به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران قزوین؛
نفس هاي فصل پاييز به شمارش افتاده است تا اين بار زمستان سفيد ترين فصل خدا سايه حكومت خود را بر روي طبيعت بگشايد.
 پيوند عجيبي ميان شب آخرپاييز و روز اول زمستان است، پيوندي كه مقارن مي شود با شب يلدا ، شبي كه بلند است به بلنداي شب يلداي ايراني، شبي كه به پشتوانه تمدني چند هزار ساله عجيب مهربان است و دل ها را گرم مي كند.

 شبي كه رفته رفته سرماي سوزان استارت مي زند تا در زمستاني ترين فصل سال نشان دهد كه در خواب زمستاني خويش فرو نرفته و با نشان سرما و سوزان به ميهماني آمده است.

 پاييز در حال گذر است و چيزي به نزديك شدن به شب يلدا و آغاز فصل زمستان باقي نمانده است، در اين لحظه هاي پاياني انتظار شب يلدا درست چيزي شبيه انتظار كشيدن شب بلند سال است، شبي كه ايراني ها را به مانند آداب و رسوم كهن پارسي دور يكديگر جمع مي كند.

 شب يلدا يا همان شب چله از ميراث كهن پدربزرگان و مادربزرگان بهشتي اين مرز و بوم بر جاي مانده كه شادي دورهم بودن را به ما هديه مي دهد

 بنا بر افسانه هاي كهن ايران اسلامي زمستان داراي دو برادر به نام "چله بزرگ" و" چله كوچك" و يك مادر به نام "ننه سرما" است كه چله بزرگ از اولين روز زمستان به مدت چهل روز حكومت خود را آغاز مي كند.

 بر اساس همين افسانه ها چله بزرگ در آغاز حكومت خود به برادر كوچك تر(چله كوچك) و خاله پيرزن(ننه سرما) قول مي دهد كه زمين و زمان را آنچنان سرد كند كه اسب ها در اصطبل يخ بزنند.
 زمان حكومت چله كوچك از دهم بهمن ماه به مدت بيست روز آغاز مي شود، وي براي نشان دادن غيرت خود قول مي دهد كه آنچنان سرما بيافريند كه كره ماديان هاي آبستن در شكم آنان منجمد شوند.

 اگر اين دو برادر بتوانند انتظارات مادر خود(ننه سرما) را برآورده سازند، او در آخر ماه زمستان مهربان مي شود و هواي لطيف و مطبوعي به مردمان هديه مي كند، در غير اين صورت در واپسين روزهاي زمستان برف و سرما را حكفرما خواهد كرد.
 اگر چه ننه سرما انتظار دارد تا اواسط فروردين حكومت كند، اما به طور معمول از پانزدهم اسفند مقابل سه برادر (فروردين، ارديبهشت و خرداد) شكست مي خورد و تا سال آينده به همراه پسران خود پنهان مي شود.

  به هر حال شب بلدا و همه خاطره هايش به يك چيز بند است، آن هم همگرايي، نزديكي و دور هم جمع شدن فاميل و دوستان است، بدون شك چاشني اين جمع شدن هم شب نشيني و هديه هايي است كه بين افراد رد و بدل مي شود.
 شب نشيني هايي كه با شاهنامه خواني و فال حافظ و خوردن تنقلات پيوند مي خورد، از خوراكي هاي زمستاني و تنقلات، آن هم با مجموعه اي از ميوه هاي زمستاني و پاييزي مانند انار و خرمالو و پرتغال گرفته به همراه ميوه هاي خشك تابستاني و مغزهاي مغذي كه صفايي دلپذير را در دل خود جاي مي دهد.

 قزويني ها در تدارك برپايي شب يلدا

 مردم استان قزوين هم به مانند ديگر هموطنان ايراني اين آيين كهن را با رفتن به خانه بزرگترهاي فاميل پشت سر مي گذرانند، به عقيده بزرگترها صرف ميوه‌هاي مختلف خشك و تر و ميوه‌هاي سرخ فام كه به "شب چره" معروف است، همراه با خوراكي‌هاي ديگر شگون داشته و زمستان پربركتي را نويد مي دهد.

 در اين شب اغلب مردم قزوين با خوردن سبزي پلو با ماهي دودي و سپس هندوانه ، انار، انواع تنقلات از جمله كشمش، گردو، تخمه، آجيل مشگل گشا و انجير خشك شب نشيني خود را به نخستين صبح زمستاني پيوند مي زنند.

 به عقيده مادربزرگ هاي قزويني اگر در اين شب ننه سرما گريه كند باران مي بارد، اگر پنبه هاي لحاف بيرون بريزد برف مي آيد و اگر گردنبند مرواريدش پاره شود تگرگ مي آيد.

 يكي ديگر از آداب و و رسوم قزويني ها كه البته شايد اين رسم در شرايط فعلي به صورت كامل بيشتر در روستاها حفظ شده است " شب يلدا فرستادن " خونچه چله" از سوي داماد به عنوان هديه زمستاني براي عروس است كه در اين خنچه براي عروس پارچ، جواهر، كله قند و انواع ميوه مانند گلابي، هندوانه، خربزه، سيب، به، پرتغال، شيريني و خشكبار تزيينات خاصي فرستاده مي شود.

 قيمت هايي به بلندي شب يلدا

 خوراکي‌هاي اصيل شب يلدا که شامل هندوانه، سيب و انار بود در شرايط فعلي جاي خود را به ميوه‌هايي ميوه‌هاي چون آناناس، موز و کيوي داده است و همين امر موجب شده تا برپايي اين مراسم در برخي خانواده ها به حدي تجملاتي برگزار شود كه براي بسياري از خانواده ها توان پرداخت هزينه هاي آن وجود ندارد.

 اگر به بازار ميوه سرزديد، از اين همه تنوع، شكل، اندازه و دسته‌بندي قيمت ميوه ها تعجب نكنيد زيرا بدون شك قيمت ميوه‌هايي نظير هندوانه و انار درساعاتي پاياني رسيدن به شب يلدا عجيب از سوي برخي فروشندگان بالا مي رود.

 اگر چه مشاهدات عيني ما ازتحقيقات و گفت و گو با شهروندان قزويني ازعدم رضايت مندي آنان را از اقلامي خوراكي ويژه شب يلدا حكايت مي كند و اين دقيقا با گفته هاي معاون بازرسي و نظارت سازمان صنعت و معدن و تجارت استان در کنترل بازار در تناقض است.

 مهم ترين نكته اي كه در آجيل فروشي ها به چشم مي خورد تعداد كم مشترياني است كه ساليان قبل به خاطرشلوغي مغازه‌ها براي گرفتن نوبت صف مي كشيدند، نكته اي كه البته يكي از فروشندگان خيابان آزادي آن را تاييد مي كند و مي گويد: با وجود اينكه تنها ساعاتي بيشتر به شب يلدا فرصت باقي نمانده است اما متاسفانه آمار فروش ما خيلي خوب نبوده و اين مقدار فروش نسبت به سال‌هاي قبل كاهش چشمگيري داشته است.

 پسته عجب عجيب پا در گود گراني گذاشته است

در گذر از بازار قزوين نگاهم به چهره مرد ميانسالي مي افتند كه به گفته خودش بازنشسته است، اين آقاي ميانسال با گلايه از وضعيت موجود در بازار و عدم كنترل قيمت ها از سوي مسئولين مي گويد: با حقوق ناچيزي كه دريافت مي كنم چه طور مي توانم وسايل پذيرايي مناسب را براي خانواده خود فراهم نمايم، در حالي كه آجيل از گراني بيداد مي كند.

 او تصريح مي كند: تخمه كدو از كيلويي 16 تا 20 هزار تومان، پسته از 35 تا 48 هزار تومان و اجيل هاي مختلط هم از 10 تا 25 هزار تومان بالا و پايين به فروش مي رسد، با اين حال تكليف كساني كه داراي جمعيت بالايي در خانه هستند چيست،آيا بايد با سيلي صورت خود را سرخ نگه دارند.

 زده ام فالي و فرياد رسي مي آيد

 ديگر صداي پاي شب يلداي ايراني نزديك است، انتظار مي رود اين سنت ديرين و حسنه ايرانيان با دور هم جمع شدن و به جا آوردن صله رحم، خواندن شاهنامه، تفقدي بر فال حافظ و حافظ خواني و انجام تمامي آداب و رسوم قشنگ و زيباي ايراني در آستانه سپيدي فصل سرد زمستان گرمابخش وجود همه ايرانيان باشد.