به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران به نقل از اقتصادپرس، این روزها کافی است به ایستگاه های مهم تاکسی ها سری بزنید تا افرادی را مشاهده کنید که دارند با برخی از رانندگان به ویژه افراد مسن برای اجاره یا خرید مجوز خودرویشان چانه می زنند.
هرچند در این بازار تنها خریداران حضور فعال نداشته بلکه مالکان تاکسی ها نیز تمایل فراوانی برای انجام این کار ازخود نشان می دهند به طوری که بررسی آگهی روزنامه ها نشان دهنده تمایل فراوان آنان برای فروش و یا واگذاری انواع تاکسی مانند پیکان، پراید، روا، آردی، سمند، ۴۰۵ و ون و... است.
نکته جالب توجه در این زمینه، قیمت هایی است که مالکان برای فروش تعیین کرده اند که حداقل از ۹ میلیون تومان شروع شده و درنهایت به بیش از ۱۰۰میلیون تومان ختم می شود.
در این آشفته بازار فروشندگان برای پیکان مدل ۸۲رقمی حدود ۹میلیون تومان ، پراید مدل ۸۴ بیش از ۱۵ میلیون تومان، روآ مدل ۸۸ به قیمت ۱۶ میلیون تومان ،ون غزال مدل ۹۱ به قیمت ۲۵میلیون تومان، پژو۴۰۵ مدل ۸۷ فرودگاهی به قیمت ۳۳میلیون تومان، پژو۴۰۵ مدل ۹۰ به قیمت ۳۰میلیون تومان، سمند مدل ۸۴ فرودگاهی ۱۹میلیون تومان،سمند مدل ۸۷ فرودگاهی به قیمت ۲۶ میلیون تومان، سمند مدل ۸۳ به قیمت ۱۵ میلیون و سمند مدل ۸۸ به قیمت ۲۰میلیون تومان قیمت گذاری شده اند.
این در حالی است که برخی خودروهای مدل بالا که به عنوان تاکسی هم اکنون درسطح خیابان های پایتخت مشغول کار هستند قیمت هایی نجومی برای خرید دارند به عنوان نمونه تویوتا کرولا مدل ۲۰۰۹ به قیمت ۱۳۰ میلیون تومان و تویوتا کمری مدل ۲۰۰۷ نیز به قیمت ۱۱۵ میلیون تومان ازسوی مالکان برای واگذاری قیمت گذاری شده اند.
در نگاه نخست این قیمت شاید بیشتر جنبه توهم گونه داشته باشد اما اگر پای صحبت مالکان بنشینید می بینید که درآمد روزانه حداقل ۱۲۰هزار تومانی در بضی ازخطوط به قیمت بالای تعیین شده می ارزد.
رانندگی بهتر از بیکاری
فرهاد ۲۶سال دارد و چند سالی است که به دنبال کار است و تاکنون موفق به یافتن شغلی متناسب با تخصصش یعنی مهندسی صنایع ؛ نشده است.
وی گفت: با کمک پدرم مبلغی را پس انداز کرده ام و می خواهم یک تاکسی بخرم.
وی توضیح داد: ازبسیاری از رانندگان تاکسی پرس و جو کرده و فهمیده ام اگر بتوانم تاکسی بخرم می توانم روزانه درآمد خوبی داشته باشم .
این جوان افزود: وقتی چند سال دنبال کار باشی اما دائم به بن بست بخوری ترجیح می دهی برای بدست آوردن درآمد و بی نیاز شدن ازخانواده هر کاری را انجام دهی .
وی توضیح داد: خرید تاکسی هزینه ای بین ۱۰ تا ۳۰میلیون تومان برایم دارد اما ازبیکاری بهتر است.
وی گفت: در حقیقت بین قیمت خودروهای معمولی و خودروهایی که به عنوان تاکسی فعالیت می کنند حداقل ۴ تا ۶۰ میلیون تومان اختلاف وجود دارد که دلیل این مساله نیز در حقیقت مربوط به بهای مجوز خط تاکسی هاست.
وی خاطر نشان کرد: قیمت نهایی خودرو با توجه به نوع خودرو و خطی که تاکسی اجازه تردد در آن را دارد، متفاوت است.
فرهاد بیان کرد: گاهی اوقات مالکان تاکسی خود اقدام به درج آگهی فروش می کنند اما در بسیاری ازموارد برخی ازرانندگان به عنوان دلال و واسطه خودروی همکاران خود را می فروشند و ازاین راه سودی نیزبه جیب می زنند.
به گفته وی در این بازار کسانی نیز هستند که واقعا دلال بوده و آگهی فروش تاکسی ها را در روزنانه ها دنبال کرده و اقدام به قولنامه کرده و پس از یافتن مشتری مناسب با بالاترین قیمت سود خود را برداشته و تاکسی را به نام می زنند.
وی در پاسخ به این سووال که آیا این دلالان قادر به تهیه چند مجوز همزمان هستند یا خیر، توضیح داد: بله، این افراد قادرند هر تعداد تاکسی را برای مشتریان تهیه کنند.
وی عنوان کرد: در این بازار ، قیمت تاکسی های زرد به ویژه در مسیرهای خاص مانند فرودگاه امام ، بعضی مسیرهای پرتردد از تاکسی های شرکت های خصوصی (سبز) بالاتر است زیرا تاکسی زردها تقریبا اجازه تردد در تمام محدوده های شهری را دارند.
تردد در محدوده طرح با خرید تاکسی
اگر سری به محدوده بازار تهران بزنید بسیاری از تاکسی ها را مشاهده می کنید که برای ساعات طولانی در خیابان ها اطراف پارک شده اند.
با کمی پرس و جو ازمغازه داران متوجه می شوم که معمولا تجار و کسبه فعال در بازاربزرگ تهران برای راحتی در رفت و آمد و جریمه نشدن درمحدوده طرح ترافیک ترجیح داده اند تاکسی بخرند.
به گفته کسبه تاکسی ها دراصل خودروهای کار محسوب می شوند و با آنها می توان به راحتی در ترافیک نفسگیر این محدوده تردد کرد.
البته برخی ازتجار نیزبرای راحتی بیشتر برای تاکسی های خود راننده به کار گرفته اند که مسوولیت جابجایی اجناس را در سطح شهر بر عهده دارند.
دور زدن قانون ازسوی برخی تاکسیها
ساعت ۲۰:۳۰ سوار تاکسی زرد رنگ محمد ۶۰ساله درزیر پل سید خندان می شوم، راننده ای که در آن ساعت از شب فقط بانوان را سوار می کرد.
شکل ظاهری تاکسی اش برایم بسیار جالب توجه بود زیرا رینگ های اسپرت انداخته بود، برای سرنشینان صندلی عقب ال سی دی های کوچکی نصب کرده بود و بر روی سقفش «سان روف» تعبیه کرده بود.
ضبط و باندهایی که نصب کرده بود حداقل ۲.۵ میلیون تومان قیمت داشت، همه چیز این تاکسی بسیار عجیب بود .
از وی درباره این موارد به عنوان مسافری کنجکاو پرسیدم.
وی گفت: من در یک شرکت دولتی کار می کنم که در محدوده طرح واقع شده است و برای راحتی بیشتر تاکسی خریده ام.
وی ادامه داد: دانشگاه دخترم نیز درمیدان انقلاب قرار دارد و با این تاکسی راحت تر می توانم برای رفت و آمد اونیز اقدام کنم.
به گفته محمد این کار برایش صرفه اقتصادی نیز دارد زیرا درطول مسیر رفت و برگشت مسافر سوار می کند و پول بنزین خودرواش درمی آید.
وی درباره استفاده ازلوازم خاص تزئینی به ویژه سان روف و نحوه گرفتن معاینه فنی اظهار داشت: من علیرغم سنم خود را بسیار جوان می دانم و دوست دارم که از چنین وسایلی برای داخل خودر استفاده کنم و با صرف هزینه ای نه چندان بالا به راحتی معاینه فنی می گیرم.
نبود تعریف استاندارد از تاکسی در ایران
حسن بیادی، عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران درباره خرید و فروش تاکسی در تهران به خبرنگار اقتصادپرس گفت: با توجه به توقف روند نوسازی تاکسی های فرسوده و کاهش تولید خودروسازان دیگر تاکسی صفر در بازار به ندرت پیدا می شود که همین موضوع باعث افزایش قیمت و رونق بازار تاکسی های کارکرده شده است.
وی تاکید کرد:براساس قوانین سازمان مدیریت و نظارت بر تاكسیرانی شهر تهران، خرید و فروش تاكسی بدون اخذ مجوز از این سازمان غیر قانونی است.
وی درباره این مساله که اکنون در سطح شهر خرید و فروش تاکسی مشاهده می شود، افزود: هرگونه نقل و انتقال تاكسی بدون مجوز سازمان مدیریت و نظارت بر تاكسیرانی فاقد وجاهت قانونی است و در صورت مشاهده، تاكسی مربوط متوقف و با متخلفان برابر مقررات قانونی رفتار خواهد شد.
بیادی خاطر نشان کرد: متاسفانه یکی ازمعضلات حمل و نقل در کشور ما این است که تعریف درستی مطابق آنچه دردنیا مرسوم است ازتاکسی نداریم.
وی گفت: درتمام دنیا ، تاکسی وسیله حمل و نقل عمومی لوکس نامیده می شود که هزینه بالایی دارد و فقط یک یا دو نفر را حمل می کند اما در ایران کاربرد تاکسی بسیارمتفاوت تر ازکل دنیاست.
وی عنوان کرد: اگر تعریفات ما ازحمل و نقل عمومی اصلاح شود به حتم شاهد کاهش تمام معضلات و مشکلات در این بخش خواهیم بود.
اجاره غیر قانونی تاکسی
البته ماجرا به اینجا ختم نمی شود بلکه هستند کسانی که توان پرداخت مبالغ بالا برای خرید تاکسی را نداشته و ترجیح می دهند اقدام به اجاره تاکسی کنند.
رانندگانی که به هیچ عنوان مورد تایید سازمان تاکسیرانی نبوده و تقریبا هیچ آشنایی با قوانین و مقررات و حتی محدوده خیابان ها ندارند.
این درحالی است که سازمان تاکسیرانی بارها تاکید کرده اجاره دادن تاکسی غیرقانونی است و با متخلفان برخورد می شود، اما هنوز مالکانی وجود دارند که خودروی خود را به افراد دیگر اجاره می دهند.
اجاره دادن تاکسی در هر شرایطی ممنوع است، چون تاکسی وسیله حمل و نقل عمومی است و باید در خدمت شهروندان باشد البته سازمان تاکسیرانی تنها در چند صورت اجازه اجاره تاکسی را صادر می کند؛ برای نمونه راننده ای با وجود داشتن سن بالا و همچنین بیماری درخواست می دهد که فرزندش به جای او کار کند که تاکسیرانی با توجه به مستندات پزشکی مجوز راننده کمکی را برای او صادر می کند.
همچنین ممکن است فردی به سبب بیماری قادر به ادامه کار نباشد با تایید پزشک در سازمان برای راننده کمکی ، مجوز کمکی تمام وقت صادر می شود.
شرایط خاص اجاره دادن تاکسی
همان طور که ذکر شد، طبق آنچه در اساسنامه سازمان تاکسیرانی آمده است، اجاره تاکسی به افراد عادی مگر در موارد خاص و با مجوز سازمان تاکسیرانی ممنوع است و رانندگان تاکسی حق اجاره دادن تاکسی خود به افراد عادی را ندارند و سازمان تاکسیرانی در صورت رویت این موارد با رانندگان متخلف برخورد جدی خواهد کرد.
در بخش دیگری از این اساسنامه آمده، رانندگان تاکسی فقط در شرایط خاص حق اجاره تاکسی خود به افراد دارای صلاحیت آن هم با دریافت مجوز از سازمان تاکسیرانی را دارند، اما این شرایط خاص چیست؟
برخی از رانندگان تاکسی به دلیل بیماری و کهولت سن، این امکان را که خودشان بتوانند روی تاکسی شان کار کنند، ندارند؛ به همین دلیل با اعلام به سازمان تاکسیرانی و مطرح کردن این شرایط و تعیین فرد باصلاحیت می توانند از سازمان تاکسیرانی مجوز گرفته و تاکسی خود را به فرد قابل اعتماد و امینی برای کار واگذار کنند.
در واقع بصراحت تاکید شده واگذاری تاکسی به افراد دیگر برای کار فقط با مجوز سازمان تاکسیرانی و تائید صلاحیت این سازمان امکان پذیر است، به این ترتیب هرگونه اقدامی در این زمینه بدون مجوز سازمان تاکسیرانی، غیرقانونی بوده و واحدهای گشت درصورت مواجه شدن با افرادی که بدون مجوز سازمان تاکسیرانی روی تاکسی ای که متعلق به یک راننده دیگر است، کار می کنند، باید به طور جدی با متخلفان برخورد کنند.
به گفته مسوولان سازمان تاکسیرانی هرگونه انعقاد قرارداد خارج از چاچوب و ضوابط این سازمان غیر قانونی است.
معرفی متخلفان به هیات انضباطی، تعلیق پروانه کار از شش ماه تا تعلیق دائم، ابطال کارت سوخت و توقیف تاکسی، مجازات رانندگانی است که تاکسی خود را اجاره دهند.
به اعتقاد مسوولان این سازمان، تاکسیرانی یک شغل ثابت است و هیچ راننده تاکسی ای حق ندارد شغل دیگری جز این داشته باشد، چون این خلاف ضوابط هیات دولت و شورای شهر است.
اما به نظر می رسد سازمان تاکسیرانی نمی تواند بر روی رفتار ۸۰تا ۱۰۰هزار راننده تاکسی شهر تهران نظارت دقیقی داشته باشد بنابراین احتمال وقوع چنین تخلفاتی اصلا دور از ذهن نیست.
هر چند شهروندان می توانند موارد تخلف رانندگان را با سامانه ۱۸۸۸ شهرداری و یا پیامک ۳۰۰۰۴۲۴۶ و با ذكر پلاك تاكسی در میان بگذارند.