به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران قم، بخش صنعت و معدن یکی از بزرگترین و موثرترین بخش‌های اقتصادی کشور محسوب می‌شود که در کنار دیگر بخش‌ها نقش بسزایی در اقتصاد کشور دارد، این بخش نه تنها در ساماندهی معیشت و ایجاد اشتغال موثر است بلکه نقش تاثیر گذاری در اقتدار و استقلال کشور ایفا می‌کند.

صنعت و معدن موتور محرکه اقتصادی کشور هستند و در کنار تجارت به تقویت اقتصاد کشور، کاهش بیکاری و بهبود رقابت کمک کرده و در واقع صنعت و معدن جایگاه ویژه‌ای در خلق ثروت ملی دارند.

ایران با دارا بودن حدود 68 نوع ماده معدنی (غیر نفتی)، 37 بیلیون تن ذخایر کشف شده و 57 بیلیون تن ذخایر بالقوه در میان 15 قدرت معدنی جهان جای گرفته و یکی از کشورهای غنی از حیث دارایی‌های معدنی به حساب می‌آید.

استان قم نیز با فعالیت 100 معدن در زمینه استخراج و بهره برداری نقش ویژه‌ای در حرکت موتور اقتصاد کشور دارد. معادن مهم استان شامل منگنز ونارچ، آهک و مارن سیمان نیزار، آهک نرداغی و مرمریت کوه سفید بوده که هر کدام با تولیدات فراوان در حرکت چرخه اقتصادی کشور سهم تعیین کننده‌ای دارند.

بهره‌برداری بهینه از منابع طبیعی و انسانی، استفاده از ظرفیت‌های علمی و فنی، به کارگیری دیدگاه‌ها و اندیشه‌های اقتصادی و کارآمد، به کارگیری عزم ملی، حضور سرمایه‌های مالی و انسانی، حضور متخصصان و صاحبان اندیشه در کنار معادن فعال نقش ویژه‌ای در ساختن کشوری موفق و مستقل دارد.

سرپرست معاونت معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم اظهار می‌کند: بالغ بر یک هزار و 300 نفر در معادن استان به صورت مستقیم فعال هستند که البته این تعداد شامل افراد فعال در معادن شن و ماسه نمی‌شود.

مجتبی سرلک در خصوص آمار مستقیم اشتغال و ارزش مواد معدنی استان خاطرنشان می‌کند: اگر چه این آمار در وهله اول چشمگیر نیست، اما فعالیت و تولیدات معادن نقش موثری در اشتغال زایی غیرمستقیم بسیاری از صنایع وابسته دارد. برای نمونه می‌توان به معدن منگنز اشاره کرد که 400نفر به صورت مستقیم و 2 هزار نفر نیز به صورت غیرمستقیم مشغول فعالیت هستند.

وی ضمن اشاره به اینکه از 68 نوع مواد معدنی کشف شده در کشور 30 نوع ماده معدنی در استان وجود دارد می‌گوید: تنوع مواد معدنی در استان بسیار مطلوب است. مواد معدنی استان تامین کننده بسیاری از صنایع مهم کشور هستند که از آن جمله می‌توان به صنایعی چون صنعت حفاری و استخراج نفت، صنایع غذایی، صنایع دفاعی و موشکی، راه سازی و ساختمان، صنایع کشاورزی و بهداشتی اشاره کرد.

سرپرست معاونت معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم ضمن اشاره به اینکه با هدفمندی یارانه‌ها قیمت تمام شده معادن افزایش یافته است، یادآور می‌شود: معادن فعال استان از سهمیه سوخت یارانه‌ای متناسب با سهمیه تخصیصی استان بهره‌مند می‌شوند.

سرلک ادامه می‌دهد: وجود ماشین‌آلات فرسوده در معادن یکی از دیگر عوامل موثر در افزایش قیمت تمام شده مواد معدنی استان است که البته با پیگیری‌های انجام شده توسط وزارت خانه اقدامات لازم برای ورود ماشین آلات دسته دوم صورت گرفته، فراخوان‌هایی اعلام شده است و متقاضیان در این خصوص می‌توانند به این سازمان مراجعه کنند.

وی اختصاص تسهیلات در سال‌های اخیر را یکی از مشکلات دیگر عنوان کرده و اظهار می‌کند: با پیگیری‌های وزارتخانه در یک سال اخیر موضوع تخصیص تسهیلاتی در بخش‌های اکتشاف و بهره‌برداری به صورت سرمایه ثابت و در گردش از محل منابع صندوق توسعه ملی برای این بخش در نظر گرفته شده است.

کارشناسان معدن معتقدند نه تنها در بخش اکتشاف معادن کشور فرصت‌های مناسبی برای اشتغال نیروهای متخصص ایجاد می‌شود بلکه با شناسایی ذخایر بالقوه کشور، بر ثروت ملی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری اضافه خواهد شد.

در حال حاضر تنها 7 درصد محدوده جغرافیایی کشور آن هم تنها تا عمق 800 متر اکتشاف شده و منابع و ذخایر آن شناسایی شده است و نتایج این اکتشاف‌ها منجر به شناسایی 40 میلیارد تن ذخایر معدنی به ارزش 700 میلیارد دلار شده است. اگر کل کشور طی یک برنامه منظم و تا عمق مناسب اکتشاف شود به طور قطع به حجم ذخایر کشور افزوده خواهد شد در چنین شرایطی با توجه به اهمیت جایگاه معدن در کشور ضرورت توجه به این بخش دو چندان می‌شود.

معدن طلا و مس در قم

بحث اکتشافات یکی از مراحل بهره وری معادن به شمار می‌آید و در این حوزه مطالعاتی صورت گرفته است به گفته سرپرست معاونت معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم مطالعات انجام شده در خصوص مواد معدنی طلا و مس در محدوده‌های امام زاده اسماعیل و زواریان استان قم انجام گرفته که تاکنون نتایج خوبی به همراه داشته است البته در این زمینه در صورت تخصیص اعتبارات لازم برای تکمیل عملیات اکتشاف زمینه بهره‌برداری وجود خواهد داشت.

سرلک در ادامه بیان می‌کند: پروانه اکتشاف معادن طلا و مس در دو محدوده ذکر شده در استان صادر شده و پیش بینی شده در صورت آغاز فعالیت ذخایر مناسبی از فلزات موجود در این مناطق به دست می‌آید.

وی با بیان اینکه ثبت درخواست‌های اکتشافی با اعلام فراخوان از مهر ماه آغاز شده است و متقاضیان برای بهره برداری از ذخایر معدنی ابتدا باید به ثبت درخواست اکتشافی بپردازند تصریح می‌کند: پس از طی مراحل اکتشافی و صدور پروانه، بهره برداری با نظارت و تایید سازمان نظام مهندسی صورت می‌گیرد.

سرپرست معاونت معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم تولیدات کل معادن استان و محدوده‌های مجاز برداشت استان را در سال 91 بالغ بر 6 میلیون تن عنوان می‌کند و بیان می‌کند: در 6 ماهه نخست سال‌جاری تولیدات کل معادن استان و محدوده‌های دارای مجوز برداشت و مجوزهای طرح‌های عمرانی صادر شده بالغ بر سه میلیون تن است.

در صورتی که بخش معدن و صنایع معدنی رونق پیدا کند و توسعه یابد فرصت‌های شغلی بسیاری ایجاد می‌شود حال آنکه در حال حاضر تنها 640 هزار نفر در این بخش در کشور مشغول به کار هستند و در صورت توجه به این صنعت می‌توان به چشم اندازی روشن امیدوار بود./س

گزارش: زهرا زنگنه