از چه زمانی کار دوبله را شروع کردید؟
تقریبا از نوجوانی وقتی که حدود 18ـ 17 سالم بود، به دلیل علاقهای که به دوبله، بخصوص کار کودک داشتم، کارم را با دوبله کار کودک شروع کردم و تا الان هم ادامه میدهم.
کار کودک را خیلی دوست دارم، به دلیل اینکه همه چیز در عالم کودکان واقعیت است؛ به دور از هرگونه دروغ و فریبکاری. یکی دیگر از دلایل علاقهام به دوبله کارتونهای کودکانه این است که مرا به دوران کودکی میبرند، به همین دلیل از این موضوع لذت میبرم.
به نظر شما مهمترین فرق کارتونهای امروزی با کارتونهای دوران کودکی شما چیست؟
کارتونهای امروزی دیگر آن سادگی و شیرینی را
ندارند و آنها هم درگیر زندگی امروزی و مدرن شدهاند. به همین دلیل وقتی
کارتونهای قدیمی را میبینیم، شوق دیگری پیدا میکنیم و خاطرههای خوبی از
آن دوران برایمان
تداعی میشود.
از اولین باری که پشت میز دوبله نشستید، برایمان بگویید.
اولین بار که پشت میز دوبله نشستم، هجده ساله بودم و اولین فیلمی هم که حرف زدم، «دیوید کاپرفیلد» بود به سرپرستی آقای خسروشاهی. وقتی آن فیلم اکران شد، آنقدر ذوقزده شده بودم که چند دفعه رفتم سینما و آن فیلم را دیدم.
ماندگارترین نقشی که به جایش حرف زدید؟
بیشتر کارتونهایی که حرف زدهام، مورد توجه قرار گرفته و الان هم در ذهن بچهها و مردم مانده است، ولی فکر میکنم شیپورچی در پسر شجاع و برادر اوشین در سریال «سالهای دور از خانه» بیشتر از بقیه در اذهان مانده است.
جزو آن دسته نوجوانانی بودید که به عشق دیدن فیلم قید درس و مشق را میزدید؟
بله، بشدت به سینما و فیلم دیدن علاقه خاصی داشتم، برای همین هم همیشه پول توجیبیهایم را جمع میکردم و به سینما میرفتم. دنیای سینما و آن پرده نقرهایاش برایم عجیب بود.
با این که به دوبله علاقه داشتید، آیا این کار سختی خاصی هم داشت؟
کار دوبله خیلی مشکل است و هر کسی نمیتواند در آن موفق باشد؛ زیرا اول عشق و علاقه میخواهد، در غیر این صورت به هیچ عنوان نمیتوان به یک گوینده خوب و حرفهای تبدیل شد؛ دوبله پولساز نیست و افرادی هم که وارد این عرصه میشوند، باید عاشق آن باشند.
در حال حاضر به دوبله بهای آنچنانی نمیدهند، متاسفانه دوبله هنری است که مظلوم واقع شده است. وضع دوبله ایران در گذشته نسبت به حال بهتر بود؛ به طوری که میتوان گفت سالهای 40 تا 50 دوران طلایی دوبله محسوب میشد و بهترین فیلمها در آن سالها خریداری و پخش میشدند و به بهترین شکل ممکن دوبله میشدند. همچنین مدیران دوبلاژ خیلی خوبی وارد این عرصه شدند. همه گویندگان بجا انتخاب میشدند، همچنین دستمزدهای گویندگان در گذشته بهتر بود و از لحاظ مالی بهای بیشتری به آنها داده میشد.
در مورد کارتونهایی که در حال حاضر دوبله میشود، چه نظری دارید؟
کارتونهایی که اکنون دوبله میشود، متاسفانه کیفیت خوبی ندارد چه از لحاظ تصویر، کیفیت کار، سوژه و قصه. همچنین چون سانسور هم اعمال میشود، کیفیت کار قبل را ندارد.
کارتونهایی که ما در گذشته دوبله میکردیم خیلی کارتونهای خاطرهانگیزی بود که هنوز در ذهن جوانها و نسل قبل باقیمانده، چون بسیار زیبا بوده است. مثل یوگی و دوستان، جیمبو و امثال اینها که در حال حاضر هم بزرگها هم کوچکترها و جوانها به آن علاقه دارند و از این کارتونها خاطره دارند، ولی کارتونهای جدید که کار میکنیم، هیچ خاطرهای برای نوجوانها و جوانهای امروزی بر جا نگذاشته است.
یعنی عیب از خود کارتون است یا اینکه هنرپیشهها وقت خوبی را برای دوبله نمیگذارند؟
نخیر عیب نیست، باید کارتونهای خوبی خریداری شود. متاسفانه کارتونهای خوبی خریداری نمیشود. مسئولان باید نسبت به این وضع به طور جدی نگران شوند، چون بچهها و نوجوانهای ما احتیاج به نشاط و آموزش دارند. در حال حاضر کارتونهایی که دوبله میشود، هیچ آموزشی برای بچهها ندارد.
دلیل دیگر غیر از نخریدن فیلم خوب، به دستمزدهای کم گویندگان هم برمیگردد؛ البته منظورم از دستمزد پایین این نیست که دوبلورها به دلیل حقوق پایین، کمکاری میکنند، نه اصلا اینطور نیست؛ بلکه آنچه وجود دارد این است که گویندگان دلگرمی آنچنانی در کار خود ندارند.
ضعف اصلی دوبله به سانسورهای زیاد، مترجمهای بد و فشردگی کارها برمیگردد؛ زمانی که مترجمان خوبی وارد کار شوند، ممیزیهای کمتری در فیلم و سریالها اعمال شود و مدیران دوبلاژ خوبی برای فیلمها انتخاب شوند و همچنین به جای اینکه دوبله فیلم و سریالهای در دو ماه آخر سال به شکل فشرده و همراه با عجله و شتاب صورت بگیرد اگر در طول سال تقسیم شوند، قطعا کیفیت دوبله بالا خواهد رفت.
با وجود شبکه پویا، فکر میکنید پویانماییهای خوبی ساخته شود؟
متاسفانه بیشتر کارها تکراری است؛ البته این مساله از یک نظر خوب است چون برای نوجوانهای نسل گذشته حالت نوستالوژیک دارد، ولی باید خیلی سرمایهگذاری شود و برنامههای جالبتری تهیه شود. همچنین از دوستان باتجربه و کسانی که در کار طنز تجربه دارند و نویسندههای خوب استفاده شود. فیلمهای خوب ساخته شود، ولی الان من هر وقت این شبکه و کارها را میبینم، متوجه میشوم که هنوز باید بیش از اینها برای کودکان برنامه جذاب، خوب و متنوع ساخت.
ورود نیروهای جدید به عرصه دوبله را چطور میبینید؟
نیروهای جدید بدرستی انتخاب و وارد نمیشوند. درست است که اوایل کار عشق و علاقه دارند، اما پس از گذشت مدت کوتاهی نسبت به این حرفه دلزده و سرد میشوند؛ چراکه تازه متوجه میشوند از طریق دوبله نمیتوانند تامین شوند و دستمزدها آنقدر پایین است که انگیزه کاریشان را از دست میدهند.
آنچه دوبله را میتواند بالا ببرد، تشویق کردن و بها دادن به نیروهای جوان است و باید از لحاظ مادی، آنها را حفظ کرد تا در این عرصه ماندگار شوند و انگیزه کاریشان را از دست ندهند.
فکر میکنید اگر جشنوارهای جداگانه برای دوبله برگزار شود، تاثیری بر کیفیت کارها خواهد داشت؟
چند سالی است جشنوارههای مختلف برگزار میشوند، ولی ما حضور نداریم، در حالی که 70 درصد کارهای تلویزیون با دوبله است. اگر در طول سال یک جشنواره فقط برای گویندگان برگزار کنند و در آن از پیشکسوتان تجلیل شود تا بدانند هنوز هم زندهاند، هنوز هم به یادشان هستند و دوستشان دارند، همین کافی است و به آنها دلگرمی میدهد، نه اینکه پیشکسوتان سالها خانهنشین شوند و حتی اسمی از آنها نبرند.
شما بجز دوبله در حوزه بازیگری در رادیو هم حضور دارید؟
بله در برنامه کوی نشاط رادیو ایران، بخش آقای شهروندی و چند شخصیت دیگر را بازی میکنم. کوی نشاط واقعا برنامه نشاطانگیزی است. در این برنامه مخاطبان میتوانند بخشهای موسیقی و قطعات نمایشی را بشنوند.