به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران، کوه المپوس( Olympus Mons) بلندترین کوه سامانه خورشیدی است. که در سیاره مریخ و با مختصات ۱۸°N 133°W / 18, -133 قرار دارد. ارتفاع آن بیش از ۲۵ کیلومتر است و پهنایی به اندازه "کشور نپال" دارد. قطر دهانه آن ۸۰کیلومتر و پهنای پایه مخروط آتشفشان به ۶۲۴ کیلومتر میرسد که با دشتهای مسطح احاطه شده است.
تصویری از کوه المپوس در مقایسه با کوه اورست
منطقه آتشفشانی تارسیس در مریخ در حقیقت خانه تعدای از بزرگترین آتشفشانها در منظومه شمسی است. قله آسکرئوس و الیسیوم که به ترتیب ۱۴.۹ و ۱۲.۶ کیلومتر ارتفاع دارند، در این منطقه واقع شده اند. سیاره سرخ بدلیل ساختار زمین شناختی خود و جاذبه اندکش محل مناسبی برای تولد آتشفشانهای غول پیکر است.تصویری هنری از کوه المپوس که ارتفاع و شیب آن مشخص است.
در مریخ دریا و اقیانوسی وجود ندارد تا بتوان از معیار « سطح ارتفاعی عوارض دریای آزاد» استفاده کرد، قاعدتاً یک سطح صفری را به عنوان مرجع تعیین ارتفاع در این سیاره بایستی در نظر گرفت. به این سطح Areoid of Mars میگویند که معادل ژئویید یا سطح مبنای ارتفاعی (geoid) در زمین است. ژئویید (Geoid) حالتی تعریف میشود که سطح اقیانوسهای زمین در وضعیتی قرار داشته باشند که سطح ارتفاعشان فقط تحت تأثیر گرانش زمین باشند، به طوری که اثر باد و جریانهای اقیانوسی و جزر و مدی در ارتفاع سطح دریاها حذف شده باشد.
سطح صفر در مریخ جایی تعریف میشود که فشار اتمسفر در آنجا ۶۱۰.۵ پاسکال باشد. این مقدار فشار برگرفته از نقطهی سهگانهی آب (Triple point of Water) است.
در نقطهی سهگانهی یک ماده، در فشار و دمای مشخصی هر سه فاز جامد و مایع و گاز آن ماده میتوانند به صورت همزمان در تعادل ترمودینامیکی وجود داشته باشند. در مورد نقطهی سهگانهی آب، مقدار فشار حدود ۰.۶ درصد فشار هوا در سطح دریاهای آزاد است؛ یعنی معادل ۰.۰۰۶ اتمسفر. در این حالت، یعنی از ارتفاعی در سطح مریخ که فشار ۰.۰۰۶ اتمسفر زمین باشد، ارتفاع کوه المپوس در مریخ طبق منابع بیش از ۲۵ کیلومتر ذکر شده است.
این یک تعریف تئوری برای تعیین سطح صفر در مریخ بود و امروزه در عمل این سطح به طور مستقیم براساس اندازهگیریهای گرانشی ماهوارهای تعیین میشود.
گاهی هم عوارض در سیارات خاکی بر اساس ارتفاعشان از متوسط سطح دشتهای اطراف همان عارضه بیان میشود. همین طور گاهی ارتفاع و عمق عوارض به ویژه در زمینشناسی بر اساس ارتفاع از Geodetic Datum تعریف میشود که در این حالت با توجه به کاملاً کروی نبودن سیارات و پَخ بودنشان در استوا، ارتفاع عوارض نسبت به حالتی که سیاره اگر کاملاً کروی بود بیان میشود. در این حالت ارتفاع کوه المپوس در مریخ ۲۱۲۲۹ متر بیان شده است.
تصویری از کوه آتشفشانی المپوس که مدارگرد وایکینگ ۱ به ثبت رسانده است
مریخ چهارمین سیاره در سامانه خورشیدی است که در مداری طولانی تر از زمین و با سرعتی کمتر از زمین حرکت میکند. هر یک باری که به بدور خورشید میچرخد معادل ۶۸۷ روز (روز زمین) به درازا میکشد و شب و روز کمی طولانیتر از کره زمین است. بزرگی این سیاره نزدیک به یک دوم زمین است و قطر آن ۶۷۹۰ کیلومتر میباشد. جوّ آن شامل ۹۵ درصد دی اکسید کربن، ۳ درصد نیتروژن، ۱٫۶ درصد آرگون و فقط مقدار ناچیز اکسیژن و آب وجود دارد. جو سیاره سرخ بسیار رقیق است، به طوری که فشار جوی سطح آن، معادل یک صدم فشار جو زمین در سطح دریاست. علاوه بر این جو مریخ محافظ خوبی در برابر تابشهای مرگبار فضایی نیست. بیشتر مناطق مریخ بسیار سرد است. دمای هوا در قطبهای آن میتواند تا ۱۳۰ درجه زیر صفر پایین برود.