به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران قم، حجت الاسلام والمسلمين مبلغي در دوره تخصصی «حقوق بشردوستانه در اسلام و مقررات بین‌المللی» در مركز فقهي ائمه اطهار(ع) قم، با اشاره به دیدگاه مترقی اسلام نسبت به مسئله حقو بشر، اظهار داشت: اگر تلاش سه لایه ای(تحقیق، تنقیح و تکمیل روش استنباط) شكل نگيرد، یکی از این سه مشکل در مواجهه با موضوعات جدید پیش می آید. يا صورت مساله را پاك مي كنيم يعني به استنباط نسبت به احكام مسائل نو پيدا نمي‌پر‌دازيم، يا به استنباط شتاب زدهِ منتهی به فتواهاي کلیِ غیر قابل اجرا؛ یعنی فتواهای همراه با اگر و اما و شاید، روي مي آوريم و یا این که بسیاری از موضوعات جدید را به رغم داشتن ماهیت و هویت متفاوت با وضع گذشته، عطف به موضوع قدیم می کنیم و حکم آن را بر این نیز شکل می دهیم.

وی ادامه داد: اصولا منطق دقیق فقهی این است که حدود و مرزهای موضوعات را پاس داريم و آن ها را از حیث مرزهاي في ما بين در هم نياميزيم و اساسا عدم پذیرش قياس در امامیه هم از همين خاستگاه بروز یافته است كه حكم يك موضوع را به موضوع ديگر سرايت ندهيم.

رییس دانشگاه مذاهب اسلامی خاطرنشان کرد: با فعال کردن یکی از چهار عنصر استنباطی "قیاس اولویت" ، "قواعد فقهي"، "نظريه فقهي" و "تحقيق در حدود موضوع" از شرع به دست می آید که تعرض به تيم هاي امدادي و پزشكي در جنگ كه به کمک آسیب دیدگان و مجروحان می شتابند، ممنوع است.

وی با اشاره به اين كه نگاه اسلام به جنگ حداقلي و به سلم حداكثري است، گفت: نه تنها در این زمینه (یعنی تعرض به تیم های پزشکی) که در زمینه های بسیاری می توان از چهار عنصر استنباطی فوق، استفاده روشي برای دستیابی به احکام بسیاری از موضوعات جديد به عمل آورد.

استاد حوزه علمیه قم با بیان افتراق ها و اشتراک های سه واژه موضوع، مناط و علت در ادبیات اصولی، گفت: بر اساس برخي نصوص اسلامي، كسي كه ازجنگ مي‌گريزد نبايد آن را كشت و اگر مناط اين نكشتن را خروج او از "دایره مواجهه جنگی" دانست به رغم آن که تا قبل از این در جنگ شرکت داشته است، این مناط در تيم پزشكي و خبرنگار كه از اول در دایره جنگ نبوده است، به صورت قوی تری وجود دارد؛ بنابراین به طریق اولی، حرمت جان او را باید نگاه داشت.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به قابلیت های تعبیه شده در قواعد فقهی جهت پوشش دهی به مسائل جديد، به قاعده "احتیاط در دماء" و قاعده "وزر" اشاره کرد و با تطبیق این دو بر تعرض جنگی بر تیم های پزشکی و خبرنگاری ، ممنوعیت این تعرض را نتیجه گرفت.

وی با اشاره به این که نظريه فقهي، شاخه ای از فعالیت فقهی است و در صورت استقامت و اثبات، مي تواند ما را در راه يابي صحیح به نصوص، تفسير نصوص قوي و جدي برساند، گفت: در صورت اثبات "نظریه سلم در اسلام" باید گفت که اصل در اسلام سلم است که طبق آن در كمترين سطح، تنگ ترين دايره و به صورت حداقلي ترين وضعيت، بايد در ميان بشر قتل صورت گيرد و اين نظريه، نصوص را چنان مقيد، كاناليزه و در مسير قتل حداقلي قرار مي دهد كه اجازه نمي‌دهد كسي كه خبرنگار، تيم امدادي و پزشكي را بی پروا بکشد.

حجت الاسلام والمسلمين مبلغي با توضیح این که فقیه با قبول اندیشه روشی" ضرورت تحقيق موضوع" اجازه نمی یابد به چتر گستری بی مهابا، بی رویه و سخاوت مندانه برای یک موضوع که دارای حکمی است، دست زند، ابراز داشت: گاه نسبت به جنگ، موضوع را هر كس که در جنگ حضور دارد می دانیم و در نتیجه کشتن او را روا می دانیم و گاه موضوع را مقاتل (جنگجو) می دانیم.

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس یادآور شد: در جنگ هایی که در گوشه و کنار جهان رخ می دهد، برخي که خبرنگاران و تيم هاي پزشكي را می كشتند، از ناحيه همين نگاه بي‌رحمانه است كه معقتد است هر که در جنگ و هر چه در جنگ است بايد نابود شود، ولي اسلام با اين ديدگاه مخالف است.

وي با اشاره به اين كه در اسلام تيم پزشكي، امدادي و پرستاران مقاتل نيستند، گفت: پيامبر(ص) هنگامي كه غنيمت جنگي را تقسيم مي كرد، بعد از اتمام جنگ، به پرستاران غنايم نمي داد، چون مقاتل نبودند. بنابراين عنوان مقاتل بر هر کس اطلاق نمی شود./س