متن کامل گفتوگوی خبرگزاری تسنیم با آیتالله خاتمی به شرح زیر است:
تسنیم: بسمالله الرحمن الرحیم. از اینکه به ما وقت دادید تا بتوانم به حضور شما برسیم و از نظرات و اظهارات شما استفاده کنیم، کمال تشکر را دارم. موضوع گفتوگوی ما همانطور که قبلاً خدمت شما عرض کردم در مورد فتنه 88 و حوادثی که بعد از دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اتفاق افتاد. سوال اولم را می خواهم در مورد قبل از حوادث 88 بپرسم. دشمنان داخلی و خارجی، جریانات اپوزیسیون و ... چه اقداماتی را قبل از فتنه انجام دادند تا اینکه بتوانند فتنه 88 را رقم بزنند و تحرکات آنها از چه زمانی شروع شد؟
- آیتالله خاتمی: بسم الله الرحمن الرحیم. فتنه سال 88 از مقاطع دردناک در تاریخ ایران بعد از انقلاب اسلامی است. روایتی است از نبی اکرم (ع) که فرمودند: «ثَلاثَهٌ أخافُهُنَّ عَلى اُمتَّى ألضَّلالَهُ بَعْدَ الْمَعْرِفَهِ وَ مُضِلاّتُ الْفِتَنِ وَ شَهْوَهُ الْبَطْنِ وَ الْفَرْجِ». بعد از من برای سه چیز نگرانم؛ یک:"ألضَّلالَهُ بَعْدَ الْمَعْرِفَهِ"؛ یکی گمراهی بعد از معرفت. دو: "مُضِلاّتُ الْفِتَنِ"؛ فتنههای گمراه کننده. سه: «شَهْوَهُ الْبَطْنِ وَ الْفَرْجِ»؛ آلودگیهای اقتصادی و آلودگیهای فکری، اخلاقی و جنسی. این سه نگرانی به نظر میرسد که برای هر انقلابی هست.
*** فتنه جریانهای کمونیستی و منافقین بعد از انقلاب
یکی نگرانیهای حضرت رسول (ص) «مُضِلاّتُ الْفِتَنِ» است. بعد از انقلاب اولین جریانی که با ما درگیر شد جریان کمونیستی و الحادی بود، که فتنهای بود. دوم جریان منافقین بود که تا خرداد سال 1360 در کشور بوده و فعالیت میکردند و ترور میکردند، این هم فتنه بود. حاکمیت لیبرالها فتنهای برای کشور بود. اینها فتنه بود و با هدایتهای امام و درایت ایشان از آنها عبور کردیم.
*** فتنه مهدی هاشمی از فتنههای «کور» بود
بعضی از فتنهها، فتنه های کور بود. من معتقدم که جریان فتنه مهدی هاشمی در مسئله قائم مقامی از آن فتنهها بود. همچنین جریان فتنه88 هم اینطور بود. کور بودن این فتنه به خاطر آن بود که کسانی با انقلاب درافتادند که روزی روزگاری یار انقلاب بودند و روزی از ارکان انقلاب به حساب میآمدند. اینها با انقلاب و ولایت فقیه درافتادند.
ما نمیخواهیم شبیه سازی کنیم، امامان معصوم (ع) در قلهای هستند که ما را دسترسی به آنها نیست اما برای مولا خیلی سخت بود زبیری که تا دیروز هم رزمش بوده و نفر شماره دو لشگر اسلام بود در مقابلش بایستد، زیرا یک زمانی اول علی (ع) و بعد زبیر میگفتند. خیلی برای مولا علی(ع) سخت بود. بر این اساس است که «مُضِلاّتُ الْفِتَنِ» خطراتی است که هر انقلابی را تهدید میکند.
از اشتباهات در باب فتنه این است که کسانی فکر کنند فتنه مولود سال 88 بود. این تحلیلی کاملاً خطاست. اگر بخواهیم فتنه را ریشهیابی کنیم باید به فجر پیروزی برگردیم. از فجر پیروزی انقلاب اسلامی جریانی ولایت فقیه را برنمیتافت. من دو شاهد بگویم: آقای بزگواری که از ارکان انقلاب اسلامی بود و 1-2 سال بعد از انقلاب به رحمت خدا رفت میگوید وقتی در فردوگاه مهرآباد منتظر امام (ره) بودیم آقایی کنارم نشسته بود که بعداً وزیر و وکیل شد، در فتنه78 دست داشت، در فتنه 88 دست داشت و الان هم در زندان است، گفت شما آخوندها توانستید شاه را سرنگون کنید، اما حکومت کردن را بلد نیستید، «ازتان میگیریم». آخوندها که کارهای نیستند، ولایت فقیه است که کارهای است. مسئله این است. روحانی کوچه و بازار که کاری در دستش نیست. آقای دیگری هم که از چهرههای سرشناس بعد از انقلاب محسوب میشد، از امام حکمها هم داشت، بعد از ارتحال امام به صراحت گفت که ما زمان امام (ره) هم با ولایت فقیه مخالف بودیم، میترسیدیم که ابراز عقیده کنیم.
این دو شاهد. خب! تا زمانی که امام (ره) زنده بود، اقتدار امام (ره) به گونهای بود که اگر جملهای میگفتند مطرود امام (ره) میشدند، بعد از امام کمکم آهنگ مقابله با ارزشهای انقلاب شروع شد. آقای علی اکبر سعیدیسیرجانی از اولین کسانی بود که بعد از ارتحال امام (ره) مقاله نوشت و آهنگ مقابله با ارزشها شروع شد، بعد هم وارد شدند به ارزشها نیش و کنایه میآمدند، بعد کمکم این نیش و کنایهها علنی شد.
*** هجمه به ارزشهای انقلاب در دوران حاکمیت اصلاحطلبان
ماجرای حاکمیت اصلاح طلبان پیش آمد، در این حاکمیت ارزشهای انقلاب یکییکی مورد هجمه قرار گرفت. مسئله امر به مروف و نهی از منکر، مسئله قداست پیامبر (ص)، زیر سؤال بردن مبانی انقلاب که یک کتاب قطور است و... مورد هجمه قرار گرفت و متأسفانه مهاجمان مورد حمایت قرار میگرفتند. یکی میآمد و میگفت تقلید میمون صفتی است بعد آقایی که آن روز مسئول بود به این شخص میگفت وی مورخ ارزشمندی است! این تهاجمها شروع شد تا فتنه78 شکل گرفت.
*** فتنهگران 78 مجازات میشدند، فتنه 88 اینقدر گسترده نمیشد
گردانندگان فتنه78 همان گردانندگان فتنه88 بودند. در فتنه78 حدود یک هفته علیه نظام در تهران به بهانه تعطیلی روزنامه سلام تظاهرات بود و هر چه نیروهای امنیتی میرسیدند و شورش را خاموش میکردند در جایی دیگر آتش را روشن میکردند. در فتنه78 رئیسجمهور و وزیرخارجه آمریکا از فتنهگران حمایت کرد. خیلی جنایت انجام شد و به دلیل اینکه حاکمیت با اصلاحطلبان بود نگذاشتند که یکی از آن مجرمان به مجازات واقعیشان برسند. اگر فتنهگران سال 78 مجازات میشدند، حداقل فتنه88 اینقدر گسترده نمیشد.
*** فتنهگران 78 بانیان فتنه 88 بودند
دقیقا فتنهگران 78 بانیان 88 بودند و سخن است که هدف همان بود. هدف این بود که حکومت را «ازتان میگیریم». هدف این بود که ولایت فقیه در عرصه حاکمیت نباشد. در فتنه88 ولایت هدف بود، یعنی میخواستند که ولایت فقیه را از صحنه حذف کنند. برخی از فتنهگران مصاحبه کرده و گفته بودند که قبل از انتخابات چه پیروز بشویم چه نشویم، برنامه تنظیم شده بود. جالب این است که مقام معظم رهبری در سخنرانی فروردین سال 88 پیشبینی کرده بودند که شعار تقلب را بعضی مطرح خواهند کرد.
بنابراین فتنه88 در حقیقت گامی در راستای ولایتستیزی بود که ستون فقرات این انقلاب است. این را مردم فهمیدند. مردم از برخی از کسانی که خودشان را خواص مینامیدند جلوتر قرار گرفتند و صبوری پیشه کردند تا ببینند فتنهگران چه میکنند، دیدند آنها به عاشورا و سیدالشهدا هم رحم نکردند و شعار مرگ بر اصل ولایت فقیه دادند و هر مناسبت ملی را تبدیل به بحران کردند.
در مراسم 13 آبان و 16 آذر بحران ایجاد کردند و در 16 آذر عکس امام (ره) را به آتش کشیدند، به پایگاه بسیج حمله کردند، مسجد را به آتش کشیدند، تعداد زیادی در این حادثه کشته شده و به شهادت رسیدند و این هم نشان از کینه دیرینه دارد و نشان از این داشت که این حرکت، حرکت مورد رضایت استکبار است. همین اوبامایی که امروز این چنین برای ملت ایران خط و نشان میکشد، حداقل 3 بار «بهنام» از یکی از فتنهگران حمایت کرد. آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی به حمایت فتنهگران آمدند. منافقین و سلطنتطلبان هم همین طور. اگر چشم بصیرتی باشد میبیند که این جریان، جریان ضدخط ملت و ضد منافع این ملت بود.
تسنیم: بعد از حواث انتخابات شما در 5 تیر 88 بود که در ترییون نماز جمعه گفتید حکم سران داخلی فتنه «محاربه» است. با توجه به اینکه عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری و درجه اجتهاد را نیز دارید، بر چه اساس فقهی حکم را «محاربه» دانستید؟
- آیتالله خاتمی: در آن خطبه من 7-8 نکته گفتم که اگر مراجعه بفرمایید میبینید. یک نکته این بود، به کسانی که بازی خوردند و فریبشان دادند به خصوص جوانها با مهر برخورد شود، حتی تعبیرم این بود که برای اینها پرونده هم تشکیل نشود. یعنی این بخش از صحبتم هم برجسته بود.
در آن خطبه یک مبنایی هم گفتم. گفتم که ما در فقهمان سه عنوان داریم؛ یکی عنوان "بغی" است که خروج بر امام عادل است. یکی عنوان "محاربه" است که کسانی با سلاح (سلاح گرم یا سرد) به خیابان بریزند و آدم بکشند و مردم را بترسانند. یکی هم"افساد فی الارض" است. من در آن صحبت از کسی اسم نبردم.گفتم اگر کسانی این عناوین را داشته باشند، حکمشان را قرآن بیان کرده است.
*** شأن نماز جمعه، شأن دادن معیار است/ 5 تیر 88 مصادیق محاربه را گفتم
به عبارت دیگر من در خطبه جمعه «کبرای» قصه را گفتم. طبق «کبرای» قصه کسانی که این کارها را بکنند محارباند. منتهی رسانهها چه داخلی و چه خارجی این «کبرا» را بر «صغرا» تطبیق کردند و گفتند که مقصود خاتمی این دو نفر بود. بنده کبرای کلی گفتم و بر آن کبرای کلی همچنان هستم اما آیا آقایان محارباند یا خیر به نظر میرسد که تشکیل دادگاه در زمان خودش مشخص خواهد کرد که محارب هستند یا نیستند. شأن نماز جمعه، شان صدور حکم نبوده و نیست اما شأن دادن معیار هست. الان هم میگویم کسانی که به خیابانها بریزند و با سلاح گرم یا سرد ایجاد رعب کنند، به مسجد حمله کنند و بیگناهان را بکشند مصداق محارباند، اما اثبات محاربه با دادگاه است.
*** طلبکاری فتنهگران نهایت پرروگری است/نظام از برافروزندگان آتش فتنه طلبکار است
تسنیم: اخیراً اصلاحطلبان و جریانات اپوزیسیون تأکید دارند که باید حصر آقایان موسوی و کروبی برداشته شود و بعضی از آنها حتی میگویند ما از طلبمان گذشتیم.به نظر شما چرا اصلاحطلبان بر رفع حصر اصرار دارند؟ آیا میخواهند جریان جدیدی را به واسطه حضور آنها در جامعه ایجاد کنند؟
- آیتالله خاتمی: بله! طلبکاری که خیلی پررویی است. نظام از آنها و برافروزندگان آتش فتنه طلبکار است. 8 ماه کشور را در آشوب نگه داشتند و در کشور بحران آفرینی کردند. آبروی نظام را در جهان بردند. زیر چتر حمایت اینها به سیدالشهدا (ع) و امام (ره) اهانت شده و افرادی کشته شدند، باز هم طلبکاری؟! این نهایت پرروگری است که فتنهگران خودشان را طلبکار بدانند.
اما درباره حصر؛ بنده عرضم این است که اگر کسانی دلسوزند و می خواهند مشکلات برطرف شود، نصف این تلاشی که برای رفع حصر این آقایان دارند، تلاش کنند که اینها به خطایشان اعتراف و از ملت عذرخواهی کنند. مثل آفتاب روشن است که چه ضربهای به کشور بود و آقایان هم در حقیقت سردسته این جریان بودند. بیانیههای آتش افروزانه آنها جمعیت را جمع میکرد. نصف این تلاش را بگذارند برای آنکه آقایان بیایند و عذرخواهی کنند. آن وقت جاده برای بررسی مسائل بعدی صاف میشود.
بنابراین آنچه اکنون مطرح است این است که یک جریانی میخواهند خود را فاتح میدان معرفی کنند و بگویند دیدید بدون عذرخواهی هم ما مجرمان را آزاد کردیم. ما معتقدیم آنچه اتفاق افتاده جرم بود. به آتش کشیدن کلان شهر تهران جرم بود، بیانیههای تند و تیز و آتشین اینها در برافروزی این آتش نقش داشت. این تصور که فکر کنند آقایان آمدهاند و دستور دادهاند که به مسجد و پایگاه های بسیج حمله کنند را که کسی نمیگوید ولی در فضایی که آنها ساختند این جرمها اتفاق افتاد.جرم گاهی بالمباشره و گاهی بالتصویب است. ابتدا باید تلاش کنند که اینها عذرخواهی کنند تا مراحل بعدی...
*** کسانی که بیانیه دادند تا مردم به خیابان بریزند حکم «محاربه» را دارند
تسنیم: برخی میگویند اقدامات آقایان موسوی و کروبی معاونت در محاربه محسوب میشود...
- آیتالله خاتمی: کسانی که دستور داده باشند که مردم به خیابان ها بریزند و بیانیه داده باشند و کُلت دست گرفته و تیراندزی کرده باشند، از نظر فقهی حکم محاربه است ولی این حکم را بخواهیم به هر کسی نسبت دهیم باید داگاه تشکیل شود. ما در خطبهها مسئله کلی را گفتیم اما باید دادگاه تشکیل شود و دادگاه بر اساس ضوابط حکم محاربه را صادر کند.
*** دیکتاتوری آقایان موسوی و کروبی بینشان است
تسنیم: مقام معظم رهبری هم فرمودند: «در زمینه روحىِ همه ما یک میل به دیکتاتورى وجود دارد؛ این را باید سرکوب کنید. همین طور که عرض کردیم، این فیلِ مستِ درون را با چکش قانون و دین و تعبد دائماً سر به راه نگهداریم. اگر خود ما علاج نکنیم، علاجش مشکل خواهد شد. اگر انقیاد به قانون نبود، روح دیکتاتورى یواش یواش بروز خواهد کرد. در جوامع، دیکتاتورى همینجور بهوجود مىآید.» به نظر شما روش دیکتاتورمآبانه در فتنه 88 به چه صورت بود؟
- آیتالله خاتمی: دیکتاتوری،گاهی دیکتاتوری نشاندار است و گاهی بینشان. دیکتاتوری نشاندار مثل صدام یا شاه است. دیکتاتوری بینشان دیکتاتوری است که پوششی از دموکراسی هم دارد. بنابراین دیکتاتوری آقایان بینشان است. اینکه بگویند به دلیل اینکه رأی نیاوردهاند، بنابراین انتخابات باطل است دقیقا دیکتاتوری است. منتهی بدون نشان و در پوشش دفاع از حقوق ملت است.کدام ملت؟! ملتی که در مقابل شما ایستاده اند؟! راهپیمایی 9دی 88 علیالتحقیق از راهپیماییهای 22 بهمن باشکوهتر بود، یعنی یک ملت در برابر شما ایستادند، آن وقت میگویند حقوق ملت.
دیکتاتوری در پوشش دروغین دفاع از حقوق ملت، از آن دیکتاتوریهای اختصاصی جریان فتنه است. اینکه انتخاباتی شده و مردم آقایان را انتخاب نکردند و بیایند و بگویند انتخابات ابطال شود و چرا ما را انتخاب نکردند. جالب است که رهبری در فتنه88 از جمهوریت نظام دفاع کردند و از رأی مردم پاسداری کردند که رای مردم باطل نشود.
*** خسارتهای اقتصادی به خاطر فتنه فراوان است/در تحریمها دست نامحرمان را میبینم
تسنیم: حضور شما در هیئت رئیسه مجلس و خطیب نمازجمعه تهران این امکان را دارد که شما اطلاعات کاملی نسبت به رخدادهای کشور و حتی شرایط بینالمللی داشته باشید. بعد از فتنه 88 چه خسارتهایی به کشور زدند؟ مثلاً در همان دوران برخی از بنگاههای اقتصادی از ادامه همکاری با ایران انصراف دادند. در همین باب، چه اتفاقاتی در صحنه اقتصادی کشور افتاد که باعث خسارتها و تصییع حقوق مردم شد؟
- آیتالله خاتمی: خسارتهای اقتصادی که فراوان است، حتی بنده در این تحریمها هم دست نامحرمان را میبینم. قبل از این تحریمهای کذایی شخصیتهایی تحریم شدند از جمله آیت الله یزدی، آیتالله مصباح یزدی و این کمترین بودیم اما چه کسی به اینها خط میدهد و چه کسی به اینها آدم ها معرفی میکند؟ جز اینها؟! جز با همکاری اینها؟! بنده معتقدم همچنان مشغول ضربهزدن هستند.
*** از رفتار اوایل انقلاب خود عدول کردند و در فتنه کاملاً با سفارت انگلیس مرتبط بودند
برخی آن رفتاری که اوایل انقلاب داشتند که از نفرت از آمریکا و ... بود، کاملاً عدول کردند و در فتنه کاملاً با سفارتخانههای بیگانه به خصوص سفارت انگلیس مرتبط بودند. بعدها در اعترافاتشان گفتند. در مجموع خسارت حیثیتی که به انقلاب وارد کردند، نظامی که به معنای کلمه دموکراسی بر آن حاکم است. دموکراسیای که به معنای حاکمیت رای مردم است. ما دموکراسی را به معنای اینکه هر چیزی که مردم میخواهند ولو خلاف شرع باشد را قبول نداریم، بلکه ما معتقدیم اگر در غرب این چنین است و مردم میگویند همجنس بازی آزاد باشد، ما میگوییم دین ما اجازه نمیدهد. این دموکراسی را نداریم که هر چه مردم بخواهند. در چارچوب دین هر چه بخواهند آزاد است. ضربه حیثیتی که به انقلاب وارد کردند بیش از ضربههای اقتصادی بود که به انقلاب اسلامی وارد شد. گرچه این ضربههای اقتصادی هم اگر روزی دادگاهی برای فتنهگران تشکیل شود هم باید پاسخگو باشند.
تسنیم: در جریان فتنه برای ضربه زدن به اقتصاد و موضوعات هستهای جریاناتی بودند که بخواهند با غرب همکاری کنند؟
- آیتالله خاتمی: اینکه دستهایی در قضایای هستهای و فشار برکشور با بیگانگان همکاری کرده و میکنند جای تردید نیست اما مشخصاً نمیتوانیم مچکسی را بگیریم. اجمالاً آن جریانی نیست که سر آشتی با ولایت داشته باشد، حاکمیت ولایت را نمیخواهند ولو به قیمت فشار به مردم آمدن و آسیب دیدن ولایت فقیه.
تسنیم: در جریان آشوبی که در طول 8 ماهه کشور اتفاق افتاد، غائله روز عاشورا بیش از همه حوادث و اتفاقات در کارنامه فتنهگران خود را نشان میدهد و برخی معتقدند هتک حرمتی که در روز عاشورا به ساحت مقدس امام حسین (ع) شد، زمینه حضور مردم را در «9 دی» به وجود آورد تا مردم به صورت خودجوش علیه سران فتنه شعار دهند.
- آیتالله خاتمی: روز عاشورا سال 88 بنده در میدان نبوت اقامه جماعت کردم. بنده به فضل خدا جبهه بودم ولی وحشت آن روز تهران را بیش جبهه دیدهام. پیش نماز مسجدالنبی میگفت که تصمیم قطعی برای زدن تو را داشتند.گفته بودند با سلاح سرد و اگر نشد با سلاح گرم به حساب فلانی برسید.
عاشورایی که نماد آرامش و صفای مردم در عزای سیدالشهداست، این را به کام مردم تلخ کردند و به خیابانها آمده و شعار "مرگ بر اصل ولایت فقیه " سر دادند. پسر جوانی با محاسن همراه خانواده چادریاش را از ماشین پیاده کرده و کتکش میزنند، فقط به به خاطر اینکه در عزاداری بود. مسئله تهاجم در روز عاشورا بر عزاداران حسینی از جمله مواردی است که ننگ و سیاهی آن هیچگاه از پیشانی فتنهگران پاک نخواهد شد.
«حصر» تجلی رأفت نظام با سران داخلی فتنه است
تسنیم: به روز «9دی» هم بپردازیم. برخی میگویند دادگاه اصلی سران فتنه همان روز «9 دی» بود و مردم با حضور خود خواستار محاکمه سران داخلی فتنه شدند و آنها را در حصر بردند. به نظر شما حصر آقایان موسوی و کروبی از همان «9 دی» توسط مردم نبود؟ اگر بخواهیم سران داخلی فتنه را بدون تشکیل دادگاه و بررسی جرمهایشان آزاد کنیم، آیا پشت کردن به رأی و نظر مردم نیست؟
- آیتالله خاتمی: «9 دی» را باید به عنوان تابلوی درخشان بصیرت مردم ببینیم. واقعا در 9دی، مردم ما بصیرتشان را به نمایش گذاشتند. مسئله حصر به نظر میرسد کمترین برخوردی بود که نظام با این آقایان داشت. شما که درجریان هستید مردم در تظاهرتشان چه میگفتند، چه شعارهایی میداند. شعارهای خیلی بالاتر از حصر بود. کمترین برخوردی که از رأفت نظام اسلامی با برخی از سران فتنه کرد، همین حصر خانگی بود که در خانه خود باشند و البته نتوانند آب به آسیاب دشمنان این ملت بریزند، زیرا اگر آزاد بودند «دمبهدم» مصاحبه میکردند و بیانیههای تند و تیز میدادند و ایجاد تشنج و اختلاف در جامعه میکردند. این حصر جلوی این آسیب را گرفته و تجلی رأفت نظام با اینها بود وگرنه خواسته مردم بیشتر بود.
تسنیم: از وقتی که به ما دادید ممنون و متشکریم.
- آیتالله خاتمی: خواهش میکنم. موفق باشید.