اتفاق مهم حوزه زنان در سالی که گذشت
انتخاب بهترین فیلم جشنواره فجر به کارگردانی نرگس آبیار، انتصاب اولین سخنگوی زن وزارت خارجه و همچنین انتخاب اولین زن شهردار و فرماندار را می‌توان از مهمترین اخبار حوزه زنان در سال ۹۲ دانست.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران سایت مهرخانه نوشت: به روزهای پایانی سال 93 نزدیک می‌شویم و اگر بخواهیم نگاهی اجمالی به نحوه حضور کیفی و کمی زنان میان خبرهای مطبوعاتی طی این سال داشته باشیم، می‌توانیم به حضور خبرساز زنان در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و هنری اشاره کنیم.
در ادامه به برخی از مهمترین و مؤثرترین رویدادهای این عرصه اشاره خواهیم کرد.
1. تغییر مدیریت مرکز امور زنان و تبدیل آن به معاونت
اوایل سال 92 محمود احمدی‌نژاد؛ رئیس‌جمهور دولت دهم، جایگاه مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری را به معاونت ارتقا داد تا بعد از سال‌ها تغییر مهمی در ساختار اجرایی حوزه زنان رخ دهد.
در دولت یازدهم نیز همین سیاست دنبال شد و اکنون شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور است و قرار است بر اساس این تغییر ساختار جدید معاونت را شکل دهد.
2. نخستین زن در سمت سخنگوی وزارت امور خارجه و سفیری که از حرف فراتر نرفت
شهریور ماه امسال مرضیه افخم؛ مدیرکل دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه به عنوان هشتمین سخنگو و اولین سخنگوی زن دستگاه دیپلماسی منصوب شد. افخم که مسلط به زبان انگلیسی است، در دوران وزارت خارجه علی‌اکبر ولایتی، معاون اداره اطلاعات و انتشارات، در دوران وزارت سید کمال خرازی، مدیرکل اطلاعات و مطبوعات و در دوران وزارت علی‌اکبر صالحی، مدیرکل دیپلماسی عمومی‌وزارت امور خارجه بوده است.
همچنین با وجود احتمالاتی که در رابطه با انتصاب منصوره شریفی‌صدر، مدیرکل امور بانوان وزارت امور خارجه به عنوان اولین سفیر زن جمهوری اسلامی ایران در دولت یازدهم شنیده می‌شد، در نهایت این اتفاق نیفتاد و همچنان بالاترین سمت زنان در دستگاه دیپلماسی کشور در جایگاه کاردار سفارت باقی ماند. شریفی‌صدر پیشتر به عنوان نخستین زن در مسئولیت کاردار در سفارت ایران در ژاپن منصوب شده بود.
3. عدم انتخاب وزیر زن در دولت تدبیر و امید
در حالی‌که انتظار بود دولت تدبیر و امید در انتخاب وزرای خود به جامعه زنان توجه کند، ولی در عمل اتفاق دیگری رخ داد و در دولت یازدهم هیچ زنی به ریاست 18 وزراتخانه موجود در کشور نرسیدند.
این اقدام در حالی صورت گرفت که در دولت گذشته مرضیه وحیددستجردی به عنوان وزیر بهداشت در کابینه دولت حضور داشت و زنان جامعه از رئیس‌جمهوری که در شعارهای انتخاباتی خود بر حقوق زنان تأکید داشت؛ چنین انتظاری نداشتند و این موضوع تا به امروز دلخوری بسیاری از زنان را سبب شده است.
4. انتخاب نخستین زن شهردار در استان سیستان و بلوچستان
در آذرماه سال جاری، سامیه بلوچ‌زهی برای اولین‌بار در طول تاریخ استان سیستان و بلوچستان به عنوان شهردار شهر کلات انتخاب شد. وی با اکثریت مطلق آراء (پنج رأی) توسط اعضای شورای اسلامی شهر کلات به این سمت انتخاب شده است. در این استان انتخاب یک زن بومی به عنوان شهردار با توجه به فضای استان و بافت سنتی آن بی‌سابقه بوده است. بلوچ‌زهی دارای مدرک کارشناسی‌ارشد در رشته صنایع از دانشگاه علوم و تحقیقات تهران و یکی از دانشجویان نخبه بوده است.
5. رأی تأثیرگذار الهه راستگو در انتخاب شهردار
الهه راستگو؛ عضو هیئت رئیسه چهارمین دوره شورای اسلامی شهر تهران است. او پیش از این نماینده حوزه انتخابیه ملایر در دوره پنجم مجلس شورای اسلامی بوده است.
شهریور ماه امسال پس از انتخاب رئیس، نائب‌رئیس، منشی‌های هیئت رییسه و سخنگوی شورای شهر نوبت به انتخاب شهردار شهر تهران رسید که در این میان محمدباقر قالیباف و محسن هاشمی گزینه‌های نهایی شهرداری تهران شدند.
در نهایت در روز 16 شهریورماه محمدباقر قالیباف دوباره شهردار تهران شد؛ اما این پیروزی بدون حاشیه نبود. گفته می‌شد تک‌‌رأی الهه راستگو باعث شد تا تعادل آرای شورای شهر به نفع قالیباف عوض شود. در دور اول رأی‌گیری، راستگو رأی ممتنع به صندوق انداخته بود که دو نامزد مساوی شدند. وی در دور دوم رأی‌گیری به محمدباقر قالیباف رأی داد و این رأی، در شهردارشدن قالیباف تعیین‌کننده بود.
وی پس از آن تنها به این دلیل که در جریان انتخابات شورای شهر در لیست اصلاح‌طلبان قرار داشت و محسن هاشمی‌رفسنجانی، گزینه اصلاح‌طلبان برای شهرداری تهران بود، از سوی بسیاری از دیگر اعضای اصلاح‌طلب شورا مورد انتقادات سنگینی قرار گرفت و در نهایت از حزب اسلامی کار اخراج شد.
6. انتخاب اولین فرماندار زن در سیستان و بلوچستان
معصومه پرندوار در سال جاری به عنوان اولین فرماندار زن انتخاب شد. او که حالا فرماندار شهرستان هامون است، فوق‌لیسانس برنامه شهری داشته و 14 سال کارمند استانداری سیستان و بلوچستان بوده است و از سوی استاندار سیستان و بلوچستان به عنوان اولین فرماندار زن کابینه یازدهم انتخاب شد.
7. شهادت رقیه حسین‌زاده همسر دیپلمات ایرانی ساکن لبنان در حمله‌ای انتحاری
اواخر آبان ماه بود که رقیه حسین‌زاده همسر دیپلمات ایرانی ساکن لبنان در جریان حمله‌ای انتحاری و تروریستی مقابل سفارت ایران در لبنان به شهادت رسید. حسین‌زاده که به همراه همسر و فرزندانش مدت چهار سال در لبنان زندگی می‌کرد، در اثر جراحات ناشی از سوختگی شدید در حادثه تروریستی در لبنان در منزلش به شهادت رسید.
شهادت وی به عنوان یک شهروند عادی در جریان حمله‌ای انتحاری، مصداق دقیق خشونتی بود که علیه زنان در مخاصمات بین‌المللی روا داشته می‌شود. در شرایطی که زنان گرچه به عنوان یک شهروند عادی تلقی می‌شوند، اما عوارض و پیامدهای این مناسبات سیاسی، مستقیماً متوجه آنان و کودکانشان می‌گردد.
8. حضور یک زن به نمایندگی از ایران در مسابقات سه‌گانه/ انتخاب زهرا نعمتی به‌عنوان یکی از 50 چهره تأثیرگذار ورزش جهان در سال 2013
شیرین گرامی، اولین زن ایرانی بود که از سوی اتحادیه بین‌المللی ورزش سه‌گانه مجوز حضور در این مسابقات را دریافت و روز 15 سپتامبر در مسابقات جهانی قهرمانی این رشته در هایدپارک لندن شرکت کرد. این نخستین‌بار بود که یک زن به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در مسابقات ورزش سه‌گانه در عرصه بین‌المللی حضور می‌یافت و با بیش از 8500 ورزشکار از 83 کشور جهان رقابت می‌کرد.
همچنین در دی ماه سال جاری سایت رسمى کمیته بین‌المللى پارالمپیک زهرا نعمتی را به عنوان یکی از 50 چهره تأثیرگذار ورزش جهان در سال 2013 معرفی کرد. سایت کمیته ملى پارالمپیک به نقل از سایت رسمى کمیته بین المللى پارالمپیک (www.paralympic.org) نوشت که این سایت در آستانه سال نو میلادى و معرفى 50 چهره تأثیرگذار ورزش معلولین جهان در سال 2013، زهرا نعمتى دارنده مدال طلاى پارالمپیک لندن و مسابقات جهانى 2013 در تایلند را به عنوان یک الگوى ایرانى براى جامعه زنان و مسلمانان معرفى و اعلام کرده است سال 2013 سالى باورنکردنى براى تیروکمان بود که زهرا نعمتى آن را رقم زد.
9. مرگ 2 کارگر زن در حادثه خیابان جمهوری
حوالی ساعت 11 صبح روز 29 دی ماه 1392 آتش‌سوزی در یک ساختمان 5 طبقه در خیابان جمهوری تهران رخ داد. در این حادثه که در یک کارگاه تولید پوشاک رخ داد، در حالی‌که مأموران سازمان آتش نشانی در حال امدادرسانی بودند، 2 نفر از کارگران زن کارگاه که برای نجات جانشان از پنجره‌ها آویزان شده بودند، از ارتفاع سقوط کردند و جان باختند.
پس از آن حسن روحانی در نامه‌ای به وزیر کشور به وی دستور داد تا در اسرع وقت به حادثه رسیدگی کرده و گزارش دهد. همچنین مجلس شورای اسلامی کمیته‌ای 3 نفره متشکل از سید مهدی هاشمی، مهرداد بذرپاش و علیرضا محجوب را مسئول بررسی حادثه کرد. سازمان آتش نشانی تهران هم در تاریخ 2 بهمن گزارشی را از بررسی حادثه به شهرداری تهران داد که در رسانه‌ها نیز اعلام شد.
این حادثه دلخراش به بحث در مورد نحوه ایمن‌سازی کارگاه‌ها و کارخانه‌ها منجر شد و مسائل زنان کارگر و اقدامات و تجهیزات سازمان آتش‌نشانی مورد بحث و بررسی‌های فراوانی قرار گرفت.
10. فیلمی زنانه؛ بهترین فیلم از نگاه تماشاچیان جشنواره فیلم فجر
شیار 143 نام فیلمی بود به کارگردانی نرگس آبیار که در جشنواره فیلم فجر امسال به روی پرده رفت و تحسین همگان را برانگیخت. این فیلم که به مسائل و دغدغه‌های مادران شهدا و رزمنده‌های مفقودالاثر می‌پرداخت، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن "مریلا زارعی" و همچنین به عنوان بهترین فیلم از نگاه تماشاچیان انتخاب شد.
شیار 143 در اولین اکران خود در سی و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با استقبال بسیار خوب مخاطبان روبه‌رو شد؛ به نحوی‌که پس از پایان نمایش این فیلم در برج میلاد و در جمع اصحاب رسانه و منتقدان، تماشاگران برای دقایقی به تشویق ممتد و طولانی عوامل فیلم پرداختند و ابراهیم حاتمی‌کیا فیلم «چ»؛ تازه‌ترین اثر خود را به «شیار 143» تقدیم کرد.
در ادامه به برخی از مهمترین و مؤثرترین رویدادهای این عرصه اشاره خواهیم کرد.
1. تغییر مدیریت مرکز امور زنان و تبدیل آن به معاونت
اوایل سال 92 محمود احمدی‌نژاد؛ رئیس‌جمهور دولت دهم، جایگاه مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری را به معاونت ارتقا داد تا بعد از سال‌ها تغییر مهمی در ساختار اجرایی حوزه زنان رخ دهد.
در دولت یازدهم نیز همین سیاست دنبال شد و اکنون شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور است و قرار است بر اساس این تغییر ساختار جدید معاونت را شکل دهد.
2. نخستین زن در سمت سخنگوی وزارت امور خارجه و سفیری که از حرف فراتر نرفت
شهریور ماه امسال مرضیه افخم؛ مدیرکل دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه به عنوان هشتمین سخنگو و اولین سخنگوی زن دستگاه دیپلماسی منصوب شد. افخم که مسلط به زبان انگلیسی است، در دوران وزارت خارجه علی‌اکبر ولایتی، معاون اداره اطلاعات و انتشارات، در دوران وزارت سید کمال خرازی، مدیرکل اطلاعات و مطبوعات و در دوران وزارت علی‌اکبر صالحی، مدیرکل دیپلماسی عمومی‌وزارت امور خارجه بوده است.
همچنین با وجود احتمالاتی که در رابطه با انتصاب منصوره شریفی‌صدر، مدیرکل امور بانوان وزارت امور خارجه به عنوان اولین سفیر زن جمهوری اسلامی ایران در دولت یازدهم شنیده می‌شد، در نهایت این اتفاق نیفتاد و همچنان بالاترین سمت زنان در دستگاه دیپلماسی کشور در جایگاه کاردار سفارت باقی ماند. شریفی‌صدر پیشتر به عنوان نخستین زن در مسئولیت کاردار در سفارت ایران در ژاپن منصوب شده بود.
3. عدم انتخاب وزیر زن در دولت تدبیر و امید
در حالی‌که انتظار بود دولت تدبیر و امید در انتخاب وزرای خود به جامعه زنان توجه کند، ولی در عمل اتفاق دیگری رخ داد و در دولت یازدهم هیچ زنی به ریاست 18 وزراتخانه موجود در کشور نرسیدند.
این اقدام در حالی صورت گرفت که در دولت گذشته مرضیه وحیددستجردی به عنوان وزیر بهداشت در کابینه دولت حضور داشت و زنان جامعه از رئیس‌جمهوری که در شعارهای انتخاباتی خود بر حقوق زنان تأکید داشت؛ چنین انتظاری نداشتند و این موضوع تا به امروز دلخوری بسیاری از زنان را سبب شده است.
4. انتخاب نخستین زن شهردار در استان سیستان و بلوچستان
در آذرماه سال جاری، سامیه بلوچ‌زهی برای اولین‌بار در طول تاریخ استان سیستان و بلوچستان به عنوان شهردار شهر کلات انتخاب شد. وی با اکثریت مطلق آراء (پنج رأی) توسط اعضای شورای اسلامی شهر کلات به این سمت انتخاب شده است. در این استان انتخاب یک زن بومی به عنوان شهردار با توجه به فضای استان و بافت سنتی آن بی‌سابقه بوده است. بلوچ‌زهی دارای مدرک کارشناسی‌ارشد در رشته صنایع از دانشگاه علوم و تحقیقات تهران و یکی از دانشجویان نخبه بوده است.
5. رأی تأثیرگذار الهه راستگو در انتخاب شهردار
الهه راستگو؛ عضو هیئت رئیسه چهارمین دوره شورای اسلامی شهر تهران است. او پیش از این نماینده حوزه انتخابیه ملایر در دوره پنجم مجلس شورای اسلامی بوده است.
شهریور ماه امسال پس از انتخاب رئیس، نائب‌رئیس، منشی‌های هیئت رییسه و سخنگوی شورای شهر نوبت به انتخاب شهردار شهر تهران رسید که در این میان محمدباقر قالیباف و محسن هاشمی گزینه‌های نهایی شهرداری تهران شدند.
در نهایت در روز 16 شهریورماه محمدباقر قالیباف دوباره شهردار تهران شد؛ اما این پیروزی بدون حاشیه نبود. گفته می‌شد تک‌‌رأی الهه راستگو باعث شد تا تعادل آرای شورای شهر به نفع قالیباف عوض شود. در دور اول رأی‌گیری، راستگو رأی ممتنع به صندوق انداخته بود که دو نامزد مساوی شدند. وی در دور دوم رأی‌گیری به محمدباقر قالیباف رأی داد و این رأی، در شهردارشدن قالیباف تعیین‌کننده بود.
وی پس از آن تنها به این دلیل که در جریان انتخابات شورای شهر در لیست اصلاح‌طلبان قرار داشت و محسن هاشمی‌رفسنجانی، گزینه اصلاح‌طلبان برای شهرداری تهران بود، از سوی بسیاری از دیگر اعضای اصلاح‌طلب شورا مورد انتقادات سنگینی قرار گرفت و در نهایت از حزب اسلامی کار اخراج شد.
6. انتخاب اولین فرماندار زن در سیستان و بلوچستان
معصومه پرندوار در سال جاری به عنوان اولین فرماندار زن انتخاب شد. او که حالا فرماندار شهرستان هامون است، فوق‌لیسانس برنامه شهری داشته و 14 سال کارمند استانداری سیستان و بلوچستان بوده است و از سوی استاندار سیستان و بلوچستان به عنوان اولین فرماندار زن کابینه یازدهم انتخاب شد.
7. شهادت رقیه حسین‌زاده همسر دیپلمات ایرانی ساکن لبنان در حمله‌ای انتحاری
اواخر آبان ماه بود که رقیه حسین‌زاده همسر دیپلمات ایرانی ساکن لبنان در جریان حمله‌ای انتحاری و تروریستی مقابل سفارت ایران در لبنان به شهادت رسید. حسین‌زاده که به همراه همسر و فرزندانش مدت چهار سال در لبنان زندگی می‌کرد، در اثر جراحات ناشی از سوختگی شدید در حادثه تروریستی در لبنان در منزلش به شهادت رسید.
شهادت وی به عنوان یک شهروند عادی در جریان حمله‌ای انتحاری، مصداق دقیق خشونتی بود که علیه زنان در مخاصمات بین‌المللی روا داشته می‌شود. در شرایطی که زنان گرچه به عنوان یک شهروند عادی تلقی می‌شوند، اما عوارض و پیامدهای این مناسبات سیاسی، مستقیماً متوجه آنان و کودکانشان می‌گردد.
8. حضور یک زن به نمایندگی از ایران در مسابقات سه‌گانه/ انتخاب زهرا نعمتی به‌عنوان یکی از 50 چهره تأثیرگذار ورزش جهان در سال 2013
شیرین گرامی، اولین زن ایرانی بود که از سوی اتحادیه بین‌المللی ورزش سه‌گانه مجوز حضور در این مسابقات را دریافت و روز 15 سپتامبر در مسابقات جهانی قهرمانی این رشته در هایدپارک لندن شرکت کرد. این نخستین‌بار بود که یک زن به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در مسابقات ورزش سه‌گانه در عرصه بین‌المللی حضور می‌یافت و با بیش از 8500 ورزشکار از 83 کشور جهان رقابت می‌کرد.
همچنین در دی ماه سال جاری سایت رسمى کمیته بین‌المللى پارالمپیک زهرا نعمتی را به عنوان یکی از 50 چهره تأثیرگذار ورزش جهان در سال 2013 معرفی کرد. سایت کمیته ملى پارالمپیک به نقل از سایت رسمى کمیته بین المللى پارالمپیک (www.paralympic.org) نوشت که این سایت در آستانه سال نو میلادى و معرفى 50 چهره تأثیرگذار ورزش معلولین جهان در سال 2013، زهرا نعمتى دارنده مدال طلاى پارالمپیک لندن و مسابقات جهانى 2013 در تایلند را به عنوان یک الگوى ایرانى براى جامعه زنان و مسلمانان معرفى و اعلام کرده است سال 2013 سالى باورنکردنى براى تیروکمان بود که زهرا نعمتى آن را رقم زد.
9. مرگ 2 کارگر زن در حادثه خیابان جمهوری
حوالی ساعت 11 صبح روز 29 دی ماه 1392 آتش‌سوزی در یک ساختمان 5 طبقه در خیابان جمهوری تهران رخ داد. در این حادثه که در یک کارگاه تولید پوشاک رخ داد، در حالی‌که مأموران سازمان آتش نشانی در حال امدادرسانی بودند، 2 نفر از کارگران زن کارگاه که برای نجات جانشان از پنجره‌ها آویزان شده بودند، از ارتفاع سقوط کردند و جان باختند.
پس از آن حسن روحانی در نامه‌ای به وزیر کشور به وی دستور داد تا در اسرع وقت به حادثه رسیدگی کرده و گزارش دهد. همچنین مجلس شورای اسلامی کمیته‌ای 3 نفره متشکل از سید مهدی هاشمی، مهرداد بذرپاش و علیرضا محجوب را مسئول بررسی حادثه کرد. سازمان آتش نشانی تهران هم در تاریخ 2 بهمن گزارشی را از بررسی حادثه به شهرداری تهران داد که در رسانه‌ها نیز اعلام شد.
این حادثه دلخراش به بحث در مورد نحوه ایمن‌سازی کارگاه‌ها و کارخانه‌ها منجر شد و مسائل زنان کارگر و اقدامات و تجهیزات سازمان آتش‌نشانی مورد بحث و بررسی‌های فراوانی قرار گرفت.
10. فیلمی زنانه؛ بهترین فیلم از نگاه تماشاچیان جشنواره فیلم فجر
شیار 143 نام فیلمی بود به کارگردانی نرگس آبیار که در جشنواره فیلم فجر امسال به روی پرده رفت و تحسین همگان را برانگیخت. این فیلم که به مسائل و دغدغه‌های مادران شهدا و رزمنده‌های مفقودالاثر می‌پرداخت، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن "مریلا زارعی" و همچنین به عنوان بهترین فیلم از نگاه تماشاچیان انتخاب شد.
شیار 143 در اولین اکران خود در سی و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با استقبال بسیار خوب مخاطبان روبه‌رو شد؛ به نحوی‌که پس از پایان نمایش این فیلم در برج میلاد و در جمع اصحاب رسانه و منتقدان، تماشاگران برای دقایقی به تشویق ممتد و طولانی عوامل فیلم پرداختند و ابراهیم حاتمی‌کیا فیلم «چ»؛ تازه‌ترین اثر خود را به «شیار 143» تقدیم کرد.
