بتی ویلیامز از انگلیس و مارید کوریگان از ایرلند
بنیانگذاران جنبش ایرلند شمالی (جنبش صلح ایرلند شمالی )
1977-سازمان عفو بین الملل از انگلیس
بخاطرمحافظت از حقوق بشر زندانیان
1978-محمد انور سادات از مصر و مناخیم بگین از رژیم اسرائیل
برای پیمان کمپ دیوید و صلح میان اسرائیل و مصر
1979-مادر ترزا از هند
موسس امور خیریه مبلغان مسیحی
1980-آدولف پرز اسکوول از آرژانتین
رهبر حقوق بشر که سازمان حقوق بشر بدون خشونت را برای مبارزه با نطامیان حاکم بر کشورش
1981-کمیساریای عالی پناهندگان-سازمان ملل
سازمان بین المللی کمک رسان که در سال 1951تاسیس شد –بخاطر کمک شایان به آوارگان
1982-آلوا میردال از سوئد و آلفونسو گارسیا روبلز از مکزیک
برای تلاش چشمگیرشان در مذاکرات خلع سلاح سازمان ملل که هر دو نقش حیاتی داشتند
1983-لچ والسا از لهستان
بنیانگذارهمبستگی وفعالیتهای انسان دوستانه- مبارز حقوق بشر
1984-دسموند توتو از افریقای جنوبی
اسقف ژوهانسبورگ-دبیر کل سابق شورای کلیساهای افریقای جنوبی
1985- کمیته پزشکان بین المللی برای جلوگیری از جنگ هسته ای
بخاطر اطلاع رسانی درباره تبعات فاجعه بار جنگ اتمی. این کمیته معتقد بود این کار آنها باعث افزایش مخالفت مردم با اشاعه تسلیحات اتمی شده است
1986-الیه ویزل از امریکا
1987-اسکار آریاس از کاستاریکا
بخاطر تلاشش یرای برقراری صلح در امریکای مرکزی.تلاشی که منجر به امضای معاهده صلح در گواتمالا شد.
1988-نیروهای صلح بان سازمان ملل
بخاطر تلاششان در کمک به تحقق یکی از اصول بنیادین سازمان ملل
1989-تنزین گیاتسو-چهاردهمین دالایی لاما از تبت
بخاطر مبارزه برای آزادی تبت-مخالفت با استفاده از زور-حمایت از راه حل های مسالمت آمیز مبتنی بر تحمل و احترام متقابلبرای حفظ میراث تاریخی و فرهنگی مردمش
1990-میخاییل گورباچف از شوروی سابق
رئیس جمهور شوروی سابق -بخاطر نقش برجسته اش در فرایند صلحی که امروزه مشخصه اصلی بخش های مهمی از جامعه بین الملل است
1991-آنگ سان سوچی از برمه
برای مبارزه مسالمت آمیزش در جهت دموکراسی و حقوق بشر
1992-ریگوبرتا منچو از گواتمالا
بخاطر تلاشش برای عدالت اجتماعی و آشتی قومی-فرهنگی بر پایه احترام به حقوق بومیان
1993- نلسون ماندلا و فردریک ویلیام دو کلرک هر دو از افریقای جنوبی
بخاطر تلاششان برای پایان مسالمت آمیز رژیم آپارتاید و بنیانگذاری اساس افریقای جنوبی دموکراتیک
1994-یاسر عرفات از فلسطین-اسحاق رابین و شیمون پرز از رژیم اسراییل
تلاش برای ایجاد صلح م انعقاد معاهده سیاسی که فرصت هایی را برای تحولات جدید در خاورمیانه فراهم کرد
1995-ژوزف روتبلت از انگلیس و « کنفرانسهای پوگواش در مورد علوم و امور جهانی از کانادا»
تلاش برای ازبین بردن نقش تسلیحات هسته ای در سیاستهای بین المللی و نابودی این تسلیحات
بلو بخاطر تلاششان برای یافتن راه حل صلح آمیز و عادلانه برای خاتمه درگیری در تیمور شرقی
1997-جودی ویلیامز از امریکا و کمپین بین المللی برای ممنوعیت استفاده از مین از سوئیس
بابت تلاش در ممنوعیت مین گذاری و پاکسازی مین های ضد نفر
1998-جان هوم از ایرلند و دیوید تریمبل از انگلیس
بخاطر تلاششان برای یافتن راه حلی مسالمت آمیز برای درگیری در ایرلند
1999- انجمن پزشکان سانس فرانتیرز از سوئیس
بخاطر تقدیر از تلاش های بشردوستانه این سازمان در چندین قاره
2000-کیم دائه –جونگ از کره جنوبی
بخاطر تلاشش در راه دموکراسی و حقوق بشردر کره جنوبی ودر مجموع در آسیای شرقی و بخصوص برای صلح با کره شمالی
2001-سازمان ملل متحد و کوفی عنان از غنا
بخاطر تلاششان برای ایجادی جهانی آرامتر
2002-جیمی کارتر از امریکا
بخاطر تلاشش برای یافتن راه حل های مسالمت آمیز برای مناقشات بین المللی-برای پیشبرد دموکراسی و حقوق بشر و ارتقاء توسعه اقتصادی و اجتماعی
2003-شیرین عبادی
2004-وانگاری موتا ماتای از کنیا
بخاطر کمک او به توسعه پایدار،دموکراسی و حقوق بشر
2005- کوفی عنان و محمد البرادعی از مصر و آژانس بین المللی انرژی اتمی
بخاطر تلاششان برای ممانعت از به کار گرفته شدن انرژی هسته ای برای اهداف نظامی و تضمین این که انرژی صلح آمیز هسته ای به ایمن ترین شکل ممکن استفاده می شود.
2006-محمد یونس از بنگلادش
برای پیشبرد فرصت های اقتصادی و اجتماعی برای فقرا بخصوص زنان
2007-گرامین بانک گروه(پنل)بین دولتی برای تغیرات اقلیمی از سازمان ملل و ال گور از امریکا
بخاطر تلاششان در جهت اطلاع رسانی در خصوص تغییرات اقلیمی صورت گرفته به دست بشر و بنیان نهادن اصولی برای مبارزه با چنین تغییراتی
2008-مارتی اهتیساری از فنلاند
برای تلاشش در چند قاره و در طول بیش از 30 سال برای حل مناقشات بین المللی
2009-باراک اوباما از امریکا
برای تلاشش در جهت تقویت دیپلماسی بین المللی و همکاری بین مردم
2010- لیو شیائوبو از چین
بخاطر مبارزات مسالمت آمیز طولانی در راه حقوق بشر در چین
2011- الن جانسون سیرلیف رئیس جمهور لیبریا-لیماه گبوویی ازلیبریا و توکل کرمان از یمن
بخاطر مبارزات مسالمت آمیزشان در راه امنییت زنان و در راه حقوق زنان جهت مشارکت در فعالییت های صلح طلبانه
2012-اتحادیه اروپا
برای شش دهه کمک به صلح و آشتی،دموکراسی و حقوق بشر در اروپا
2013-سازمان منع تسلیحات شیمیایی
به دلیل تلاش فوق‌العاده سازمان منع تسلیحات شیمیایی این جایزه با هدف کمک به روند امحای تسلیحات شیمیایی در سوریه و دیگر نقاط دنیا به این سازمان اهدا شده است
