در گفتگوی اختصاصی با شبکه العالم؛
"محمد صادق خرازی":غرب در برابر هر گام ایران، یک گام بردارد
سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در فرانسه و معاون پیشین وزیر امور خارجه، ابعاد مختلف تلاش سیاستگذاران کشورمان برای ایجاد تفاهم با 5+1 بر اساس قاعده "برد- برد" را تشریح کرد.
به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از شبکه العالم؛ "محمد صادق خرازی" در گفت وگوی اختصاصی با این شبکه، از فعالیت و تماس گروه های کارشناسی ایرانی با کشورهای اروپایی عضو گروه 5+1 و همچنین با آمریکا و آژانس بین المللی انرژی هسته ای خبر داد و گفت: هدف از این تماس ها، ایجاد درک متقابلی جدید میان ایران و کشورهای 5+1 است.
وی با اشاره به تحولات منطقه و تغییری که به واسطه انتخابات در ایران ایجاد شده است، خاطر نشان کرد: انتخابات، ایران را به کانون اهمیت و توجه در کشورهای منطقه و کشورهای اسلامی تبدیل و به عنوان قدرتی در عرصه جهانی مطرح کرد.
وزیر خارجه از اختیار کامل برخوردار است
خرازی که یکشنبه شب میهمان برنامه "من طهران" شبکه العالم بود، با اشاره به سفر قریب الوقوع دکتر ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به ژنو برای شرکت در مذاکره با گروه 5+1 درباره برنامه هسته ای کشورمان، گفت: وزیر خارجه از اختیارات کامل و کافی برای ایجاد تفاهم منطقی و مبتنی بر قاعده برد – برد برخوردار است.
وی، قاعده برد – برد را از نظر ایران، همکاری با آژانس برای تحقق آرمان های این نهاد بین المللی در تمام جهان دانست و تاکید کرد که این مساله فقط مختص ایران نیست و تمام کشورهای جهان را در بر می گیرد.
خرازی افزود: در مذاکراتی که تیم ایرانی با کشورهای گروه 5+1 خواهد داشت، عنصر تعیین کننده عبارتند از چانه زنی، مذاکرات و فهم مشترک. دکتر ظریف دیپلماتی برجسته است که در قواعد و حقوق بین المللی تخصص دارد و از آن گذشته، در طراحی پیشنهاد ایران برای مذاکره با گروه 5+1، نقش محوری داشته است.
ایران نیازمند تضمین عینی از سوی غرب است
خرازی با تاکید بر این که به عنوان یک دیپلمات از افشای جزئیات طرح پیشنهادی ایران معذور است، خاطر نشان کرد: فقط می توانم بگویم که طرح ایران می تواند نگرانی مورد ادعای غرب را با تضمین های عینی برطرف کند. در عین حال ایران، نیازمند تضمینی عینی از سوی غرب است. ایران در طرح خود، بیش از حد معمول به فراهم کردن تضمین عینی برای برطرف کردن نگرانی های غرب توجه کرده است.
وی افزود: تضمین هایی که ایران ارائه کرده، باید در کنار تضمین های غرب در یک ظرف دیده شود، اگر قرار باشد ایران پروتکل الحاقی را اجرا کند، اما غرب در اجرای تعهدات خود، پروسه های بین المللی و شورای امنیت و دیگر مسائل را پیش بکشد، در این صورت به نتیجه نخواهیم رسید، فقط در صورتی به نتیجه می رسیم که در قبال هر گامی که ایران بر می دارد، شاهد برداشته شدن گامی از سوی غرب باشیم.
فتوای رهبر انقلاب، کلید حل عینی مساله هسته ای
به گفته خرازی، مذاكرات فرسایشی در گذشته به ما نشان داد كه غرب به دنبال وقت كشی و ادامه تحریم هاست. در حالی كه آنها ایران را به وقت كشی متهم می كنند، اما طبق فتوای رهبر معظم انقلاب هرگونه استفاده از بمب اتم و حتی در اختیار داشتن آن حرام است، بنابراین در استراتژی دفاعی ایران بمب اتم جایگاهی ندارد. این فتوا می تواند كلید حل عینی مساله هسته ای ایران باشد. به نظر من اگر در برابر هر گام مثبت ایران، از امریكا یک اقدام مثبت نبینیم، باید در آن تجدید نظر كنیم.
توقف فعالیت های هسته ای معنا ندارد
وی درخصوص طرح پیشین غربی ها در مذاکرات آلماتی قزاقستان گفت: طرحی كه غرب در آلماتی ارائه داد، در امنیت ملی ایران جایگاهی ندارد و بحث انتقال پذیرفته شده نیست. بحث تعطیلی فوردو و اراك هم در استراتژی ایران جایگاهی ندارد. باید طرفین با مذاكره به جمع بندی برسند و یك كف و سقفی برای مطالبات دو طرف تعیین شود. به لحاظ حقوقی تعلیق و توقف هركدام تعریف خود را دارد. توقف فعالیت های هسته ای در سیاست خارجی ما جایی ندارد. رفع تحریم یا توقف مسیر آن یا خروج پرونده هسته ای ایران از شورای امنیت از گام های مثبتی است كه غرب می تواند برای اثبات حسن نیت انجام دهد. امریكایی ها قبلا در پیام های خصوصی خودشان گفته بودند كه ایران می تواند غنی سازی تا 3 و نیم الی 5 درصد داشته باشد و حالا ما باید منتظر باشیم كه ببینیم در ژنو چه خواهد شد. حداقل و حداكثرها در مذاكره پذیرفته است، اما چیزی كه در دیپلماسی پذیرفته نیست، مطرح کردن "پیش شرط" است.
مذاکرات آتی "واقعی" خواهد بود
به گفته خرازی، مذاكره كننده ارشد ایرانی از اختیارات كامل برخوردار است تا به فهم جدیدی با 5+1 برسد. سه نكته در این مذاكرات قابل توجه است. اول این كه این مذاكره واقعی است. مذاكرات قبل از این بیشتر جنبه مباحثه داشت. دوم این كه مذاكره كننده ارشد ما امروز در سطح وزیر خارجه است كه از بارزترین دیپلمات های دنیاست. سوم این كه شرایط سیاسی امروز ایران با گذشته متفاوت است و ایران امروز می خواهد شرایط جدیدی را تجربه كند.
غرب با دیدگاه نادرست وارد مذاکره نشود
وی دیدگاه برخی از تحلیلگران مخالف جمهوری اسلامی و اتاق های فكر مبنی بر اینكه رئیس جمهور جدید، به علت مواضع شخصی اش و رفتار دولت گذشته توانست در انتخابات به پیروزی برسد، كاملا اشتباه دانست و گفت: این افراد ادعا می كنند تحریم ها بر ایران تأثیر گذاشته و ستون فقرات كشور را شكسته است. البته اسرائیلی ها بیش از دیگران به این تحلیل ها دامن می زنند. اگر غرب با این دیدگاه درصدد ورود به مذاكرات است، بهتر آن است كه اصلا مذاكرات انجام نشود، به این معنا كه تهدید در هیچ سطحی از سیاست خارجی ایران، پذیرفتنی نیست. بلكه ما خودمان را برای شرایط بدتر از این نیز آماده كرده ایم.
محور اصلی مذاکرات، مسأله هسته ای است
خرازی در پاسخ به سؤالی درباره ادعای برخی مبنی بر اینكه در مذاكرات هسته ای و گفتگو با امریكا، مسائل دیگری از جمله حزب الله، حماس، بحرین، سوریه و فلسطین مطرح خواهد شد و مذاكرات مذكور كاملا فراگیر و درباره مسائل مختلف خواهد بود اظهار داشت: در این مذاكرات، موضوع سوریه مطرح نیست. بلكه 90 درصد مباحث درباره مسائل هسته ای و برنامه مذاكراتی است كه از قبل تعیین شده است.
خرازی تصریح کرد: این ادعا را كه ایران و غرب به ویژه امریكا، براساس یك بسته پیشنهادی درباره مسائل مختلف با یكدیگر مذاكره می كنند، رد یا تكذیب نمی كنم، زیرا اگر آنها خواستار همكاری ایران، باشند كشورمان همكاری خواهد كرد. ایران از نظر ژئوپولتیك، ژئواستراتژیك و ژئو اكونومیك، در موقعیت ویژه ای قرار گرفته است. اعراب و امریكا، اشتباه راهبردی شان در زمینه حمایت از القاعده را امروزه در سوریه و با حمایت از گروههای مسلح تكرار می كنند كه نتیجه ان مسلح شدن بیش از 70 هزار نیرویی است كه در آینده تحت كنترل اعراب و غرب باقی نخواهد ماند، بلكه این نیروها به باورهای اولیه شان باز خواهند گشت.
وی با ممكن دانستن مذاكرات ایران با غرب درباره كلیه مسائل جهانی تصریح كرد: اما موقعیت كنونی برای چنین مذاكراتی مناسب نیست.
خرازی، حضور روحانی در مسند ریاست جمهوری كشورمان را "فرصتی" برای غرب برای حل مسائل میان ایران و غرب دانست و تصریح كرد: رئیس جمهور و وزیر خارجه جدید ایران، با دقت در جریان روند تحولات جهانی هستند و در این چارچوب گام برمی دارند.
صهیونیست ها و برخی از اعراب نگرانند
خرازی با اشاره به هراس صهیونیست ها از توافق احتمالی ایران و غرب گفت: اسرائیلی ها نگرانند ایران با غرب به توافقی برسد كه رژیم صهیونیستی در آن جایی نداشته باشد و این نگرانی به جاست. یك دولت برای ادامه حیات خود باید مشروعیت داشته باشد، استقرار و ثبات داشته باشد و بحران نداشته باشد و این رژیم از نظر ما تا زمانی كه حقوق مردم فلسطین را مشخص نكند، مشروعیت ندارد. به صراحت می گویم برخی كشورهای عربی مثل عربستان و مصر بعد از كودتا، قطر و امارات متحده عربی از هرگونه عادی شدن روابط ایران و غرب ضرر خواهند كرد.
آمریکا، ناگزیر از مذاکره با ابرقدرت منطقه
خرازی یادآور شد: تا كنون سه تن از وزرای خارجه امریكا اعتراف كرده اند كه مجبوریم با ایران به عنوان "ابرقدرت منطقه" مذاكره كنیم. 67 درصد از انرژی جهان از كنار ایران عبور می كند و كشور ما با این پتانسیل ها اگر روابطش با غرب عادی شود، وضعیت اسرائیل بسیار شكننده خواهد شد. امریكا به دنبال این بود كه هرگونه روابط ایران و امریكا منوط به اسرائیل باشد، اما در حال حاضر این طور نیست.
به گفته این دیپلمات ایرانی، امروز تحولات عظیمی در امریكا رخ داده و امریكا در حال عبور از ظرفیتهای اسرائیل است. لابی اسرائیل در امریكا دچار ضعف شده است. این كه امریكا اعلام می كند امنیت اسرائیل به عنوان استراتژی ایالات متحده مهم است بر اثر اعمال فشار كنگره و سنا و سایر لابی هاست. گامهایی كه امریكا برای تعدیل اسرائیل برداشته در كنار تحریك اعراب نگرانی اسرائیل را افزایش داده است. امروز همنوایی آشكار میان بعضی كشورهای عربی با اسرائیل در ضدیت با ایران مشاهده می شود.
تهدیدات و منافع مشترک ایران و آمریکا
خرازی ادامه داد: ایران و امریكا منافع و تهدیدات مشتركی دارند. از جمله منافع مشترك ما، كاهش تروریسم در منطقه و تهدیدات درون منطقه ای، ترافیك مواد مخدر، كنترل طیف های سلفی و موانع رشد دموكراسی در منطقه است. بخش مهمی از صاحب نظران در امریكا معتقدند كه سیاست های خاورمیانه ای امریكا در حمایت از اسرائیل و هم پیمانی با برخی اعراب و نظام های استبدادی منطقه باعث شده كه این كشور دچار ریزش شود.
تفاوت ماهوی در اهداف ایران و آمریکا
دیپلمات باسابقه کشورمان در پایان تصریح کرد: البته یك تفاوت ماهوی میان ما و امریكایی ها وجود دارد. ما به دنبال دموكراسی با منطق و شیوه بومی كشورها هستیم، اما آمریكایی ها قائل به "لیبرال دموكراسی" هستند كه البته این در هیچ كشور عربی نتیجه نخواهد داد.
وی با اشاره به تحولات منطقه و تغییری که به واسطه انتخابات در ایران ایجاد شده است، خاطر نشان کرد: انتخابات، ایران را به کانون اهمیت و توجه در کشورهای منطقه و کشورهای اسلامی تبدیل و به عنوان قدرتی در عرصه جهانی مطرح کرد.
وزیر خارجه از اختیار کامل برخوردار است
خرازی که یکشنبه شب میهمان برنامه "من طهران" شبکه العالم بود، با اشاره به سفر قریب الوقوع دکتر ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به ژنو برای شرکت در مذاکره با گروه 5+1 درباره برنامه هسته ای کشورمان، گفت: وزیر خارجه از اختیارات کامل و کافی برای ایجاد تفاهم منطقی و مبتنی بر قاعده برد – برد برخوردار است.
وی، قاعده برد – برد را از نظر ایران، همکاری با آژانس برای تحقق آرمان های این نهاد بین المللی در تمام جهان دانست و تاکید کرد که این مساله فقط مختص ایران نیست و تمام کشورهای جهان را در بر می گیرد.
خرازی افزود: در مذاکراتی که تیم ایرانی با کشورهای گروه 5+1 خواهد داشت، عنصر تعیین کننده عبارتند از چانه زنی، مذاکرات و فهم مشترک. دکتر ظریف دیپلماتی برجسته است که در قواعد و حقوق بین المللی تخصص دارد و از آن گذشته، در طراحی پیشنهاد ایران برای مذاکره با گروه 5+1، نقش محوری داشته است.
ایران نیازمند تضمین عینی از سوی غرب است
خرازی با تاکید بر این که به عنوان یک دیپلمات از افشای جزئیات طرح پیشنهادی ایران معذور است، خاطر نشان کرد: فقط می توانم بگویم که طرح ایران می تواند نگرانی مورد ادعای غرب را با تضمین های عینی برطرف کند. در عین حال ایران، نیازمند تضمینی عینی از سوی غرب است. ایران در طرح خود، بیش از حد معمول به فراهم کردن تضمین عینی برای برطرف کردن نگرانی های غرب توجه کرده است.
وی افزود: تضمین هایی که ایران ارائه کرده، باید در کنار تضمین های غرب در یک ظرف دیده شود، اگر قرار باشد ایران پروتکل الحاقی را اجرا کند، اما غرب در اجرای تعهدات خود، پروسه های بین المللی و شورای امنیت و دیگر مسائل را پیش بکشد، در این صورت به نتیجه نخواهیم رسید، فقط در صورتی به نتیجه می رسیم که در قبال هر گامی که ایران بر می دارد، شاهد برداشته شدن گامی از سوی غرب باشیم.
فتوای رهبر انقلاب، کلید حل عینی مساله هسته ای
به گفته خرازی، مذاكرات فرسایشی در گذشته به ما نشان داد كه غرب به دنبال وقت كشی و ادامه تحریم هاست. در حالی كه آنها ایران را به وقت كشی متهم می كنند، اما طبق فتوای رهبر معظم انقلاب هرگونه استفاده از بمب اتم و حتی در اختیار داشتن آن حرام است، بنابراین در استراتژی دفاعی ایران بمب اتم جایگاهی ندارد. این فتوا می تواند كلید حل عینی مساله هسته ای ایران باشد. به نظر من اگر در برابر هر گام مثبت ایران، از امریكا یک اقدام مثبت نبینیم، باید در آن تجدید نظر كنیم.
توقف فعالیت های هسته ای معنا ندارد
وی درخصوص طرح پیشین غربی ها در مذاکرات آلماتی قزاقستان گفت: طرحی كه غرب در آلماتی ارائه داد، در امنیت ملی ایران جایگاهی ندارد و بحث انتقال پذیرفته شده نیست. بحث تعطیلی فوردو و اراك هم در استراتژی ایران جایگاهی ندارد. باید طرفین با مذاكره به جمع بندی برسند و یك كف و سقفی برای مطالبات دو طرف تعیین شود. به لحاظ حقوقی تعلیق و توقف هركدام تعریف خود را دارد. توقف فعالیت های هسته ای در سیاست خارجی ما جایی ندارد. رفع تحریم یا توقف مسیر آن یا خروج پرونده هسته ای ایران از شورای امنیت از گام های مثبتی است كه غرب می تواند برای اثبات حسن نیت انجام دهد. امریكایی ها قبلا در پیام های خصوصی خودشان گفته بودند كه ایران می تواند غنی سازی تا 3 و نیم الی 5 درصد داشته باشد و حالا ما باید منتظر باشیم كه ببینیم در ژنو چه خواهد شد. حداقل و حداكثرها در مذاكره پذیرفته است، اما چیزی كه در دیپلماسی پذیرفته نیست، مطرح کردن "پیش شرط" است.
مذاکرات آتی "واقعی" خواهد بود
به گفته خرازی، مذاكره كننده ارشد ایرانی از اختیارات كامل برخوردار است تا به فهم جدیدی با 5+1 برسد. سه نكته در این مذاكرات قابل توجه است. اول این كه این مذاكره واقعی است. مذاكرات قبل از این بیشتر جنبه مباحثه داشت. دوم این كه مذاكره كننده ارشد ما امروز در سطح وزیر خارجه است كه از بارزترین دیپلمات های دنیاست. سوم این كه شرایط سیاسی امروز ایران با گذشته متفاوت است و ایران امروز می خواهد شرایط جدیدی را تجربه كند.
غرب با دیدگاه نادرست وارد مذاکره نشود
وی دیدگاه برخی از تحلیلگران مخالف جمهوری اسلامی و اتاق های فكر مبنی بر اینكه رئیس جمهور جدید، به علت مواضع شخصی اش و رفتار دولت گذشته توانست در انتخابات به پیروزی برسد، كاملا اشتباه دانست و گفت: این افراد ادعا می كنند تحریم ها بر ایران تأثیر گذاشته و ستون فقرات كشور را شكسته است. البته اسرائیلی ها بیش از دیگران به این تحلیل ها دامن می زنند. اگر غرب با این دیدگاه درصدد ورود به مذاكرات است، بهتر آن است كه اصلا مذاكرات انجام نشود، به این معنا كه تهدید در هیچ سطحی از سیاست خارجی ایران، پذیرفتنی نیست. بلكه ما خودمان را برای شرایط بدتر از این نیز آماده كرده ایم.
محور اصلی مذاکرات، مسأله هسته ای است
خرازی در پاسخ به سؤالی درباره ادعای برخی مبنی بر اینكه در مذاكرات هسته ای و گفتگو با امریكا، مسائل دیگری از جمله حزب الله، حماس، بحرین، سوریه و فلسطین مطرح خواهد شد و مذاكرات مذكور كاملا فراگیر و درباره مسائل مختلف خواهد بود اظهار داشت: در این مذاكرات، موضوع سوریه مطرح نیست. بلكه 90 درصد مباحث درباره مسائل هسته ای و برنامه مذاكراتی است كه از قبل تعیین شده است.
خرازی تصریح کرد: این ادعا را كه ایران و غرب به ویژه امریكا، براساس یك بسته پیشنهادی درباره مسائل مختلف با یكدیگر مذاكره می كنند، رد یا تكذیب نمی كنم، زیرا اگر آنها خواستار همكاری ایران، باشند كشورمان همكاری خواهد كرد. ایران از نظر ژئوپولتیك، ژئواستراتژیك و ژئو اكونومیك، در موقعیت ویژه ای قرار گرفته است. اعراب و امریكا، اشتباه راهبردی شان در زمینه حمایت از القاعده را امروزه در سوریه و با حمایت از گروههای مسلح تكرار می كنند كه نتیجه ان مسلح شدن بیش از 70 هزار نیرویی است كه در آینده تحت كنترل اعراب و غرب باقی نخواهد ماند، بلكه این نیروها به باورهای اولیه شان باز خواهند گشت.
وی با ممكن دانستن مذاكرات ایران با غرب درباره كلیه مسائل جهانی تصریح كرد: اما موقعیت كنونی برای چنین مذاكراتی مناسب نیست.
خرازی، حضور روحانی در مسند ریاست جمهوری كشورمان را "فرصتی" برای غرب برای حل مسائل میان ایران و غرب دانست و تصریح كرد: رئیس جمهور و وزیر خارجه جدید ایران، با دقت در جریان روند تحولات جهانی هستند و در این چارچوب گام برمی دارند.
صهیونیست ها و برخی از اعراب نگرانند
خرازی با اشاره به هراس صهیونیست ها از توافق احتمالی ایران و غرب گفت: اسرائیلی ها نگرانند ایران با غرب به توافقی برسد كه رژیم صهیونیستی در آن جایی نداشته باشد و این نگرانی به جاست. یك دولت برای ادامه حیات خود باید مشروعیت داشته باشد، استقرار و ثبات داشته باشد و بحران نداشته باشد و این رژیم از نظر ما تا زمانی كه حقوق مردم فلسطین را مشخص نكند، مشروعیت ندارد. به صراحت می گویم برخی كشورهای عربی مثل عربستان و مصر بعد از كودتا، قطر و امارات متحده عربی از هرگونه عادی شدن روابط ایران و غرب ضرر خواهند كرد.
آمریکا، ناگزیر از مذاکره با ابرقدرت منطقه
خرازی یادآور شد: تا كنون سه تن از وزرای خارجه امریكا اعتراف كرده اند كه مجبوریم با ایران به عنوان "ابرقدرت منطقه" مذاكره كنیم. 67 درصد از انرژی جهان از كنار ایران عبور می كند و كشور ما با این پتانسیل ها اگر روابطش با غرب عادی شود، وضعیت اسرائیل بسیار شكننده خواهد شد. امریكا به دنبال این بود كه هرگونه روابط ایران و امریكا منوط به اسرائیل باشد، اما در حال حاضر این طور نیست.
به گفته این دیپلمات ایرانی، امروز تحولات عظیمی در امریكا رخ داده و امریكا در حال عبور از ظرفیتهای اسرائیل است. لابی اسرائیل در امریكا دچار ضعف شده است. این كه امریكا اعلام می كند امنیت اسرائیل به عنوان استراتژی ایالات متحده مهم است بر اثر اعمال فشار كنگره و سنا و سایر لابی هاست. گامهایی كه امریكا برای تعدیل اسرائیل برداشته در كنار تحریك اعراب نگرانی اسرائیل را افزایش داده است. امروز همنوایی آشكار میان بعضی كشورهای عربی با اسرائیل در ضدیت با ایران مشاهده می شود.
تهدیدات و منافع مشترک ایران و آمریکا
خرازی ادامه داد: ایران و امریكا منافع و تهدیدات مشتركی دارند. از جمله منافع مشترك ما، كاهش تروریسم در منطقه و تهدیدات درون منطقه ای، ترافیك مواد مخدر، كنترل طیف های سلفی و موانع رشد دموكراسی در منطقه است. بخش مهمی از صاحب نظران در امریكا معتقدند كه سیاست های خاورمیانه ای امریكا در حمایت از اسرائیل و هم پیمانی با برخی اعراب و نظام های استبدادی منطقه باعث شده كه این كشور دچار ریزش شود.
تفاوت ماهوی در اهداف ایران و آمریکا
دیپلمات باسابقه کشورمان در پایان تصریح کرد: البته یك تفاوت ماهوی میان ما و امریكایی ها وجود دارد. ما به دنبال دموكراسی با منطق و شیوه بومی كشورها هستیم، اما آمریكایی ها قائل به "لیبرال دموكراسی" هستند كه البته این در هیچ كشور عربی نتیجه نخواهد داد.
