به گزارش سرويس بين‌ الملل باشگاه خبرنگاران، پایگاه تحلیلی "المانیتور" در بخش مروری بر هفته خود می‌نویسد: رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران، نه تنها به منزله پیشرفت مذاکرات مربوط به برنامه هسته ای ایران است، بلکه به راه حل سیاسی بحران سوریه و همچنین به حل و فصل اختلافات احتمالی در خصوص امنیت منطقه در خاورمیانه نیز کمک می‌کند.

متن پیش‌نویس توافقنامه که توسط 5 عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به همراه آلمان در تاریخ 9 نوامبر به ایران ارائه شد، توافقی 6 ماهه را پوشش خواهد داد. طبق گزارش‌ها، محتوای این توافق اولیه، افزایش بازرسی‌ها و نظارت تاسیسات هسته‌ای ایران، محدودیت‌های جدید غنی سازی از جمله تعلیق غنی سازی با غلظت 20 درصد و متوقف کردن کار سانتریفیوژها و دستگاه‌های پیشرفته غنی سازی در رآکتور آب سنگین اراک، در ازای لغو تحریم‌ها به ارزش کمتر از 10 میلیارد دلار را شامل می‌شود که این به معنای آزادسازی برخی از دارایی‌های ایران در بانک‌های خارج از کشور و چشم پوشی از تحریم خرید و فروش خودرو، پتروشیمی و فلزات گرانبها خواهد بود. 

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز کمپینی را علیه این توافقنامه به راه انداخته است و ادعا می کند که این توافقنامه در ازای امتیاز ناچیزی از ایران که قادر به کند کردن برنامه هسته‌ای ایران نیست، امتیاز زیادی از دست می‌دهد و تحریم‌های زیادی را لغو می‌کند. به اعتقاد «بن کسپیت»، مخالفت نتانیاهو با توافقنامه حاضر، تا اندازه‌ای بازتاب نگرانی اسرائیل در مورد مقاصد ایران است. بسیاری از اعضای کنگره نیز در این مخالفت به نتانیاهو پیوسته‌اند و خواستار اعمال تحریم‌های بیشتری علیه ایران هستند. «مایک راجرز»، نماینده جمهوریخواه و رئیس کمیته امور اطلاعاتی مجلس نمایندگان به «المانیتور» گفت، با توجه به نگرانی‌های اسرائیل، عربستان سعودی و دیگر متحدان آنها، برای رسیدن به توافق، هنوز خیلی زود است و با دور جدیدی از تحریم‌ها ما می‌توانیم به نتیجه معناداری برسیم.

اگر هدف آمریکا و متحدانش این است که مطمئن شوند برنامه هسته‌ای ایران تنها برای استفاده صلح آمیز و غیرنظامی است، امضای این پیش‌نویس به عنوان اولین گام، نیازی به تامل ندارد. در صورت عدم رسیدن به توافق، یا به عبارتی افزایش تحریم‌ها علیه ایران، باید منتظر افزایش غنی سازی، به جای محدود کردن آن و توقف غنی سازی با غلظت 20 درصد، افزایش تعداد سانتریفیوژها، توسعه دستگاه‌های پیشرفته غنی سازی در اراک، کاهش نظارت و بازرسی‌ها و پایان مسیر دیپلماتیک در حل موضوع هسته‌ای ایران بود.

طبق آخرین گزارش سه ماهه آژانس بین المللی انرژی اتمی، تقریبا از ماه اوت که روحانی به عنوان رئیس‌جمهور ایران بر سر کار آمده است، ذخیره اورانیم غنی سازی شده ایران در سطوح 5 و 20 درصد و همینطور تعداد سانتریفیوژها نسبت به گزارش قبلی این آژانس، تغییرچندانی نکرده است. این گزارش همچنین شرح می‌دهد که «بیانیه مشترکی در چارچوب همکاری» در 11 نوامبر بین ایران و آژانس، با هدف بهبود دسترسی بدنه نظارت آژانس به سایت‌های اصلی و همچنین اطلاعات مورد نیاز، امضا شد.

از طرفی، دستیابی به این توافق، می‌تواند به همکاری بیشتر ایران در حل و فصل بحران سوریه منجر گردد. شنیده‌ها حاکی از آن است که آمریکا و ایران در حاشیه صحبت‌های خود در مذاکرات هسته‌ای، در مورد سوریه نیز گفت و گو کرده‌اند. عربستان سعودی نگران این است که توافق هسته ای با ایران، به سوریه نیز مربوط باشد. این درست نیست که بگوییم اسرائیل و عربستان سعودی هر دو به یک دلیل با توافق هسته‌ای ایران مخالفت می کنند. دلیل اصلی سعودی‌ها سوریه است. آنها مخالف گفت و گوی ایران و آمریکا در مورد سوریه هستند، چرا که می‌دانند این مسئله دیدگاه آنها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

قرار بود که اوباما در روز سه شنبه با قانونگذاران ارشد دیدار کرده و آنها را از افزایش تحریم‌های بیشتر علیه ایران منصرف کند. در تاریخ 15 نوامبر، سناتورها «مارکو روبیو»، «کلی آیوتی»، «مارک کایرک» و «جان کورنین» در نامه‌ای به اوباما، خواستار افزایش تحریم‌ها علیه ایران شده بودند. 4 سناتور مهم نیز، از جمله سناتور «هری رید»، رهبر اکثریت، سناتور «کارل لوین»، رئیس‌ کمیته خدمات نظامی سنای آمریکا و سناتور «تیم جانسون»، رئیس‌کمیته بانکی سنا و در نهایت، سناتور «رابرت منندز»، رئیس کمیته روابط خارجی سنا و عضو کمیته بانکی، که در تصمیم گیری کنگره در مورد افزایش تحریم‌ها علیه ایران، نقشی کلیدی دارند، در هفته‌های آتی زیر ذره بین قرار دارند.

در مجموع، امضای پیش نویس توافقنامه به عنوان نخستین گام، پیشرفت احتمالی در موضوع برنامه هسته‌ای ایران و تجدید نظر در بیش از سه دهه خصومت در منطقه را در پی خواهد داشت. آمریکا همچنین باید تمایل ایران را برای پایان دادن به این بازی، ازجمله لغو کامل تحریم‌ها در نظر بگیرد. برای این منظور، رئیس‌جمهور آمریکا باید کنگره را قانع کند که ایران به دنبال ساخت سلاح‌های کشتار جمعی نیست و از تروریسم حمایت نمی‌کند و تهدیدی برای منافع آمریکا و متحدانش به شمار نمی‌رود. البته باید توجه داشت که تحریم‌ها علیه ایران، با قوانین حقوق بشر نیز مغایرت دارند. 

انتهای پیام/