امروز در تاریخ؛
از بمباران شیمیایی سردشت در آذربایجان غربی تا آغاز جنگ دوم بالکان
روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی، شهادت رئیس زندان اوین، درگذشت ابوعلی سینا، تشکیل بنیاد نوبل، آغاز جنگ دوم بالکان و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 8 تیر 1393 خورشیدی برابر با 1 رمضان 1435 هجری و 29 ژوئن 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی
هشتم تیرهر سال، به مناسبت بمباران شیمیایی شهر سردشت، روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی نام گذاری شده است. در سال 1366 درزمان جنگ ایران و عراق، نیروهای عراقی پس از اینکه در خوزستان و مناطق مرزی سرپل ذهاب، کردستان و قصر شیرین شکست‌هایی خوردند، به کاربرد گازهای سمی اقدام کردند و با استفاده از گاز اعصاب ازنوع "تابون" تلفات زیادی را به نیروهای ایرانی در "جزایر مجنون" تحمیل کردند.
بمیاران شهر سردشت در 8 تیر 1366 یکی از جنایات جنگی مهم عراق علیه نیروهای ایرانی و غیر نظامیان بود.
شهادت "محمد کچویی" رئیس زندان اوین به دست منافقین (1360 ش)
شهید محمد کچویی در سال 1329 ش در یک خانواده روستایی دیده به جهان گشود. او پس از طی سنین کودکی و جوانی با نزدیک شدن وقایع 15 خرداد وارد مبارزات سیاسی - مذهبی شد. شهید کچویی با عضویت در هیأت‌های مؤتلفه اسلامی به فعالیت‌ها و مبارزات خویش ادامه داد تا اینکه در سال 50 و 51 تحت تعقیب ساواک قرار گرفت. او پس از بازداشت، محکوم به زندان شد و پس از آزادی دوباره به علت مبارزات علیه رژیم مجدداً در سال 53 دستگیر و به حبس ابد محکوم شد. شهید کچویی در جریان اوج‌گیری انقلاب اسلامی، از زندان آزاد شد و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، اداره زندان اوین را به عهده گرفت. سرانجام این مبارز انقلابی در 8 تیر 1360 توسط یکی از منافقین به شهادت رسید و به لقاءاللَّه دست یافت.
رحلت فقیه جلیل آیت اللَّه (ابوالقاسم دانش آشتیانی) (1380 ش)
آیت اللَّه حاج شیخ ابوالقاسم دانش آشتیانی، در سال 1290 ش (1329 ق) در آشتیان در بیت علم و فضیلت زاده شد. وی که نواده آخوند ملااحمد آشتیانی بود، پس از طی دوران کودکی، به فراگیری علوم دینی روی آورد و در پانزده سالگی راهی حوزه علمیه قم گردید. آیت اللَّه دانش آشتیانی تحت سرپرستی عالم بزرگوار میرزا محمد فیض قمی، دروس حوزوی را ادامه داد تا اینکه در درس خارج فقه و اصول ایشان و نیز شیخ عبدالکریم حائری، سیدمحمد حجت کوه کمرهای و سید محمد تقی خوانساری حاضر شد و مبانی علمی‌اش را استوار ساخت. وی پس از آن که سالیانی برای تبلیغ دین، به زادگاهش بازگشت، با ورود آیت اللَّه بروجردی به قم، یکسره به درس فقه و اصول آن عالم بزرگ حاضر شد و مورد توجه ایشان قرار گرفت تا جایی که سرپرستی کتابخانه مسجد اعظم به او محول شد. آیت اللَّه دانش آشتیانی در زمان تصدی این کتابخانه، آن را در ردیف کتابخانه‌های مشهور کشور در آورد و برای آن نشریه‌ای راه‌اندازی نمود. ایشان در جریان نهضت اسلامی مردم به رهبری حضرت امام خمینی (ره)، در مسیر مبارزات ضد رژیم قرار گرفت و نام وی در ذیل تمام اعلامیه‌های اعتراض‌آمیز علما و مدرسین حوزه علمیه قم دیده می‌شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از سوی حضرت امام خمینی، به سِمت امام جمعه آشتیان برگزیده شد و تا پایان عمر، منشأ خدماتی به مردم آن سامان بود. برخی از تالیفات ایشان عبارت‌اند از: تقریرات درس فقه آیت اللَّه بروجردی، مجموعه مقالات و ترجمه کتاب سقیفه، رمز نیکبختی و دو سرمایه نفیس. آن عالم خدمتگزار سرانجام در هشتم تیر ماه 1380 ش برابر با هفتم ربیع الثانی 1422 ق در 90 سالگی بدرود حیات گفت و در صحن حرم حضرت معصومه (س) مدفون گردید.
قتل مبارز مشروطه خواه "حاج میرزا ابراهیم آقا تبریزی" در تهران (1287 ش)
حاج میرزا ابراهیم آقا تبریزی در حدود سال 1254 ش در تبریز به دنیا آمد. میرزا ابراهیم، ناطقی زبردست و آشنا به مقتضیات جدید بود و بر اثر ایراد سخنرانی‌هایی با مطالب تازه، در بین مردم تبریز محبوبیت پیدا کرد. پس از صدور فرمان مشروطیت، اصناف تبریز او را به اتفاق آرا به نمایندگی خود برگزیدند. شیخ ابراهیم تبریزی در نخستین روزهای ورود به مجلس شورای ملی، چهره‌ای وطن‌خواه، مبارز، بی‌باک و طرفدار مشروطه از خود نشان داد و چندین نطق تند علیه محمدعلی شاه در مجلس ایراد کرد. وی در خارج از مجلس انجمن تندرویی با نام انجمن غیرت تشکیل داد و همه شب با سخنرانی‌های تند علیه مظالم حکومت قیام می‌نمود. او همچنین در مجلس برای تصویب متمم قانون اساسی، نطق‌های تندی ایراد کرد تا سرانجام آن را به تصویب رسانید. میرزا ابراهیم در روز بمباران مجلس توسط قزاقان، در مجلس بود تا این که به همراه علما و وکلا به پارک امین الدوله پناه برد. نیروی قزاق وقتی از محل اختفا مشروطه‌خواهان و وکلای مجلس مطلع شد، پارک امین الدوله را محاصره نمود و سپس برای دستگیری آنان وارد باغ گردیدند. شیخ ابراهیم در این درگیری‌ها هدف چند گلوله قرار گرفت و چند روز بعد کشته شد. وی به هنگام مرگ، سی و سه سال داشت.
تولد استاد سید محمد احصایی، هنرمند گرافیک و خوشنویس (1318 ش)
سید محمد احصایی متولد سال ۱۳۱۸ از هنرمندان معاصر در عرصه خوشنویسی، گرافیک و نقاشی است. او فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است و سال‌ها در همین دانشکده و دانشکده هنر دانشگاه الزهرا تدریس کرده است. احصایی بیش از ۵۰ سال است که در حوزه خوشنویسی، نقاشی و گرافیک فعالیت می‌کند. او پایه‌گذار نقاشیخط در ایران است و با مجموعه نقاشیخط‍های خود اعتباری جهانی یافته است.
درگذشت "شیخ الرئیس ابوعلی سینا" فیلسوف و دانشمند بزرگ مسلمان (428 ق)
حسین ابن عبداللَّه بن سینا ملقب به شَرفُ المُلک و معروف به شیخ الرئیس، ابن سینا و حَجَّةُالحَق، از بزرگ‌ترین اطبای نامی و اعاظم فلاسفه و حکمای اسلامی اوایل قرن پنجم هجری است. وی در سوم صفر سال 370 ق در بلخ به دنیا آمد. قبل از ده سالگی قرآن را حفظ کرد و در اندک زمانی، ادبیات، علوم دینی، حساب، هندسه، منطق، جبر، هیئت و علوم عقلی و نقلی را فرا گرفت و قبل از 20 سالگی بر تمام معلّمین و اساتید خود برتری یافت. مهارت فوق العادهٔ ابن سینا در طب و معالجات شگفت‌آوری که از وی ذکر شده، بسیار تعجب برانگیز است. ابن سینا، علی‌رغم زندگانی ناآرام و پرحادثهٔ خود، اندیشمند و نویسنده‌ای پرکار بوده است. آن‌چه از نوشته‌های خُرد و کلانِ وی بر جای مانده است، نمایندهٔ ذهنی فعال و پویاست که گویی در هر شرایطی، حتی در سخت‌ترین و توان فرساترینِ آن‌ها، از فعالیت و خلاقیت باز نمی‌ایستاده است. از ابن‌سینا بیش از یکصد و سی اثر علمی در موضوعات مختلف از قبیل فلسفه، عرفان، الهیات، منطق، طب، ادبیات و... بر جای مانده است که اشارات، قانون، الحاصِلُ و المَحصول، شِفا، عُیونُ الحِکمه، و ده‌ها کتاب دیگر از آن جمله است. ابن سینا در اواخر عمر به سبب اختلافی که با سلطان وقت پیدا کرد، مدتی فراری بود، هرچند قبل از آن روزگاری به وزارت نیز رسیده بود. وفات وی در سال 428 قمری به بیماری قولنج که خود در معالجهٔ آن مهارت فراوان داشته، در 58 سالگی، روی داد. مقبرهٔ ابن سینا در همدان در میدانی به همین نام واقع است.
تشکیل بنیاد نوبل جهت نحوه تقسیم و اعطاء جوایز نوبل (1900 م)
آلفرد نوبل، شیمی‌دان و مخترع سوئدی در 21 اکتبر 1833 م به دنیا آمد. وی تحصیلات ابتدایی را در استکهلم و تعلیمات عالی را در سن‌پطِرِزْبورگ گذرانید و علاوه بر فراگیری رشته‌های زبان و شیمی توانست گواهینامه‌هایی در زبان سوئدی، روسی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی دریافت نماید. وی پس از سفری به کشورهای اروپایی، در سال 1863 م به سوئد بازگشت و سال بعد از آن در پی آزمایش‌های مکرر موفق شد تا دینامیت را به عنوان مهیب‌ترین مواد منفجره اختراع نماید. این ماده انفجاری گرچه انقلاب بزرگی در کارهای امر کشف معادن، راه‌سازی و حفر تونل به وجود آورد ولی علی‌رغم میل نوبل، در راه تهیه سلاح‌های جنگی و کشتار و تخریب نیز به کار گرفته شد. آلفرد نوبل علاوه بر آن در زمینه‌های گوناگون موفق به ثبت 355 امتیاز نامه از اختراعات و ابتکارات خود شد و با بهره‌برداری سریع از این اختراعات به ایجاد 90 کارخانه و شرکت در 20 کشور جهان دست زد.
تولد "ابن خلدون" مورّخ مشهور مسلمان در تونس (732 ق)
ابوزید
عبدالرحمن بن محمد بن خَلدون از اندیشمندان بلند پایهٔ دنیای اسلام است که
به دلیل نگارش کتاب معروف "مقدمه" به عنوان بنیانگذار جامعه‌شناسی علمی
شناخته شده است. وی در 16 سالگی به سبب پایگاه اجتماعی خانواده‌اش و آمادگی
علمی خود، توانست از دانشمندان برجستهٔ دربار سلطانِ مغرب بهره گیرد. ابن
خلدون در 21 سالگی به خدمت دولت درآمد و به کارهای سیاسی پرداخت، اما در
سال 765 به کلی از سیاست و امور حکومتی روی گردان شد و پس از آن به کارهای
علمی روی آورد. به طور کلی زندگی ابن خلدون را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد
که بخش اول آن صرف آموختن علوم مختلف شد. در دومین بخش، بیشتر به
فعالیت‌های سیاسی پرداخت و مسؤولیت‌های متعددی رابه عهده گرفت، اما با
سعایت و بدگویی دیگران به زندان افتاد و پس از رهایی، گوشه‌گیری اختیار
کرد. از این زمان بود که دورهٔ سوم زندگانی ابن‌خلدون آغاز شد که دورهٔ روی
آوردن به فعالیت‌های تحقیقی و تألیفی است. در این دوره بود که اندیشهٔ
نگارش تاریخ در ابن‌خلدون ایجاد شد. کتاب "العِبَر و دیوان المُبتَدا و
الخَبَر فی تاریخِ العَرَبِ وَ العَجَم و البَربَر" اثر ابن‌خلدون است که
بخش اول این کتاب "مقدمه" نام دارد که به نام مقدمهٔ ابن‌خلدون معروف شده
است. ابن خلدون در زمان خود به تاریخ‌نگاری و تاریخ اندیشی شهره بود اما با
همهٔ تاثیری که در افزایش توجه به تاریخ در مصر در سده‌های هشتم و نهم
هجری قمری داشت، اندیشه‌هایش در روزگار خود او بازتاب کافی نیافت و هیچ یک
از شاگردان او، راهش را در این زمینه ادامه ندادند. لیکن اندیشه‌های بدیع و
عمیق او در زمان و مکانی دیگر جلب‌نظر کرد و از قرن سیزدهم هجری، نام،
آثار و افکار او، سخت مطرح شد و پژوهش‌های بسیاری را به خود اختصاص داد.
این مورخ مشهور مسلمان در سال 808 ق در 76 سالگی درگذشت.
حمله هواپیماهای جمهوری خواهان اسپانیا به ناو آلمانی (1937 م)
در
29 مه 1937 م در جریان جنگ‌های داخلی اسپانیا، هواپیماهای جمهوری خواهان
که در حال جنگ با سلطنت‌طلبان بودند یک ناو آلمانی را مورد حمله قرار
دادند. آلمان‌ها نیز متقابلاً با رزم‌ناو خود، مواضع جمهوری‌خواهان در بندر
آلمریا در جنوب اسپانیا را گلوله‌باران کردند. بمباران یک ناو آلمانی توسط
هواپیماهای جمهوری خواهان اسپانیا، بهانه خوبی بود تا آلمان نازی به حمایت
گسترده مالی و تسلیحاتی از سلطنت طلبان اسپانیا بپردازد. سرانجام در ماه
مارس 1939 م، سلطنت طلبان به رهبری ژنرال فرانکو بر جمهوری خواهان پیروز
شدند.
تولد "جِیمز رابینسون" مورخ و فیلسوف امریکایی (1863 م)
جِیمز هاروی رابینسون، در 29 ژوئن 1863 م به دنیا آمد. وی پس از گذراندن دوران تحصیل، از 29 سالگی به عنوان استاد تاریخ دانشگاه کلمبیا مشغول به تدریس شد و 27 سال در این شغل خدمت کرد. رابینسون، تاریخ را وسیله‌ای برای درک و فهم مجموع زندگی می‌دانست و تاریخ یک ملت را تنها فصلی از تاریخ و داستان جهان می‌شمرد. او ضمن اشاره به گذشته تاریخ بشری و آینده قابل پیش‌بینی با توجه به امکانات موجود، مسئله خودبینی و برتری یک ملت را امری سخیف و خنده‌دار می‌خوانْد و به طور کلی و به صورت طبیعی، خودبزرگ‌بینی و برتراندیشی فرد را نیز مضحک می‌پنداشت. از دیدگاه فلسفی، رابینسون معقتد بود که وحدت قومی سرانجام به وحدت جهانی می‌انجامد. به سخن دیگر، قدرت فلسفی او در پیوسته و واحدْ دیدنِ زندگی تبلور پیدا می‌نمود. از رابینسون آثار متعددی بر جای مانده که مقدمه‌ای بر تاریخ اروپای غربی، بشری کردن دانش و آزمایش تمدن از آن جمله است. جِیمز هراوی رابینسون سرانجام در شانزدهم فوریه 1936 م در هفتادوسه سالگی درگذشت.
ترور "محمد بوضیاف" رئیس شورای حکومتی الجزایر (1992 م)
محمد بوضیاف، سیاست‌مدار الجزایری و چهارمین رئیس جمهور بعد از استقلال این کشور، در 23 ژوئن 1919 م در شهر مسئله الجزایر به دنیا آمد. بوضیاف که در جنگ‌های استقلال از سازمان دهندگان نهضت ضد فرانسوی مردم الجزایر بود، پس از پیروزی انقلاب در سال 1962 م با همکاری احمدبن بلا، حکومت سوسیالیستی دموکراتیک الجزایر را پایه‌ریزی کرد. با وقوع کودتای هواری بومِدین علیه ریاست جمهوری احمد بن بلا، بوضیاف در سال 1965 از کشور گریخت و در دولت بومدین، به طور غیابی محکوم به اعدام شد. بوضیاف در نهایت پس از 27 سال دوری از وطن به الجزایر بازگشت و پس از استعفای شاذْلی بن جدید در سال 1992 م به ریاست شورای حکومتی رسید. بوضیاف نیز مانند اکثر رهبران بعد از استقلال الجزایر، سرسختانه با افکار اسلامی مردم مخالفت می‌کرد.
انحلال شورای همیاری اقتصادی بلوک شرق در پی فروپاشی شوروی (1991 م)
شورای همیاری اقتصادی کشورهای بلوک شرق موسوم به کومْکون در سال 1949 م با هدف یکپارچه کردن اقتصاد کشورهای بلوک شرق، تحت رهبری شوروی تأسیس شده بود. کومکون در دوران فعالیت خود، در رقابت با بازار مشترک اروپا موفقیت چشم‌گیری نداشت و بیشتر به صورت یک دفتر برنامه‌ریزی برای اقتصاد کشورهای کمونیستی عمل می‌کرد. کشورهای عضو کومکون، لهستان، رومانی، مجارستان، چکسلواکی، بلغارستان، ویتنام، کوبا، مغولستان و شوروی بودند. این شورا سرانجام با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بیست و نهم ژوئن 1991 م در جریان گردهمایی نمایندگان کشورهای عضو این شورا در بوداپست، انحلال خود را اعلام کرد. اعضای کومکون به هنگام اعلام انحلال آن با امضای پروتکلی به اعتبار کلیه اسناد آن خاتمه دادند.
آغاز جنگ دوم بالکان بین کشورهای اروپایی در بالکان (1913 م)
در سال 1912 م در جنگ اول بالکان، بلغارستان، صربستان، یونان و مونته نگرو که جزو قلمرو عثمانی بودند، علیه این امپراتوری شورش کردند و به علت ضعف عثمانی‌ها، موفق به کسب استقلال شدند. به این ترتیب، حدود هشتاد درصد از متصرفات عثمانی در اروپا از کنترل این امپراتوری خارج گردید. اما فاتحین جنگ اول بالکان نتوانستند در مورد تقسیم سرزمین‌های به دست آمده، به توافق برسند و به همین دلیل، در 29 ژوئن 1913 م جنگ دوم بالکان نیز آغاز شد. در این جنگ، بلغارستان با مجموعه کشورهای صربستان، یونان، مونته نگرو، رومانی و عثمانی وارد جنگ شد و چون خود را تنها دید، پیشنهاد صلح داد. سرانجام پیمان صلح منعقد شد و بر اساس قرارداد صلحِ بخارست، بلغارستان، قسمت‌هایی از سرزمین‌های عثمانی را که تصرف کرده بود به صربستان، رومانی، یونان و مونته‌نگرو واگذار کرد. جنگ‌های بالکان در واقع زمینه‌ساز جنگ جهانی اول بود که از سال 1914 آغاز شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
