وی با بیان اینکه در اینجا کتابی معرفی نشد از این رو بنده این کتاب را معرفی می‌کنم، اظهار داشت: عنوان این کتاب روشنفکری دینی و آزاداندیشی دینی است و خودم آن را نوشته‌ام و این کتاب بیانگر افکارم است.

رئیس مجمع تشخیص مصحلت نظام اضافه کرد: نکات مهمی در اظهارات پیرامون مسائل فرهنگی و اخلاقی مطرح شد. جناب آقای آزاد برمکی مطالب مفیدی را گفتند و آقای ناصر مهدوی هم شجاعانه به مسائل حساس کشور که مورد نیاز جامعه است اشاره کردند.

هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه جامعه از حالت سنتی عبور کرده است، اظهار داشت: به فضل وجود افراد تحصیلکرده در حوزه و دانشگاه ما الان جامعه فرهیخته‌ای داریم و بنیان این جامعه فرهیخته را باید جدی‌تر گرفت.

وی با اشاره به اینکه کتابی که از آن نام بردم الان در بین شما نیست، گفت: مبنای آن کتاب تعقل است و گفته ایشان (ناصر مهدوی) هم تعقل بود.

رئیس مجمع تشخیص مصحلت نظام با بیان اینکه در تعقل نباید سنت‌ها را فراموش کنیم، اظهار داشت: باید شرایط زمان و مکان را مراعات کنیم. از این رو مهمترین کار در این زمینه عقلانی کردن مدیریت جامعه در امور اساسی همچون خانواده و مدرسه است. جای این نوع مدیریت در خیلی از جاها خالی است.

هاشمی رفسنجانی ادامه داد: در اسناد ما دو پیامبر داریم؛ پیامبر ظاهر و پیامبر باطن که پیامبر باطن همان عقل است. پیامبر اسلام آمدند و بنا نیست دین جدیدی بیاید، از این رو باید عقل را و عقلانیت را مورد توجه قرار داد.

وی با بیان اینکه جناب آقای دعایی در این برنامه خاطره‌ای را از حضور در منزل من در زمان نهضت مطرح کردند، خاطرنشان کرد: بنده هم باید در مورد ایشان خاطره‌ای را نقل کنم. وی در زمان نهضت و مبارزات به عراق فرار کرد و یکی از غصه‌های وی مادرش بود که در ایران حضور داشت. ضمن اینکه مادر هم ناراحت فرزند فراری‌اش بود و ما باید مادر را به فرزند می‌رساندیم.

رئیس مجمع تشخیص مصحلت نظام یادآور شد: برخی از اقوام ما هویه عراقی داشتند از این رو این هویه را از اقوام خود گرفتیم و به مادر آقای دعایی دادیم.

هاشمی رفسنجانی اضافه کرد: بنده مادر ایشان را سوار ماشین خود کردم و با قالیچه‌ای ایرانی که پر از کتاب و اعلامیه و اطلاعیه بود ایشان را راهی عراق کردم ضمن اینکه خود وی (مادر دعایی) از این اطلاعیه‌ها خبر نداشت و خوشبختانه به فرزندش رسید و الان قبر ایشان نزدیک قبر حاج‌آقا مصطفی است.

وی با اشاره به نامگذاری سال‌جاری به عنوان اقتصاد و فرهنگ افزود: یکی از آرزوهای من  این است که برای نجات فرهنگ کاری را انجام دهم برای اینکه در بحث فرهنگی وقتی در قشر سنتی پیرامون زن، آرایش زن، موسیقی و یا فیلم صحبت می‌شود جلسه را به هم می‌زنند و خیال می‌کنند که فرهنگ این است در حالی که این از هزارمین مسائل فرهنگ است.

رئیس مجمع تشخیص مصحلت نظام اظهار داشت: ما باید مکارم اخلاقی را در جامعه شکل دهیم در این صورت در راستای جامعه موعود و مدینه فاضله حرکت کردیم.

هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه همه ما باید برای فرهنگ خدمت کنیم ادامه داد: البته باید فرهنگ اسلامی را هم تعریف کنیم و بدانیم کار ضداخلاقی خیانت است. به همین جهت باید اخلاق را مراعات کنیم. اگر دست‌درازی به اموال مردم نکنیم، فساد صورت نمی‌گیرد.

وی تصریح کرد: چه کسی منکر امانت، دو به هم زدن و تهمت است؟ البته تهمت جامعه را به فساد می‌کشاند و سوءظن هم مثل خوره جامعه را می‌خورد.

رئیس مجمع تشخیص مصحلت نظام تاکید کرد: رهبری هم راضی نیستند که در سال فرهنگ ما دنبال این باشیم که کسانی که خوب می‌خوانند را از میدان به در کنیم و یا خانم‌هایی که قیافه زیبایی دارند را نگذاریم ظاهر شوند.

هاشمی رفسنجانی تجسس را از بدترین رویه‌های ضد اخلاقی عنوان کرد و گفت: ما حق نداریم وارد زندگی شخصی مردم شویم و حق نداریم اصرار مردم را بفهمیم، چه برسد به آنکه آن را افشا کنیم و به اسم امنیت مرتکب چنین خطایی شویم. ما حق شنود در منازل و ماشین‌های مردم را نداریم و همه اینها ضداخلاقی است ضمن اینکه غیبت کردن و بدنام کردن هم گناه دارد.

وی با بیان اینکه باید مصداق فرهنگی را که رهبری در نظر دارند پیدا و انجام دهیم، خطاب به اصحاب فرهنگ و هنر گفت: من کمک می‌کنم و شما هم این کار را شروع کنید.

رئیس مجمع تشخیص مصحلت نظام در ادامه به نحوه تاسیس و فعالیت کتابخانه ملی ایران پرداخت و با بیان اینکه "این مرکز یک سال قبل از تولد من یعنی سال 1312 کلنگ زده شد و 3 سال بعد از تولد شروع به کار کرد"، گفت: در آن زمان پیشرفت خوبی نداشت تا اینکه انقلاب پیروز شد و ما برای کتابخانه قانونی را در مجلس گذراندیم و اولین رئیس این مرکز آقای رجبی بود و پس از او جناب آقای خاتمی که از وزارت ارشاد دولت من استعفا داده بود، این مسئولیت را برعهده گرفت. البته خاتمی را اذیت کردند و او مجبور به استعفا شد.

هاشمی رفسنجانی با اشاره به اینکه رئیس اول این کتابخانه از ریاست خاتمی حمایت کرده بود، افزود: او اولویت را به خاتمی داد و گفت که من به اندازه خاتمی صلاحیت ندارم.