به گزارش خبرنگار ادبیات باشگاه خبرنگاران؛ "شاهنامه تاریخی شاه طهماسب" طی مراسمی با حضور علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رونمایی شد. 

در ابتدای این مراسم علی معلم، مدیر فرهنگستان هنر، ضمن خیر مقدم به حاضران در سالن ایران فرهنگستان هنر گفت: امروز سخن از کتابی در میان است که شناسنامه ملی ایرانیان محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: این شاهنامه در زمان سلطان محمود غزنی پدید آمده و با اومر و ماهاباراتا پددی آوردند همپاست. شاهنامه فردوسی میراثی برای جهانیان است. 

معلم با اشاره به دورانی که شاهنامه در آن پدید آمده اظهار کرد: شاهنامه فردوسی دور دولتی محمودی یعنی دولت ترکان تهیه شد. فردوسی هم از نظر قومیت و هم از نظر مذهب با سلطان محمود مخالفت داشت. فردوسی علوی است و علوی می‌اندیشد نه عباسی. حال بنگرید که یک مرد با یک کتاب در مقابل یکی از قدرتمندترین دولت‌ها چه باید بکند. 

رئیس فرهنگستان هنر بیان کرد: فردوسی مسلمانی راسخ و شیعه‌ای راستگو است. من درباره شاهنامه تحقیق‌های بسیاری داشته‌ام که نتیجه شگرف این تحقیقات می‌گوید: فردوسی فرمایشات حضرت علی(ع) را در جای جای اشعارش ترجمه کرده است و ردپای آموزه‌‌های علی(ع) در شاهنامه به خوبی مشخص است. 

در ادامه علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره‌ به رنج فردوسی برای جمع‌آوری شاهنامه گفت: صحنه آرایان، خنیاگران، نگارگرایان و خوشنویسان همگی ارادتی خاص به فردوسی داشتند و در کتابی مانند شاهنامه شاه طهماسب هم نشینی هنر این هنرمندان کتابی فاخر را پدید آورده است. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به زحماتی که برای تهیه کتاب شاهنامه شاه طهماسب کشیده شده، اظهار داشت: پیش از دو دهه در کتابخانه سلطنتی دوران صفویه گروهی تلاش کردند تا اثری در خور ایران را پدید آورند.  شاهنامه ابوالقاسم فردوسی، در هزاره‌ گذشته یکی از مهم‌ترین منابع الهام و مصادر جوشش ذوق هنرمندان بوده، داستان‌سرایان و شاعران، صحنه‌آرایان و نمایشگران، خنیاگران و نغمه‌پردازان، نگارگران و خوش‌نویسان جملگی اقبالی خاص و ارادتی خالص به شاهنامه داشته‌اند و از هم‌نشینی شکل و مضمون، اثری دل‌نشین پدید آمده که سهم قابل توجهی از آثار تاریخی هنری را به خود اختصاص داده است.

جنتی اظهار داشت: هنر در گذشته افتخارآفرین این سرزمین، هم رسانای پیام‌ها و اندیشه‌ها بود و هم رکن رکین آموزش و انتقال مفاهیم آموزنده و هم مایه مباهات و نشانه‌ای از فرهیختگی. و شاهان و حکمرانان بلاد نمی‌توانستند از چنین پدیده‌ای چشم فروبندند و قدرتش را نشناسند و آنان که بر ایران حکومت یافتند به درایت و فراست و یا به تجربت دریافتند که اگرچه ملک و دولت دنیا را اعتماد نشاید، لاکن اهتمام باید. باید کاری کرد، به نشانه فرهیختگی برای خیره کردن دنیا. باید قدمی برداشت برای دانستن مرتبه هنرمندانی که به حساسیت درون، چشم آخربین جامعه‌اند زیرا بالندگی ملک در گرو تکریم عالمان و شاعران و هنرمندان. که در سیر ایام و گذشت روزگاران آثار ایشان بی‌بیم زوال باقی می‌ماند.

وی عنوان کرد: شاهنامه فردوسی مانند دریایی می‌ماند که زبان در کام و خاموش است. افتخار می‌کنم که در مراسم بازنشر نگاره‌های کتاب شاه طهماسب حضور دارم امیدوارم که پس از این نیز شاهد بازنشر کتاب‌های دیگری از ادبیات کهن ایران باشیم. 

جنتی بیان کرد:  یکی از ممتازترین آثار این دوره شاهنامه شاه طهماسبی است که کار آن از نیمه دوم قرن دهم یعنی در حدود سال‌های 927 یا 928 آغاز شد و بیش از دو دهه در کتابخانه سلطنتی، به طور پیوسته گروهی به کار اشتغال داشتند تا نسخه‌ای برازنده نام ایران و شایسته ادب فارسی بیافرینند که نمایه‌ای از مهارت و معرفت هنرمندان ایرانی و نگارستانی خرم و بی‌خزان باشد. خوش‌نویسان و نقاشان و صفحه‌آرایان و صحافان قلم فرونگذاشتند تا 1200 صفحه در قطع رحلی سلطانی با 258 نگاره شکل یافت و در نگاره‌ها اثر خامه بزرگترین نقاشان زمان مانند سلطان محمد و میرمصور و آقامیرک، هویدا است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین بیان کرد: شاهنامه شاه تهماسب چونان هر اثر فاخر هنری لایه بر لایه است و تو در تو. برای هر مخاطبی و از هر منظری مملو از نکته است و آموزه‌هایی دارد فراتر از متن و برای ایران سفیر عالی‌رتبه‌ای است با پیام‌های رحمت و مکرمت، اخلاق و انصاف، خرد و شکیب.

همچنین دکتر مهدی حسینی مدرس دانشگاه درخصوص "شاهنامه شاه طهماسب" گفت: تهیه این شاهنامه درسال 928 هجری قمری آغاز  و در سال 948 هجری قمری پایان یافت. 

وی با اشاره به برگ برگ شدن کتاب "شاهنامه شاه طهماسب" گفت: وقتی که در آمریکا می‌خواستند این کتاب را چاپ و منتشر کنند به بهانه عکاسی از صفحه‌های کتاب آن را برگ برگ کردند. در همان زمان صاحب این کتاب برای فرار از مالیات 78 برگ از این کتاب را به موزه متروپلیتن هدیه کرد. 

حسینی ادامه داد: این صفحه‌های کتاب شاهنامه شاه طهماسب خارج از ایران بود تا وقتی که قبل از انقلاب صحبت‌هایی برای بازگرداندن این صفحه‌ها به ایران شد‌ اما راه به جایی نبرد. بعد از انقلاب دکتر حبیبی پیگیر بازگرداندن 118 برگ باقی‌مانده از کتاب شاه طهماسب به ایران شد که برای این کار باید 15 میلیون دلار پرداخت می‌کرد.

وی افزود: متأسفانه آن زمان کشور در حال جنگ بود و توان پرداخت چنین مبلغی وجود نداشت اما بالاخره با فروش یکی از آثار موزه هنرهای معاصر که متعلق به یکی از نقاشان اروپایی بود هزینه بازگرداندن این صفحه‌ها به ایران تأمین و 118 برگ باقی مانده به ایران بازگردانده شد.

گفتنی است در این مراسم از کتاب "شاهنامه شاه طهماسب" توسط علی جنتی، دکتر حجت، علی مرادخانی، علی معلم و دکتر قاسمی رونمایی شد.

شایان ذکر است از دیگر بخش های این برنامه می توان به اجرای بخش‌هایی از شاهنامه فردوسی آسیدمصطفی سعیدی یکی از بازماندگان نقالی در ایران ، شاهنامه خوانی داستان سیاوش در آتش توسط ابوالقاسم دهقان و تقدیر از  محسن محمدخانی عکاس و ناظر چاپ، شهاب متین رضا مدیر گروه جلدسازی ترنج، رضا رضوی طراح گرافیست و ناصر میرباقری مدیر چاپخانه فرهنگ گویا از دست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد.

انتهای پیام/اق