به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران، محققان دانشگاه پیام نور تبریز با همکاری پژوهشگران دانشگاه لرستان موفق به تولید پلیمرهای پرشاخه زیست تخریب‌پذیر و سازگار با محیط بدن گردیدند. این پلیمر‌ها که به روش پلیمریزاسیون تراکمی از منومرهای سیتریک اسید و گلیسرول تهیه شده‌اند، می‌توانند در حوزه پزشکی به عنوان نانو حامل‌های دارو به ویژه در درمان سرطان مورد استفاده قرار گیرد.
 
از آنجا که اسید سیتریک در نقطه ذوب خود تجزیه می‌شود، بسپارش از این منومر برای آماده‌سازی پلیمر‌ها و کوپلیمرهای آن امکان‌پذیر نیست. در این کار تحقیقاتی سه نوع پلیمر پرشاخه با نسبت‌های مختلفی از سیتریک اسید و گلیسرول تحت شرایط دمایی و زمانی یکسان سنتز شد. این پلیمرهای سازگار با محیط‌های بیولوژی دارای تعداد فراوانی حفره‌های درونی است و توانایی زیادی در حمل دارو دارد. همچنین وجود گروه‌های عامل در سطح این پلیمر باعث رها‌سازی دارو به گیرنده مورد نظر می‌شود. پلیمر‌های مذکور می‌توانند در محل مولکول‌های بیولوژیکی کاربرد مناسبی داشته باشند.
 
فرزانه سعادت مهر، کار‌شناس ارشد رشته شیمی الی دانشگاه پیام نور تبریز مراحل انجام این پژوهش را به این صورت شرح داد: «برای سنتز پلیمر‌های پرشاخه، مونومر‌های چند عاملی سازگار با محیط بدن مورد استفاده قرار گرفت. برای این منظور نسبت‌های مختلف از اسید سیتریک و گلیسرول با یکدیگر ترکیب شده و مرحله به مرحله گرما داده شد تا از تجزیه اسیدسیتریک جلوگیری شود. آب تولید شده به عنوان محصول جانبی به‌وسیلهٔ پمپ خلأ از پلیمرهای پرشاخه جدا شد. در ادامه با استفاده از روش‌هایی نظیر GPC، TGA، NMR، DLS و سایر روش‌های متداول ساختار این پلیمر‌ها مورد بررسی قرار گرفت. در ‌‌نهایت خاصیت میزبان- می‌ه‌مان آن‌ها نیز با استفاده از HPLC، UV مطالعه شد. همچنین مقدار IC۵۰ سیس پلاتین کپسوله شده در پلیمر پرشاخه بر روی سلول‌های سرطانی C۲۶ به روش MTT مورد بررسی قرار گرفت.»
 
طبق گفته‌های سعادت مهر، می‌توان این پلیمر‌های پرشاخه را به راحتی با تغییر دو فاکتور مهم نظیر زمان واکنش و نسبت مونومر با وزن ملکولی بسیار بالا سنتز کرد. این پلیمر‌ها که توانایی عبور از غشاء سلول را دارا هستند. همچنین این پلیمر‌ها که همانند دندریمر‌ها، دارای گروه‌های عاملی بسیار زیاد و حفره‌های درونی فراوان هستند، حمل کنندههای مناسبی برای انواع مولکول‌های دارویی از جمله داروهای ضد سرطان همانند سیس پلاتین به روش فیزیکی (کپسولاسیون) و یا شیمیایی (مزدوج کردن) هستند.
 
نتایج این تحقیق حاکی از آن است که پلیمر پرشاخه تولید شده از لحاظ اقتصادی ارزان و به صرفه است. علاوه‌بر این دوز داروی ضد سرطان کپسوله شده با پلیمر‌های پرشاخه نسبت به داروی ضد سرطان آزاد به نصف کاهش یافته، در نتیجه عوارض ناشی از داروی ضد سرطان بر روی سلول‌های سالم کاهش می‌یابد. به گفته سعادت مهر نتایج این کار تحقیقاتی اخیراً در آمریکا ثبت اختراع شده است.
 
نتایج اخیر این کار تحقیقاتی که به دست فرزانه سعادت مهر، دکتر محسن عادلی دکتری شیمی الی (عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی لرستان) صورت گرفته است، در مجله Journal of Applied Polymer Science (جلد ۱۲۹، شماره ۶، ۱۵ سپتامبر سال ۲۰۱۳، صفحات ۳۶۶۵ الی ۳۶۷۱) منتشر شده است.


انتهای پیام/