به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران شهر حال و هوای خاصی دارد، همه مردم ضمن آماده شدن برای سال جدید خود را برای یک روز خاص در پایان سال آماده می‌کنند این روز چهارشنبه آخر سال بوده که افراد خانواده برای این روز برنامه ریزی خاصی دارند، پدرها وظیفه خرید، مادرها در تدارک و درست کردن غذاهای سنتی مربوط به این روز و بالاخره کودکان و نوجوانان این روز را در خرید ترقه، فشفشه، نارنجک و ... خلاصه کرده‌اند.

چهارشنبه سوری یکی از آداب به جای مانده از عهد باستان و ارمغانی برای به جلوه در آمدن نوروز است که بر گرفته از دو واژه چهارشنبه (یکی از روزهای هفته) و سوری (به معنای سرخی) است که ایرانیان این روز را با برپایی آتش و پریدن از روی آن جشن می‌گیرند.

آتش در نزد ایرانیان نماد روشنی، پاکی، زندگی و تندرستی بود و در گذشته چند روز مانده به نوروز مردمانی به نام آتش افروز که پیام آور این جشن اهورایی بودند به شهرها و روستاها می‌رفتند تا مردم را برای برپایی این آیین زیبا آماده سازند.

آتش افروزان مردانی هنرمند بودند که با برگزاری نمایش‌های خیابانی، دست افشانی، سرودها و آوازهای شورانگیز به سرگرم کردن و خشنود ساختن مردم می‌پرداختند هدف آنها انتقال نیروی مثبت به مردم برای غلبه بر غم و افسردگی بود.
در زمان ما هنوز نمونه کوچکی از این افراد به نام حاجی فیروز وجود دارند که البته با مردمان آتش افروز گذشته تفاوت بسیار دارند.

حاجی فیروز از باورهای زیبای گره خوردن با نوروز است که ریشه‌ای بسیار قدیمی دارد نامش گواه پیروزی لقبش نشان بزرگواری و سروری و چهره سیاهش نمایانگر بازگشت او از جهان مردگان و نیز نشانه سیاهی زمستان است و لباس سرخش هم نشان دهنده سرخی آتش و آمدن گلها و طبیعت زیبای نوروزی است.

در شاهنامه فردوسی اشارهایی درباره بزم چهارشنبه‌ای در نزدیکی نوروز وجود دارد که بیانگر قدمت این آیین زیبا در نزد ایرانیان است.
هر ساله ایرانیان در آخرین شب چهارشنبه سال با اجرای سنت‌های قدیمی و برگزاری مراسمی خاص این شب را همراه هم و در بیرون از خانه جشن و شادی می‌پردازند تا خود را برای سالی پر از شادی و موفقیت آماده کنند.

در این شب در فضای مناسب با جمع آوری هیزم آتش روشن کرده و اهل خانه زن، مرد، پیر، جوان از روی آن می پرند و با گفتن زردی من از تو سرخی تو از من بیماری‌ها، ناراحتی‌ها و نگرانی‌های سال کهنه را به آتش سپارده تا سال نو را با شادابی وآسودگی خیال آغاز کنند.
از مراسم قابل توجه در این شب می‌توان به شال انداختن، قاشق زنی، کوزه شکنی، آتش بازی، گرفتن فال، خوردن آجیل و درست کردن غذاهای سنتی مانند آش ترش اشاره کرد.
این آیین زیبا در اکثر نقاط ایران اجرا می‌شود و اما متاسفانه در شهرها مدتی است چهارشنبه سوری به چهارشنبه سوزی تبدیل شده و نسل‌های جدید به خصوص از دهه 70 به بعد از این روز خاطره خوبی به یاد ندارند.
شال اندازی یکی از رسوم زیبای مربوط به این شب است که در آن جوانان شال یا دستمال خود را از منافذ تعبیه شده در سقف اتاق‌ها به داخل آویزان کرده و در قالب اشعاری به صاحب خانه می‌گویند شالمان را نسوزانی (به این معنی که آن را خالی برنگردانی) صاحب خانه هم داخل شال را از گردو، بادام، تخم مرغ پخته، کشمش و ... پر می‌کند و می‌گوید بالا ببر و بدین ترتیب صاحب شال خوشحال آنجا را ترک می‌کند.
قاشق زنی از دیگر مراسم شب چهارشنبه سوری است که در آن دختران و پسران جوان پارچه‌ای بر سر کرده و روی خود را می‌پوشانند و خانه همسایگان و آشنایان می‌روند صاحب خانه هم از صدای قاشق‌هایی که به کاسه می‌خورد در راباز کرده و داخل ظرف‌ها را از آجیل، نقل، پول و شکلات لبریز می‌کند.

چهارشنبه سوری در فرهنگ سنتی مردمان ایران وابسته به دین یا قومیت خاصی نیست و درمیان اغلب ایرانیان این رسم زنده نگه داشته شده است که می‌توان با اجرای آن افسردگی، غم، تنهایی و فاصله‌ای به وجود آمده در میان اعضای خانواده را که حاصل زندگی ماشینی امروز است برطرف نمود و افراد خانواده را به این بهانه دور هم جمع کرد.

خانواده، مدارس و رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی را در زنده نگهداشتن این سنت زیبا داشته باشند اما متاسفانه مدتی است در شهرهای مانند تهران، این آیین به فراموشی سپرده شده و چهارشنبه سوری در تهران به شب آتش سوزی تبدیل شده است و هیچ کس در این شب جرات بیرون آمدن از منزل خود را ندارد که این امر می‌تواند زمینه فراموشی این سنت زیبا را فراهم کند.گزارش از نزاکت الهیاری

انتهای پیام/