به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد ، دكتر محمد رجبي دواني در سلسله همايش‌هاي سبك زندگي اسلامي، به موضوع «امام رضا(ع) در عرصه علم و سياست» پرداخت و افزود: محور مهم و اساسي در انديشه سياسي امام رضا(ع) تاكيد بر نقش مهم مردم در اداره جامعه است و امام رضا(ع) در دوران زندگي و به خصوص ولايت عهدي خويش اين حقيقت را نشان دادند.

وي عنوان كرد: امام رضا(ع) در عصر امامت خويش با چند خليفه عباسي معاصر بودند که هارون الرشيد به عنوان مقتدرترين خليفه عباسي و سرسخت‌ترين آن‌ها در برخورد با ائمه اطهار(ع) و مامون از باهوش‌ترين و زيرك‌ترين خلفاء عباسي به شمار مي‌آمد.

وي افزود: تنها در زمان زمامداري مأمون، شرايطي پديد آمد که امام را به موضع‌گيري وا داشت.

استاد حوزه و دانشگاه، اظهار داشت: امين و مامون فرزندان هارون الرشيد با لشکرکشي عليه يکديگر در ري با هم درگير شدند که در نتيجه آن امين شکست خورد و در نهايت مأمون حاکم شد

رجبي دواني گفت: عملكرد امام رضا(ع) در 10 سال نخست امامتشان مصادف با دوران هارون الرشيد بود. حضرت امام رضا(ع) بسيار ماهرانه در برابر هارون الرشيد عمل كردند.

وي افزود: امام رضا(ع) در برخي از مسائل تقيه مي‌كردند و فضايي براي دست اندازي اين خليفه به وجود نمي‌آوردند و سعي داشتند تا حقيقت خود را براي مردم تبيين كنند. اما در رابطه با تبيين جايگاه امامت هيچ ملاحظه‌اي انجام نمي‌دادند و بي پروا و دليرانه مسئله خود را مطرح مي‌كردند

عضو هيئت علمي دانشگاه امام حسين(ع) درباره نحوه عملكرد امام رضا(ع)در ابعاد علمي اظهار داشت: مسافرت‌هاي علمي به عنوان نشر معارف رضوي روشي بود كه ايشان براي تبيين بهتر علوم انجام مي‌دادند كه مسافرت به شهرهاي بصره و كوفه از جمله آن‌ها بود. علما و اهل علم با خبر ورود امام رضا(ع) سوالات و ابهامات خود را آماده و به ايشان عرضه مي‌كردند.

وي در ادامه بيان داشت: در زمان خلافت امين كه مردي لاابالي و بي تفاوت نسبت به امام رضا(ع) بود، امام بهره‌هاي فراواني از دوران خلافت بردند و شيعه از حالت تقيه در آمد و ايشان به نشر تعاليم ديني پرداختند.

وي به جايگاه امام رضا(ع)در قيام علويان پرداخت و عنوان كرد: قيام علويان از زماني شروع شد كه مامون برادرش را از بين برد و خلافتش را به ظاهر به دست آورد. ولي به علت اين كه قتل خليفه پيشين را در كارنامه داشت، خلافت او از ديدگاه اهل تسنن مشروعيت نداشت. لذا علويان از اين فرصت استفاده كردند و به قدرت رسيدند. اما مامون با زحمت فراوان اين قيام را سركوب كرد.

اين پژوهشگر حوزه‌ي تاريخ اسلام و تشيع به موضع امام رضا(ع) در قبال اين گونه قيام‌ها اشاره و عنوان كرد: امام رضا(ع) هيچ‌گاه اين گونه قيام‌ها را كه اغلب براي قدرت طلبي و با قتل و كشتار همراه بود، تاييد نمي‌كردند. زيرا هدف امام رضا(ع) آوردن مردم با بصيرت به ميدان بود.

وي به اهداف مامون از ترغيب پذيرش ولايت عهدي به امام رضا(ع) اشاره كرد و گفت: مشروعيت نداشتن خلافت مامون در پيشگاه عالم اسلام، خلع از سوي نزديكان مامون و احساس خطر از قيام‌هاي علويان از جمله دلايل اجبار براي پذيرش ولايتعهدي امام رضا(ع) از سوي مامون بود./س