رئیسعلی دلواری سال‏ های ضعف ایران و وابستگی دولتمردان آن به انگلیس یا روسیه، علم مبارزه برداشت و نام خود را همچون میرزاکوچک‏ خان جنگلی، شیخ‏ محمد خیابانی، کلنل محمدتقی پسیان و... در تاریخ مبارزه بر ضداستعمار جاودانه ساخت.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران،رئیسعلی دلواری سال‏ های ضعف ایران و وابستگی دولتمردان آن به انگلیس یا روسیه، علم مبارزه برداشت و نام خود را همچون میرزاکوچک‏ خان جنگلی، شیخ‏ محمد خیابانی، کلنل محمدتقی پسیان و... در تاریخ مبارزه بر ضداستعمار جاودانه ساخت. اما رئیسعلی دلواری که بود و چگونه به مقام شهادت در راه مبارزه برای ایران نائل شد؟

 

فرزند دیار تنگستان‏
رئیسعلی فرزند زایر محمد از طایفه مشهور به ممسنی یا احمدی و مادرش «شهین» دختر علی از طایفه فولادی ‏ باغک تنگستان بود. درباره ریشه خانوادگی رئیسعلی سخن‏ های متفاوتی نقل می‏ شود. برخی خانواده او را اصالتا از مهاجرین نورآباد لرستان و برخی دیگر از نورآباد ممسنی (در فارس) و عده‏ ای نیز از کهکیلویه و بویراحمد می‏ دانند. رئیسعلی در همان زمان کودکی با فراگیری علوم مختلف توانست خود را به‏ عنوان یکی از برجستگان دیار تنگستان معرفی کند. اما به اوج رسیدن او با شروع انقلاب مشروطه به وقوع پیوست. رئیسعلی با آن‏ که در آن زمان 25 سال بیشتر نداشت اما ازجمله پیشگامان مشروطه‏ خواه در جنوب ایران بود. یکی از مشخصه‏ های ‏ اصلی او باور عمیقش به آرمان مشروطه بود. اما امضای حکم مشروطه توسط مظفرالدین‏ شاه که در آن سال‏ ها موجی از امید را در ایران ایجاد کرد، با حکومت محمدعلی شاه و به توپ بستن مجلس توسط کلنل لیاخوف روسی به ناامیدی گرایید.
استبداد صغیر و قیام بوشهر
در حالی که در تهران محمدعلی شاه مشغول اعدام بسیاری از سران مشروطه بود، در بوشهر اوضاع به‏ گونه‏ ای دیگر رقم می‏ خورد. این شهر به کانون مقاومت در برابر استبداد صغیر تبدیل شده بود. در مرکز این کانون مقاومت نیز روحانی برجسته‏ ای چون آیت‏ الله سیدمرتضی علم‏ الهدی قرار داشت و در کنار وی رئیسعلی دلواری و همرزمان وی از تنگستان و دشتی به مبارزه می‏ پرداختند. این کانون مقاومت در ابتدای فعالیت خود طی یک هجوم ناگهانی، بوشهر را از وجود عناصر وابسته به دربار پاکسازی کرد و اداره امور گمرک و انتظامات را عهده‏ دار شد. با به‏ وجود‏ آمدن این وضعیت دولت انگلستان که خود را داعیه‏ دار مالکیت بر جنوب ایران می‏ دانست و با امضای قرارداد مخفیانه 1907 با روسیه بر این امر نیز مهر تأییدی زده بود، به تکاپو افتاد؛ حال آن‏ که این ماجرا بر انگلستان گران آمده بود. آنان برای‏ تضعیف مشروطه‏ خواهان و سلطه بر منافع اقتصادی جنوب ایران شروع به‏  سرکوب عناصر انقلابی کردند.

سرکوب عناصر انقلابی به‏ دست انگلستان‏
دولت انگلستان برای سرکوب عناصر انقلابی رئیسعلی، «احمدخان دریابیگی» حاکم دست‏ نشانده بوشهر را تحریک کرد که به دلوار حمله کند. احمدخان با پشت‏ گرمی انگلیسی‏ ها چند بار به تنگستان و حوالی دلوار حمله کرد که این حملات با مقاومت شجاعانه رئیسعلی و یارانش روبه‏ رو و دفع شد. در آستانه جنگ جهانی اول نیروهای انگلیسی ‏ به بهانه حفظ نظم و امنیت شروع به اشغال تدریجی جنوب ایران کردند. این حرکات برای رئیسعلی دلواری‏  قابل تحمل نبود و آن‏ را نقض آشکار حق حاکمیت ملی و استقلال ایران می‏ دانست. اشغال جنوب ایران و دست‏ اندازی به همه منابع جنوب کشور، باعث شد که رئیسعلی دلواری و یارانش با استمداد از علمای جنوب کشور آماده مقاومت در برابر نیروهای انگلستان شوند. با این اوصاف بود که علمای جنوب ایران از جمله آیت‏ الله سیدعبدالحسین لاری و سیدعبدالله بلادی بوشهری علیه قوای انگلیس واکنش نشان دادند و تمام مسلمین را به نبرد با متجاوزان فراخواندند.

مبارزه با استعمار و شهادت‏
سرانجام با کسب فتوای علما، مبارزان تنگستانی و دشتی به فرماندهی رئیسعلی به قوای انگلیس در بوشهر حمله‏ ور شدند. رئیسعلی در یورش‏ های شبانه ضربات و تلفات مؤثری بر انگلیسی‏ ها وارد آورد. در یکی از این شبیخون‏ ها رئیسعلی دو نفر از افسران بلندپایه انگلیسی به همراه چند سرباز هندی را به هلاکت رساند. این اقدام برای انگلیسی‏ ها غیرقابل تحمل بود تا این‏ که روز دوم رمضان 1333 ه. ق چهار کشتی جنگی برای گلوله‏ باران دلوار و مجاهدان دلواری به همراه پنج هزار سرباز انگلیسی و هندی وارد منطقه شدند. رئیسعلی ابتدا زنان و کودکان را از دلوار خارج کرد. در این جنگ نابرابر اما با لیاقت زیادی که رئیسعلی و یارانش از خود به خرج دادند، نیروهای انگلستان شکست خوردند و عقب‏ نشینی کردند. شکست قوای انگلستان در دلوار یکی از نکات برجسته تاریخ جنگ جهانی اول در جنوب ایران به‏ شمار می‏ رود. پس از جنگ دلوار، رئیسعلی به حملات شبانه خود به بوشهر ادامه داد و با همفکری علمای جنوب طرح حمله سراسری به بوشهر و آزادسازی آن‏ را پی ریخت. در گیرودار طرح چنین حمله‏ ای بود که در شب 23 شوال 1333 و مصادف با 3 سپتامبر 1915، هنگامی که رئیسعلی در محلی به نام «تنگگ صفر» قصد شبیخون به قوای انگلیس را داشت، از پشت مورد هدف گلوله یکی از همراهان خائنش قرار گرفت و در دم به شهادت نائل آمد. وی هنگام شهادت حدود 34 سال داشت.
برچسب ها: پرچمدار ، استعمار ، دلوار
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.