به گزارش خبرنگار
باشگاه خبرنگاران، "شب یلدا" یا همان "شب چله" یکی از مراسم کهن خانوادههای ایرانی است که در اوج سرمای زمستان و در بلندترین شب سال اعضای خانوادهها را دور هم جمع میکند.
هرچند زندگی ماشینی امروز مجال برگزاری بسیاری از آئینها و سنتهای شب یلدا را از مردم گرفته است اما خرید آجیل و شیرینی و میوههای شب یلدا هنوز برای بسیاری از هموطنان پرخاطره است.
مهم نیست هندوانه شب چله شیرین یا تلخ و یا بیمزه باشد، مهم شیرینی جمع خانواده است که به بهانه شب چله دور هم جمع میشوند تا به پیروی از آداب و رسوم کهن خود این شب خاطرهانگیز را جشن بگیرند.
با اینکه کرسیهای گرم قدیمی دیگر اکنون جای خود را به مبلمان جور و واجور و مدرن چرمی و فلزی داده است اما باز هم میشود گرمی نفسها و روشنی چشم و چراغ مادربزرگها و پدربرزگها را در این شب طولانی سال براحتی دید و احساس کرد.
همزمان با ایران، بسیاری از کشورهای فارسی زبان همسایه ایران نیز یلدا را مظهر زایش خورشید و به مفهوم گرمی کانون خانواده میدانند و جشن میگیرند.
یلدا از زمان هخامنشیان و حتی قبل از آن نیز در ایران باستان آنرا بمانند عید نوروز بسیار باشکوه برگزار میکردند.
"خلیل خرسندفرد" جامعه شناس و استاد دانشگاه در این خصوص میگوید: در زمان زرتشتیان یلدا در ایران بسیار مقدس شمرده میشد چرا که شب یلد شب تولد مهر یا همان ایزد مهر است که بنابر عقاید اسطورهای نفس زمین تازه میشود و خورشید دیرتر از روزهای دیگر در آسمان ظاهر میشود.
وی با اشاره به اعتقاد مردم به سرخی فلق میگوید: "سرخی قبل از طلوع خورشید"(فلق) نشانهایی است که بسیاری معتقدند خوراکیهای شب یلدا نیز اگر به رنگ سرخ در آیند برای خانواده بسیار خوش یمن خواهد بود.
وی اضافه میکند: "شب یلدا" شب تولد خورشید است که فردای آن، روز بر شب چیره و طولانی میشود و این یعنی غلبه نیکی بر بدی!
خرسندفر تاکید میکند: که "یلدا" ریشه درفرهنگ و تمدن ایرانی دارد و نماد و سمبلی از هویت ایرانی است که باید ثبت جهانی شود!
براساس این گزارش، شب یلدا 6 سال پیش و پس از تلاشهای فراوان دوستداران میراث معنوی بعنوان یکی از مردمیترین آئینهای باستانی به ثبت ملی رسد اما به نظر میرسد این تنها کافی نیست چراکه فعالان میراث معنوی در تلاشند تا آنرا جهانی کنند.
سمیه رخشا فعال حوزه گردشگری و عضو انجمن تورگردانان ایران میگوید: جدا از بحث تحکیم خانوادهها که شب یلدا میتواند در زندگی مردم ایجاد کند، جنبههای آئینی و باستانی آن میتواند سالیانه گردشگران زیادی را از سراسر جهان به ایران بکشاند.
وی معتقد است ایرانی بودن یلدا را هنوز به دنیا ثابت نکردهایم و چه بسا اینکه همین فردا یکی از کشورهای همسایه، یلدا را بنام خود به ثبت جهانی برساند.
این گزارش میافزاید: یلدا ایرانی است و ریشه در تاریخ تمدن و فرهنگ هشت هزار ساله ایرانی دارد و از میان جشنهای بزرگ ایرانیان باستان تنها مراسم و آئینهای نوروز و شب یلدا است که همچنان زنده و پویا به حیات خود ادامه میدهند.
نوروز در پرندهای مشترک میان ایران و 6 کشور دیگر در فهرست معنوی یونسکو به ثبت رسیده اما از ثبت جهانی یلدا فعلا خبری نیست.
گزارش از : رضا شوکتیانتهای پیام/ اس