به گزارش
خبرنگار باشگاه خبرنگاران خانواده یکی از اساسیترین نهادهای هر جامعهای است که تمامی صاحب نظران در مورد آن اندیشیدهاند ریشه تمام نابهنجاریها و کج رویها را در خانوادهها جستجو کردهاند و در واقع هیچ جامعهای نمیتواند ادعای سلامت کند مگر از خانوادهای سالم برخوردار باشد.
اساس سلامت بشری زندگی خانوادگی است چرا که سازنده مهمترین ساختار اجتماعی است و وجود همه نظامهای دیگر اجتماع بستگی به مشارکت در نظام خانوادگی دارد. رفتارهای ناشی از نقشی که در خانواده فرا گرفته شده است، نمونه و سرمشق رفتار در سایر قسمتهای جامعه خواهد بود. هدف اجتماعی کردن پاسداری از سنن فرهنگی جامعه است و خانواده با نقشی که در انتقال آن به نسل بعد دارد، فرهنگ را زنده نگه میدارد.
دانشمندان علوم اجتماعی، جامعه شناسان و یا روانشناسان، بیش از هر عاملی بر آگاهی بخشی خانواده و تأثیر بی بدلیل آن تأکید دارند. اگرچه از تأثیر مدرسه، گروههای همسال، رسانههای جمعی و... غافل نیستند، ولی نقش خانواده را موثر میدانند، زیرا فرد در خانواده فرایند فرهنگ پذیری را میآموزد و شخصیت افراد بیش از همه در آغوش خانواده رشد و شکل میگیرد. در حالی که دیگر عامل، بیشتر در جامعه پذیری افراد، نقش دارند.
شخصیتها متشکل از سه نظام نهاد، خود و فراخود است و فراخود مصرف بازنماییهای درونی شده که آن دسته از ارزشها و اخلاقیات جامعه است که والدین به کودک آموختهاند فرا خود در واقع همان وجدان فرد است و درباره درست یا غلط بودن اعمال فرد داوری میکند.
ابراهیمی مقدم آسیب شناس در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: در عرصهی بزهکاری نوجوانان 3 متغیر مستقل وجود دارد که همگی با مسأله اصلی تحقیق در این رابطه هماهنگی دارند اولین آنها نوع رابطه اعضای خانواده با یکدیگر است و دومی وضعیت اقتصادی- اجتماعی خانواده و سومی سطح تحصیلات والدین.
وی در ادامه افزود: پیوندهای دوستانه والدین عاملی برای تعدیل نوجوانان، وسیلهای برای ارضای عواطف و موجبی برای جلوگیری از پدید آمدن نابسامانی است.
ابراهیمی مقدم در پایان گفت: مطالعهای نشان میدهد که اغلب جوانان ساله کانون اصلاح و تربیت زندانها متعلق به خانوادههای پر مشاجره بودهاند که در رابطه با متغییر وضعیت اقتصادی اجتماعی خانواده بررسی خواهیم کرد تا ببینیم پایگاه اقتصادی اجتماعی والدین با چه مقولهای سنجیده میشود و آیا این عوامل بر بزهکاری نوجوانان موثر است و چگونه این عوامل بر بزهکاری نوجوانان تأثیر میگذارد؟
رفتارهای والدین و اعضای خانواده در نوع بروز واکنشهای افراد نیز موثر است. این واکنشها در زمینه پیریزی شخصیتی فرد در دوران بلوغ سهم بسزایی دارند و این حضور والدین را میخواهد که در این راه به آنان کمک کنند در غیر اینصورت آنان به صورت غیرفعال در جامعه حضور مییابند.
در اینجاست که مسأله چگونگی تربیت افراد مطرح میشود. کودکان به وسیلهی نقشهایی که والدین در خانواده و در جامعه ایفا میکنند. الگوگری میکنند زیرا در این محیط تأمین میشوند که در این محیط نیازهای روحی و روانی و مادی فرد در حال شکلگیری است.
حال با اینکه همه اهمیتی که نهاد خانواده دارد و از آن به عنوان یکی از عوامل مهم در جامعه پذیری و فرهنگپذیری نوجوانان یاد میشود جای این سوال باقی میماند که چگونه بعضی از خانوادهها در بزهکاری و انحراف نوجوانانشان سهمیه شده و آنها را به ورطه هلاکت میاندازند؟
در این مورد باید گفت که خانوادهها از جنبههای مختلف در بزهکاری نوجوانان سهیم بوده و علل و عوامل مختلفی میتواند از سوی خانواده در بزهکاری نوجوانانشان دخیل باشد که از آن جمله میتوان به شیوه تربیتی مستبدانه، غفلت و بیتوجهی والدین، بعد خانوار، تعداد افراد خانواده، زندگی در محلههای شلوغ، نوع تملک مسکن، فوت والدین، انحراف والدین، رفتارهای خصمانه والدین نسبت به یکدیگر، وضعیت نامناسب اقتصادی، شغل و درآمد والدین و... اشاره کرد.
همچنین قرایی آسیبشناس اجتماعی گفت: بزهکاری نوجوانان پسر در زمینه مواد مخدر علل بسیاری دارد. بزهکاری در زندگی هر نوجوانی به شکل خاصی ظاهر میشود و معنا و مفهوم متفاوتی دارد. هر نوع محرومیت ممکن است پیامدهای رفتاری نوجوان را تداوم با ناکامی و ناامیدی و شکست نماید که بیشتر این نوجوانان راه بزه را انتخاب میکنند.
وی تصریح کرد: شاید به این خاطر این راه را انتخاب میکنند که در گروههای بزهکاری به آنان بها داده میشود. همچنین نوجوانانی که والدینشان دچار اعتیاد و مواد مخدر بودهاند بیش از سایر افراد به این جرایم روی میآورند.
قرایی مقدم در ادامه گفت: روانشناسان که عامل روانی را در بزهکاری برجسته میکنند، معتقدند که بزهکاری به علت ناراحتیهای عاطفی گذشته، فاقد تعادل روانی هستند و این عدم تعادل موجب رفتار انحرافی آنها میگردد.
وی در پایان گفت: سلامت روانی نوجوانان در سازگاری یا عدم سازگاری آنان با محیط جتماعیشان و به طور کلی به بهنجار بودن یا نابهنجار بودن آنها نقش موثری دارد یعنی بیشتر به عوامل فردی بستگی دارد.
در نظریههای کنترل اجتماعی گفته شده که بزهکاری نوجوانان به عوامل بسیاری بستگی دارد مثل وابستگی، تعهد، درگیر بودن، باورها که در فرد بسیار تأثیرگذار هستند و همهی اینها در خانوادهها باید تأمین شود.
انتهای پیام/