گزارش ویژه؛
همه چیز از نشست بروکسل/ از برنامه هسته‌ای ایران و جبهه‌بندی‌های نانوشته تا اقامه دعوی با لباس دیپلماتیک؟!
سی و دومین نشست اتحادیه اروپا و روسیه روز سه شنبه 28 ژانویه (8 بهمن) در بروکسل برگزار می‌شود اما نشست این دوره، با تغییرات مهمی همراه بود...
سی و دومین نشست اتحادیه اروپا و روسیه روز سه شنبه 28 ژانویه (8 بهمن) در بروکسل پایتخت بلژیک برگزار می‌شود. اجلاس سران روسیه و اتحادیه اروپا سالی دو بار برگزار می‌شود و مرسوم است در شب قبل از نشست، طرفین در مراسم شام حاضر شوند. در این گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران به جزئیات نشست این دور می‌پردازیم:
*** نشست اتحادیه اروپا با روسیه؛ امسال متفاوت از سال‌های قبل
نشست این دوره، با تغییراتی همراه بود: اجلاس اتحادیه اروپا-روسیه از دسامبر سال قبل به تعویق افتاده و به جای دو روز، تنها طی یک روز و چند ساعت محدود برگزار می‌شود. علاوه بر این ضیافت شام اتحادیه اروپا با "پوتین" نیز لغو شد!
"هرمان وان رومپوی" (Herman Van Rompuy)، رئیس شورای اروپا، "خوزه مانوئل باروسو" (José Manuel Barroso)، رئیس کمیسیون اروپا، "کاترین اشتون" (Catherine Ashton)، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دیگر مقامات به نمایندگی از این اتحادیه با "ولادیمیر پوتین"، رئیس‌جمهور روسیه و "سرگئی لاوروف"، وزیر امور خارجه این کشور دیدار می‌کنند.
براساس اعلام رسانه‌های غربی، قرار شده در این نشست در خصوص منافع مشترک، اشتراکات منطقه‌ای، موضوعات تجاری و دیگر تعهدات بین‌المللی در زمینه‌های قانون، حقوق بشر، آزادی‌های بنیادی و مسأله سوریه و برنامه هسته‌ای ایران بحث شود.
آیا موضوع "اشتراکات منطقه‌ای" که ذکر شد، اصولاً وجود خارجی دارند یا خیر؟
به این معنی که آیا مواضع اتحادیه اروپا نسبت به موضوعات مهم منطقه، از جمله درگیری‌های اوکراین، بحران سوریه، حقوق هسته‌ای کشور ایران و... با مواضع روسیه یکی است؟
*** الف) سوریه؛ عامل کدورت میان "پوتین" و اتحادیه
روسیه از ابتدای جنگ داخلی سوریه، یکی از مدافعان مهم نظام این کشور و شخص "بشار اسد" به شمار می‌رود. حتی می‌توان گفت این دیپلماسی مسکو بود که جلوی حمله نظامی آمریکا، فرانسه و عربستان به سوریه را گرفت.
همین حمایت‌ها و موضع‌گیری‌های صریح "پوتین" علیه ارسال تسلیحات غربی به تروریست‌های سوری، نوسانات شدیدی را در روابط میان اروپا و روسیه ایجاد کرده است. "پوتین" بارها با بیان این که مسأله سوریه محور ناآرامی‌های منطقه را تشکیل می‌دهد، نسبت به تصمیم وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای لغو تحریم ارسال سلاح به معارضان سوری ابراز دلسردی کرده است.
*** ب) برنامه هسته‌ای ایران و جبهه‌بندی‌های نانوشته!
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، ایران یکی از موضوعات مورد بحث در بروکسل خواهد بود. روسیه در پرونده هسته‌ای کشورمان، نقش تأثيرگذار خود را ایفا نموده است.
در مذاکرات ژنو، با ورود "سرگئي لاوروف" وزير خارجه روسيه به ژنو، ديگر وزيران امور خارجه گروه 5+1 نيز مجبور شدند به ژنو بيايند. پس می‌توان گفت روسيه تعادلي بين غرب و ايران براي حل پرونده هسته‌اي برقرار کرده است.
*** ج) وزن نامتقارن درگیری‌های اوکراین بر نشست امروز
خودداری اوکراین از امضای توافقنامه همکاری با اتحادیه اروپا، شکست راهبردی مهمي را براي تلاش‌هاي اين اتحاديه رقم زد و در عين حال رويارويي روسيه و غرب را وارد مرحله تازه‌اي کرد؛ چرا که اوکراین، از میان روس‌ها و اروپایی‌ها، با بررسی منافع سیاسی- اقتصادی خود، روس‌ها را انتخاب کرد.
مقامات کشورهای اروپایی نیز در ماه‌های اخیر هر یک به طریقی اعلام کردند که به تعلیق درآمدن امضای توافقنامه توسط اوکراین، تصمیمی زیر فشار روسیه بوده است.
اتحاديه اروپا از قبل تمام تلاش خود را کرده بود تا با گرفتن امضاء از پنج کشور اروپاي شرقي، برای "توافقنامه تجارت آزاد و همکاري با اتحاديه اروپا" بر حوزه نفوذ هر چه بیشتر خود در اين منطقه بيفزايد، اما اوکراین از امضای این موافقت‌نامه امتناع کرد و دولت این کشور از نوامبر 2013 تا هم اکنون، بابت این اقدام، هزینه‌های بسیاری را پرداخته و می‌پردازد.
رئيس کميسيون اروپا در اين قضيه، روسيه را مقصر خواند و در اظهاراتي تهديدآميز گفت:
«مشارکت راهبردي با روسيه به اين معنا نيست که مذاکره با کشوري ديگر باعث مداخله در مذاکرات دوجانبه آن کشور شود. ما نمي‌توانيم بپذيريم که کشوري ثالث، مذاکرات ما با اوکراین را وتو کند.»
"ویکتور يانوکوويچ" رئیس جمهور اوکراین بر اين عقيده است که پيمان مالي پيشنهاد شده از سوي اتحاديه اروپا به اندازه کافي بزرگ نيست که بتواند مانع لطمه زدن به اقتصاد ضعيف اوکراين شود. صادرات اوکراين به روسيه به مراتب از صادرات اوکراين به کل کشورهاي اروپايي بيشتر است و اوکراين اگر مي‌خواست به روسيه پشت کند، قطعاً از نظر اقتصادي با مشکلات شديدي مواجه مي‌شد. زيرا روسيه هشدار داده بود اگر اوکراين توافقنامه را امضاء کند، ديگر کالاها و خدماتی از مسکو دریافت نخواهد کرد.
همچنین "پوتین" پیشنهادهایی به اوکراین ارائه کرده تا سران کی‌اف را از عضویت در اتحادیه اروپا منصرف کند.
*** د) اقامه دعوی با لباس دیپلماتیک؟!
"کارل دوگوش" (Karel de Gucht) کمیسیونر تجاری اتحادیه اروپا روز شنبه 25 ژانویه 2014 (5 بهمن) از قصد بسیار جدی این اتحادیه برای طرح چندین مورد شکایت از روسیه نزد سازمان تجارت جهانی خبر داد و بدون اینکه به جزئیات اشاره کند، گفت: اتحادیه اروپا می‌خواهد درباره برخی موضوعات از روسیه نزد سازمان تجارت جهانی اقامه دعوا کند!
این اظهارات جنجال برانگیز، در حالی صورت می‌گیرد که طرفین در لباس دیپلماتیک، بر سر میز گفتگو حاضر شده‌اند.
با اینکه روسیه و اتحادیه اروپا روابط تجاری و اقتصادی گسترده‌ای با یکدیگر دارند، اما مناسبات میان این دو در سال‌های اخیر بر سر مسائلی مانند وارد آمدن اتهام نقض حقوق بشر، وضع قوانین ضد همجنسگرایان در روسیه و... رو به تیرگی گذاشته است.
با توجه به چهار موضوعی که ذکر آن رفت، و همچنین با توجه به اینکه این دیدار مدتی است به تعویق افتاده، روزنامه آلمانی "دی تسایت" پیش‌بینی کرد دیدار 28 ژانویه در بروکسل، دیداری کوتاه، غیررسمی و با حداقل مشترکات برگزار شود.
گزارش از طاهری
انتهای پیام/
