1- صبر کردن برای ورود دیگران
وقتی
به محل مهمانی میرسید بچهها دوست دارند با دست و پا به در بکوبند و اگر
دستشان برسد بارها زنگ خانه را به صدا درآورند یا کلیدهای آسانسور را
پشتسر هم فشار دهند و پس از باز شدن در، با دویدن و هل دادن دیگران خود را
به داخل پرت کنند. در این مورد، قبل از رسیدن به خانه میزبان با بچهها
هماهنگ کنید و از آنها بخواهید آرامش خود را حفظ کنند. آنها را روی دست
بلند کنید و بخواهید فقط یکبار زنگ را فشار دهند ،بعد از باز شدن در، اجازه
دهند اول بزرگترها وارد شوند و بعد آنها به آرامی و بدون عجله وارد شوند.
به کودک خود صبر کردن را بیاموزید. اگر شما در منزل خود یا خویشاوندتان به دوست یا همسایهای برخورد کردید و مشغول گفتوگو شدید کودک شما باید بتواند برای چند دقیقه صبر کند تا صحبتتان تمام شود ضمن این که شما هم رعایت حال او را میکنید و ملاقات خود را کوتاه میکنید.
2- سلام و احوالپرسی با دیگران
در برخورد با دیگران، کودکان نیز باید با همه سلام و حتی احوالپرسی کنند. به آنان باید آموخت که دیگران را با القاب کامل مثل خانم، آقا، دکتر یا نام خانوادگی صدا کند. به عنوان مثال بگوید: «سلام مریم خانم» یا «سلام آقای شادمان، حال شما چطوره؟ » منتظر شنیدن پاسخ سلام و احوالپرسی خود بماند و به احوالپرسی دیگران نیز به طور کامل جواب دهد. اگر شخصی را نمیشناسد پدر و مادر باید او را به فرزند خود به طور کامل معرفی کنند و هر جا که کودک در سلام کردن فراموش کرد یا جا ماند به او یادآوری شود. مثلا «دخترم، خانم دکتر را میشناسی؟ میتوانی به او سلام کنی، لطفا. میتوانید این مورد را به صورت بازی با فرزند خود تمرین کرده و شما در نقش آدمهای متفاوت ظاهر شوید و سلام و احوالپرسی را با او تمرین کنید.
3- مثل یک مهمان در خانه دیگران رفتار کردن
بعضی از بچهها در خانه دوستان و خویشاوندان خیلی راحت هستند و بلافاصله بعد از ورود، به همه اتاقها سرک میکشند، به حیاط منزل میروند، در پلهها بالا و پایین میدوند وحتی به وسایل دکوراسیون منزل دست زده و متاسفانه درون گنجهها، کمد و کشوها را نیز وارسی میکنند. یک کودک مهمان اجازه رفتن به دیگر جاهای منزل را ندارد حتی اگر خانه پدربزرگ و مادربزرگ باشد مگر با اجازه صاحبخانه.
به آنها یاد بدهید که در منزل دیگران رفتاری سرشار از احترام داشته باشند. متاسفانه، برخی از مادران در این مورد سهلانگاری میکنند و پس از دیدار میزبان، چنان سرگرم صحبت میشوند که از کودک خود بشدت غافل میمانند. بعضی از آنها به اشتباه معتقدند بچه باید آزاد باشد و به حساب بچگی، اشتباهات رفتاری کودک خود را نادیده میگیرند.
4- صرف غذا و تنقلات با اجازه بزرگترها
برخی از بچهها، متاسفانه در منزل میزبان به کابینتها و یخچال سرک میکشند و به مواد خوراکی درون آنها ناخونک میزنند. آنان باید یاد بگیرند صبر کنند تا میزبان از آنها پذیرایی کند. وقتی میوه، تنقلات یا غذا روی میز چیده میشود با اجازه و تعارف صاحبخانه از آنها میل کند. هرگز برای به دست آوردن خوراکی خاصی از میزبان پافشاری نکند. همچنین، فورا برای خوردن دست دراز نکند بلکه مؤدبانه صبرکند تا از او پذیرایی شود. (البته بجز درخواست یک لیوان آب) ضمنا به آنها یادآوری کنید که نباید موقع صرف غذا و نوشیدنی از دهانشان صدایی بیروی آید.
5- پیشنهاد کمک به میزبان
در مهمانیهای شلوغ و پرزحمت به میزبان پیشنهاد کمک بدهید. در صورتی که آن را پذیرفت و کودکتان هم مایل بود کمک کند، او را تشویق کنید که او هم برای این کار اجازه بگیرد. کارهای سبک و بیخطر مثل خالی کردن پفیلاها درون ظرف یا چیدن قاشق و چنگال و دستمال سفره روی میز را به او بسپارید. پس از صرف غذا، در جمع کردن میز یا سفره به میزبان کمک کنید و ظروف شسته شده را خشک و مرتب کنید. در صورتی که میزبان اجازه داده باشد و راضی باشد کمک کردن به ایشان نشانه تواضع و محبت شماست. در این مورد کودک خود را توجیه کنید.
6- تا پایان صرف غذا سر جای خود ماندن
چنانچه برای صرف ناهار یا شام در منزل کسی دعوت هستید کودک باید تا پایان صرف غذا سر جای خود بماند و این نیاز به صبر کردن دارد که برای بچهها سخت است. برای آماده کردن فرزندتان و آموزش او از منزل خودتان شروع کنید. موقع میل کردن غذا توسط اعضای خانواده، از او بخواهید تا پایان غذاخوردن بقیه کنار سفره یا میز بنشیند و از جای خود بلند نشود مگر با اجازه شما. ابتدا سعی کنید سریعتر بساط غذا را جمع کنید چون بچهها کمحوصلهاند ولی به مرور زمان با استفاده از یک تایمر هر روز چند دقیقه به زمان قبلی اضافه کنید. انجام این تمرین در خانه خودتان، او را آماده میکند که در یک مهمانی به احترام دیگران که هنوز مشغول غذا خوردن هستند سر جای خود بماند. قبل از مهمانی قرار بگذارید با اشاره شما خوردن هر چیزی را شروع کند و قبل از آن دست به سوی چیزی دراز نکند. پس از هر مهمانی یا حتی آموزش، هنگامی که کودک به درستی از پس آن برآمد حتما با پاداش و جایزه او را تشویق کنید.
7- به هیچ غذایی «نه» نگفتن
کودک باید یاد بگیرد که در منزل خودتان یا دیگران از کنار زدن یا خودداری از خوردن غذا بپرهیزد. او باید کمی از آن غذا را بچشد حتی اگر آن را قبلا نخورده یا مورد علاقهاش نیست. او را توجیه کنید که موقع صرف غذا از اظهارنظر منفی و نشان دادن چهره ناراحت خودداری کند، لبخند بزند و قاشق و چنگال را در دست خود نگه دارد. به غذا خوردن دیگران نگاه نکند و از میزبان غذای دیگری را درخواست نکند. مگر این که به آن غذا آلرژی داشته باشد. در این صورت شما وقتی دعوت به شام یا ناهار دیگران را میپذیرید میتوانید به آن اشاره کنید. اگر میزبان داوطلب تهیه غذای خاص برای شما یا فرزندتان باشد که هیچ، در غیر این صورت هیچ اشکالی ندارد که شما یک ظرف غذا از منزلتان با خود بیاورید. در غیر این صورت بچهها هرگز یاد نخواهند گرفت که چیز دیگری را امتحان کنند. بعد از اتمام غذا، بچهها مثل بزرگترها باید فورا از میزبان به خاطر تهیه غذا و زحمت که کشیده است، تشکر کنند.
8- آرنجها را روی میز نگذاشتن
شاید هنگام صرف غذا، قرار دادن آرنجها روی میز به هر کسی احساس راحتی و استراحت ببخشد ولی این خود، حتی برای بزرگسالان یک نوع سرپیچی از آداب است. به فرزند خود بگویید در کنار میز، قاشق و چنگال را در دست بگیرد یا دست به سینه بنشیند یا دستها کنار بدن قرار گیرد و هرگز به میز تکیه ندهد.
9- به کاربردن عبارات تشکرآمیز
هنگام خداحافظی به بچهها یادآوری کنید که یک بار دیگر از میزبان تشکر کنند و از بودن در کنار آنها ابراز رضایت و خوشحالی کنند و عباراتی مثل «خیلی خوش گذشت» یا «مهمانی خوبی بود» را به کار ببرند. اگر گفتن این جملات برای کودک سخت است حتما با یک تشکر کوتاه و ساده از منزل خارج شود. این مورد را حتما باید به کودک گوشزد و یادآوری کنید تا کمکم ملکه ذهن او شود.
10- نوشتن یادداشت تشکر
تشکر کردن به دنبال دریافت یک هدیه یا محبتی از جانب کسی، لازم و ضروری است و باید حداکثر طی سهروز انجام شود. برای تشکر از فردی که ما را به یک مهمانی رسمی دعوت کرده یا دریافت هدیهای یا رخداد تاریخی خاصی یک یادداشت تشکر یا یک تلفن کافی است. چنانچه فرزند شما کوچک است و نمیتواند نامه بنویسد شما این کار را برایش انجام دهید و در پایان از او بخواهید یک امضا، نقاشی یا اثر انگشت خود را پای نامه اضافه کند. بچههایی که در سالهای اول ابتدایی مشغول به تحصیل هستند با نظارت شما میتوانند نامه تشکرآمیز یا تبریک بنویسند. برای این کار ارزش قائل شوید تا فرزند شما در بزرگسالی نیز آن را به کار گیرد. این یکی از راههای جلب محبت و احترام دیگران است.
11- هنگام دریافت هدیه رفتار مناسب داشتن
به فرزند خود یاد بدهید موقع هدیه گرفتن از کسی باید تشکر کند و عباراتی مثل «دست شما درد نکند» را بگوید. عموما یکسوم از اشتباهات بچهها هنگام دریافت هدیه جملات نادرستی است که نباید به کار ببرند مانند «من منتظر چنین هدیهای بودم»، «من چیز دیگری فکر میکردم» یا «این را دوست ندارم». به آنها یاد بدهید هر هدیهای که میگیرند با لبخند از هدیهدهنده تشکر کنند اگر از آن خوششان نیامد آن را بازگو نکنند بلکه به خاطر لطف و محبت هدیهدهنده از بعضی از نکات خوب آن مثل رنگ و طرح بامزه آن تعریف کنند.
پس از آن به فرزند خود توضیح دهید کسی که این کادو را برای شما خریده از سلیقهتان خبردار نیست ولی فکر میکند که ممکن است شما از آن خوشتان بیاید و ما موظف هستیم از لطف و مهربانی او سپاسگزاری کنیم. آداب هدیه دادن و بخصوص هدیه گرفتن را نیز میتوانید به صورت یک بازی با کودک خود تمرین کنید. این روشی بسیار موثر است. به طور حتم، افراد از روی نوع رفتار بچهها درباره بزرگترهای آنان قضاوت میکنند. پس با رعایت بسیاری از نکات و آداب رفتاری، ابتدا خود الگوی مناسبی برای فرزندانمان باشیم و سپس روی رفتار آنان نظارت کامل داشته باشیم و آنها را در جهت صحیح هدایت کنیم.