به گزارش گروه استانها باشگاه خبرنگاران در طی سال‌ای گذشته به دلیل کاهش آمار تماشاچیان و همچنین افزایش هزینه‌های نگهداری سالن‌های نمایش این صنعت رو به نابودی رفت و موجب شد تا بسیاری از سالن‌های نمایش در شهر های زابل، زاهدان، ایرانشهر، سراوان و چابهار تعطیل شوند.

سینما رسالت و سینما فرهنگ در زابل، سینما فرهنگ و مهربان در زاهدان، سالن نمایش فیلم متعلق به جمعیت هلال احمر در ایرانشهر، سینما ساحلی آزادی در چابهار و همچنین یک سالن نمایش فیلم در سراوان از جمله سالن هایی بودند که پس از پیروزی انقلاب گشایش یافتند و متاسفانه قبل از دهه 80 به علت زیان دهی و عدم استقبال تماشاچی تعطیل شدند.

نخستین سالن نمایش در زاهدان

نخستین سالن نمايش فيلم در زاهدان نيز در سال 1325 زماني كه شهر زاهدان تنها پنج هزار نفر جمعيت داشت توسط فردي هندي تبار به نام "ملك" افتتاح شد.

سينما زاهدان كه بعدها به سينما ملك شهرت يافت در زماني تاسيس شد كه هنوز تلويزيون و راديو در اين شهر وجود نداشت و براي مردم پديده‌اي عجيب و نو به نظر مي آمد.

پسر ملك دستگاه پروژكتور نمايش را از هندوستان وارد كرد، در آن زمان فيلم‌ها اكثراً صامت بودند و از تهران يا مستقيماً از كمپاني‌هاي معروفي چون متروگلدن مايروفوكس قرن بيستم تهيه مي‌شدند. نخستین فيلم ناطقي كه در زاهدان و در اين سالن به نمايش گذاشته شد فيلم هندي «آلمرا» بود.

در آن زمان درآمد مردم بسيار كم بود و سينما زاهدان بيش از چند سال نتوانست به كار خود ادامه دهد و به ناچار تعطيل شد.

قبل از انقلاب اسلامی

دومين سالن نمايش فيلم در شهر زاهدان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با سرمايه گذاري مرحوم طوسي در هشتم فروردين سال 1341 با گنجايش 700 نفر و به صورت سالن تابستاني با حضور مقامات استان از جمله« مهندس پارسا» استاندار وقت، "هراوند" فرماندار، "مهدي اقبال" شهردار و "سرلشكر اسپهرم" فرمانده ژاندارمري زاهدان افتتاح شد.

سينما فروردين نخستین فيلم خود را با نام «پمپه اي در آتش» ساخت كشور ايتاليا و به صورت رنگي به نمايش گذاشت، در آن زمان جمعيت زاهدان به 60 هزار نفر رسيده بود و حداقل 800 تا تا بیش از یک هزار نفر روزانه از اين سالن نمايش استفاده مي‌كردند.

 در اين رابطه مرحوم طوسي در خاطرات خود آورده است: در آن هنگام وزارت ارشاد نبود و ما مجوز فعاليت را از وزارت كشور با توافق وزير وقت آقاي سرلشكر عزيزي  گرفتيم.

وی می‌افزاید: زمين سينما را به قيمت 110 هزار تومان خريديم و در حدود دويست هزار تومان براي ساخت آن هزينه كرديم البته سالن نمايش در ابتدا تابستاني بود ولي با توجه به استقبال بيش از حد مردم بعد از يك سال سالن را سرپوشيده كرديم. قيمت بليت 10 ريال و براي قسمت لژ 20 ريال تعيين شده بود و چون تفريح و سرگرمي ديگري در زاهدان وجود نداشت استقبال از سينما واقعاً چشمگير بود.

سینما مهربان یکی از دیگر سالن‌های نمایشی بود که در دهه 40 در شهر زاهدان احداث شد و نگاه بسیاری از مخاطبان را به سمت خود سوق داد.

این سالن نمایش با گنجایش تعداد 700 نفر در ابتدا مخاطبان خاصی داشت و به دلیل مغایرت فیلم های اکران شده با فرهنگ مذهبی مردم در این استان کم کم با عدم استقبال خانواده ها روبرو شد و سرانجام تعطیل شد.

آتش به جان سینما

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران هنر هفتم در کشور جان تازه‌ای گرفت و در همین راستا سینما فروردین زاهدان نیز در سال 1373 بازسازی و با 500 صندلی مجددا راه‌اندازی شد و به سینما فرهنگ تغییر نام یافت اما به سبب زیان‌های مالی و عدم استقبال تماشاگران در سال 1384 باری دیگر تعطیل شد.

سینما مهربان زاهدان نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی دوباره فعالیت خود را از سر گرفت اما تا سال 81 بیشتر دوام نیاورد و به سبب تقلیل آمار تماشگران به کمتر از 20 نفر در طی روز بالاخره این دو سال تعطیل شدند.

با وجود اینکه تلاش‌های متعددی برای تشویق و ترغیب مالکان به منظور اعطای تسهیلات و زنده نگاهداشتن این سالن‌ها از طریق اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن زمان صورت گرفت اما هیچ یک از شرکای این دو سینما حاضر به راه اندازی مجدد این سالن های نمایش در شهر زاهدان نشدند.

سالن نمایش سینما مهربان در خیابان آزادی زاهدان که برای بسیاری از شهروندان در دهه 40 تا 70 یادآور خاطرات شیرین هنر هفتم بود متاسفانه در تیرماه 1389 به دلایل نامعلوم طعمه حریق شد و به خاکستر تبدیل شد.

تولدی دوباره

سیستان و بلوچستان در دهه 80 با وجود اینکه صنعت سینما در کشور به سمت تکنولوژی صدا و تصویر گام برمی‌داشت حتی یک سالن نمایش در خود نداشت و حالا خانواده هایی که تصمیم داشتند تماشای فیلم همراه با فرزندان خود را تجربه کنند می‌بایست رنج سفر به استان‌های دیگر را به جان می‌خریدند.

از آنجا که سالن‌های نمایش در استان و همچنین شهر زاهدان یکی پس از دیگری به تعطیلی کشانده شد در سال 1388 اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به طور آزمایشی سالن نمایش مجتمع فرهنگی و هنری زاهدان را با 210 صندلی با عنوان سینما اشراق راه اندازی کرد.

تولد سینما اشراق باری دیگر روزنه امید در دل علاقمندان به هنر هفتم را زنده کرد و مسئولان انجمن سینمای جوان سعی کردند با نمایش دو فیلم به صورت روزانه و همزمان با سینماهای سراسر کشور طرفداران نمایش فیلم را به حضور در این سالن تشویق و ترغیب کنند اما دیری نپایید که این سالن نیز کم کم با رکود و بی علاقگی تماشاچیان روبرو شد و در حال حاضر به گفته مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تعداد تماشاچیان آن به کمتر از 10 نفر در هر سئانس رسیده است.

سینما اشراق در آستانه تعطیلی

در این رابطه مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان با بیان اینکه تنها سینمای استان با عنوان سینما اشراق در شهر زاهدان در آستانه تعطیلی قرار دارد  به خبرنگار مهر گفت: با وجود تلاش برای روشن نگاه داشتن آپارات این سالن نمایش در استان و به نمایش گذاشتن جدیدترین فیلم های اکران شده در کشور اما همچنان آمار تماشاچیان رو به کاهش است و به تعدا انگشتان دست رسیده است.

حجت الاسلام عباس دانشی ابراز داشت: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی با حمایت از این هنر و راه‌اندازی سالن نمایش فیلم در مجتمع فرهنگی و هنری زاهدان در طی سال های گذشته سعی کرده است تا از تعطیلی این صنعت در استان جلوگیری کند اما اگر استقبال تماشاچیان و شهروندان زاهدانی از این سینما به شکل موجود پیش برود چاره ای به جز تعطیلی این سالن وجود ندارد.

وی روند رو به افزایش توزیع و تکثیر فیلم‌های روز کشور در قالب لوح فشرده اعم از مجاز و غیرمجاز و متاسفانه تاثیرات مخرب ماهواره را یکی از دلایل اصلی کاهش آمار تماشاچیان و مردم به حضور در سالن های نمایش عنوان کرد و گفت: هر چند که سینما در کنار تمامی این موارد جذابیت خود را دارد اما برای رونق آن نیاز به فرهنگ سازی در جامعه است.

وعده‌ای که عملی نشد

روزهای پایانی تیرماه سال 1390 معاون سیاسی و اجتماعی استاندار وقت سیستان و بلوچستان از احداث عملیات بزرگترین پردیس سینمایی در زاهدان به دستور رییس جمهور خبر داد.

ابراهیم عزیزی در زمانی که حیات سینما و سالن های نمایش فیلم در استان به شمارش افتاده بود با اعلام این خبر جان تازه‌ای به دوستداران هنر هفتم بخشید اما این وعده با اتمام عمر دولت نهم و دهم هیچ گاه رنگ واقعیت به خود نگرفت.

وی در آن زمان اعلام کرد: طبق مصوبه شوراي عالي سينما، پرديس سينمايي زاهدان در گستره پنج تا هشت هزار متر مربع شامل سه سالن سينما با ظرفیت 500، 200 و 100 نفره به همراه  مجتمع بزرگ تجاري ايجاد مي شود.

رویای چهار بعدی

همزمان با خبر احداث پردیس سینمایی در استان حبیب‌الله کاسه‌ساز یکی از تهيه كنندگان سينماي ايران نيز در زاهدان اعلام کرد: در راستاي پيش‌بيني‌ها در تلاشيم پرديس سينمايي كه شامل سه سالن سينما، مجتمع تجاري، شهر بانوان و مكان‌ها تفريحي است در این شهر به منظور توجيه سرمايه‌گذاري ايجاد شود.

وي با بیان اینکه سالن 100 نفره اين پرديس براي سينماي سه بعدي و چهار بعدي در نظر گرفته شده است گفت: مطابق استانداردهاي روز جهان، فيلم‌هاي به صورت متمركز و همزمان در 30 سينما پخش مي شود و ديگر نياز به كپي رايت فيلم و آپارات نخواهد بود.

کاسه‌ساز در آن زمان ابراز اميدواري كرد اين طرح عظيم فرهنگي تا پايان عمر دولت دهم در زاهدان مركز بزرگ ترين استان كشور مورد استفاده عموم قرار می‌گيرد.

به گزارش خبرنگار  با وجود اینکه سخنان مسئولان و دست اندرکاران فرهنگی استان در خصوص ساخت سینمای 4 بعدی بر سر زبان ها افتاد و تصورات تازه ای در ذهن مردم ایجاد  کرد اما طولی نکشید که این وعده ها رنگ باخت و به خاطره تبدیل شد./ش