تقویت احتمال فروپاشی شورای همکاری خلیج فارس
مدیر برنامه‌های خلیج فارس در اندیشکده واشنگتن، با اشاره به افزایش احتمال فروپاشی شورای همکاری خلیج فارس، آینده منطقه را نگران کننده دانست.
به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از شبکه العالم ؛ "سایمون هندرسون" در مطلبی تحت عنوان درک کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نوشت: گفته شده است که با پول نمی‌توان هر چیزی را خرید، ولی در کشورهای عربی (منطقه خلیج فارس) با پول چیزهای بسیاری را می‌توان خرید.
وی تأکید کرد: دوستانم در واشنگتن اخیرا شرکت هواپیمایی قطر را به عنوان بهترین شرکت هواپیمایی در سطح جهان انتخاب کردند. زیرا جدید بودن هواپیماهای این شرکت و خدمات ارائه شده در این هواپیماها و انضباط پروازها همه نگرانی‌ها سیاسی را پشت سر گذاشته است، نگرانی‌هایی مانند حمایت قطر از حماس در غزه و سلاحی که در اختیار بعضی از بدترین گروه‌های افراطی در سوریه قرار می‌دهد.
هندرسون خاطرنشان کرد: این پیشرفت در نتیجه درآمدهای نفتی است. البته مدت زیادی نیست که در کشورهای عربستان، کویت، بحرین، قطر، امارات و عمان نفت کشف شده است.
وی ادامه داد: صرف نظر از درآمدهای هیدروکربنی، تمایز مهم کشورهای عربی، به دلیل شمار بسیار اندک ساکنان آنها است. به همین دلیل شکوفایی این کشورها در عرصه بین الملل مسأله غافلگیر کننده‌ای نیست.
هندرسون با اشاره به اختلافات داخلی اعضای شورای همکاری خلیج فارس گفت: در اوایل مارس 2014 عربستان، بحرین و امارات در اعتراض به دخالت قطر در امور داخلی دیگران، سفرای خود را از دوحه فرا خواندند. دلیل اصلی بحران در روابط این کشورها، حمایت قطر از "اخوان المسلمین" است؛ البته مسئولان قطری به صورت رسمی به این موضوع اذعان نکرده‌اند.
هندرسون در ادامه این مطلب نوشت: این شکاف علنی این بحث را پیش می‌کشد که "شورای همکاری" به صورت فعلی خود تا چه زمانی وجود خواهد داشت. و اگر تغییری در این شورا روی دهد، آیا نخستین تغییر ترسیم دوباره مرزها خواهد بود؟
وی خاطرنشان کرد: هنگامی‌که انگلیسی‌ها در اوایل دهه هفتاد قرن گذشته از خلیج فارس خارج شدند، دولت امارات را به وجود آوردند. هدف اصلی از این کار این بود که قطر و بحرین نیز جزئی از این اتحادیه (امارات) باشند؛ ولی در نهایت نتوانستند با دیگران درباره برخی شرطها به توافق برسند.
* عربستان
هندرسون با اشاره به اوضاع عربستان به عنوان یکی از اعضای شورای همکاری نوشت: عربستان با بحران خلافت مواجه است. "ملک عبدالله" پادشاه عربستان امسال وارد 91 سالگی می‌شود، و "سلمان" برادر ناتنی او که به عنوان جانشینش تعیین شده، هفتاد و هشت ساله است. هردو نفر نیز در وضعیت سلامتی مناسبی نیستند. همچنین نگرانی‌هایی در باره سلامت عقلی سلمان وجود دارد.
وی ادامه داد: همچنین نگرانی‌هایی در خصوص کاهش صادرات نفت عربستان در آینده به دلیل افزایش مصرف داخلی در این کشور وجود دارد. مردم این کشور به یارانه‌های بسیار زیاد دولت برای بنزین و برق عادت کرده‌اند، و چالشها و تهدیدهای بزرگی در خصوص تغییر روش زندگی آنان وجود دارد.
هندرسون با اشاره به اختلاف بسیار زیاد درآمد شهروندان عربستانی، تأکید کرد: بیشتر عربستانی‌ها تقریبا در فقر زندگی می‌کنند. علاوه براین در خصوص میهن پرستی قبایل عربستانی در مناطق مرزی این کشور با یمن تردید وجود دارد. شیعیان این کشور که در مناطق ساحل خلیج فارس زندگی می کنند، گرفتار محرومیت‌های سیاسی و اقتصادی هستند.
* کویت
هندرسون درباره کویت گفت: صباح الاحمد الصباح حاکم کویت، 84 ساله است، وی تمام عمر خود را در دولت کار کرده و در اداره کشور خبره است؛ ولی اکنون وضعیت سلامتی مناسبی ندارد.
وی ادامه داد: مجلس ملی کویت قدیمی ترین پارلمان بین کشورهای عربی به شمار می‌آید که اعضای آن از افراطی‌ها، عناصر قبایل، گروهی از فن سالاران و چند تن از شیعیان تشکیل شده است.
هندرسون نوشت: کویت زمانی پیشرفته ترین کشور بین کشورهای عربی منطقه بود، ولی اکنون قطر و امارات از آن پیش افتاده اند.
* بحرین
مدیر برنامه‌های خلیج فارس اندیشکده واشنگتن، درباره بحرین گفت: این جزیره از فوریه 2011 صحنه ناآرامی‌های سیاسی است. تظاهرات مردم این کشور به دخالت نیروهای شبه نظامی سعودی و ارسال تجهیزات از پلیس امارات منجر شد. تلاشها برای آشتی سیاسی هم به دلیل اختلافات داخلی خاندان حاکم در بحرین شکست خورد.
هندرسون هشدار داد: در سایه شکست تغییرات سیاسی در بحرین، احتمالا این کشور شاهد افزایش خشونتها و دخالت دوباره نیروهای امنیتی سعودی باشد. آل‌سعود سعی می‌کند که اوضاع بحرین به عربستان منتقل نشود.
* قطر
هندرسون در باره قطر نوشت: امیر نشین قطر، تحت عنوان فرزند ناآرام شناخته می‌شود. حمد امیر سابق قطر در ژویه 2013 قدرت را به فرزندش "تیمم بن حمد آل ثانی" که فقط 33 سال دارد، منتقل کرد.
وی افزود: به نظر می‌آید که قطر به دلیل بحران آفرینی از طریق دادن تریبون خود به "یوسف قرضاوی" مبلغ افراطی، و یا حمایت از بدترین افراطی‌ها در سوریه، یا حمایت از اخوان المسلمین در امارات، به خود می‌بالد.
هندرسون خاطرنشان کرد: قطر به دلیل داشتن بزرگترین منابع گاز طبیعی پس از روسیه و ایران، و بزرگترین صادر کننده گاز طبیعی مایع، می‌تواند علاوه بر ساخت ورزشگاه برای بازی های جام جهانی 2022، از بحران‌ها هم حمایت مالی کند.
* امارات
هندرسون درباره اوضاع امارات هم نوشت: وضعیت شیخ خلیفه که اخیرا سکته کرده، پایدار است. البته او فعلا قدرت را به ولیعهد و برادر ناتنی خود یعنی "محمد بن زاید" واگذار کرده است. بن زاید وابسته به آمریکا است ولی مانند دیگر سران کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، به دولت اوباما مشکوک است.
وی ادامه داد: بن زاید از نسل جدید سران کشورهای عربی منطقه به شمار می آید.هندرسون خاطرنشان کرد: یکی از مسائل مورد ملاحظه در اختلافات منطقه‌ای امارات با عربستان سعودی به دلیل تصرف اراضی بین قطر و امارات از سوی ریاض است. عربستان سعودی اصرار دارد که چاه عظیم نفتی که در مرز این منطقه قرار دارد، کلا داخل اراضی عربستان است.
* عمان
هندرسون درباره عمان نوشت: سلطان قابوس با دیگر حکام کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تفاوت دارد. وی در بیشتر موارد از حضور در نشست شورای همکاری اجتناب می‌کند. وی همچنین مواضعی را اتخاذ می کند که به نفع آمریکا نیست. سلطنت نشین عمان از نظر اقتصادی و اجتماعی هم به اندازه‌ای نفت و گاز دارد که بتواند زندگی خوبی را برای ساکنانش فراهم کند.
جمعیت این کشور حدود 3.1 میلیون نفر است. ولی سلطان 74 ساله عمان وارثی ندارد که این امر نگران کننده است. اکنون مسأله جانشینی وی سئوالات بسیاری را به وجود آورده است. عمان به دلیل قرار داشتن در جهت جنوبی تنگه هرمز، از موقعیت راهبردی بسیار مهمی برخوردار است. حتی اگر آمریکا هم از نظر انرژی استقلال یابد، این تنگه همچنان محل عبور و صادرات انرژی منطقه خلیج فارس است.
هندرسون اظهار داشت: همه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس همچنان به آمریکا تکیه دارند؛ ولی هیچکدام از آنها فکر نمی‌کنند که بتوانند برای همیشه به واشنگتن تکیه کنند. تنها راه منطقی افزایش اتحاد این کشورها است که البته این امر عملی نخواهد شد. به جای آن، کشورهای عضو شورا می توانند برای حفظ امنیت خود به دنبال شریک دیگری باشند. در اینجا نام چین نمود پیدا می کند که البته در این زمینه هم نشانه‌های روشنی برای تحقق فوری این امر وجود ندارد.
هندرسون تأکید کرد: این مسائل موجب می‌شود که آینده بسیار نگران کننده باشد.
انتهای پیام /
