به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، سالی، حداقل سالی یک بار یادشان میکنیم. یاد مادران سینمای ایران. هنرمندانی که با ایفا کردن نقش مادر در نقشهای سینمایی و تلویزیونی بسیاری ماندگار شدهاند. اما افسوس نمیدانم چرا هیچگاه آن طور که باید و شاید دیده نشدهاند و اگر بنا بود در جشنوارهای جایزهای داده بشود بیشتر به جوان ترها داده میشود اما آنها بودند که با ایفای نقش مادر به ما فهماندند که کانون خانواده بی حضور مادر هیچ است و مادر یعنی زندگی، ولی ما حداقل به مناسبت روز مادر سالی یک بار یاد مادران سینمای ایران میکنیم.
زندهیاد رقیه چهره آزاد (رقیه فخر الملوک توکلی) پیشکسوتترین بانوی هنرمند ایران که در بیش از ۳۶ فیلم سینمایی به ایفای نقش پرداخته است.
چهره آزاد برای بازی در فیلم سینمایی «مادر» به کارگردانی «علی حاتمی» توانست مادر را برای همیشه در سینمای ایران زنده نگه دارد. حتی وقتی که دیگر خودش و خالق آن اثر در میانمان نیستند. چهره آزاد در سال ۱۲۸۶ خورشیدی در تهران چشم به جهان گشود اولین بار با بازی در فیلم سینمایی «طوفان زندگی» به کارگردانی «علی دریا بیگی» وارد عرصه هنر و سینما شد او ۲۶ فیلم سینمایی دیگر بازی کرد گرچه بیش تر در سال ۱۳۵۶ در فیلم سینمایی «سوته دلان» با مرحوم «علی حاتمی» همکاری کرده بود اما در نهایت قرعه بازی در فیلم سینمایی «مادر» به نام او افتاد. نقشی متفاوت و بازی ماندگاری که هنوز هم مردم بسیاری دیالوگهای آن فیلم را در ذهن به یاد دارند. «بدری نور اللهی» به جای رقیه چهره آزاد در فیلم سینمایی «مادر» حرف زد. دیالوگهای بسیاری را ماندگار کرد جایی که میگوید: تلخی با قند شیرین نمیشد، شب رو باید بی چراغ روشن کرد.
چهره آزاد برای بازی در این فیلم سینمایی و بازی دیدنی اش از هشتمین دوره جشنواره بین المللی فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول را در سن ۸۱ سالگی دریافت کرد. شاید چهره آزاد تنها مادر سینمای ایران باشد که در چنین سنی موفق به کسب سیمرغ بلورین شد. ۲۵ سال از ساخت فیلم سینمایی «مادر» می گذرد اما هنوز وقتی اسم «علی حاتمی» را میآورند میگویند «مادرعلی حاتمی». ۲۵ سال گذشت اما هنوز هیچ فیلمسازی دیگر نتوانسته نقش مادر را از زاویهای دیگر به تصویر بکشد و ما هر ساله وقتی یاد روز مادر میکنیم در گزارشها ویاداشتهایمان به فیلم علی حاتمی میرسیم. و اگر فیلمی شایسته مخاطبان بخواهیم پخش کنیم قطعا اولین چیزی که به ذهنمان میرسد فیلم «مادر» است گرچه بیش از دهها بار از شبکههای مختلف تلویزیونی پخش شده است اما هیچگاه ارزش و اهمیت خود را ازدست نداده است و برای مخاطبان تکراری نشده است. چهره آزاد در جایی از فیلم «مادر» میگفت: خورشید دم غروب آفتاب صلاة ظهر نمیشه. چهره آزاد در فیلم مادر نقش پیر زنی را بازی میکند که در سرای سالمندان زندگی میکند و به خانه برمیگردد تا روزهای پایانی عمرش را در کنار فرزندانش که هر کدام در گیر زندگی شدهاند بگذراند. مادری که مدتی از فرزندانش دور بوده و در سرای سالمندان زندگی میکرده اما مهر مادریاش تا آنجا ست که وقتی به خانه میآید و میگوید «یه بشقاب غذا بذار کنار برای غلامرضا، نصفه شب گشنهاش میشه، تنگم آب کن واسه جلالالدین، برای محمد ابراهیم زیر سیگاری بذار، مراقب باش ماه منیر حتمأ قرصهاش رو بخوره، بی خوابی نزنه به سرش، ببین داداشتون چی میخواد مهیا کن سر شب بخوابین، بچهها که صبح زود پاشین فردا خیلی کار دارین!» چهره آزاد با لحن و امضای خودش فیلم مادر را بهترین در سینمای ایران کرده است.
اما فیلم سینمایی «من ترانه ۱۵ سال دارم» نیز دیگر فیلمی بود که در نهایت محوریت آن نشان دادن نقش زیبای مادر بود. فیلمی با موضوعی اجتماعی از رسول صدر عاملی که «ترانه علیدوستی» در سن ۱۸ سالگی در آن به ایفای نقش پرداخت و جوانترین مادر سینمای ایران لقب گرفت. ترانه دختری ۱۵ساله است که با پسر مورد علاقهاش ازدواج میکند و باردار میشود اما در نهایت ناباوری همسرش اورا تنها میگذارد میرود و ترانه تمامی تلاشش را میکند تا فرزندش را حفظ کند که در نهایت هم موفق میشود.
ترانه برای این فیلم سیمرغ بلورین بیستمین جشنواره فیلم فجر، جایزه نخل زرین از سومین جشنواره اجتماعی آبادان و چندین جایزه خارجی دیگر را از آن خود کرد. وقتی ترانه برای این نقش پذیرفته شد کمتر کسی فکر میکرد او بتواند برنده سیمرغ بلورین شود و یا اینکه بتواند به درستی از پس این نقش برآید، اما صدرعاملی در همان نگاه اول بازیگر نقش ترانه را برای او در نظر گرفته بود و به این ترتیب جوانترین بازیگر سینمای ایران که نقش مادر را ایفا و برای آن در سن ۱۸ سالگی سیمرغ بلورین گرفت کسی نبود جز «ترانه علیدوستی»، و «رقیه چهره آزاد» در سن ۸۱ سالگی برای بازی در فیلم سینمایی «مادر» سیمرغ بلورین گرفتند و در ذهنها ماندگار شدند.«ترانه علیدوستی» که به تازگی خود مادر شدن را تجربه کرده است حال به جای کودک «من ترانه ۱۵ سال دارم» میتواند کودک خود را در آغوش بگیرد.