سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران گزارش مي‌دهد؛

در آستانه یوم الله ۱۳ آبان در ايران و بعد از گذشت سي و چهار سال از تسخير لانۀ جاسوسي آمريکا ،جهانيان اکنون با فاش شدن جاسوسی آمریکا از سران و مقامات کشورهای مختلف، غرب و همپيمانان آمريکا نيز اين بار همراه با مردم ايران به اين اقدام استکباري واشنگتن اعتراض مي کنند.

***   واکنش مقامات جهان به جاسوسي‌هاي آمريکا

در بين مقامات اروپايي شايد صدراعظم آلمان بيشتر از ساير مقامات از رکب خوردن از واشنگتن شوکه و عصباني شد. مرکل درباره شنود مکالمات تلفنی خود به اوباما اعتراض کرد. صدراعظم آلمان اقدام آمریکا در شنود مکالمات تلفنی سران کشورهای جهان را موجب از دست رفتن اعتماد به این کشور خواند. آنگلا مرکل گفت در صورتی که سازمان امنیت ملی آمریکا تلفن او را شنود کرده باشد، این اقدام موجب خدشه دار شدن اعتمادی خواهد شد که به آمریکا وجود دارد. او شخصا نارضایی خود را از این موضوع با اوباما مطرح کرد و اوباما نیز به وی اطمینان داد آمریکا تلفن او را شنود نمی کند و نخواهد کرد. اما هیچ سخنی درباره اینکه آیا در گذشته این کار صورت گرفته است، مطرح نشد.

نشریه اشپیگل نیز که منبع اصلی و اولیه انتشار این گزارش بوده و دراین خصوص به مدارک و اسناد دریافت شده از ادوارد اسنودن پیمانکار نظامی سابق پنتاگون استناد کرده ، در صفحه نخست خود در بالای یک تصویر ، سفارت آمریکا در آلمان را بعنوان لانه جاسوسی معرفی کرده است.خبرنگار شبکه گفت مرکل قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از نامزدی باراک اوباما حمایت می کرد و انتشار این گزارش برای وی مخرب خواهد بود.این در حالی است که برخی اعضای دولت مرکل در خصوص اتهامات کلی اقدامات جاسوسی آمریکا در این کشور در صدد توجیه برامده و گفته اند که این اقدامات برای اهداف مبارزه با تروریسم صورت گرفته و حتی گفته اند که یک جریان ضد آمریکایی در آلمان به این ماجرا دامن می زند .خبرنگار شبکه افزود این وزرای کابینه مرکل اکنون بسیار آسیب پذیرهستند و این دو وزیر بسیار به مرکل نزدیک هستند.در عین حال مرکل نیز خودش با اتهامات در صحنه سیاسی آلمان مواجه است و برخی سیاستمداران آلمانی می گویند مرکل مواضعی نرم در خصوص این ماجرا اتخاذ کرده است و به نوعی مرکل نیز خودش تحت فشار قرار دارد.

دولت اندونزی درپی انتشار اخبار جدید مبنی بر استراق سمع در سفارت آمریکا در جاکارتا شدیدا به واشنگتن اعتراض کرد. "مارتی ناتالگاوا"، وزیر خارجه اندونزی درپی گزارشات اخیر مبنی بر وجود تجهیزات استراق سمع در سفارت آمریکا در جاکارتا به شدت به دولت آمریکا انتقاد کرد.

وی در این رابطه گفت: دولت اندونزی نمی‌تواند وجود تجهیزات شنود در سفارت آمریکا در جاکارتا را نمی‌پذیرد و اعتراض رسمی خود را به اطلاع دولت آمریکا رسانده است.وزیر خارجه اندونزی در ادامه افزود: " درصورت تایید، چنین اقدامی نه‌تنها نقض هنجارهای بین‌المللی نبوده بلکه با روح همکاری میان کشورها در تضاد است." ناتالگاوا تاکید کرد که دراین رابطه با سفیر آمریکا صحبت کرده و از وی توضیح خواسته است.

اسپانیا نيز از آمریکا درباره پرونده جاسوسی توضيح خواست.خوزه مانوئل گارسیا مارگایو،وزیر خارجه اسپانیا بار دیگر از مقامات واشنگتن خواست تا هرچه سریع تر توضیحاتی را در خصوص پرونده جاسوسی‌ها ارائه کنند.

وزیر خارجه اسپانیا طی دیدار با مقامات کشور لیتوانی مجدداَ خواستار ارائه توضیحات مقامات کاخ سفید در خصوص جاسوسی ها در فضای سایبری و همچنین تماس های تلفن شهروندان این کشور شد.مارگایو اظهار داشته که امیدوار است جیمز کاستوس، سفیر آمریکا در مادرید بتواند هرچه سریع تر نگرانی های مقامات این کشور اروپایی را به گوش مقامات واشنگتن رسانده و از آن ها بخواهد با ارائه توضیحاتی مجاب کننده حافظ روابط  هر دو کشور باشند.وزیر خارجه اسپانیا در ادامه افزود: امیدواریم که اتفاقاتی این چنینی هرگز رخ ندهند.وی در ادامه افزود: مقامات ایالت متحده  می بایست آگاه باشند که دفاع از حریم های خصوصی و شخصی از اهمیت بسیار ویژه  ای برخوردار است و اقدامات شما در واقع نقض امنیت شهروندان خصوصی به شمار می رود.

دیلما روسف، رئیس‌جمهوری برزیل، پیش‌تر سفر خود به واشنگتن را در اعتراض به جاسوسی سازمان امنیت ملی آمریکا در کشورش لغو کرده بود.

او همچنین در نطق خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، توجیه‌های مطرح‌شده از سوی آمریکا درباره این که شنود اطلاعاتی برای حفاظت از کشورها در مقابل تروریسم و قاچاق مواد مخدر و دیگر جرایم سازمان‌یافته بوده، رد کرد.

دولت مکزیک هم به گزارش‌ها درباره جاسوسی آمریکا از ای‌میل‌های روسای جمهوری سابق و فعلی این کشور اعتراض کرده و آن را "غیرقابل‌قبول" خوانده است.

فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه نیز نسبت به گزارش‌های منتشر شده درباره شنود مکالمات تلفنی شهروندان این کشور به‌وسیله آمریکا ابراز نگرانی کرده است. خبرگزاری فرانسه در خبری به نقل از یک منبع دیپلماتیک اعلام کرد آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه درباره گزارش های منتشر شده مبنی بر جاسوسی گسترده آمریکا در اروپا از جمله شنود مکالمات تلفنی این دو مقام بلندپایه تبادل نظر کردند. 

مردم آمریکا نيز اين جاسوسي را تاب نياوردند و در اعتراض به اقدام ایالات متحده در شنود مکالمات تلفنی شهروندان آمریکایی و دیگر مردم جهان در شهر واشنگتن تظاهرات کردند.

***  واکنش رسانه ها و اصحابش به شنود مکالمات 

دولت‌هاي اروپايي سر اينكه چه واكنشي به "جاسوسي‌هاي آمريكا" نشان دهند، دچار گيجي شده‌اند. اين حقيقت، با نگاهي به مسيرهاي پيچ در پيچ مطبوعات اروپا در هفته گذشته مشخص مي‌شود:

1) قبل از اينكه "كيت الكساندر" رئيس سازمان امنيت ملي آمريكا (NSA) نطق خود را خطاب به نمايندگان رسوايي اطلاعاتي آمريكا ايراد كند، روزنامه "وال استريت ژورنال" (Wall Street Journal) چاپ واشنگتن روز دوشنبه 28 اكتبر 2013 (6 آبان) اروپاييان و مخصوصاً "آنگلا مركل" صدر اعظم آلمان را دعوت به آرامش كرد!

«خانم صدراعظم و همكاران وي بايد در كشورشان مراقب باشند كه برنامه‌هاي آمريكا براي خلع‌سلاح جهاني، به بن‌بست كشانده نشود. البته امروز "اوباما" با محدودكردن شديدِ قوانين آژانس، مي‌كوشد تا خشم اروپايي‌ها را كنترل كند؛ مبادا كلوپ اروپايي هوادارانش ازهم بپاشد. اما اين كار شايد در نهايت به اينجا بيانجامد كه سياست امنيتي ايالات متحده آمريكا، توسط "ادوارد اسنودن" تعيين شود.

محدود كردن قوانين در آژانس امنيت ملّي آمريكا، يعني اوباما از عملكرد اسنودن شكست خورده و اين پيام، قطعاً آسيب‌پذيري در برابر افشاگران را بيشتر مي‌كند.»

2) در مدتي كه از انتشار خبر جاسوسي‌هاي آمريكا مي‌گذرد، "اوباما" تأكيد كرده كه از جاسوسي در اروپا بي‌اطّلاع بوده است. روزنامه فرانسوي "لوموند" (Le Monde) چاپ پاريس در گزارشي روز چهارشنبه 30 اكتبر 2013 (8 آبان) نوشت:

«به هيچ وجه باوركردني نيست كه نمايندگان آمريكا، هم در حوزه دولت و هم مجلس، از جاسوسي‌هاي رسوايي‌برانگيز آژانس اطلاع نداشته باشند. به راحتي بايد گفت كه دولت "اوباما" جرأت كافي براي اعلام واقعيت را ندارد: واضح است كه خود دولت، شرايط جاسوسي را براي آژانس امنيت ملّي فراهم كرده، به نحوي كه هر چقدر هم اين رسوايي گسترش يابد، گناهي متوجه دولت نشود!»

3) پس از اينكه سخنراني پر از "عذرهاي بدتر از گناه" عصر سه شنبه 29 اكتبر در كنگره آمريكا پخش شد، رئيس آژانس امنيت ملي آمريكا، "دفاع رو به جلو" را ترجيه داد و ادعا كرد كه اتحاديه اروپا هم به همين اندازه تلفن‌هاي آمريكا را شنود مي‌كنند!

بعد از طرح اين ادعاي ناگهاني، روزنامه ايتاليايي "كاريير دل تيچينو" (Corriere del Ticino) چاپ سوييس روز چهارشنبه 30 اكتبر 2013 (8 آبان) نوشت:

«براي آرام كردن افكارعمومي، آلمان و فرانسه كه بيشترين توهين به آن‌ها شده، مي‌توان از يك طرف به رئيس جمهور آمريكا التماس كرد (!) كه اين دو كشور را از گروه دسته دوم خارج كرده و به گروه مورد اعتمادترين هم‌پيمانان (انگليس، استراليا، نيوزلند، كانادا) كه بعد از جنگ جهاني دوم تشكيل شدند بپوندد. اين يعني اجراي يك نسخه قديمي: "وقتي نمي‌تواني بر دشمنت پيروز شوي، با او متحد شو!"»

4) روزنامه فرانسوي "ليبراسيون" (Libération) چاپ پاريس روز پنجشنبه 24 اكتبر 2013 (2 آبان) در كمال محافظه‌كاري به جاي انتقاد از نقض حقوق شهروندي از سوي آمريكا، مصاحبه‌اي با "آرناود دنجين" (Arnaud Danjean) نماينده فرانسه در اتحاديه اروپا منتشر كرد و از قول وي نوشت:

«در موضوع اخير سرويس محرمانه آمريكا، برخوردها طوري شده كه انگار هيچكس به موقعيت حسّاس ان‌اس‌اي (NSA) واقف نيست. جاسوسي، وظيفه يك آژانس امنيتي است. بياييد با خودمان روراست باشيم: مگر نه اينكه جاسوسي در مناسبات بين‌المللي، امري بديهي است و همه آن را انجام مي‌دهند؟ گويي تبديل به يك قانون ننوشته شده كه انجام "هر كاري" مجاز است فقط مراقب باشيد كه دستتان رو نشود! وقتي كسي به نهاد امنيتي انتقاد مي‌كند، يعني دلش مي‌خواهد كلّاً وجود آن سازمان را نفي كند. همه مي‌دانيم كه اين حرف غيرمنطقي است.»

5) روزنامه هلندي "ان‌آر‌سي" (NRC Handelsblad) چاپ آمستردام، روز پنجشنبه 31 اكتبر 2013 (9 آبان) از قول "ايوو دالدرز" (Ivo Daalders) رئيس شوراي روابط بين‌الملل شيكاگو (Chicago Council on Global Affairs) نوشت:

«مسئله اصلي، اجازه آمريكا براي دريافت اطلاعات از كشورهاي ديگر نيست، مسئله اينجاست كه آيا جاسوسي و كنترل تلفن‌هاي مقامات اروپايي، بهترين روش ايجاد اعتماد است؟ فعلاً كه از جنجال‌هاي اين روزها مي‌فهميم ضررهاي اين اقدام، از سود آن بيشتر بوده!»

6) روزنامه انگليسي "فايننشيال تايمز" (Financial Times) چاپ لندن پا را از همه كشورهاي اروپايي فراتر گذاشته و 31 اكتبر در مقاله‌اي مي‌نويسد:

«آلماني‌ها بايد قبول كنند كه قدرت كشورشان در عرصه‌هاي جهاني، هزينه‌اي دارد و آن‌ها مجبورند اين هزينه را بپردازند! دوره‌اي كه آن‌ها در حاشيه بودند، به سر آمده. آلمان بايد روي سرويس‌هاي اطلاعاتي خود سرمايه‌گذاري كند تا از وقوع چنين ناگواري‌هايي در آينده جلوگيري شود. آلمان به تكنولوژي‌هاي پيشرفته‌تري براي حفاظت از موضوعات محرمانه‌اش نياز دارد.»

"ديويد كامرون" نخست‌وزير انگليس نيز در انتقاد شديد به روزنامه "گاردين" و ساير رسانه‌هاي انگليسي زبان، از آنان خواست كه ديگر "اراجيف اسنودن" را منتشر نكنند وگرنه مشمول قوانين امنيتي انگليس قرار مي‌گيرند.

7) شبکۀ تلویزیونی "تی وی ای" اسپانیا (TVA Spania) نیز به این موضوع پرداخته و پناهندگی "ادوارد اسنودن" افشاگر جاسوسی‌هاي آمریکا از دیپلمات‌های اروپایی را به جنگ سرد تشبیه کرده است. به گفتۀ گزارشگر این شبکه، اسنودن در آمریکا به عنوان یک خائن شناخته می‌شود اما در روسیه به او جایزه می‌دهند و او هم با افتخار اعلام مي‌كند كه از هيچ كارش پشيمان نيست!

"لري کينگ" مجري معروف شبکه هاي خبري آمريکا در تحليلي درباره جاسوسي هاي آمريکا گفت:" باتوجه به مطالب فاش شده، اين پرسش مطرح است که آيا آمريکا عليه متحدانش جاسوسي مي کند. اين درحالي است که تنش درباره طرح بيمه و درمان باراک اوباما رئيس جمهور آمريکا در داخل اين کشور ادامه دارد. اين مسئله سبب شده است روابط آمريکا و اروپا دچار تکانهايي شود."

اعتراض آسوشیتدپرس به شنود مکالمات تلفنی‌اش توسط دولت آمریکا؛این خبرگزاری آمریکایی روز دوشنبه در نامه‌ای به "اریک هولدر"، دادستان کل آمریکا به این ضبط مکالمات اعتراض و اعلام کرد: هیچ توجیهی برای جمع آوری گسترده ارتباطات تلفنی آسوشیتدپرس (AP) و خبرنگارانش وجود ندارد."ارین مادیگان وایت" از اعضای آسوشیتدپرس نیز در وبلاگ خود نوشت، این خبرگزاری روز جمعه خبردار شد که مقامات آمریکایی به طور پنهانی ضبط مکالمات بیش از ۲۰ خط مجزای تلفن این خبرگزاری از جمله خطوط تلفن همراه و تلفن‌های خانگی را دریافت کرده است؛ این خطوط متعلق به خبرنگاران و دفاتر آسوشیتدپرس بوده است."گری پرویت"، مدیر اجرایی آسوشیتدپرس نیز گفت، این مکالمات ضبط شده یک دوره دو ماهه کامل در اوایل سال ۲۰۱۲ را پوشش می‌دهد و شامل شماره تلفن عمومی AP در نیویورک و دفاتر AP در نیویورک، واشنگتن،‌هارت فورد، کنتیکات و مجلس نمایندگان بود.وی افزود: ما به این اقدام وزارت دادگستری به چشم دخالت جدی در حقوق قانونی AP در جمع آوری گزارش اخبار می‌نگریم.

در پايان خاطر نشان مي شود ،با توجه به رسوایی‌های اخیر آمریکا، مردم جهان نيز متوجه این امر شدند که چرا مردم ایران لانه جاسوسی به ظاهر سفارتخانه را تسخیر کردند و مشخص شد این کار از لحاظ حقوقی نیز درست بوده است.

 در سال 1358 در آستانه سالگرد تبعید امام خمینی به ترکیه در روز 13 آبان گروهی از نیروهای مسلمان دانشگاهی با نام "دانشجویان مسلمان پیرو خط امام" سفارت امریکا در تهران را اشغال کرده و پس از شکستن مقاومت تفنگداران امریکاییِ نگهبانِ سفارت،جاسوسان امریکایی را بازداشت کردند. سندهای به‌دست آمده از سفارت بتدریج در بیش از پنجاه جلد کتاب تحت عنوان "اسناد لانه جاسوسی امریکا "در ایران منتشر شد. این اسناد غیرقابل خدشه، از اسرار‌جاسوسی‌ها و دخالتهای بیشمار امریکا در ایران و کشورهای مختلف جهان پرده برمی‏داشت و اسامی بسیاری از عوامل و رابطها و جاسوسهای امریکا و انواع شیوه‏های جاسوسی و تحرکات سیاسی این کشور را در مناطق مختلف جهان افشا می‏کرد. 

اشغال سفارت این کشور که در فرهنگ انقلاب اسلامی به نام "اشغال لانه جاسوسی” معروف شده است، رسوایی بزرگی برای هیأت حاکمه امریکا بود. امام خمینی از حرکت انقلابی دانشجویان حمایت کرد و آن را انقلابی بزرگتر از انقلاب اوّل نامید. واقعیت نیز چنین بود. امریکا در انقلاب منجر به 22 بهمن رسماً از رژیم شاه حمایت می‏کرد و رو در رو ایستاده بود اما اینک اسناد دسیسه‏های مخفی این کشور و ایادی آن افشا می‏شدند. امریکاییان پس از این ماجرا به انواع روشها متوسل شدند تا ایران را وادار به تسلیم کنند. ایران اسلامی رسماً از سوی امریکا و اقمار این کشور تحریم و محاصرۀ اقتصادی و سیاسی شد. مردم ایران با الهام از پیامهای امام خمینی دوران سخت محاصره را آغاز کردند اما حاضر به تسلیم نشدند. طرح عملیات آزاد کردن جاسوسان بازداشت‏شده با واقعه شگفت و معجزه‏آسا در صحرای طبس ایران، با شکست مواجه شد. در این واقعه هشت نفر از متجاوزین نظامی امریکا کشته شدند و "جیمی کارتر"، رئیس جمهور وقت امریکا عملیات را شکست‏خورده و ناتمام متوقف ساخت. سرانجام پس از 444 روز با وساطت الجزایر و بنا به رأی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و برطبق توافقنامه الجزیره بین ایران و امریکا جاسوسان آزاد شدند و امریکا متعهد به عدم دخالت در امور داخلی ایران و باز پس دادن اموال و داراییهای بلوکه شده ایران شد که هیچ‏گاه بدان عمل نکرد. مهمترین دستاورد اشغال جاسوسخانه امریکا علاوه بر تضمین ادامۀ انقلاب اسلامی، شکست ابهّت فرعونی امریکا و امیدوار ساختن ملتهای جهان سوم به امکان ایستادگی در برابر قدرتهای بزرگ بود. بعداز این واقعه، هیمنۀ اقتدار امریکا که سالها برای آن سرمایه‏گذاریهای مادی و نظامی و تبلیغاتی فراوانی شده بود، فرو‌ریخت و این کشور را در کنترل جهان سوم دچار دشواریها و بحرانهای عدیده‏ای ساخت.

***  منابع:

http://www.spiegel.de/politik/ausland/europas-presse-zum-vorwurf-der-eu-spionage-in-den-usa-a-931240.html

http://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052702303615304579157711264482456?KEYWORDS=nsa

http://www.liberation.fr/monde/2013/10/24/espionnage-de-nsa-on-est-dans-l-hypocrisie-absolue_942031