به گزارش گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران، در برنامه این هفته دیروز، امروز فردا " نقش روحانیت در عرصه فرهنگی کشور" با حضور حجت‌السلام و المسلمین غلامی، رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی، اسلامی صدرا و حجت‌الاسلام سعدی، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه امام صادق(ع) بررسی شد.

حجت‌الاسلام غلامی در این برنامه با بیان اینکه نه تنها فرهنگ، پایه های پیشرفت همه جانبه ما را می‌سازد بلکه قوه متحرکه ما در همه عرصه‌های پیشرفت به شمار می‌رود، تاکید کرد: باید توجه کنیم که در در طول 35 سال گذشته در مسأله فرهنگ به حال خود رها نشده‌ایم و با هجمه وسیع فرهنگی در نظام جهانی مواجه بوده‌ایم بطوری که دشمنان ما همه امکانات خود را در عرصه مقابله با ما به میدان آورده‌اند.

وی ضمن اشاره به اینکه هنوز آثار فضا سازی‌های غلط دهه قبل از در نسل فعلی ما مشهود است خاطر نشان کرد: خوشبختانه مردم ما در مقابل هجمه‌های فرهنگی وارده به جد مقاومت کرده‌اند در غیر اینصورت شاکله فرهنگی ما پا برجا نمی‌ماند.

رئیس مرکزپژوهش های علوم انسانی – اسلامی صدرا در همین زمینه تاکید کرد: باید بگویم که علی‌رغم خطیر بودن و منفی بودن نمره فرهنگی کشور در برخی عرصه‌ها به مقوله فرهنگ کشور نمره منفی نمی‌دهم.

وی ضمن مذموم دانستن تفکیک فرهنگ ایرانی از فرهنگ اسلامی متذکر شد: وقتی صحبت از فرهنگ ایرانی می‌کنیم باید توجه کنیم که فرهنگ ایرانی در فرهنگ اسلامی ذوب و جذب شده است لذا تفکیک این دو ممکن نیست و در واقع چنین تفکیکی نه مقبولیت تاریخی بلکه مقبولیت عقلانی هم ندارد.

حجت‌الاسلام غلامی با تاکید بر اینکه فرهنگ را نمی‌توان از سایر ابعاد زندگی انسان جدا کرد چراکه در تمامی ابعاد فرهنگی- اجتماعی انسان تعریف و توجیه پذیراست، گفت: سیاست‌زدگی در عرصه فرهنگی عامل ایجاد تناقضات فرهنگی موجود در کشور است.

وی ریشه بروز تناقضات فرهنگی کشور را درتن ندادن به فرهنگ اصیل اسلامی که مورد سفارش دین است دانست و افزود: متاسفانه با ورود دولت‌ها به مقوله فرهنگ باعث سیاسی شدن آن شده‌ایم اما تاکی باید شاهد ظلم دولت‌ها و اعمال مطالبات آنها در مقوله فرهنگ باشیم؟

حجت‌الاسلام غلامی همچنین درمورد سطح و نحوه ارتباط بین نسل جوان و نسل جدید روحانیت حوزه خاطر نشان کرد: این ارتباط در عصر حاضر بسیار خوب و صمیمانه است اما خوب و صمیمانه بودنش آنچنان که باید انعکاس نیافته و دیده نشده ضمن اینکه نمی‌توان ادعا کرد که در این مقوله با نقطه مطلوب فاصله‌ای وجود ندارد

وی با اشاره به اینکه در دهه اول انقلاب اصل نظام و تثبیت آن مسئله‌ای بوده که بخش عمده از عملکرد روحانیت را به خود مشغول می‌کند، گفت : این در حالی است که بعد از اتمام جنگ حوزه علمیه در تلاش بود تا به ازای ما به ازاهای لازم به بخشی از انتظارات روز از خود پاسخ دهد بنابراین باید نگریست که آیا مسئله نرسیدن به نقطه مطلوب ارتباط با نسل جوان از حوزه و روحانیت و دوگانگی رفتاری آنهاست یا اینکه اصلا اجازه پیاده کردن اصول اسلامی توسط دولتها به این قشر داده نمی‌شود؟

رئیس مرکزپژوهش های علوم انسانی – اسلامی صدرا در ترسیم افق پیش روی روحانیت و حوزه علمیه در عصر حاضر نیز گفت: برای پاسخ به این امر باید ابتدا رسالت حوزه و روحانیت را بشناسیم.

وی افزود: هنوز در حوزه فرهنگ و هنر نتوانسته‌ایم دستگاه جامع اسلام را کشف کنیم و هنوز مسائل فقهی فراوانی در حوزه فرهنگ و هنر بی جواب مانده است لذا نباید متوقع باشیم که حوزه‌های علمیه ما فیلم بسازند بلکه باید جایگاه روحانیت را شناخته و برطبق آن از این جامعه توقع داشته باشیم.

حجت‌الاسلام غلامی با بیان اینکه در شرایط کنونی شاهدیم که حتی در مورد اینکه آیا می‌توان سینمای دینی داشت یا نه بحث می‌شود افزود: لذا در مقام عمل به مدیریت فرهنگی کشور نقدهایی وارد است، حال آیا باید نشست و منتظر بود که تمام بار فرهنگی کشور بر دوش رهبری باشد یا باید در این امر با رهبری همکاری صورت گیرد.

رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی – اسلامی صدرا در مورد ریشه ایجاد فضای نگران کننده کنونی فرهنگی کشور هم با بیان اینکه امروز نظریه پردازی یک امر فرآیندی است و نمی‌توان با نگاه پروژه‌ای به آن نگریست تاکید کرد: باید زمان لازم برای به پختگی رسیدن این نظریه پردازی فراهم شود تا زمینه به بلوغ رسیدن نظریه‌های ارائه شده فراهم و فرصت عملیاتی شدن آنها نیز ایجاد شود.

وی افزود: در اقتصاد اسلامی تلاش‌های زیادی برای بست نظریه‌های اسلامی توسط شاگردان شهید صدر اعمال و دنباله روی شده تا جائی که به جایگاه خوبی رسیده‌ایم؛ در حوزه‌های تعلیم و تربیت نیز نظریه‌های پخته و پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم ولی تحول بنیادین اسلامی در دانشگاهها را نتوانسته‌ایم ایجاد کنیم چرا که امکان اجرا فراهم نشده است چرا که بخشی از این مقوله باید از سوی حوزه و بخش دیگر آن باید از سوی حاکمیت و دولتها تحقق یابد.

حجت‌الاسلام غلامی با بیان اینکه نمی‌توان گفت در دهه اول انقلاب با مشکل فرهنگی مواجه نبوده‌ایم منتها ظهور و بروز فعلی را نداشته است، ابراز تاسف کرد: در برخی برهه‌ها نه تنها سیاست‌های خوبی نداشته‌ایم بلکه سیاست‌هایی را اعمال کرده‌ایم که فرهنگ را به حاشیه برده است.

وی در خاتمه صحبت‌هایش در مورد جهانی شدن فرهنگ با اشاره به اینکه جهانی شدن فرهنگ بحثی تاریخ گذشته است که حتی نظریه پردازان مطرح آن نیز امروز از وحدت و واحد بودن آن دفاع نمی‌کنند خاطر نشان کرد: در عصر کنونی این مقوله به شدت به افول گرائیده است و در مقابل ما شاهد گسترش فرهنگ اسلامی و سبک زندگی اسلامی در قلب جهان و نیز نفوذ تفکر انقلابی خود در بسیاری از کشورها حتی در قلب کشورهای غربی هستیم لذا اگر جهانی شدن مطرح بود امروز شاهد عقب نشینی نظریه پردازان آن نبودیم.

حجت‌الاسلام سعدی رئیس دانشکده الهیات دانشگاه امام صادق نیز در برنامه دیروز، امروز فردا با بیان اینکه وقتی دم از فرهنگ می‌زنیم مجموعه‌ای از عواطف و احساسات و سبک زندگی برایمان تعبیر می‌شود گفت: گاهی در برخی رسانه‌هایی که نگاه سطحی به مقوله فرهنگ دارند شاهد این هستیم که دم از افت فرهنگ جامعه می‌زنند در صورتیکه چنین نیست چرا که فرهنگ ما در سایه انقلاب رشد و توسعه قابل قبولی داشته است تاجائی که در عصر حاضر نیز شاهد دفاع های عقلائی جوانان از باورهای دینی و انقلابیشان هستیم.

وی اضافه کرد: باورهای فرهنگی عموم مردم نه تنها کم رنگ نشده بلکه در برخی جاها پررنگ ترهم شده است.

این استاد دانشگاه در مورد فقدان نظریه‌های فرهنگی در عصر حاضر نیز گفت: موافق این هستم که در عصر حاضر با فقدان نظریه‌های فرهنگی مواجه هستیم تا جائیکه در بین نسل جوان ما مطرح است که الگوی ما ایرانی است یا اسلامی؟، براین اساس باید گفت که ایران اسلامی داریم ولی اسلام ایرانی نداریم چرا که اسلام، اسلام است.

حجت‌الاسلام سعدی ضمن تاکید بر لزوم ارائه نظریه ثابت فرهنگی برای کشور رسالت روحانیت را تبیین عادلانه دین دانست وافزود: امروز روحانیت باید در تبیین عادلانه دین پررنگ تراز گذشته وارد شوند، با تکیه بر این دیدگاه نیز باید گفت که وقتی فردی تکلیف گرا حرکت کند، خیلی به فکر بیان کار خود نخواهد بود و صرفا برمبنای تکلیفی که بر دوشش است رفتار خواهد کرد.

وی اضافه کرد: بر مبنای همین تکلیف گرائی است که امروز روحانیت به عنوان پاسدار نهاد دینی سخت مشغول نهادسازی در حوزه دینی کشور است.

رئیس دانشکده الهیات دانشگاه امام صادق در بخش دیگری از صحبت‌هایش با تاکید براینکه رسالت حوزویان و عالمان دینی تبیین دین است، اظهار داشت: متاسفانه در این زمینه با وضعیت مطلوب فاصله داریم البته باید بگویم باتوجه به ارتباط نزدیکم با حوزویان شاهد تلاش‌های بسیار زیاد روحانیت در رساندن وضعیت فرهنگی کشور به شرایط مطلوب مد نظر بوده‌ام.

وی افزود: از جمله تلاش‌های انجام شده روحانیت در تبیین فرهنگی می‌توان به تلاش‌های شهید صدر در حوزه اقتصادی و مکتب اقتصادی اشاره کرد که ایشان به موفقیت‌های ارزنده‌ای در تبیین دیدگاه اقتصاد اسلامی دست یافته‌اند اما در حوزه فرهنگ بخاطر مظلومیت آن رسیدن به مطلوب فرهنگی به تاخیر افتاده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئولیت رصد مسائل فرهنگی و ارجاع آنها به مراکز حل مسائل را به عهده دارد اظهار داشت: معتقدم بسیاری از مشکلات فرهنگی ناشی از جایگاه هایی است که باید در مقوله فرهنگی اعمال نظر داشته باشند.

وی با بیان اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید مسائل فرهنگی کشور را رصد کرده و دسته‌بندی کند تا حوزه آنها را به اجرا در آورد گفت: مواجهه انبیاء با مخاطبین بخش مهمی از ایفای رسالتی بوده که برعهده آنها قرار داشته است.

حجت‌الاسلام سعدی در خاتمه صحبت‌هایش ضمن بیان اینکه باید قاعده بازی در حوزه فرهنگ را پذیرفت، تاکید کرد: پذیرش فرهنگ باید از طریق اقناع صورت گیرد چرا که نمی‌توان با اعمال فشار فرهنگ‌سازی کرد، پس در عرصه فعالیت فرهنگی باید توجه شود که در سوی مقابل ما رقیب فرهنگی مان به دنبال اعمال شدیدترین مهندسی فرهنگی علیه ما است.