عذرخواهی روزنامه بهار به خاطر یادداشت توهین آمیز به ولایت ائمه اطهار
اول آبان ماه 92، روزنامه «بهار» یادداشتی با عنوان «امام؛ پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی؟» به مناسبت عید غدیر منتشر کرد که در آن، شبهات زیادی درباره دلالت واقعه غدیر خم بر مسأله خلافت و زعامت سیاسی امیرالمؤمنین (ع) مطرح شده بود.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، روز چهارشنبه اول
آبان روزنامه بهار مطلبی تحت عنوان «امام؛ پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی؟»
به قلم علی‌اصغر غروی، منتشر کرد. این یادداشت که توهین آمیز جلوه می داد باعث شد تا مدیر مسئول این روزنامه یادداشتی تکمیلی و به صورت عذرخواهی از آن مطلب در روزنامه امروز (شنبه) به چاپ برساند:
گزیده ای از یادداشت روز چهارشنبه
در بخشی از این یادداشت اینگونه آمده است: مروری بر مجموعه دغدغه‌های علی(ع) در باب «حکومت» در آن دوران، که در کتب تاریخی و نیز نهج‌البلاغه مندرج است، نشان می‌دهد که تمام اعتراض وی معطوف به نگرش حذفی بوده است. یعنی این‌که خلیفه یا هرکس دیگری دامنه اختیار مردم را تنگ کند.
مثلا این‌که خلیفه، خلیفه بعد از خود را نصب کند، یا به‌گونه‌ای عمل کند که نتیجه برآیند آرا، انتخاب فرد خاصی باشد. اعتراض علی معطوف به چنین فرآیندی است. همان چیزی که ما امروز انتخاب مدیریت شده یا هدایت یافته می‌نامیم. او به عدم انتخاب خود در شورای سقیفه هیچ اعتراضی ندارد، بلکه واکنش وی به محدود شدن عرصه انتخاب بود و نیز این‌که نتوانست خود را در معرض انتخاب مردم قرار دهد.
نگرانی علی(ع) تنها محدود شدن وسعت گزینش مردم بود و از کلماتش این امر به آسانی قابل استنباط است. بندهای هشتگانه فوق، هرچند بسیار مجمل و مختصر طرح شد، اما آشکار می‌سازد که مراد از «اتمام نعمت» در آیه مذکور، نه حکومت و پیشوایی دنیوی، بلکه اتمام بعثت نبی، نزول، دریافت و ابلاغ بدون کاستی و نقصان قرآن است.
همین قرآن کامل و تمام است که قادر است امام و پیشوای امت واقع شود. این دُرُست همان چیزی است که درباره ابراهیم واقع شد. ابراهیم به مقام امامت نائل شده و اسوه ملت شد، چون نعمت بر او تمام شد. برای مسلمانان نیز به همین سان، از طریق بعثت رسول و با ابلاغ وحی و شکل‌گیری کامل قرآن، نعمت تمام شده است و اکنون باید مسلمانان به کتاب خدا و عمل رسولشان اقتدا کنند تا در اندیشه و عمل، شاهد و الگوی سایر امم باشند.
پس در راستای عمل به همین آیه است که علی(ع) تمام همت خود را مصروف تامل و تدقیق در قرآن و اجرایی کردن آن می‌سازد، تا آنجا که شیخ محمد عبده در بیان اندیشه و رفتار علی، وی را قرآن مجسم می‌نامد.
ولی متاسفانه، بنا به فرموده مولی(ع)، شیعیان «به جای آن‌که کتاب را امام خود بدانند خود را امام کتاب می‌دانند» و برخلاف خواست او، بنده جهالت خود شده‌اند و مدام بر حق ضایع شده علی در حکومت چند روزه دنیوی می‌گریند! حکومتی که طبق فرموده مولی، ارزش آن از عطسه بز نزد وی کمتر بود. آیا می‌شود چیزی که از منظر امیر مومنان (ع) قدر و منزلتش از عطسه بز کمتر است، از طرف خدا باشد و تازه از این فراتر، اتمام نعمت و اکمال دین نیز باشد؟! »
عذرخواهی امروز روزنامه بهار
مطلبی که روز چهارشنبه مورخ 1/8/1392 «با عنوان امام؛ پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی» در روزنامه «بهار» منتشر شد، همان‌‌‌گونه که سرکلیشه آن (یادداشت) تایید می‌کند، از نوع یادداشت‌هایی است که لزوما دیدگاه و موضع روزنامه را بیان نمی‌کند، هرچند انتشار آن از مسئولیت روزنامه نمی‌کاهد.
این یادداشت که در ساعات پایانی کار تحریریه به دست رسید و در شتاب کار با اهمال و عدم دقت کافی منتشر شد، به قصد و نیت تجلیل و تکریم عید غدیر صورت گرفت، درباره عظمت و مرتبت واقعه‌ای که به قول همین نویسنده، علی‌اصغر غروی، «جزء اخیر علت تامه دین اسلام است» و درباره امامت امامی که «چون تمامی کلمات خالق را در خود محقق و صفات جمال او را در خود متجلی ساخته، به امامت امت، نایل شده است، [که] نه فقط در حیاتش و نه تنها برای پنج سال، که تا قیام قیامت و برای همه دوران‌ها و برای همه انسان‌ها و این همان زعامت کبراست.»
در این یادداشت نویسنده به موضوعاتی اشاره داشته است که شبهاتی را پیش می‌آورد که برای رفع آن باید این یادداشت با اعمال اصلاحات یا توضیحات مفصل‌تر و مشروح‌تری همراه می‌گشت تا شبهات آن برطرف یا روشن می گشت. تمایز‌گذاری نویسنده میان وِلایت با وَلایت، میان رهبری با دوستی، میان زعامت با محبت، میان سیاست و ایمان، میان امامت و خلافت، میان نصب و انتخاب از جمله این شبهاتی است که نویسنده به خوبی نتوانسته آن‌ها را توضیح دهد و بر آن فائق آید و مستند و نادلبخواهانه آن‌ها را تبیین کند.
همچنین واژه‌های به کار رفته در این یادداشت بسیط و نادقیق‌اند، از جمله معنای خلافت، امامت، قدرت و... این نکات اگرچه تفسیر و دیدگاه نویسنده را برون‌دینی و برون‌شیعی نمی‌سازد، زیرا تفسیرها و برداشت‌های اختلافی درون‌شیعی و در حوزه تفکر شیعی از چنین نگر‌ش‌هایی آکنده و تباردار است، به دیدگاهی نزدیک می‌کند که میان سیاست و دیانت تمایز قائل می‌شود و از آن موضع اعتقادات شیعی را تفسیر می‌کند. در این دیدگاه، امر تاریخی و ترتّب رخدادهای واقعی به گونه‌ای خاص تلقی می‌شود که گویی امر تاریخی و سلسله حوادث پس از رحلت رسول اکرم (ص) از حقیقت تاریخی هم برخوردار بوده‌اند.
این شبهات و دیدگاه اگرچه شایسته است که در رسانه‌ها مطرح و بحث و نظر جدی و محققانه را موجب شود، اما چون می‌تواند به این تصور بینجامد که نویسنده این «یادداشت» موضع روزنامه و هیات تحریریه را بیان می‌کند، باید با تدبیر بیشتری منتشر می‌شد که متاسفانه نشد. از ثمرات این یادداشت همین بس که موجب شد تا صاحب‌نظران و نویسندگانی به نقد آن در رسانه‌ها همت کنند، با این حال، روزنامه «بهار» بر خود فرض می‌داند این توضیح را درباره چند و چون علت انتشار این یادداشت و موضع اصیل روزنامه که با دیدگاه نویسنده زاویه و مخالفت دارد، به اطلاع برساند و از شبهات ناخواسته آن عذرخواهی کند و در این زمینه به وسیله صاحب‌نظران گرامی و اندیشمندی همچون حجت‌الاسلام شاه‌آبادی، دکتر جواد محدثین و حامد صارم پاسخ و نقد درخوری را برای صفحات اول، 8 و 9 روزنامه امروز آماده و درج کند تا از این‌رو روزنامه «بهار» بتواند وظیفه‌اش را در دیاری که امام همام و مولای متقیان حضرت علی(ع) را پیشوا و مقتدای خود می‌داند، ایفا کند.
گزیده ای از یادداشت روز چهارشنبه
در بخشی از این یادداشت اینگونه آمده است: مروری بر مجموعه دغدغه‌های علی(ع) در باب «حکومت» در آن دوران، که در کتب تاریخی و نیز نهج‌البلاغه مندرج است، نشان می‌دهد که تمام اعتراض وی معطوف به نگرش حذفی بوده است. یعنی این‌که خلیفه یا هرکس دیگری دامنه اختیار مردم را تنگ کند.
مثلا این‌که خلیفه، خلیفه بعد از خود را نصب کند، یا به‌گونه‌ای عمل کند که نتیجه برآیند آرا، انتخاب فرد خاصی باشد. اعتراض علی معطوف به چنین فرآیندی است. همان چیزی که ما امروز انتخاب مدیریت شده یا هدایت یافته می‌نامیم. او به عدم انتخاب خود در شورای سقیفه هیچ اعتراضی ندارد، بلکه واکنش وی به محدود شدن عرصه انتخاب بود و نیز این‌که نتوانست خود را در معرض انتخاب مردم قرار دهد.
نگرانی علی(ع) تنها محدود شدن وسعت گزینش مردم بود و از کلماتش این امر به آسانی قابل استنباط است. بندهای هشتگانه فوق، هرچند بسیار مجمل و مختصر طرح شد، اما آشکار می‌سازد که مراد از «اتمام نعمت» در آیه مذکور، نه حکومت و پیشوایی دنیوی، بلکه اتمام بعثت نبی، نزول، دریافت و ابلاغ بدون کاستی و نقصان قرآن است.
همین قرآن کامل و تمام است که قادر است امام و پیشوای امت واقع شود. این دُرُست همان چیزی است که درباره ابراهیم واقع شد. ابراهیم به مقام امامت نائل شده و اسوه ملت شد، چون نعمت بر او تمام شد. برای مسلمانان نیز به همین سان، از طریق بعثت رسول و با ابلاغ وحی و شکل‌گیری کامل قرآن، نعمت تمام شده است و اکنون باید مسلمانان به کتاب خدا و عمل رسولشان اقتدا کنند تا در اندیشه و عمل، شاهد و الگوی سایر امم باشند.
پس در راستای عمل به همین آیه است که علی(ع) تمام همت خود را مصروف تامل و تدقیق در قرآن و اجرایی کردن آن می‌سازد، تا آنجا که شیخ محمد عبده در بیان اندیشه و رفتار علی، وی را قرآن مجسم می‌نامد.
ولی متاسفانه، بنا به فرموده مولی(ع)، شیعیان «به جای آن‌که کتاب را امام خود بدانند خود را امام کتاب می‌دانند» و برخلاف خواست او، بنده جهالت خود شده‌اند و مدام بر حق ضایع شده علی در حکومت چند روزه دنیوی می‌گریند! حکومتی که طبق فرموده مولی، ارزش آن از عطسه بز نزد وی کمتر بود. آیا می‌شود چیزی که از منظر امیر مومنان (ع) قدر و منزلتش از عطسه بز کمتر است، از طرف خدا باشد و تازه از این فراتر، اتمام نعمت و اکمال دین نیز باشد؟! »
عذرخواهی امروز روزنامه بهار
مطلبی که روز چهارشنبه مورخ 1/8/1392 «با عنوان امام؛ پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی» در روزنامه «بهار» منتشر شد، همان‌‌‌گونه که سرکلیشه آن (یادداشت) تایید می‌کند، از نوع یادداشت‌هایی است که لزوما دیدگاه و موضع روزنامه را بیان نمی‌کند، هرچند انتشار آن از مسئولیت روزنامه نمی‌کاهد.
این یادداشت که در ساعات پایانی کار تحریریه به دست رسید و در شتاب کار با اهمال و عدم دقت کافی منتشر شد، به قصد و نیت تجلیل و تکریم عید غدیر صورت گرفت، درباره عظمت و مرتبت واقعه‌ای که به قول همین نویسنده، علی‌اصغر غروی، «جزء اخیر علت تامه دین اسلام است» و درباره امامت امامی که «چون تمامی کلمات خالق را در خود محقق و صفات جمال او را در خود متجلی ساخته، به امامت امت، نایل شده است، [که] نه فقط در حیاتش و نه تنها برای پنج سال، که تا قیام قیامت و برای همه دوران‌ها و برای همه انسان‌ها و این همان زعامت کبراست.»
در این یادداشت نویسنده به موضوعاتی اشاره داشته است که شبهاتی را پیش می‌آورد که برای رفع آن باید این یادداشت با اعمال اصلاحات یا توضیحات مفصل‌تر و مشروح‌تری همراه می‌گشت تا شبهات آن برطرف یا روشن می گشت. تمایز‌گذاری نویسنده میان وِلایت با وَلایت، میان رهبری با دوستی، میان زعامت با محبت، میان سیاست و ایمان، میان امامت و خلافت، میان نصب و انتخاب از جمله این شبهاتی است که نویسنده به خوبی نتوانسته آن‌ها را توضیح دهد و بر آن فائق آید و مستند و نادلبخواهانه آن‌ها را تبیین کند.
همچنین واژه‌های به کار رفته در این یادداشت بسیط و نادقیق‌اند، از جمله معنای خلافت، امامت، قدرت و... این نکات اگرچه تفسیر و دیدگاه نویسنده را برون‌دینی و برون‌شیعی نمی‌سازد، زیرا تفسیرها و برداشت‌های اختلافی درون‌شیعی و در حوزه تفکر شیعی از چنین نگر‌ش‌هایی آکنده و تباردار است، به دیدگاهی نزدیک می‌کند که میان سیاست و دیانت تمایز قائل می‌شود و از آن موضع اعتقادات شیعی را تفسیر می‌کند. در این دیدگاه، امر تاریخی و ترتّب رخدادهای واقعی به گونه‌ای خاص تلقی می‌شود که گویی امر تاریخی و سلسله حوادث پس از رحلت رسول اکرم (ص) از حقیقت تاریخی هم برخوردار بوده‌اند.
این شبهات و دیدگاه اگرچه شایسته است که در رسانه‌ها مطرح و بحث و نظر جدی و محققانه را موجب شود، اما چون می‌تواند به این تصور بینجامد که نویسنده این «یادداشت» موضع روزنامه و هیات تحریریه را بیان می‌کند، باید با تدبیر بیشتری منتشر می‌شد که متاسفانه نشد. از ثمرات این یادداشت همین بس که موجب شد تا صاحب‌نظران و نویسندگانی به نقد آن در رسانه‌ها همت کنند، با این حال، روزنامه «بهار» بر خود فرض می‌داند این توضیح را درباره چند و چون علت انتشار این یادداشت و موضع اصیل روزنامه که با دیدگاه نویسنده زاویه و مخالفت دارد، به اطلاع برساند و از شبهات ناخواسته آن عذرخواهی کند و در این زمینه به وسیله صاحب‌نظران گرامی و اندیشمندی همچون حجت‌الاسلام شاه‌آبادی، دکتر جواد محدثین و حامد صارم پاسخ و نقد درخوری را برای صفحات اول، 8 و 9 روزنامه امروز آماده و درج کند تا از این‌رو روزنامه «بهار» بتواند وظیفه‌اش را در دیاری که امام همام و مولای متقیان حضرت علی(ع) را پیشوا و مقتدای خود می‌داند، ایفا کند.
لعنت خدابردشمن علی ال علی