فرانسه و اسرائیل در پس شکاف مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5
برخي مقامات و تحليلگران هشدار دادند پيشرفت ديپلماتيکي که وزيران امور خارجه شش کشور را به يک توافق تاريخي درباره برنامه هسته اي ايران نزديک کرد پيش از شروع مجدد مذاکرات در بيستم نوامبر با دخالت فرانسه و اسرائیل با خطر از هم پاشيدن مواجه شده است.
به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران؛ اين روزنامه در شماره امروز خود در اينترنت در مقاله اي به قلم "جوليان بورگر" و "يان ترينر"در بروکسل نوشت: "وندي شرمن" مذاکره کننده ارشد آمريکا در تلاش براي مهار اين خطر پس از گفتگوهاي ژنو مستقيما به اسرائيل پرواز کرد تا بار ديگر به دولت بينامين نتانياهو نخست وزير اسرائيل اطمينان خاطر بدهد که توافق مورد نظر به منافع ملي اسرائيل لطمه اي نخواهد زد.
اين سفر شتابزده بيانگر اذعان به نقش نتانياهو براي جلوگيري از حصول توافق از طريق نفوذش در کنگره آمريکا و اروپاست. مجلس سناي آمريکا به اصرار اسرائيلي ها خود را آماده تصويب تحريم هاي تازه اي مي کند که ممکن است مذاکرات را قبل از شروع آنها تا 10 روز آينده از مسير خود منحرف کند.
جان کري ، وزير امور خارجه آمريکا روز يکشنبه گفت تحريم ها را همزمان با ادامه مذاکرات حفظ خواهد کرد.
نتانياهو نيز در چند روز گذشته نشان داد که مي تواند از داخل و از طريق روابطش با پاريس بر مذاکرات ژنو تاثير بگذارد. گفته مي شود پس از يک تماس تلفني "باراک اوباما" رئيس جمهور آمريکا با نخست وزير اسرائيل در جمعه شب و درخواست از وي براي مخالفت نکردن با توافق مورد نظر ژنو نتانياهو دقيقا بر خلاف اين درخواست اقدام کرد. او با "ديويد کامرون" نخست وزير انگليس ، "ولاديمير پوتين" رئيس جمهور روسيه ، "آنگلا مرکل" صدراعظم آلمان و "فرانسوا اولاند" رئيس جمهور پاريس تماس گرفت و از آنها خواست جلو اين توافق را بگيرند.
اولاند ، که دولتش نگراني هاي مشترکي با اسرائيل دارد ، حرف او را پذيرفت. مخالفت فرانسوي ها بود که سرانجام تلاش براي دستيابي به يک توافق هسته اي مقدماتي را پس از سه روز مذاکرات فشرده در ساعات اوليه يکشنبه بي نتيجه گذاشت و نتانياهو بلافاصله آن را نتيجه تلاش هاي خود دانست.
وي به همکاران خود در کابينه اسرائيل گفت :"من به آنها گفتم که بر اساس اطلاعات اسرائيل اين توافق قريب الوقوع -- نه فقط براي ما بلکه براي خود آنها نيز -- بد و خطرناک است. من از آنها پرسيدم اين همه عجله براي چيست و چرا چند روز صبر نمي کنند تا مسئله را با جديت بررسي کنند."
اين تغيير موضع فرانسوي ها واشنگتن را شگفت زده کرد. روز پنجشنبه مذاکرات اوليه اي ميان "محمدجواد ظريف" وزير امور خارجه ايران و "کاترين اشتون" مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا و ديپلمات هاي ارشد آمريکايي ،انگليسي ، فرانسوي ، آلماني ،روسي و چيني برگزار شده بود.
اين تلقي وجود داشت که اگر گفتگوها به حصول توافق نزديک شد ، کري که هفته گذشته در خاورميانه بود ، خود را به ژنو برساند تا گفتگوها را به خط پايان برساند.
اما پنجشنبه شب ايراني ها او را مجبور کردند نقشه را رو کند. ظريف اعلام کرد کار بر روي پيش نويس توافق صبح روز بعد آغاز خواهد شد و مقامات به مطبوعات گفتند کري همان روز به ژنو خواهد آمد -- که اين مسئله وزير امور خارجه آمريکا را در مخمصه قرار داد. اگر او نمي آمد و گفتگوها شکست مي خورد ، تقصير به گردن او مي افتاد. به گفته برخي مقامات در ژنو ، او به هر حال مداخله شخصي احتمالي خود را بررسي مي کرد اما ترجيح مي داد زمان مداخله را خودش انتخاب کند و خودش آن را اعلام کند.
کري صبح جمعه ملاقات بدي با "نتانياهو" در فرودگاه "بن گوريون" داشت که در آن نخست وزير اسرائيل درباره خطرات معامله با ايران و کاهش تحريم ها بدون توقف پروژه هسته اي اين کشور براي وي سخنراني کرد. فضاي اين ديدار آنقدر بد بود که آمريکايي ها از حضور در کنفرانس مطبوعاتي خودداري کردند.
"کري" عازم ژنو شد اما قبل از اينکه وي فرود آيد پيش نويس توافق از يک گوشه غيرمنتظره ديگر هدف حمله قرار گرفته بود. "لوران فابيوس" وزير امور خارجه فرانسه در يک گفتگوي راديويي گفت پاريس بازي احمق ها را نخواهد پذيرفت که اين حرف احتمال دستيابي به توافق را زير سوال برد.
او اين توافق را که درباره محتواي مذاکرات علني صحبت نشود زير پا گذاشت و رئوس چيزي را که از ديد فرانسه نکات مورد اختلاف بود ترسيم کرد: رآکتور آب سنگين اراک و ذخيره اورانيوم غني شده 20 درصدي .
فرانسوي ها و اسرائيلي ها مدعی بودند که راه حل مطرح شده در مذاکرات بسيار پرمخاطره است و به ايراني ها اجازه خواهد داد چنان به تکميل رآکتور نزديک شوند.
کري اميدوار بود به ملاحظات فرانسوي ها در چارچوب گروه پنج به اضافه يک پرداخته شود اما فابيوس در يکي از نشست هاي وزيران امور خارجه تا صبح يکشنبه ادامه يافت از عقب نشيني خودداري کرد. ظريف هم گفت که گروه پنج به اضافه يک بيشتر نيازمند گفتگوي داخلي است تا گفتگو با ايران.
ديگر مقامات غربي از اينکه مي ديدند فرانسه وحدت به شدت تحت محافظت گروه پنج به اضافه يک را خدشه دار کرده است خشمگين بودند.
يکي از آنها گفت :"همه چيز به منافع فرانسه در خليج فارس و اين مسئله مربوط مي شود که اولاند اواخر اين ماه قرار است به اسرائيل برود و نمي خواهد اين سفر براي او به يک کابوس تبديل شود." مقامات فرانسوي گفتند متن پيش نويس که اصولا آمريکا و ايران آن را تنظيم کرده بودند با پيش نويسي که در گروه پنج به اضافه يک درباره آن بحث شده بود تفاوت زيادي داشت. يک مقام اروپايي در ژنو گفت :"دو روند موازي در اينجا با هم پيش مي روند ، يک روند چند جانبه که هفت سال است ادامه داشته است ، و يک روند يکجانبه و اين دو به خوبي روي هم منطبق نشده اند. دندانه ها به هم گير کرده اند."
فرانسه از ديرباز اين بدبيني را داشته است که دولت اوباما آماده است براي دستاوردهاي ديپلماتيک کوتاه مدت با ايران معامله کند اما همين يک سال قبل يک مقام ارشد فرانسوي به گاردين گفت در نهايت بايد توافقي ميان واشنگتن و تهران حاصل شود. پاريس هر ملاحظه اي که داشته باشد مانع اين توافق نخواهد شد.
اين محاسبه ظاهرا ديگر اعتبار ندارد. پس از اختلافي که ميان دو کشور بر سر مسئله سوريه به وجود آمد و در آن فرانسه معتقد بود دولت اوباما جا زده است ، پاريس اکنون احساس مي کند آنقدر قدرت دارد که با واشنگتن بر سر يکي از مهم ترين مسائل سياست خارجي آمريکا به مخالفت برخيزد -- که اين نيز چه بسا نشان دهنده افول نفوذ آمريکا در جهان باشد.
