به گزارش سرويس بين‌ الملل باشگاه خبرنگاران ؛ کاوه افراسیابی تحلیلگر ارشد "آسیا تایمز" در گفتگو با هومن مجد نویسنده و تحلیلگر ایرانی –امریکایی مقیم نیویورک نظر او را در مورد ابعاد مختلف توافقنامه موقت میان ایران و گروه 1+5  و چشم انداز توافقنامه نهایی جویا شده است.

کاوه افراسیابی: شما مذاکرات ژنو را به دقت دنبال می کردید.فکر می کنید رمز موفقیت در دور نهایی چه بود؟

هومن مجد:من فکر می کنم بین ایران و امریکا که گروه 1+5 را هدایت می‌کرد میل و حتی اشتیاق فراوانی برای انجام این توافق وجود داشت. بعد از سه دور مذاکره هر دو طرف تحت فشار زیادی بودند تا چیزی ارائه کنند. اوباما با توجه به این که با کنگره وارد جدال شده بود قبل از آن که تحریم‌های جدیدی علیه ایران از سوی کنگره تحمیل می شد به توافقی نیاز داشت،او معتقد بود تحریم‌های جدید بطور بالقوه هرگونه مذاکره‌ای را از مسیر خارج می‌کند.

البته ما باید به نقش گفتگوهای پنهانی ایران و امریکا در چند هفته گذشته که در کاهش شکاف بین دو طرف موثر بود اشاره کنیم.

مجد: بله موافقم.من این توافق را برای هیچ یک از دو طرف باخت نمی دانم.(البته از گروه 1+5 ما فقط منظورمان امریکا است). اوباما با حداقل کند کردن روند سریع توسعه برنامه هسته ای ایران به یک پیروزی در سیاست خارجی دست یافته است( و تمام نظر سنجی ها نشان می دهد که امریکاییان برای حل مسئله هسته ای ایران طرفدار راه حل دیپلماتیک هستند) و ایران هم علاوه بر برخورداری از کاهش بخشی از تحریم ها نه تنها قادر است برنامه صلح آمیز داشته باشد بلکه می تواند فعالیت آن را در سطح نسبتا پیشرفته حفظ کند.اکنون  شرکت های کشورهای اروپایی می توانند بار دیگر در ایران مشارکت کنند و روسیه هم از آرام شدن تنش‌ها در مرزهای شرقی‌اش بهره می‌برد. قطعا این توافقنامه به تمام طرف ها امکان می دهد بدون تهدید تحریم ها و یا بی ثباتی اقتصادی برای ایران و یا مداخله نظامی از سوی امریکا و اسرائیل بر روی توافقنامه ای طولانی مدت کار کنند.باید به خاطر داشت که این توافقنامه ای موقت است نه دائمی.

مجد-من فکر می کنم در مورد این مسئله خیلی صحبت شده است. با توجه به خواسته های افراطیون،برای ایران به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی حیاتی بود. و درست حالت برعکس آن برای امریکا. بنابراین فکر می کنم زبانی که بر سر آن توافق شد- که به نظر می‌رسید بیشتر تاخیر در توافق ژنو بر سر زبان توافقنامه بود.

مجد- جنگ طلبان اگر بتوانند در طول مدت توافق موقت-که به صراحت دولت امریکا را از تحمیل تحریم های جدید منع می کند- راهی برای تحمیل تحریم های جدید علیه ایران پیدا کنند، می توانند توافقنامه را از مسیر خارج کنند. ایران در گنجاندن این بند به موفقیت مهمی دست یافت و دکتر ظریف هم در کنفرانس خبری اعلام کرد تحمیل هرگونه تحریم جدیدی توافقنامه را ملغی خواهد کرد زیرا در این صورت امریکا توافقنامه را نقض می کند.من کارشناس مسائل کنگره نیستم،بنابراین نمی دانم آیا اوباما قادر است از وضع جلوگیری تحریم های جدید توسط کنگره و یا آنها را وتو کند. علاوه بر این این توافق جلب رضایت ایران نیست و این که برخی ها دوست دارند آن را با قرارداد چمبرلین که جلب رضایت هیتلر بود،احمقانه است.آنچه که ایران واقعا به دست آورده قابل مقایسه با آلمان نازی نیست!

مجد-من فکر می‌کنم مذاکره بر سر توافقنامه نهایی دشوارتر خواهد بود.البته اگر همه چیز در مورد توافق موقت خوب پیش برود و طرفین به آن پایبند باشند این می تواند مشوقی برای  دستیابی به توافقنامه نهایی  بر پایه توافقات باشد.اما پیچیدگی های این توافقنامه،  بیش از انتخاب واژگان و دستور زبان خواهد بود.  با توجه به ذوب شدن یخ روابط میان ایران و امریکا ،من خوشبین هستم و می گویم چشم انداز آن خوب است.اما چالش این توافقنامه یافتن راهی برای راضی کردن هر دو طرف است-توافقنامه ای "برد-برد"-اما این بار پاسخ گفتن به هرگونه اتهامی ، از قبیل جلب رضایت ایران از سوی امریکا یا ضعف از طرف ایران، به مراتب سخت تر از قبل خواهد بود زیرا این بار بهانه "اولین گام بودن" دیگر در میان نیست. انعقاد توافقنامه نهایی که طبق آن تمام تحریم ها لغو خواهند شد ولی حق حاکمیت ایران برای تصمیم گیری در مورد برنامه اش نقض نشود-طبعا مشکل خواهد بود.

مجد- بله.من فکر می کنم پیامد های سیاسی وسیعتری برای هر دو طرف دارد.از طرف امریکا،فکر گفتگو با ایران نرمال جدیدی است-بنابراین برای روابط امریکا با ایران پیامدهایی دارد اما همچنین برای روابط امریکا-اعراب و امریکا-اسرائیل هم پیامدهایی دارد.از طرف ایران هم یک مقطع عالی است.بسیاری فکر می‌کردند روزی نخواهد آمد که رئیس جمهور امریکا با همتای ایرانی اش گفتگو کند.یا یک وزیر خارجه ایران در عرصه بین المللی با وزیر خارجه امریکا دیدار کند.بسیاری از تابوها شکسته شده است.

مجد-فکر می کنم این پیروزی بزرگی برای روحانی است. کاهش تحریم ها برای اقتصاد و مردم عادی که از شنیدن کاهش تحریم ها شاد هستند خوب و مهم است اما برای روحانی که توانست به وعده های خود عمل کند اهمییت بیشتری دارد و همینطور با تداوم محبوبیتش او احتمالا قادر خواهد بود اکنون بخش های دیگری از برنامه هایش را بدون فشار انجام دهد و قطعا ماه عسل دولتش طولانی تر از دوره 100 روزه سنتی خواهد بود.

انتهای پیام/