از جمعیت حدود 7/16 میلیونی هلند 8/5 درصد  مسلمان هستند و اسلام یکی از ادیان تاثیرگذار و زنده در این کشور محسوب می شود. 

سابقه حضور مسلمانان در هلند

سابقه حضور مسلمانان در این کشور به اوایل قرن 17 میلادی برمی گردد. در اوایل این قرن، فرماندار هلند با اعزام هیاتی به مراکش از سلطان این کشور خواست که پیمان اتحادی را علیه اسپانیا با این کشور منعقد کند. سلطان وقت مراکش نیز در سال 1608 فرستاده ویژه ای را به هلند اعزام کرد و در نهایت دو کشور در 24 دسامبر 1610 قرارداد تجارت آزاد را امضاء کردند. این قرارداد، اولین پیمان رسمی کشور هلند با یک کشور غیرمسیحی بود و موجب شد جریان حضور مسلمانان در این کشور شکل بگیرد. با این وجود، اصلی ترین جریان ورود مسلمانان به این کشور در قرن 19 و مربوط به مسلمانان اندونزیایی است که در دوره تسلط هلند بر این کشور و جنگ های خونین استقلال، از اندونزی فرار و به هلند مهاجرت کردند.

در فاصله دهه های 1960 و 1970 که هلند به سرعت مسیر توسعه و پیشرفت را طی می کرد، این کشور نیاز شدیدی به نیروی کار داشت و این نیاز منجر به فراهم شدن بستر قانونی و مقرراتی ورود مهاجران به این کشور به ویژه از مبدا کشورهای مسلمان شد. انعقاد قراردادهای دوجانبه اشتغال با کشورهای ترکیه و مراکش در این دوره، این روند را تشدید کرد.

کاهش جمیعت مسلمانان در هلند

روند افزایش تعداد مسلمانان در هلند تا سال 2007 ادامه داشت، ولی در این سال مرکز آمار این کشور اعلام کرد که تعداد مسلمانان این کشور کاهشی بسیار کم داشته است به گونه ای که گفته می شد حدود 50 هزار نفر از تعداد مسلمان در این کشور کم شده اند . در حال حاضر، ترکیب مسلمانان این کشور را به ترتیب اتباع کشورهای ترکیه، مراکش، بوسنی، سومالی، عراق، افغانستان، ایران و پاکستان و ... تشکیل می دهند. تونس و الجزایر نیز از دیگر کشورهایی هستند که اتباع آنها در هلند حضور دارند. آمستردام، روتردام، لاهه و اوترخت مهمترین شهرهایی هستند که میزبان اقلیت مسلمان این کشور هستند.

تردیدی نیست که آمار رسمی این کشور مبنی بر کاهش جامعه مسلمانان هلند،بی دلیل نیست. این روند کاهشی می تواند یا با خروج واقعی مسلمانان از این کشور اتفاق افتاده باشد و یا اینکه مسلمانان این کشور از اعلام و ابراز دین واقعی خود خودداری کرده باشند تا از آسیب ها و تبعیض های بعدی که در این سیستم بر آنها وارد می شود، جلوگیری کرده باشند. هر یک از این دلایل که واقعی باشند، نشان دهنده تشدید وضعیت نامطلوب مسلمانان در این کشور است. خروج احتمالی مسلمانان از این کشور و یا خودداری آنها از اعلام علنی دین خود، متاثر از تشدید روند اسلام ستیزی و اسلام هراسی در این جامعه است. روندی که نه تنها در هلند، بلکه در بسیاری از کشورهای اروپایی طی سالهای اخیر شکل گرفته و تشدید شده است.

اسلام ستیزی

تشدید شرایط سخت گیرانه علیه جامعه مسلمانان، طی سالهای اخیر رو به افزایش بوده است. نقطه شروع این روند را می توان در اقدامات و برنامه ریزی های هدفمند حزب حاکم در این کشور دانست.

ارایه پیشنهادات محدودیت ساز و قانونی کردن این پیشنهادات، حمایت از ساخت فیلم ها و تهیه گزارشات ضداسلام و ضد مسلمانان، همگی موجب تزریق و ترویج روحیه ضدمسلمانان در میان جامعه هلند و در نتیجه ایجاد ذهنیت منفی و اسلام هراسی در میان مردم جامعه می گردد. در واقع، در دو سطح "سیستم سیاسی" و "افکار عمومی جامعه" شاهد این روند هستیم که سیستم سیاسی با جهت دهی افکار عمومی به نگاه توام با هراس و ترس از جامعه مسلمانان، به دنبال پیاده کردن اهداف و برنامه های افراطی خود در اداره امور این کشور است. البته طبیعی است که بخشی از این وضعیت در هر دو سطح مذکور متاثر از فضای کلی ضداسلام در اروپا است که متاسفانه بعد از حوادث 11 سپتامبر 2001 در آمریکا روند رو به گسترشی داشته است.

تشدید این وضعیت علیه مسلمانان به گونه ای نهادینه و گسترده شده است که حتی برخی شخصیت های سرشناس یهودی نیز نسبت به آن معترض شده اند. "یوب کوهن" ، رهبر سابق حزب کارگر هلند، در این ارتباط معتقد است:

مسلمانان هلند مانند یهودیان در جنگ جهانی‌ دوم به تدریج در حال محروم شدن از شرکت در جامعه شده اند. مادر بزرگ یهودی من در جنگ جهانی دوم با چیزی شبیه رفتار کنونی جامعه با مسلمانان روبرو بوده است. یهودیان آن زمان به تدریج از شرکت در جامعه محروم شده و بنده اکنون مشابهت‌هایی میان مسلمانان و یهودیان در جنگ جهانی‌ دوم می بینم. با مسلمانان گفتگو کنید و خواهید دید که آنان چنین احساسی‌ دارند .

حتی این سخنان که گویای واقعیت های امروز حاکم بر سیستم سیاسی هلند است نیز با واکنش های تند راست گرایان افراطی این کشور روبرو شده است. "یوب کوهن" در ادامه با اشاره با اقدامات حزب راستگرای افراطی آزادی، اینگونه می گوید: حزب آزادی از مسلمانان می‌خواهد که کشور را ترک کنند. مسلمانان از شرکت ویلدرز در قدرت سیاسی هلند ترسیده اند.

رهبر سابق حزب کارگر هلند می افزاید: "شهردار سابق آمستردام طی‌ مصاحبه‌ای با روزنامه "فری ندرلند"  گفت: از زمانی‌ که حزب آزادی وارد قدرت سیاسی در هلند شده است، ترس مسلمانان افزایش پیدا کرده است".

مجموعه اقداماتی که به صورت سیستماتیک توسط ساختارهای اداری نسبت به غیرهلندی ها به ویژه مسلمانان صورت می گیرد، زمینه تبعیض شدیدی را در این کشور بر پایه دین و اعتقاد شهروندان این کشور ایجاد می کند. کمیسر اروپایی حقوق بشر نیز بعد از سفر خود در سال 2008 به هلند و بازدید از این کشور، در گزارش خود نسبت به اعمال تبعیض های مبتنی بر اعتقاد و مذهب ابراز نگرانی کرده است. 

وی در این گزارش به صراحت در فصلی مستقل و مفصل به تبعیض های مختلف در هلند اشاره می کند و معتقد است که این تبعیض ها براساس جنسیت، توانایی های جسمی، سن و نژاد و بیش از هر چیز مبتنی بر اعتقاد و باور افراد صورت می گیرد.

او در گزارش خود به نقل از دادستانی هلند اعلام می کند که تعداد شکایات مربوط به تبعیض در این کشور 25 درصد رشد داشته است. براساس این گزارش، با اینکه پلیس از سال 2008 شروع به ثبت جرایم مرتبط با تبعیض کرده، با این وجود به نقل از دادستانی اعلام کرده است که تخمین می زند سالانه بین 750 تا 1000 مورد شکایت مربوط به موارد تبعیض اتفاق افتاده باشد. براساس این آمار، در فاصله ژانویه تا ژوئن 2008، تعداد 1512 مورد شکایت در این ارتباط ثبت شده و پیش بینی شده که این تعداد تا پایان این سال دو برابر شود.