نماینده پرو و رئیس سومین کمیته مقدماتی پس از دو هفته برگزاری نشست های این کمیته در با بیان این مطلب در جمع خبرنگاران افزود: این روزها هیئتهای نمایندگی شرکت کننده در بیشتر کنفرانسهای خلع سلاح، با خاطر خوشی سالنهای کنفرانس را ترک نمیکنند و این اتفاقی بود که در نیویورک نیز رخ داد.
"اریک رومانموری" درباره کشورهای بیاعتنا به پیمان عدم گسترش سلاحهای هستهای و دیگر معاهدات بین المللی نیز گفت: ما نسبت به کشورهای دارای سلاحهای هستهای باید توصیه کنیم، فشار آوریم، درخواست کنیم که به خلع سلاح هسته ای ملتزم شوند.
وی افزود: برای نیل به امنیت انسانی و محیط زیستی، از بین بردن همه سلاحهای هستهای، تنها راه و گزینه است.
نماینده پرو با اعلام این که 149 کشور از 189 کشور عضو ان پی تی در سومین نشست مقدماتی مشارکت کردند، گفت: این نشست به بررسی موضوعات مهمی مانند منع گسترش سلاحهای هستهای، خلع سلاح هستهای، انرژی هستهای صلح آمیز، ابعاد بشردوستانه استفاده از سلاحهای هستهای و ایجاد خاورمیانه عاری از سلاحهای هستهای پرداخت.
وی با این ادعا که در موضوع خلع سلاح هستهای، پیشرفت های جدیدی حاصل شده، است، گفت: پنج کشور دارای سلاح هستهای یعنی چین، فرانسه، روسیه، انگلیس و آمریکا، در قالبی مشترک، گزارشهایی درباره برنامههای در دست اقدام خود برای خلع سلاح هستهای ارائه کردند.
اریک رومانموری افزود: "جاهاکو آهاوا"، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل برای کنفرانس خاورمیانه عاری از سلاحهای هستهای و دیگر سلاحهای کشتار جمعی نیز در این نشست، گزارشی ارائه و اعلام کرد که با کشورهای منطقه خاورمیانه مذاکرات و مشورتهایی داشته است تا حمایتهای آنها را برای اجرای قطعنامه 1995 جلب کند.
وی افزود: نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل همچنین تائید کرد که برای برگزاری کنفرانس ایجاد خاورمیانه عاری از سلاحهای هسته ای، تمهیداتی صورت گرفته است.
نماینده پرو گفت: علاوه بر این، قرار است دیگر اعضای این کنفرانس یعنی کشورهای انگلیس، آمریکا و روسیه، دیدارهای بیشتری را به منظور تمرکز بر تمهیدات و مقدمات کنفرانس یادشده را در کشور خود میزبانی کنند تا اقدامات لازم برای تدوین دستور کار، شرایط مذاکرات و زمان بندی آن بررسی شود.
اریک رومانموری در بخش دیگری از این نشست خبری گفت: در نشستهای روزهای اخیر، بسیاری از کشورها بر ابعاد بشردوستانه استفاده از سلاحهای هستهای، چه به صورت از پیش برنامه ریزی شده و چه اتفاقی و ناخواسته، تأکید کردند و اینکه هیچ کشور و هیچ سازمان بین المللی این ظرفیت و توان را ندارد که آثار و عواقب انسانی و محیط زیستی استفاده از این سلاحها را جبران کند.
وی افزود: 146 کشور تصریح کردند که برای نیل به این هدف در امنیت انسانی و محیط زیستی، از بین بردن همه سلاحهای هستهای، تنها راه و گزینه است.
نماینده پرو گفت: کشورهای دارای سلاحهای هستهای از چنین عواقبی آگاهند و حرکت گام به گام را برای خلع سلاح هسته ای دنبال میکنند.
وی تعداد کشورهایی که پیمان منع کامل آزمایش هستهای را تصویب کرده اند، 162 کشور خواند و گفت: در دو هفته برگزاری نشست مقدماتی نیویورک، برای منع گسترش سلاحهای هستهای از سوی کشورهای مختلف حمایتهای گوناگونی ابراز شد.
وی افزود: از جمله این حمایت ها، رسیدگی به نظام آژانس بین المللی انرژی هستهای و کمکهای تخصصی آن به کشورها در عرصههای امنیت هسته ای، محافظت فیزیکی از مواد و تجهیزات هسته ای، کاربردهای انرژی هسته ای در عرصههای سلامت انسان و حیوان، کشاورزی، آب و تولید نیرو بود.
اریک رومانموری در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره اهمیت منطقه خاورمیانه و اینکه در این منطقه اسرائیل بدون عضویت در ان پی تی، سلاح هسته ای در اختیار دارد گفت: همانطور که همه ما میدانیم، اسرائیل احتمالاً سلاح هسته ای در اختیار دارد و این سلاحها را توسعه هم داده است و این موضوع را همانند یک راز بزرگ در جهان اعلام میکند، اما منطقه عاری از سلاحهای هستهای و دیگر سلاحهای کشتار جمعی در خاورمیانه، بخش مهمی از اهداف کنفرانس خلع سلاح است که از کنفرانس مروری سال 1995 ان پی تی به بعد همواره به آن اشاره و توجه شده است.
وی افزود: جامعه جهانی در انتظار برگزاری کنفرانس خاورمیانه عاری از سلاحهای هستهای است.
اریک رومانموری گفت: این کنفرانس توسط سه کشور دارای سلاحهای هسته ای یعنی انگلیس، آمریکا و روسیه برنامه ریزی و برگزار میشود و البته فراتر از برگزاری کنفرانس، اصل موضوع خاورمیانه عاری از سلاحهای هسته ای امری است که باید از سوی همه کشورهای منطقه پذیرفته و عمل شود.
نماینده پرو با اعتراف ضمنی به اینکه اسرائیل مانع اصلی نیل به این هدف است گفت: البته میدانیم در منطقه خاورمیانه، اسرائیل عضو ان پی تی نیست ولی در عین حال ما باید به فرایندی که از سوی کشورها برای این موضوع پیشنهاد شده است، یعنی برگزاری کنفرانس، اعتماد کنیم.
خبرنگار دیگری از وی پرسید: برغم عدم عضویت اسرائیل در ان پی تی، به علت حمایت برخی کشورها، رسیدگی به وضعیت اسرائیل اساسا در برنامههای آژانس بین المللی انرژی اتمی نیست و در این شرایط، آیا این خطر وجود ندارد که کشورهای دیگری از پیمان ان پی تی خارج شوند؟
اریک رومانموری گفت: جامعه جهانی نگران این موضوع است اما در اشاره به کشوری که از ان پی تی خارج شده است، باید به کره شمالی اشاره کرد که برنامههای هسته ای خود را گسترش نیز داده است.
وی افزود: فکر نمیکنم که هیچ کشور دیگر عضو، چنین هدفی داشته باشد که از ان پی تی خارج شود، بالاخره باید قبول کنیم که پیمان عدم گسترش سلاح های هستهای قویترین و تنها ابزار جهانی است که از آن طریق میتوانیم موضوع خلع سلاح هستهای را دنبال کنیم.
اریک رومانموری در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران نیز گفت: ایران یکی از کشورهای عضو ان پی تی است و در جلسات شرکت میکند و هیئتهای نمایندگی کشورهای مختلف نیز این فرصت را داشتند و دارند که درباره برنامه هستهای ایران که سؤال کنند تا ایرانی ها به سؤالات و ابهامهای آنها، پاسخ دهند.
خبرنگار دیگری از موضوع قیود پیشنهادی انگلیس در بیانیه نهایی نشست مقدماتی نیویورک سؤال کرد که آیا این کار، امری مثبت و طبیعی است؟
اریک رومانموری در پاسخ به این سؤال گفت: از دهه 1960 در معاهدات آمریکای لاتین و پیمان کارائیب، چنین ملاحظاتی داشته ایم و مثلا در آمریکای مرکزی گفته میشود که ممکن است سلاح هستهای "صلح آمیز" هم داشته باشیم که در فرض این مثال، برای ایجاد آبراههایی مانند کانال پاناما از آن استفاده شود.
گفتنی است کنفرانس بازنگری ان پی تی، برای بررسی ابعاد مختلف این معاهده هر پنج سال یک بار برگزار میشود که تاکنون در سالهای 2000، 2005 و 2010 برگزار شده است و کنفرانس بعدی نیز در ماه می سال 2015 برگزاری خواهد شد.
برای کنفرانس سال 2015 نیز تاکنون دو نشست مقدماتی در سال 2011 و 2012 برگزار شده بود که نشست سال جاری در نیویورک، سومین و آخرین نشست مقدماتی برای کنفرانس سال 2015 بود.
در سالهای گذشته، تلاش کشورهای دارای سلاحهای هستهای در این نشست ها همواره بر این بوده است که شرایط کنونی آنها حفظ و بیشتر بر موضوع منع سلاح های هسته ای تأکید شود.
در مقابل کشورهای فاقد سلاح هسته ای و از جمله جمهوری اسلامی ایران، با تلاشهای دیپلماتیک خود سعی کرده اند موضوع خلع سلاح هسته ای را از اهمیت مضاعفی برخوردار کنند.
"رضا نجفی"، نماینده کشورمان نزد آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در حاشیه این نشست در مصاحبه با خبرنگاران، دیدگاه جمهوری اسلامی ایران را درباره مباحث مطرح در سومین نشست مقدماتی کنفرانس بازنگری ان پی تی، تشریح کرد.