جام‌جهانی فوتبال با رنگ و بوی اعتراضات
با آغاز مسابقات جام جهانی 2014 در کشور برزیل، اعتراضات مردمی علیه هزینه‌هایی که این مسابقات بر مردم این کشور تحمیل کرده است، همچنان ادامه دارد.
به گزارش سرویس بین الملل باشگاه خبرنگاران، پایگاه تحلیلی "گلوبال ریسرچ" در مقاله‌ای به قلم "مارتا مولینا" می‌نویسد: مسابقات جام جهانی فوتبال 2014 که در تاریخ 12 ژوئن در "سائوپائولو" ی برزیل افتتاح شد، در 13 جولای در "ریودوژانیرو" به کار خود پایان خواهد داد. شهروندان برزیلی برای برگزاری این مسابقات یک ماهه، بهای بسیار سنگینی پرداخته‌اند که از آن جمله می‌توان به هزینه 10 میلیارد رآل (واحد پول رایج برزیل) و یا به عبارتی 4.47 میلیارد دلاری اشاره کرد که فیفا، فدراسیون بین المللی فوتبال، آن را به جیب خواهد زد. گفتنی است که این مبلغ معادل مجموع هزینه برگزاری دو جام جهانی گذشته است.
*** از زمانی که ورزش به یک صنعت تبدیل شد، فوتبال روح واقعی خود را از دست داد
فوتبال به بخشی از زندگی مردم برزیل تبدیل شده است؛ به هر کجای این کشور که قدم بگذارید، نشانی از فوتبال را در آنجا خواهید یافت. در خیابان‌ها، در ساحل و در زمین‌های خاکی عدهای همیشه در حال انجام بازی فوتبال هستند. در کشور برزیل، مردم چه با پای برهنه، چه در استادیوم‌ها، چه به عنوان یک بازی دوستانه و چه در یک تیم حرفه‌ای، به ورزش محبوب خود می‌پردازند. حتی بهترین بازیکنان فوتبال این کشور مانند پله، رونالدو، رونالدینیو و نیمار نیز بازی خود را از همین خیابان‌ها و زمین‌های خاکی آغاز کردند. هر کس به برزیل سفر کند، می‌بیند که این ورزش، در نامساعد‌ترین مکان‌ها، در حومه و یا داخل شهرها، در جنگل و حتی در روستاهای دورافتاده نیز ورزش مفرح مرم این کشور به شمار می‌رود. اما از زمانی که ورزش به یک صنعت تبدیل شده است، این بازی دسته جمعی و مفرح، با تمام زیبایی آن که حاصل لذت بردن از خود بازی فوتبال است، روح واقعی خود را از دست داده است.
*** اعتصاب کارگران متروی سائوپائولو در آستانه جام جهانی
جام جهانی 2014 که به سود عدهای معدود و به ضررافراد زیادی خواهد انجامید، اعتراضات بی‌سابقه‌ای را علیه فیفا برانگیخته است. در 11 شهر از 12 شهری که میزبان یکی از بازی‌های جام جهانی خواهند بود، جنبش‌های اجتماعی، زیر پرچم کمیته‌های مردمی شکل گرفته‌اند و خواستار توقف نقض حقوق شهروندان برزیلی، به خاطر رویدادی که عده کمی می‌توانند در آن شرکت کنند، هستند. از تمام بخش‌های جامعه و از بسیاری از جنبش‌های اجتماعی موجود، از جمله کارگران متروی سائو پائولو، که در آستانه جام جهانی اعتصاب کردند و خواستار افزایش دستمزدهای خود شدند و به اعتراض علیه اخراج کارکنان دیگر پرداختند، به این اعتراضات پیوسته‌اند.
«دانیلو کاجازیرا»، بازیکن آماتور برزیلی فوتبال، یکی از طرفداران پر و پا قرص این ورزش است که برای تیم آماتور «اوتونوموس اف سی» بازی می‌کند و یکی از اعضای کمیته مردمی جام جهانی در سائوپائولو به شمار می‌رود. با این همه و با وجود عشق و علاقه فراوان به فوتبال، وی با آنچه که جام جهانی و فیفا برای مردم برزیل به ارمغان می‌آورد، مخالف است.
*** مسابقات جام جهانی، برزیل را متحمل بدهی هنگفت و تردید برانگیزی کرده است که شهروندان برزیلی مجبور به بازپرداخت آن هستند
این فوتبالیست می‌گوید: «تصور کنید که پدرتان کسی را به خانه شما دعوت می‌کند و این مهمان می‌گوید که من می‌خواهم پسر شما را از اتاقش بیرون کنم. یک دفتر برای من مهیا کنید و یخچال خانه را با نوشیدنی‌ها و غذاهایی که من سفارش می‌دهم، پر کنید. از مادربزرگتان نیز بخواهید که خانه را ترک کند زیرا من از او خوشم نمی‌آید. نیروهای امنیتی استخدام کنید تا بتوانم در اینجا بمانم و همسایه‌ها را بیرون کنید و به جای آن برای ماشین‌هایم پارکینگ بسازید. این دقیقا همان چیزی است که در حال حاضر در برزیل اتفاق می‌افتد.»
جام جهانی 2014 فوتبال تاکنون به مرگ 8 نفر در طول احداث استادیوم‌های جدید و سه نفر در سایر استادیوم‌ها؛ بیرون کردن 250 هزار نفر از مردم برزیل از خانه‌های خود؛ ممنوعیت کار بازرگانان و هنرمندان مستقل؛ افزایش سوءاستفاده‌های جنسی علیه زنان، کودکان و نوجوانان و همچنین افزایش خشونت علیه بی‌خانمان‌ها منجر شده است. به علاوه، مالکیت چندین مکان عمومی، بدون اعطای امتیاز، به شرکت‌های خصوصی واگذار شده است. علاوه بر این، برزیل 1.5 میلیارد رآل را برای خرید اسلحه نیروهای پلیس و دیگر اقدامات امنیتی اختصاص داده و قوانینی را تصویب کرده است که اعتراضات اجتماعی را جرم تلقی می‌کنند. در نهایت می‌توان گفت که مسابقات جام جهانی، این کشور را متحمل بدهی هنگفت و تردید برانگیزی کرده است که شهروندان برزیلی مجبور به بازپرداخت آن هستند. این بازیکن فوتبال گفت: «جام جهانی متعلق به تمام مردم نیست. این جام به شرکت‌های بزرگ، شرکت‌های ساختمانی و توریست‌ها تعلق دارد، نه به مردم برزیل.»
*** تبعاتی که یک رویداد بزرگ ورزشی مانند جام جهانی، در برزیل به دنبال خواهد داشت
زمانی بود که در برزیل، فوتبال در جنبش‌های سیاسی و اجتماعی نقش داشت. در طول این دیکتاتوری، برای مثال در جایگاه‌های تماشاچیان در استادیوم بود که مردم برای اولین بار پرچم‌هایی را علیه حکومت برزیل به اهتزاز درآوردند. اما در اواسط دهه 1990، فوتبال به ورزش نخبگان تبدیل شد. روز به روز از تعداد کسانی که از طبقه پایین جامعه به این ورزش پیوستند، کاسته شد.
در سال 2007، هنگامی که برزیل در اوج رشد اقتصادی به سر می‌برد، برای میزبانی رقابت‌های جام جهانی 2014 فوتبال برگزیده شد. در آن هنگام، بازی‌های ملت‌های آمریکایی در راه ریودوژانیروی برزیل بود و این رویداد، پیش‌نمایشی از آنچه که می‌توانست با یک رویداد بزرگ و تاریخی مثل جام جهانی اتفاق بیفتد، ارائه داد که حاکی از بیرون کردن مردم از خانه‌های خود، فروشندگان خیابانی و تجارت و سوءاستفاده جنسی زنان بود.
به گفته «ونسا سانتوس»، یکی از اعضای کمیته مردمی جام جهانی در سائوپائولو، «این اتفاق، اولین تجربه ما بود که ببینیم که یک رویداد ورزشی بزرگ در این کشور، چه تبعاتی خواهد داشت و تاثیر آن در قبل، هنگام برگزاری و پس از این رویداد چه خواهد بود.» در حال حاضر، زیرساخت‌هایی که به طور خاص برای آن بازی‌ها ساخته شده بود، به حال خود رها شده‌اند.
*** سرکوب و بی‌احترامی به مردم برزیل، به بهانه برگزاری مسابقات جام جهانی
در سال 2010، اندکی پس از برگزاری بازی‌های ملت‌های آمریکایی، کمیته‌های مردمی، سازماندهی تظاهرات خیابانی، بازی‌های فوتبال بین جنبش‌های اجتماعی ـــ که آن را «جام جهانی شورشی‌ها» می‌نامیدند ـــ و دیدار‌هایی را با تمام گروه‌هایی که تحت تاثیر جام جهانی هستند، همچنین جنبش‌های اجتماعی که سال‌ها است برای حمل و نقل عمومی و مسکن مناسب مبارزه می‌کنند، آغاز کردند.
کمیته‌های مردمی، خود از جنبش‌های اولیه برای دفاع از حق بهره‌مندی از مسکن مناسب، به وجود آمدند. دیگر جنبش‌ها و گروه‌های جامعه مدنی نیز از جمله فروشندگان خیابانی، گروه‌های حمایت از حقوق زنان، دانش‌آموزان، تعاونی‌های خودگردان، آنارشیست‌ها و جمع‌کنندگان مواد قابل بازیافت نیز به آنها پیوستند. هر کمیته، که توسط مجموعه‌هایی از شرکت کنندگان جنبش‌های گوناگون اجتماعی سازماندهی شده‌اند، دارای آزادی عمل هستند و این حق را دارند که اقدامات خود را در شهرهایشان هماهنگ کنند. تمامی این جنبش‌های گوناگون و همچنین مردم برزیل، جام جهانی را به عنوان رویدادی تلقی می‌کنند که موجب افزایش تبعیض، انحصار و خصوصی سازی شده است و مدلی است که در آن، شرکت‌های بزرگ در شهرها به خرید و فروش مکان‌های عمومی می‌پردازند و مردم بیش از پیش از تصمیم‌گیری‌ها کنار گذاشته می‌شوند.
«سانتوس» گفت: بسیاری از مردم ــ با توسل به زور و بدون احترام به شان آنها ــ با خشونت زیادی از خیابان‌ها رانده می‌شوند و به اردوگاه‌های کار اجباری برده می‌شوند.» این سرکوب‌ها موضوع تازه‌ای نیستند. شهرهای برزیل از قبل، انحصاری، سرکوب کننده و نظامی شده بودند اما جام جهانی همه چیز را بدتر کرده است.
*** 960 هزار نفر از مردم برزیل به برق دسترسی ندارند
یکی دیگر از نگرانی‌های اصلی در این رابطه، این است که درآمد حاصل از منافع عمومی به شرکت‌های خصوصی سرازیر شده است؛ این در حالی است که میلیون‌ها نفر در برزیل به خدمات اساسی مانند حمل و نقل و انرژی نیاز دارند. هزینه‌های خصوصی برای ساخت استادیوم‌ها، تنها کمتر از یک درصد کار را تقبل کرده‌اند و 99 درصد باقیمانده نیز با وام‌های بانک «توسعه ملی» برزیل تامین می‌شود. این در حالی است که شرکت‌های خصوصی استادیوم‌ها را می‌سازند. برای مثال، کل استادیوم «قرنتیانس» از محل بودجه دولت ساخته شده است؛ هزینه‌ای که اگر قرار باشد از محل فروش بلیط ورودی تامین شود، 1146 سال طول خواهد کشید!
در مقابل، طبق گزارش وزارت نیروی برزیل، 960 هزار نفر از مردم برزیل به برق دسترسی ندارند. به علاوه، بسیار بعید به نظر می‌رسد که این خانواده‌ها قادر باشند که در پرهزینه‌ترین جام جهانی تاریخ، با برآورد هزینه رسمی 25.7 میلیارد رآل برزیل، شرکت کنند.
به گفته «کاجازیرا»، دولت برزیل از سال 2013 ، یک سال قبل از فرا رسیدن مسابقات جام جهانی، شروع به ارعاب و تهدید فعالان و ترتیب‌دهنگان جنبش‌های اجتماعی کرده است. پلیس مستقیما به خانه‌های مردمی که این تظاهرات را سازماندهی می‌کنند، رفته و به سراغ مادران و یا بستگان آنها می‌رود تا جلوی انجام هرگونه اقدامی را توسط آنها در طول برگزاری مسابقات جام جهانی، بگیرد.
*** «قانون عمومی جام جهانی»، بهانه‌ای برای سرکوب اعتراضات مردمی در برزیل
در گفتمان رسمی اعلام می‌شود که پلیس تنها خرابکاران را بازداشت می‌کند اما به گفته این فوتبالیست، حقیقت این است که آنها در عمل به خانه‌های کسانی که مدت‌ها در جنبش‌های اجتماعی شرکت داشته‌اند، رفته و آنها را دستگیر می‌کنند. «قانون عمومی جام جهانی» که در سال 2012 به اجرا درآمد، دستور می‌داد که دادگاه‌های جدیدی ایجاد شوند تا به جرایمی که ممکن است در رابطه با مسابقات جام جهانی اتفاق بیفتند، رسیدگی کنند. آن عده از کسانی که به ارتکاب جرایم مربوط دست بزنند، در این دادگاه‌ها محاکمه و با مجازات‌های شدید رو به رو خواهند شد که فاقد حق دفاع کامل، از جمله داشتن وکیل مدافع هستند. «قانون عمومی جام جهانی»، همچنین اجازه می‌دهد که مناطق ممنوع الورود به طول 2 کیلومتر در اطراف استادیوم‌ها و در مکان‌های عمومی ایجاد شوند که در اصل این مکان‌ها را به محوطه نظامی تبدیل کرده است و طبق این قانون، حدود 10 میلیارد رآل برزیل معافیت مالیاتی به منظور تضمین سود برای فیفا و شرکت‌های اسپانسر در نظر گرفته شده است.
به گفته «سانتوس»، برزیل باید همان هنگام که برای میزبانی جام جهانی انتخاب شد، قوانین خاص خود را برای رسیدگی به جرایم جنسی و قاچاق انسان پیش‌نویس می‌کرد. اما این اتفاق نیفتاد و در حال حاضر گزارش‌های زیادی در مورد افزایش روسپی‌خانه‌ها در مناطق مجاور استادیوم‌ها و همچنین تهدید کارگران جنسی توسط پلیس وجود دارد. کشور برزیل 1.5 میلیارد رآل برای این دست از اقدامات امنیتی، از جمله افزایش نیروهای پلیس و تسلیحات نظامی سرمایه گذاری کرده است. وی گفت: «ما سرزمین خود را در طول این یک ماه، به فیفا اجاره نمی‌دهیم بلکه آن را می‌بخشیم.»
*** دولت برزیل از جام جهانی به عنوان بهانه‌ای برای تصویب قوانین خود استفاده می‌کند
اما در حقیقت، این مدت بیش از یک ماه خواهد بود، چرا که «قانون عمومی جام جهانی» تا 31 دسامبر 2014 که همزمان با انتخابات برزیل در ماه اکتبر است، قابل اجرا خواهد بود. عده بسیاری بر این باور هستند که استفاده از محدودیت‌های بیش از اندازه افراطی جام جهانی در پاییز امسال، این امکان را به دولت برزیل می‌دهد که قوانین سرکوبگرانه دیگری را مخصوصا علیه مردم بومی این کشور تصویب کند. «سانتوس» گفت: «آنها از دوره جام جهانی استفاده می‌کنند تا در مورد بسیاری از مسائل تصمیم گیری و قانونگذاری کنند.»
خشم و عصبانیت کشور برزیل در مورد رقم نجومی پولی که وارد جیب شرکت‌های بزرگ می‌شود، هزاران نفر از مردم این کشور را به خیابان‌های این کشور کشانده است. این اعتراضات، در اصل از اعتراضات مردمی گسترده در ژوئن گذشته علیه افزایش بهای حمل و نقل و جنبش‌های مردمی که سال‌ها است برای حمل و نقل عمومی و مسکن مناسب مبارزه می‌کنند، ناشی می‌شوند. در حقیقت، برزیل دستخوش لحظه جدیدی است که در آن، مردم برای اولین بار برای یک خواسته واحد در خیابان‌ها جمع می‌شوند و آن حق داشتن شهری است که مکان‌های عمومی به مردم و نه به شرکت‌های بزرگ و یا خصوصی تعلق دارند.
این یک لحظه مهم و تاریخی است. به گفته «کاجازیرا»، «این مبارزه در سال 2013 آغاز نشده و در سال 2014 نیز به پایان نخواهد رسید. اکنون زمان آن است که مردم برزیل، چشمان خود را باز کرده و متحد شوند تا وقتی که جام جهانی به کار خود پایان داد، این مبارزه تا رسیدن به خواسته‌های آنها ادامه داشته باشد.»
انتهای پیام/
