آموزش و پرورش بهترین گزینه برای آموزش عمومی قرآن است
کارشناسان برنامه رادیویی افق روز شنبه شانزدهم آذرماه در بررسی وضعیت آموزش عمومی قرآن کریم درکشور, وزارت آموزش و پرورش را اصلی‌ترین و بهترین سازمان جهت امر آموزشی در این زمینه دانستند.
به گزارش حوزه رادیو و تلویزیون باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومی رادیو قرآن، برنامه رادیویی «افق» 16 آذرماه با حضور محمدحسین فریدونی، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور و حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رضازاده‌جویباری، مدیر موسسه قرآن و نهج‌البلاغه با موضوع «آموزش عمومی قرآن» به روی آنتن شبکه رادیویی قرآن رفت.
براساس این گزارش، محمدحسین فریدونی، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور در ابتدای این برنامه رادیویی با اشاره به اهداف آیین‌نامه آموزش عمومی قرآن کشور که به تازگی به تصویب شورای توسعه فرهنگ قرآنی رسیده است، اظهار کرد: یک سری راهبردها برای بحث رسیدن به اهداف در حوزه آموزش عمومی در ماده سه منشور در نظر گرفته شده که این راهبردها شامل مباحثی از جمله هدایت فرآیندهای آموزشی، پژوهشی، تبلیغی و پژوهشی به سمت کاربردی کردن مفاهیم قرآنی در زندگی است.
وی ادامه داد: اصل تدوین اهداف آیین‌نامه آموزش عمومی قرآن اخیراً به تصویب رسیده است و این آیین‌نامه از سوی کمیسیون آموزش عمومی قرآن تدوین و در نهایت به تصویب شورای توسعه فرهنگ قرآنی رسید و به دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی کشور ابلاغ شد.
همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رضازاده‌جویباری، مدیر موسسه قرآن و نهج‌البلاغه در ادامه بحث اهداف آموزش عمومی قرآن در برنامه «افق» گفت: هر چند که این اهداف خوب است، اما نکته مهم در این اهداف بحث اجرایی شدن آن است؛ به هر حال واقعیتی است که پس از انقلاب اسلامی در حوزه فعالیت‌های قرآنی کارهای خوبی صورت گرفته، اما هنوز با آن چشم‌انداز واقعی فاصله داریم و شاید هم بسیاری از نهادها، ارگان‌ها و دستگاه‌های دولتی که وظایف و اهدافی را باید دنبال می‌کنند؛ عملاًً کار مثبتی در فرآیند کاری خودشان انجام نداده‌اند و به نظر می‌رسد که بسیاری از دستگاه‌ها بیشتر به ارائه آمار می‌پردازند.
در این بخش از برنامه فریدونی با بیان اینکه از سال‌های گذشته مدل‌های مختلفی برای تولیت قرآنی کشور مطرح شده بود، گفت: وزرات قرآن، سازمان قرآنی کشور زیر نظر ریاست جمهوری و... از جمله مدل‌هایی بودند که طی سال‌های گذشته برای تولیت قرآنی کشور از سوی کارشناسان و مسئولان مطرح شده است و البته تحقیقی هم در این زمینه انجام شده که نتیجه آن این شد که مدل وزارتخانه‌ای برای حوزه قرآن جواب نمی‌دهد و نتیجه این تحقیق به شورای توسعه فرهنگ قرآنی رسید و این شورا نیز سه کمیسیون تحقیق و پژوهش، تبلیغ و ترویج و آموزش عمومی را در بر گرفته است.
واگذاری مسئولیت کمیسیون آموزش عمومی قرآن به سازمان دولتی
وی با اشاره به کمیسیون آموزش عمومی قرآن که مسئولیت آن بر عهده وزارت آموزش و پرورش گذاشته شده است، ادامه داد: در ابتدای فعالیت این کمیسیون به این نتیجه رسیدیم که مسئولیت کمیسیون آموزش عمومی قرآن باید به یکی از وزارتخانه‌های زیر نظر دولت واگذار شود و هر چند که بسیاری از صاحب‌نظران و کارشناسان عنوان می‌کنند که آموزش و پرورش در آموزش عمومی قرآن موفق نبوده، پس چطور می‌توان مسئولیت این کمیسیون را بر عهده بگیرد، البته پاسخ این است که ما نمی‌توانستیم مسئولیت این کمیسیون را به سازمان غیردولتی واگذار کنیم و باید به جای این کار به تقویت کمیسیون آموزش عمومی قرآن با مسئولیت آموزش و پرورش بپردازیم.
رضازاده‌جویباری در ادامه سخنان خود اظهار کرد: اگر بخواهیم در بحث آموزش عمومی قرآن واقع‌نگر باشیم، به این نتیجه می‌رسیم که بهترین وزارتخانه برای آموزش عمومی قرآن آموزش و پرورش است و همه بچه‌ها و خانواده‌ها با آموزش و پرورش سروکار دارند و دانش‌آموزان همان گونه که بقیه دروس را در آموزش و پرورش فرامی‌گیرند، می‌توانند قرآن را نیز در آموزش و پرورش فرابگیرند؛ اما نکته قابل تأمل این است که آموزش و پرورش باید از تمام ظرفیت خود برای امر آموزش قرآن استفاده کند تا بتواند موفق باشد؛ البته تاکنون این گونه نبوده است.
بسیاری از نهادهای قرآنی فقط به ارائه آمار و ارقام می‌پردازند
وی ادامه داد: برخی از اساتید و صاحب‌نظران قرآنی آموزش و پرورشی بوده‌اند، اما نکته مهم این است که آموزش و پرورش تاکنون تا چه اندازه از این اساتید و صاحب‌نظران استفاده کرده است، البته مشکل اصلی در برنامه‌های قرآنی این است که بسیاری از نهادها فقط به ارائه آمار و ارقام اکتفا می‌کند که البته آموزش و پرورش نیز طی سال‌های گذشته به همین نحو فعالیت داشته و آمارهای میلیونی برای تربیت حافظان قرآن کریم اعلام کرده است؛ البته اعلام این آمارها هیچ لزومی ندارد و بهتر است که تعداد کمی حافظ قرآن تربیت شود، اما کیفیت مورد توجه باشد.
در این بخش از برنامه رضا نباتی، کارشناس دفتر تألیف وزارت آموزش و پرورش طی برقراری ارتباط زنده تلفنی با برنامه رادیویی «افق» درباره اهداف آیین‌نامه آموزش عمومی قرآن کشور گفت: تصویب اهداف آیین‌نامه آموزش عمومی قرآن امری لازم و ضروری بود که جای تقدیر و تشکر دارد، اما وزیر آموزش و پرورش در برنامه‌ای که به مجلس ارائه کرده بود یک بند بیشتر درباره قرآن نیاورده بود که این موضوع هم یکپارچه‌سازی فعالیت‌های قرآنی بود و اگر وزیر آموزش و پرورش همین یک هدف را در زیرمجموعه خود و در کمیسیون آموزش عمومی قرآن بوده، درست استفاده کند؛ آموزش و پرورش می‌تواند مجری خوبی برای آموزش عمومی قرآن باشد.
نباتی ادامه داد: آموزش و پرورش در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی اقدامات خوبی انجام داده است و اهداف آموزش عمومی قرآن بسیار ارزشمند، خوب و درست است و این اهداف چون قانوان است، تمامی دستگاه‌های قرآنی کشور باید خود را ملزم به اجرای این اهداف بداند.
در بخش دیگری از برنامه رادیویی «افق»، محمدحسین فریدونی در ادامه بحث تصویب اهداف آموزش عمومی قرآن کشور با بیان اینکه جلسات متعددی در سال 86 تا 88 با مدیریت مرکز هماهنگی، توسعه و ترویج فعالیت‌های قرآنی، آموزش و پرورش، حوزه علمیه و... تشکیل شده است، گفت: برای اهداف آموزش عمومی قرآن به این جلسات اکتفا نکرده‌ایم و پس از آن جلسات متعددی نیز برگزار شد و پس از آن با تشکیل کمیسیون آموزش عمومی قرآن نیز جلسات متعددی برای اهداف آموزش عمومی قرآن برگزار شد و در نهایت با تأیید اعضای کمیسیون آموزش عمومی قرآن به شورای توسعه فرهنگ قرآنی رفت و هم‌اکنون نیز به تصویب رسیده است.
اهتمام ویژه به تربیت حافظان جزء 30 قرآن در آموزش و پرورش
در این بخش از برنامه حجت‌الاسلام والمسلمین رضازاده‌جویباری با اشاره به بحث تربیت 10 میلیون حافظ قرآن کریم که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شده است، گفت: نظر مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم تربیت 10 میلیون حافظ قرآن کریم این نبوده است که طی دو یا سه سال آینده 10 میلیون حافظ قرآن داشته باشیم و این چیزی نیست که در عرض دو سال تولید شود و به این سادگی‌ها نیست، اما در بحث اینکه آموزش عمومی قرآن در حد جزء 30 اگر آموزش و پرورش جدی باشد و از همه ظرفیت‌ها استفاده کند؛ می‌تواند در 10 سال آینده 10 میلیون حافظ قرآن در حد چند جزء قرآن تربیت کند.
وی ادامه داد: مسئولیت آموزش عمومی قرآن و تربیت حافظان قرآن کریم را نمی‌تواند به موسسات قرآنی واگذار کرد و متولی اصلی باید آموزش و پرورش باشد، اما موسسات قرآنی می‌توانند هم حافظان تخصصی قرآن(حافظان کل قرآن) تربیت کنند یا به تربیت مربی و معلم قرآنی بپردازند؛ اما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم با این بودجه‌های کمی که به موسسات قرآنی داده می‌شود، طبیعی است که این موسسات ظرفیت لازم برای آموزش عمومی قرآن را نداشته باشند.
همچنین، فریدونی درباره اسناد بالادستی قرآن، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند برنامه درسی ملی و... گفت: اسناد بالادستی معمولاً به اجمال می‌گذرد تا جزئیات در اسناد تفسیلی مشخص شود، البته در حوزه قرآنی هم به همین شکل است و قبل از اینکه موضوع منشور توسعه فرهنگ قرآنی مطرح شود، کارهایی قبلاً انجام شده بود و کارشناسانی که در مراکز مختلف فرهنگی هستند به این دلیل که دغدغه دینی دارند با توجه به نگاه خود و احساس نیاز جامعه بندهایی را آورده‌اند که این بندها عام است و منافالتی با اهداف آموزش عمومی قرآن ندارد.
تحقق آموزش عمومی قرآن با بهره‌گیری از نظر کارشناسان و صاحب‌نظران قرآنی
مدیر موسسه قرآن و نهج‌البلاغه در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: آموزش و پرورش اگر واقعاً از صاحب‌نظران دعوت کرده و برنامه‌ریزی دقیق در این حوزه داشته باشد و شخص وزیر نیز در جلسات کمیسیون آموزش عمومی قرآن حضور داشته باشد و اگر بخواهند در مقام اجرا خیلی جدی باشند، به راحتی جواب می‌دهد و می‌توانیم شاهد نتیجه خوبی باشیم؛ اما اگر بخواهند فعالیت خود را با ارائه آمار و سر و صدا کار کنند، شاید بتوان گفت که فقط 10 درصد این آمار درست است که البته این مشکل تنها برای آموزش و پرورش نبوده و در سایر مراکز و سازمان‌های قرآنی نیز دیده می‌شود.
رضازاده‌جویباری در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به اهمیت بحث عترت، گفت: موسسه قرآن و نهج‌البلاغه سال 1380 تأسیس شد و بعد از چند سال به این فکر افتادیم که در زمینه نهج‌البلاغه هم کار خوبی انجام دهیم و به این دلیل که متولی خاصی در این حوزه نبود، این کار را شروع کردیم و تاکنون نیز شش دوره مسابقه نهج‌البلاغه برگزار شده و در بخش مفاهیم نیز که همه جوانان می‌توانند شرکت کنند؛ کتاب‌هایی آماده شده که هر سال نیز آزمون‌های حضوری و غیرحضوری از این آزمون‌ها به عمل می‌آید، البته سال گذشته از کمک موسسات قرآنی و سازمان اوقاف استفاده کردیم و امسال نیز سازمان دارالقرآن‌الکریم ما را در اجرای این مسابقه کمک می‌کند.
گفتنی است؛ برنامه افق، با هدف پیگیری مطالبات مقام معظم رهبری از فعالیت های قرآنی کشور و ارائه راهکارهای مناسب برای پیشبرد اهداف قرآنی از رادیو قرآن شنبه ها ساعت14:30 به مدت یکساعت و تا رسیدن به نتایج راهبردی از شبکه رادیویی قرآن بر روی موج اف ام ردیف 100مگاهرتز بر روی آنتن می‌رود.
انتهای پیام/ص
براساس این گزارش، محمدحسین فریدونی، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور در ابتدای این برنامه رادیویی با اشاره به اهداف آیین‌نامه آموزش عمومی قرآن کشور که به تازگی به تصویب شورای توسعه فرهنگ قرآنی رسیده است، اظهار کرد: یک سری راهبردها برای بحث رسیدن به اهداف در حوزه آموزش عمومی در ماده سه منشور در نظر گرفته شده که این راهبردها شامل مباحثی از جمله هدایت فرآیندهای آموزشی، پژوهشی، تبلیغی و پژوهشی به سمت کاربردی کردن مفاهیم قرآنی در زندگی است.
وی ادامه داد: اصل تدوین اهداف آیین‌نامه آموزش عمومی قرآن اخیراً به تصویب رسیده است و این آیین‌نامه از سوی کمیسیون آموزش عمومی قرآن تدوین و در نهایت به تصویب شورای توسعه فرهنگ قرآنی رسید و به دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی کشور ابلاغ شد.
همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رضازاده‌جویباری، مدیر موسسه قرآن و نهج‌البلاغه در ادامه بحث اهداف آموزش عمومی قرآن در برنامه «افق» گفت: هر چند که این اهداف خوب است، اما نکته مهم در این اهداف بحث اجرایی شدن آن است؛ به هر حال واقعیتی است که پس از انقلاب اسلامی در حوزه فعالیت‌های قرآنی کارهای خوبی صورت گرفته، اما هنوز با آن چشم‌انداز واقعی فاصله داریم و شاید هم بسیاری از نهادها، ارگان‌ها و دستگاه‌های دولتی که وظایف و اهدافی را باید دنبال می‌کنند؛ عملاًً کار مثبتی در فرآیند کاری خودشان انجام نداده‌اند و به نظر می‌رسد که بسیاری از دستگاه‌ها بیشتر به ارائه آمار می‌پردازند.
در این بخش از برنامه فریدونی با بیان اینکه از سال‌های گذشته مدل‌های مختلفی برای تولیت قرآنی کشور مطرح شده بود، گفت: وزرات قرآن، سازمان قرآنی کشور زیر نظر ریاست جمهوری و... از جمله مدل‌هایی بودند که طی سال‌های گذشته برای تولیت قرآنی کشور از سوی کارشناسان و مسئولان مطرح شده است و البته تحقیقی هم در این زمینه انجام شده که نتیجه آن این شد که مدل وزارتخانه‌ای برای حوزه قرآن جواب نمی‌دهد و نتیجه این تحقیق به شورای توسعه فرهنگ قرآنی رسید و این شورا نیز سه کمیسیون تحقیق و پژوهش، تبلیغ و ترویج و آموزش عمومی را در بر گرفته است.
واگذاری مسئولیت کمیسیون آموزش عمومی قرآن به سازمان دولتی
وی با اشاره به کمیسیون آموزش عمومی قرآن که مسئولیت آن بر عهده وزارت آموزش و پرورش گذاشته شده است، ادامه داد: در ابتدای فعالیت این کمیسیون به این نتیجه رسیدیم که مسئولیت کمیسیون آموزش عمومی قرآن باید به یکی از وزارتخانه‌های زیر نظر دولت واگذار شود و هر چند که بسیاری از صاحب‌نظران و کارشناسان عنوان می‌کنند که آموزش و پرورش در آموزش عمومی قرآن موفق نبوده، پس چطور می‌توان مسئولیت این کمیسیون را بر عهده بگیرد، البته پاسخ این است که ما نمی‌توانستیم مسئولیت این کمیسیون را به سازمان غیردولتی واگذار کنیم و باید به جای این کار به تقویت کمیسیون آموزش عمومی قرآن با مسئولیت آموزش و پرورش بپردازیم.
رضازاده‌جویباری در ادامه سخنان خود اظهار کرد: اگر بخواهیم در بحث آموزش عمومی قرآن واقع‌نگر باشیم، به این نتیجه می‌رسیم که بهترین وزارتخانه برای آموزش عمومی قرآن آموزش و پرورش است و همه بچه‌ها و خانواده‌ها با آموزش و پرورش سروکار دارند و دانش‌آموزان همان گونه که بقیه دروس را در آموزش و پرورش فرامی‌گیرند، می‌توانند قرآن را نیز در آموزش و پرورش فرابگیرند؛ اما نکته قابل تأمل این است که آموزش و پرورش باید از تمام ظرفیت خود برای امر آموزش قرآن استفاده کند تا بتواند موفق باشد؛ البته تاکنون این گونه نبوده است.
بسیاری از نهادهای قرآنی فقط به ارائه آمار و ارقام می‌پردازند
وی ادامه داد: برخی از اساتید و صاحب‌نظران قرآنی آموزش و پرورشی بوده‌اند، اما نکته مهم این است که آموزش و پرورش تاکنون تا چه اندازه از این اساتید و صاحب‌نظران استفاده کرده است، البته مشکل اصلی در برنامه‌های قرآنی این است که بسیاری از نهادها فقط به ارائه آمار و ارقام اکتفا می‌کند که البته آموزش و پرورش نیز طی سال‌های گذشته به همین نحو فعالیت داشته و آمارهای میلیونی برای تربیت حافظان قرآن کریم اعلام کرده است؛ البته اعلام این آمارها هیچ لزومی ندارد و بهتر است که تعداد کمی حافظ قرآن تربیت شود، اما کیفیت مورد توجه باشد.
در این بخش از برنامه رضا نباتی، کارشناس دفتر تألیف وزارت آموزش و پرورش طی برقراری ارتباط زنده تلفنی با برنامه رادیویی «افق» درباره اهداف آیین‌نامه آموزش عمومی قرآن کشور گفت: تصویب اهداف آیین‌نامه آموزش عمومی قرآن امری لازم و ضروری بود که جای تقدیر و تشکر دارد، اما وزیر آموزش و پرورش در برنامه‌ای که به مجلس ارائه کرده بود یک بند بیشتر درباره قرآن نیاورده بود که این موضوع هم یکپارچه‌سازی فعالیت‌های قرآنی بود و اگر وزیر آموزش و پرورش همین یک هدف را در زیرمجموعه خود و در کمیسیون آموزش عمومی قرآن بوده، درست استفاده کند؛ آموزش و پرورش می‌تواند مجری خوبی برای آموزش عمومی قرآن باشد.
نباتی ادامه داد: آموزش و پرورش در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی اقدامات خوبی انجام داده است و اهداف آموزش عمومی قرآن بسیار ارزشمند، خوب و درست است و این اهداف چون قانوان است، تمامی دستگاه‌های قرآنی کشور باید خود را ملزم به اجرای این اهداف بداند.
در بخش دیگری از برنامه رادیویی «افق»، محمدحسین فریدونی در ادامه بحث تصویب اهداف آموزش عمومی قرآن کشور با بیان اینکه جلسات متعددی در سال 86 تا 88 با مدیریت مرکز هماهنگی، توسعه و ترویج فعالیت‌های قرآنی، آموزش و پرورش، حوزه علمیه و... تشکیل شده است، گفت: برای اهداف آموزش عمومی قرآن به این جلسات اکتفا نکرده‌ایم و پس از آن جلسات متعددی نیز برگزار شد و پس از آن با تشکیل کمیسیون آموزش عمومی قرآن نیز جلسات متعددی برای اهداف آموزش عمومی قرآن برگزار شد و در نهایت با تأیید اعضای کمیسیون آموزش عمومی قرآن به شورای توسعه فرهنگ قرآنی رفت و هم‌اکنون نیز به تصویب رسیده است.
اهتمام ویژه به تربیت حافظان جزء 30 قرآن در آموزش و پرورش
در این بخش از برنامه حجت‌الاسلام والمسلمین رضازاده‌جویباری با اشاره به بحث تربیت 10 میلیون حافظ قرآن کریم که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شده است، گفت: نظر مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم تربیت 10 میلیون حافظ قرآن کریم این نبوده است که طی دو یا سه سال آینده 10 میلیون حافظ قرآن داشته باشیم و این چیزی نیست که در عرض دو سال تولید شود و به این سادگی‌ها نیست، اما در بحث اینکه آموزش عمومی قرآن در حد جزء 30 اگر آموزش و پرورش جدی باشد و از همه ظرفیت‌ها استفاده کند؛ می‌تواند در 10 سال آینده 10 میلیون حافظ قرآن در حد چند جزء قرآن تربیت کند.
وی ادامه داد: مسئولیت آموزش عمومی قرآن و تربیت حافظان قرآن کریم را نمی‌تواند به موسسات قرآنی واگذار کرد و متولی اصلی باید آموزش و پرورش باشد، اما موسسات قرآنی می‌توانند هم حافظان تخصصی قرآن(حافظان کل قرآن) تربیت کنند یا به تربیت مربی و معلم قرآنی بپردازند؛ اما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم با این بودجه‌های کمی که به موسسات قرآنی داده می‌شود، طبیعی است که این موسسات ظرفیت لازم برای آموزش عمومی قرآن را نداشته باشند.
همچنین، فریدونی درباره اسناد بالادستی قرآن، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند برنامه درسی ملی و... گفت: اسناد بالادستی معمولاً به اجمال می‌گذرد تا جزئیات در اسناد تفسیلی مشخص شود، البته در حوزه قرآنی هم به همین شکل است و قبل از اینکه موضوع منشور توسعه فرهنگ قرآنی مطرح شود، کارهایی قبلاً انجام شده بود و کارشناسانی که در مراکز مختلف فرهنگی هستند به این دلیل که دغدغه دینی دارند با توجه به نگاه خود و احساس نیاز جامعه بندهایی را آورده‌اند که این بندها عام است و منافالتی با اهداف آموزش عمومی قرآن ندارد.
تحقق آموزش عمومی قرآن با بهره‌گیری از نظر کارشناسان و صاحب‌نظران قرآنی
مدیر موسسه قرآن و نهج‌البلاغه در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: آموزش و پرورش اگر واقعاً از صاحب‌نظران دعوت کرده و برنامه‌ریزی دقیق در این حوزه داشته باشد و شخص وزیر نیز در جلسات کمیسیون آموزش عمومی قرآن حضور داشته باشد و اگر بخواهند در مقام اجرا خیلی جدی باشند، به راحتی جواب می‌دهد و می‌توانیم شاهد نتیجه خوبی باشیم؛ اما اگر بخواهند فعالیت خود را با ارائه آمار و سر و صدا کار کنند، شاید بتوان گفت که فقط 10 درصد این آمار درست است که البته این مشکل تنها برای آموزش و پرورش نبوده و در سایر مراکز و سازمان‌های قرآنی نیز دیده می‌شود.
رضازاده‌جویباری در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به اهمیت بحث عترت، گفت: موسسه قرآن و نهج‌البلاغه سال 1380 تأسیس شد و بعد از چند سال به این فکر افتادیم که در زمینه نهج‌البلاغه هم کار خوبی انجام دهیم و به این دلیل که متولی خاصی در این حوزه نبود، این کار را شروع کردیم و تاکنون نیز شش دوره مسابقه نهج‌البلاغه برگزار شده و در بخش مفاهیم نیز که همه جوانان می‌توانند شرکت کنند؛ کتاب‌هایی آماده شده که هر سال نیز آزمون‌های حضوری و غیرحضوری از این آزمون‌ها به عمل می‌آید، البته سال گذشته از کمک موسسات قرآنی و سازمان اوقاف استفاده کردیم و امسال نیز سازمان دارالقرآن‌الکریم ما را در اجرای این مسابقه کمک می‌کند.
گفتنی است؛ برنامه افق، با هدف پیگیری مطالبات مقام معظم رهبری از فعالیت های قرآنی کشور و ارائه راهکارهای مناسب برای پیشبرد اهداف قرآنی از رادیو قرآن شنبه ها ساعت14:30 به مدت یکساعت و تا رسیدن به نتایج راهبردی از شبکه رادیویی قرآن بر روی موج اف ام ردیف 100مگاهرتز بر روی آنتن می‌رود.
انتهای پیام/ص
