به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران  ، هر ساله با آغاز فصل بارش، شهرداری تهران درگیر رفع معضل پیچیده آبگرفتگی معابر، جوی ها و کانال های جمع آوری آب های سطحی می شود. با بروز آبگرفتگی های شهر تهران در ایام بهار و پاییز، انگشت اتهام عموم مردم پیش از همه به سمت شهرداری تهران نشانه می رود و معاونت فنی و عمرانی به سبب مسوولیت احداث و نگهداشت کانال ها و همین طور معاونت خدمات شهری با توجه به مسوولیت لایروبی به موقع انهار، به عنوان مقصران اصلی پدیده آبگرفتگی مطرح می شوند! اما کمتر کسی عدم همراهی شهروندان برای رفع این معضل را که به گفته معاون خدمات شهری شهرداری تهران، عامل حداقل 50 درصد آبگرفتگی های شهر تهران است، جزو موارد موثر در بروز این معضل ذکر می کند.
 
با تاسیس شرکت خاکریزآب در ذیل حوزه معاونت فنی و عمرانی در سال 1372، مجموعه تخصصی و مستقلی برای دنبال کردن ابعاد عمرانی پدیده آبگرفتگی در پایتخت شکل گرفت. طی دوره اخیر مدیریت شهری یعنی از سال 1384 تاکنون نیز بالغ بر 103 کیلومتر لوله گذاری، تونل و کانال برای هدایت آب های سطحی احداث شد که این آمار از کل دوره های گذشته مدیریت شهری پیشی گرفته است. به این ترتیب طول کل شبکه جمع آوری آب های سطحی در تهران به حدود 445 کیلومتر رسیده و احداث کمتر از 250 کیلومتر باقی مانده از این شبکه نیز به تناسب تخصیص بودجه در برنامه های آتی شهرداری گنجانده خواهد شد.
 
اما صرفنظر از ماموریت های عمرانی که قطعا برای پیشگیری از معضل آبگرفتگی جوی ها، کانال ها و معابر شهر در دستور کار شهرداری قرار دارد، تهران نیازمند ساز و کار فرهنگی برای آگاه سازی شهروندان از عواقب ریختن زباله در انهار و در نتیجه پایان دادن به این رفتار نادرست و اغلب ناآگاهانه است چراکه در غیر این صورت نه تنها افزایش 200 کیلومتری کانال ها جوابگوی نیازهای شهر نخواهد بود، بلکه شاید حتی ایجاد ظرفیت هایی فراتر از آمار نیاز تهران هم علاج درد آبگرفتگی نباشد.
 
در میان 180 تا 200 تن دورریزی که توسط شهروندان به شبکه آب های سطحی تهران وارد می شود، اقلام گوناگونی وجود دارد. شکل گیری سبزی فروشی ها و میوه فروشی های بزرگ و به ویژه میادین میوه و تره بار نیز به افزایش دورریزهای تهران کمک کرده و اغلب آنها انبوه دورریز سبزی و میوه را نثار شبکه مسیل ها می کنند؛ بی آنکه بدانند این بدترین نوع دورریز است و موجب انسداد جدی شبکه انهار می شود.
 
همچنین شکل گیری فروشگاه های مواد غذایی و رستوران ها در افزایش حجم دورریز در کانال های جمع آوری آب های سطحی بی اثر نبوده است. بطری نوشابه از نظر متولیان امور نگهداری کانال های شبکه جمع آوری آب های سطحی یک فاجعه به شمار می رود. به طور مثال شهرداری منطقه یک تنها در یک مرتبه پاکسازی کانال هایش حدود 2 کامیون 30 چرخ فقط بطری نوشابه یکبار مصرف جمع آوری کرده کرده است!
 
برخی صنوف مانند موکت فروش ها و پارچه فروش ها نیز اگرچه دورریزهای خشک و نسبت به سایر صنوف در حجمی کمتر دارند اما ماهیت دورریز آنان به گونه ای است که پس از غوطه ور شدن و کشیدن آب به خود و مخلوط شدن با سایر مواد، به مجموعه ای تبدیل می شود که همچون بتن مسیر را کاملا بسته و زیان های فراوانی به بار می آورند.


 
می توان ادعا کرد تمام اصنافی که دورریز خود را پس از انجام کار روزانه به شبکه آب های سطحی شهر وارد می کنند، آگاهانه مرتکب این عمل می شوند و لذا آنان را می توان مجرم تلقی و برای برخورد قانونی با ایشان چاره اندیشی کرد.
 
اما مساله آبگرفتگی های ناشی از انباشت دورریزها در انهار و کانال های هدایت آب های سطحی بااقدامات کوتاه مدت و مقطعی حل نمی شود چراکه انبوهی از شهروندان، ناآگاهانه و بدون کوچکترین اندیشه ای به عواقب کار خود، هر روز زباله های ریز و درشت، از فیلتر سیگار گرفته تا بسته بندی انواع کالاهای مصرفی را روانه جوی ها می کنند. چاره اصلاح رفتار این گروه از افراد، تنها اعمال هوشمندانه راهکارهای فرهنگی است./ل