این طرح که قرار است شمار زیادی از شهرها و روستاهای کشورمان را بار دیگر سبز و دیدنی سازد، امروز با فعالیت تیم‌های زبده‌ای از کارشناسان کشوری در دست طراحی و مطالعات اولیه و تکمیلی بوده و امید است در آینده‌ای نزدیک وارد فاز عملیاتی شود.

پرسش‌‌های متعددی که در راستای اجرای طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران در اذهان عمومی و نزد کارشناسان محیط زیست و منابع طبیعی مطرح است، تا حدودی در برهه کنونی سبب کندی اجرای این طرح شده؛ اما فارس بررسی می‌کند که تمام این سئوالات راهکارها و پاسخ‌هایی منطقی و قابل توجیه از منظرگاه علمی و فنی - مهندسی دارد.

نمک‏‏زدایی و تصفیه 200 میلیون متر مکعب آب از دریای خزر در سال

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران در این زمینه در گفت‌‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در استان سمنان اظهار کرد: هدف از اجرای طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران، نمک‏‏زدایی و تصفیه 200 میلیون متر مکعب آب از دریای خزر در سال و انتقال آن به شهرهای فلات مرکزی از جمله استان سمنان برای مصارف صنعتی و آشامیدنی است.

محمد رهبری بیان کرد: طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران در سفرهای استانی دولت به استان سمنان به تصویب رسید و قرار شد تا این آب پس از نمک‏زدایی به استان سمنان و سایر استان‌های این محدوده منتقل شود.

طول طرح انتقال حدود 180 کیلومتر است

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران با اشاره به موقعیت این طرح گفت: طول این طرح در حدود 180 کیلومتر است که در آن، دو رشته لوله به قطر یک‏هزار و 400 میلی‏متر و هشت ایستگاه پمپاژ به‏کارگیری می‏شود.

رهبری گفت: این طرح از سواحل دریای خزر در منطقه گهرباران نکا آغاز می‏شود و با عبور از شالیزارها و مناطق جنگلی در استان مازندران، در مسیر خط لوله نفت نکا - ری امتداد می‏یابد.

وی تصریح کرد: طرح انتقال آب از دریای خزر سپس از منطقه دوآب وارد خطیرکوه می‏شود و از تونل چشمه روزیه در حوالی شهمیرزاد به مخازن آب آشامیدنی شهر سمنان ختم خواهد شد.

این مسئول اضافه کرد: این طرح در مرحله مطالعاتی قرار دارد و تا زمان صدور مجوز از سوی سازمان محیط زیست، این انتقال آب انجام نخواهد شد.

طراحی‌ها به گونه‌ای انجام شده که کم‌ترین آسیب به طبیعت وارد شود

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران تصریح کرد: حفظ محیط زیست یکی از اولویت‏ها و ارکان مهم اجرای این طرح است و مسیر انتقال لوله نیز طوری طراحی شده که کم‏ترین آسیب به طبیعت وارد شود.

رهبری ادامه داد: در بخشی از اجرای این طرح، 12 هکتار جنگل‏تراشی انجام می‏شود که به همین منظور، قرار شد تا پنج برابر این میزان، درخت کاشته شود.

وی تاکید کرد: ملاحظات زیست‏محیطی در این طرح از نظر جنگل، کوهستان و دریا مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و گزارش‌های آن به سازمان محیط زیست کشور ارسال شده است.

این مسئول ادامه داد: در این زمینه، جلسات کارشناسی زیادی برگزار و برای انجام آزمایش‌های بسیار مفصل با پژوهشکده اکولوژی خزر قرارداد بسته شده است.

مطالعات مرحله توجیهی طرح تکمیل شده است

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران افزود: مطالعات مرحله توجیهی این طرح تکمیل شده و در حال بررسی و ارزیابی این طرح در شورای فنی تصویب طرح‏ها هستیم.

رهبری ادامه داد: دستگاه‏های آب‏شیرین‏کنی که برای این طرح در نظر گرفته شده، هیچ‌گونه آلودگی زیست محیطی ندارند.

وی اظهار کرد: در بودجه سال 92 برای طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی، ردیف بودجه در نظر گرفته شده و اگر این طرح در سه ماه ابتدایی سال جاری آغاز می‏شد، در مدت سه سال به پایان می‏رسید.

نیاز اعتبار اولیه 30 هزار میلیارد ریالی برای اجرای طرح

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران با بیان اینکه اعتبار اولیه مورد نیاز برای اجرای این طرح 30 هزار میلیارد ریال است، گفت: در صورتی که این طرح از اوایل سال جاری تا سال 1395 اجرا می‏شد، 45 هزار میلیارد ریال هزینه در بر داشت.

رهبری ادامه داد: با این وجود، قیمت تمام شده آب با احتساب سایر شاخص‏ها برای سال جاری، 4 هزار تومان برای هر متر مکعب پیش‏بینی شده بود.

وی بیان کرد: طبق مجوز تخصیص آب، تامین آب برای بخش صنعت مشروط بر مشارکت متقاضیان صنعتی در اجرای این طرح است و در غیر این صورت، این طرح اجرایی نمی‏شود.

نباید تنها به بودجه‌های دولتی اکتفا کرد

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران خاطرنشان کرد: در زمینه اجرای این طرح، نباید به بودجه‏های دولتی اتکا کرد و باید از سرمایه‏گذاری بخش خصوصی در این طرح استفاده شود.

رهبری همچنین با اشاره به وجود گسل در خط انتقال آب این طرح گفت: عبور آب از خطوط انتقال آب راهکارهای مهندسی دارد و وجود گسل به عنوان معضل اصلی مطرح نیست.

وی با بیان اینکه استان سمنان دارای ظرفیت‌های خاصی برای توسعه و پیشرفت مستمر است، ادامه داد: وجود معادن غنی و توانمندی‌های معدنی و صنعتی در منطقه، نزدیکی به مرکز کشور و قرار گرفتن در مسیر تهران - مشهد تنها بخشی از قابلیت‌های استان سمنان برای توسعه هر چه بیشتر است.

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران افزود: در چنین شرایطی، استان سمنان نیاز به ایجاد زیرساخت‌های اساسی توسعه دارد که به نوعی، مهم‌ترین آن آب محسوب می‌شود و باید نیازهای آبی این استان تامین شود.

رهبری با اشاره به نیاز آبی قابل ملاحظه‌ای که استان سمنان دارد و نوع منابعی که در این استان در برهه کنونی مصرف می‌شود، گفت: امروز عمده مصرف آب از منابع زیرزمینی است.

افت شدید آب‌خوان در استان سمنان

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران همچنین گفت: در استان سمنان سالانه حدود 70 سانتی‌متر به صورت میانگین افت آب‌‌خوان داریم و آب‌هایی که به صورت متعارف و معمولی با آن آشنا هستیم نظیر آب‌های سطحی، چشمه‌ها و ... ، در استان سمنان کمتر از سایر نقاط کشور دیده می‌شود.

رهبری اضافه کرد: استفاده از آب‌های غیرمتعارف نظیر پساب‌ها، باران‌های مصنوعی و ... نیز از راهکارهایی است که در دنیای متعارف برای تولید آب مورد نیاز از آن استفاده می‌شود.

وی تصریح کرد: انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران یکی از اثربخش‌ترین راهکارهایی است که برای تامین آب در شهرهای مختلف این منطقه مد نظر است.

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران ادامه داد: بر اساس این طرح، تاسیسات آبگیری را در ساحل دریای خزر ایجاد خواهیم کرد و سپس نسبت به ادامه اجرای این پروژه اقدام می‌شود.

پیش‌بینی احداث 3 نیروگاه برق در مسیر اجرای طرح

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران همچنین از پیش‌بینی احداث سه نیروگاه برق در راستای اجرای این طرح خبر داد و گفت: به طور قطع می‌توان ادعا کرد که برای نخستین بار در کشور، بر روی طرحی، این‌چنین تحقیقات کامل و تخصصی با انسجام خاصی انجام شده است.

رهبری اضافه کرد: مطالعات طرح انتقال آب از دریای خزر با دقت، کارشناسی و انسجام خاصی انجام شده و هم‌چنان در دست اجراست تا طرح به بهترین شکل اجرایی شود.

وی ادامه داد: گنجایش دریای خزر بیش از 78 میلیارد متر مکعب است و طرح انتقال آب از این دریا به فلات مرکزی ایران، برداشت چندانی از حجم موجود آب در این دریا محسوب نمی‌شود.

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران با اشاره به اینکه نحوه برگشت پساب و نمک تولیدی انتقال آب از دریای خزر بسیار مهم بوده و باید بدان توجه شود تا بر اساس برنامه و کار کارشناسی اقدامات ثانویه صورت گیرد، از انجام پیش‌بینی‌های لازم در این زمینه خبر داد.

انتقال آب از دریای خزر غیرقابل اجرا نیست

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران همچنین اظهار داشت: فناوری اجرای این پروژه چندان پیچیده نیست و در گذشته نیز طرح‌هایی نظیر انتقال آب از دریای خزر در کشور اجرایی شده است.

رهبری ادامه داد: انتقال آب از دریای خزر طرحی نیست که نتوانیم آن را اجرایی کنیم و دستگاه‌های آب ‌شیرین‌کن مورد نظر در راستای اجرای این طرح، قبل از این در خلیج فارس نصب شده است و لوله‌های انتقال آب با این مشخصات را در برخی مناطق داشته‌ایم.

وی با اشاره به توجه به راهکارهای مهندسی در راستای اجرای خط انتقال آب از دریای خزر اظهار داشت: مشکل چندانی برای اجرای این طرح وجود ندارد.

تامین مالی مهم‌ترین مشکل اجرای طرح است

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران با بیان اینکه تامین مالی مهم‌ترین مشکل اجرای این پروژه بزرگ است، اضافه کرد: با توجه به دریافت بودجه‌های دولتی در این طرح به تنهایی نمی‌توان به توفیق چندانی دست یافت.

رهبری خواستار جلب مشارکت بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران در راستای اجرای طرح انتقال آب دریای خزر شد و گفت: استفاده از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در اجرای این طرح یک ضرورت اساسی محسوب می‌شود.

مشارکت همگانی؛ نیازی اساسی

بدون تردید، اجرای طرح بزرگی نظیر انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران که از سال‌های دور آرمان و خواست مردم ایران اسلامی به ویژه استان‌های کویری کشور بوده است، امروز بدون مشارکت همگانی و احساس مسئولیت آحاد مردم، مسئولان، کارشناسان و دست‌اندرکاران بخش خصوصی محقق نخواهد شد.

نجات شمار زیادی از روستاها، شهرها، شهرستان‌ها و استان‌های فلات مرکزی ایران از مرگ طبیعی در سال‌های نه چندان دور در برهه کنونی راهکاری جز اجرای طرح‌های انتقال آب ندارد و بسیاری از کارشناسان نیز بر این امر تاکید دارند.

آنچه امروز شماری را بر آن داشته است تا با اجرای طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران مخالفت ضمنی داشته باشند، شاید بیش از همه تصور اجرایی نبودن این پروژه باشد و در این زمینه نیز بدیهی است که جوانان و متخصصان ایران اسلامی همواره در طول سالیان گذشته ثابت کرده‌اند که هر ناممکنی را ممکن و دست‌یافتنی خواهند کرد.

به امید آن روز ...