به گزارش حوزه سینمای جهان باشگاه خبرنگاران، «جاذبه» یکی از آثاری بود که آلفونسو کارون سالها ایده ساخت آن را در ذهنش داشت اما بنا به گفته خودش، به جهت اینکه قدرت تکنولوژی در زمان شکل گرفتن این ایده در ذهنش به اندازه کافی نبود، از ساختن این فیلم منصرف شده بود تا سال 2009 که جیمز کامرون با فیلم «آواتار»، انقلابی در جلوه‌های ویژه کامپیوتری برپا کرد. «آواتار» و تکنیک‌های جدید خلق جلوه‌های ویژه و مخصوصاً بخش سه بعدی آن، کارون را مجاب کرد که تکنولوژی مورد نظرش برای ساخت «جاذبه» ظهور کرده و وی می‌تواند ایده‌ای که سالها در پی ساختن فیلم براساس آن بوده را فیلم تبدیل کند. حالا «جاذبه» پس از مدتها کار فنی (مدت زمان فیلمبرداری این اثر معمولی بود اما اقدامات پس از تولید مدتها طول کشید)، به اکران در آمده آن هم در حالی که اکثر ستاره‌های هالیوود به بهانه‌های مختلف (از بارداری گرفته تا حوصله نداشتن! ) از بازی در این اثر خودداری کردند و در نهایت نوبت به ساندرا بولاک و جورج کلونی رسید تا در این اثر پردردسر حضور پیدا کنند.

مهندس پزشک برتر ناسا به نام ریان استون ( ساندرا بولاک ) در اولین سفر خود به خارج از کره زمین، به همراه فضانورد با تجربه مت کوالسکی ( جورج کلونی ) به یکی از ماموریت های شاتل اعزام می شوند. اما درست در زمانی که آنها در حال انجام ماموریت هستند، یک تکه از سفینه فضایی متعلق به روسیه به شاتل آنها برخورد کرده و شاتل آنها را نابود می کند. با اینحال ریان پس از این فاجعه زنده زنده مانده اما ارتباطش با زمین و فرمانده قطع می شود و این در حالی است که اکسیژن وی هم در حال اتمام است...

در تاریخ سینما کمتر مشاهده شده که به آثار فضایی "غیر اکشن" بهای کافی داده شود. بدون شک مهمترین اثر فضایی غیراکشن که تبدیل به یکی از ماندگارترین آثار سینما شد «2001: یک اودیسه فضایی/ 2001: A Space Odyssey » به کارگردانی استنلی کوبریک بود که کاملاً یک استثناء در تاریخ سینمای علمی – تخیلی محسوب می‌شود. البته در سالهای اخیر در حوزه فضا، آثار بسیار زیادی اکران شده‌اند که تقریباً همگی آنها اکشن بودند و توفیق هنری کسب نکرده‌اند. اما «جاذبه» پس از سالها می‌تواند یک اتفاق خوشایند در سینمای علمی – تخیلی محسوب شود که خوشبختانه اینبار دیگر قرار نیست صرفاً یک اکشن شلوغ باشد.

»جاذبه» اکثری کاملاً یکدست و جذاب است که به واسطه حضور عوامل کاملا حرفه‌ای (که تقریباً همگی آنها سابقه کاندیداتوری اسکار را دارند)، 90 دقیقه تماشاگر را درگیر خود می کند و اجازه راحت نفس کشیدن را به مخاطب خود نمی دهد. ما در «جاذبه» در مجموع با 2 بازیگر مواجه هستیم که به شخصیت‌پردازی بسیار خوبی دارند و انگیزه‌های رفتاری آنان بطور کامل توسط آلفونسو کارون (که به همراه پسرش، فیلمنامه نویس این فیلم هم محسوب می‌شود) به تصویر کشیده شده و تماشاگر کمترین ضعفی را در این بخش حس نخواهد کرد. کارون به خوبی توانسته تاثیر ترس بر تصمیم‌گیری‌های ضعیف شخصیت اصلی داستان را نمایان کند و شخصیت قوی اما شکننده ریان را برای تماشاگر شرح دهد. خوشبختانه کامرون شخصیت اصلی داستات را بی‌جهت در اعماق فضا متحول نمی‌کند و بی‌جهت هم آنان را صاحب انگیز نکرده است. به همین جهت مخاطب «جاذبه» خیلی راحت می‌تواند با شخصیت های فیلم را درک کرده و با آنان کنار بیاید.

» جاذبه» علاوه بر شخصیت‌پردازی دقیق، از کارگردانی فوق‌العاده‌ای هم بهره می‌برد که به واسطه حضور آلفونسو کارون و سبک خاص کارگردانی‌اش، بدون شک تماشاگران را حیرت‌زده خواهد کرد. کارون به واسطه سبک منحصر به فرد کارگردانی اش، عادت به گرفتن شات‌های طولانی دارد و از این ویژگی در « فرزندان بشریت  Children of Men «نیز به خوبی استفاده کرده بود. اما اگر شات‌های طولانی انتهای فیلم «فرزندان بشریت » و دقایق پر تعلیق آن فیلم شما را حیرت‌زده کرده است، پس باید به تماشای «جاذبه» نشسته و شات‌های طولانی این فیلم را مشاهده کنید که کاملاً منحصر به فرد و بی‌نظیر است و مهمتر اینکه در فضایی بی‌صدا رخ می‌دهد. کارون در نمای برخورد پسمانده سفینه روسی به شاتل، با وسواس آشنایی که از او سراغ داریم، نمایی طولانی و جذاب را خلق کرده که نفس‌ها را در سینه حبس می‌کند. چنانچه موفق به تماشای این فیلم بصورت سه بعدی شوید، نماهای طولانی کارون می تواند واقعاً شما را به وحشت بیندازد!

جلوه‌های ویژه «جاذبه» یکی از بخش هایی است که از حالا می‌توان نام آن را به عنوان یکی از گزینه‌های جدی کسب اسکار مطرح کرد. آلفونسو کارون در بکارگیری جلوه‌های ویژه در «جاذبه» از افراط پرهیز کرده اما تا جایی که توانسته با تکنیک‌های مختلف کارگردانی و فیلمبرداری، وهم و ترس را به مخاطب انتقال داده است. پیش از این، استنلی کوبریک در «2001 : یک اودیسه فضایی» به خوبی موفق شده بود با استفاده از هنر کارگردانی خودش و البته تیم جلوه‌های ویژه هنرمند فیلم، محیطی بی نظیر توام با ترس را برای تماشاگران به ارمغان بیاورد و حالا پس از گذشت سالها، آلفونسو کارون نیز با بهره‌گیری از تیم قدرتمند جلوه‌های ویژه خود، با هنرمندی و ظرافت کامل، تماشاگر را وجد می‌آورد و در لحظاتی هم وی را به وحشت می‌اندازد! جلوه‌های ویژه بروز و چشم نواز «جاذبه» اگرچه عالی است، اما مدیریت و خلاقیت کارون در بکارگیری این تکنولوژی، ارزش آن را دو چندان کرده و به راحتی می‌توان لقب "خلاقانه‌ترین جلوه‌های ویژه " سال را به این فیلم نسبت داد.

بازیگران «جاذبه» که تعداد آنها فقط دو نفر هست (صرف نظر از صدای مرکز کنترل که توسط اِد هریس صداگذاری شده)  در نقشهایشان عالی هستند. ساندرا بولاک در نقش ریان، یکی از بهترین روزهای بازیگری خودش را پشت سر گذاشته و به نظرم اگر آکادمی اسکار توانسته به واسطه حضور وی در فیلم « نقطه کور « The Blind Side  اسکاری به او اهدا کند، پس حتما می‌تواند برای فیلم «جاذبه» نیز یک مجسمه دیگر، اما اینبار با شایستگی بیشتر، به وی اهدا کند چراکه بولاک در فیلم « جاذبه » به مراتب تحسین برانگیز تر از « نقطه کور » ظاهر شده است. بولاک به استادی موفق شده تا سیمای زنی که در اعماق فضا دچار یاُس شده و درماندگی به وضوح در چهره‌اش قابل مشاهده است را به تصویر بکشد. بازی تحسین‌برانگیز ساندرا بولاک در «جاذبه» چنانچه پس از سالها، اعضای آکادمی به یک فیلم علمی و تخیلی روی خوش نشان بدهند، می‌تواند منجر به دریافت دومین اسکار برای وی شود. جورج کلونی در نقش مت کوالسکی، اگرچه در اکثر موارد حضور پر رنگی ندارد و بیشتر وی را حال راهپیمایی در فضا می بینیم، اما مثل همیشه قابل قبول است. اصولاً کمتر می‌توان جورج کلونی را در نقشی مشاهده کرد و از آن لذت نبرد!

» جاذبه» همانند«زندگی پای « Life of Pi فیلمی درباره خودشناسی، ایمان و یافتن دلیل برای زنده ماندن و زندگی کردن است. کارون با ساخت «جاذبه» علوه بر دستاوردهای جذاب و تحسین برانگیزی که در بخش فنی داشته، در بخش روایت داستان و شخصیت‌پردازی نیز به توفیق رسیده است. کارون با مدیریت و تسلط خود بر کارگردانی و همچنین تیم حرفه ای که در اختیار داشته، موفق به ساخت فیلمی شده که از همین حالا به راحتی می‌توان نامش را به عنوان یکی از کاندیداهای اصلی اسکار، مخصوصاً در بخش های بازیگری، کارگردانی، جلوه‌های ویژه و فیلمبرداری مطرح کرد. لذت تماشای «جاذبه» تجربه‌ای است که به هر سینما دوستی توصیه می‌کنم حداقل یکبار آن را امتحان کند چراکه امکان ندارد با تماشای «جاذبه» بتوانید از آن لذت نبرید!

اما سوال اینجاست که آیا آکادمی اسکار هنوز قصد دارد نسبت به آثار علمی – تخیلی بی توجه باشد؟

منتقد : میثم کریمی

منبع: مووی مگ