به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران قم، خیلی سال است که همه می‌دانیم خیابان‌های کم‌عرض و میادین نه چندان مناسب کلانشهر قم دیگر تحمل این همه خودرو را ندارد؛ تقریباً همه ما ماندن در گره ترافیکی و ساعت‌ها انتظار در انبوه خودروها برای یک مسیر کوتاه را تجربه کرده‌ایم؛ مسئولان شهر قم برای حل این مشکل قطار شهری (مترو) را پیشنهاد داده‌اند و برای شهروندان قمی کلمه مترو دیگر غریب و ناآشنا نیست.

مترو نسبت به سایر وسایل حمل و نقل عمومی علاوه بر حل مشکل ترافیک به کاهش آلودگی هوا نیز کمک می‌کند و از سرعت، ایمنی، ظرفیت بالای حمل و نقل و ... برخوردار است.

برای توسعه حمل و نقل عمومی در شهر قم شورای عالی ترافیک استان 2 خط حمل و نقل ریلی شامل خط A و B مترو را تعریف کرد که در نهایت در اصلاحیه این شورا تصمیم گرفته شد خط B توسط مونوریل پوشش داده شود.

عملیات اجرایی متروی قم در سال 90 پس از امضای قرارداد رسمی با «قرارگاه خاتم الانبیا» شروع شد؛ رضا یزدی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری وقت این مناقصه را با مبلغ 860 میلیارد تومان بزرگ‌ترین مناقصه قم عنوان کرد.

خط A مترو به طول 14 کیلومتر از مسجد جمکران شروع شده و با عبور از میدان‌های بقیه‌الله و ولی‌عصر (عج) در امتداد خیابان آذر ادامه می‌یابد. این مسیر با عبور از میدان میرزای قمی، محله چهل‌اختران، تقاطع غیرهمسطح عمار یاسر به چهارراه بازار و سپس از پل علیخانی به میدان آیت‌الله شهید مطهری می‌رسد؛ این مسیر فاز یک طرح مترو را شامل می‌شود.

فاز 2 طرح متروی قم از خیابان هدف، میدان آیت‌الله شهید سعیدی، خیابان امزاده‌ابراهیم (ع) گذر می‌کند و در ادامه مسیر از تقاطع غیرهمسطح راه‌آهن گذشته و از مقابل امامزاده ابرهیم (ع) به میدان‌های معصومیه و کشاورز رسیده و در نهایت به شهرک کامکار منتهی می‌شود.

از سال 90 تا شهریور‌ماه امسال نزدیک به یک کیلومتر از خط A مترو به روش غیرمکانیزه حفاری شد تا این‌که دستگاه غول پیکر «تی بی ام» به کمک این پروژه آمد و با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی در ششم شهریورماه امسال این دستگاه شروع به کار کرد.

دستگاه «تی بی ام» ماشین غول پیکری است که تقریباً در تمام پروژه‌های بزرگ حفاری تونل از آن استفاده می‌شود؛ این دستگاه با استفاده از یک سطح مقطع مدور قادر است قشرهای خاکی، سنگی و ماسه‌ای زمین را حفاری و تونلی به قطر یک تا 16 متر ایجاد کند؛ پیش‌بینی شده است که 9 هزار و 263 متر از مسیر خط A با دستگاه «تی بی ام» حفاری شود.

فرمانده قرارگاه سازندگی قرب نوح می‌گوید: دستگاه «تی بی ام» خریداری شده از شرکت آلمانی در سال 2009 ساخته شده و ویژ‌گی‌های منحصر به فردی دارد که نسبت به سایر دستگاه‌های موجود در کشور مدرن‌تر و به‌روزتر است.

سردار محمد جوانبخت معتقد است وقتی دستگاه حفاری به زیر زمین برده می‌شود و عملیات حفاری می‌شود قابل توقف نیست و باید اعتبارات آن تامین شود تا عملیات حفاری متوقف نشود.

وی می‌گوید: «نگاه ما به شهر قم با وجود بارگاه کریمه اهل‌بیت(ع) فارغ از قرارداد است و اگر می‌خواستیم با همان مبالغ دریافتی کار را پیش ببریم در همان ماه اول پروژه متوقف بود.»

مدیر پروژه متروی قم روند پیشرفت این پروژه را نسبت به طرح‌های عمرانی همسطح در وضعیت مطلوبی می‌داند.

محمد متین‌فرد می‌گوید: از مشکلات مهم و همیشگی طرح‌های عمرانی که نیاز به صرف هزینه و شرایط خاص دارد تملک اراضی است که شهردار قم موفق شد پس از 2 سال مذاکره با مالکان زمین 40 هکتار از اراضی مورد نظر را تملک کند.

هم‌اکنون در تونل متروی قم، روزانه سه رینگ تونل که هر رینگ یک و نیم متر است حفاری می‌شود همچنین برای ساخت دیواره‌های تونل مترو در کارگاه سیگمنت یا قطعات بتونی در هر روز 21 عدد سیگمنت تولید می‌شود.

متروی قم 6 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و مبلغ 200 میلیارد تومان برای آن هزینه شده است.

دستگاه «تی بی ام» قابلیت حفاری روزانه 25 متر را دارد؛ در طرح متروی قم حفاری تونل توسط این دستگاه ماهیانه 450 متر پیشرفت دارد که در صورت نبود مشکلات طی 2 سال آینده به پایان می‌رسد./ز

گزارش از سعیده سخایی