به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران، این درخت بومی ایران نیست و همراه گونه مهاجم دیگر یعنی سر و طی 50 سال اخیر وارد کشور شده‌اند. کاج‌ها علاوه بر تأثیراتی که برخاک درختان و گیاهان بومی کشور می‌گذارند آفت‌ها و انگل‌های غیربومی و جدید را نیز به همراه می‌آورند. 

این مهمانان ناخوانده به قول بعضی از کارشناسان محیط زیست باعث کاهش تنوع زیستی در کشور می‌شوند. 

محمد صوفی کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه کاج به طور طبیعی در ایران وجود ندارد، گفت: منشأ رویش کاج در مرز آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و به طور کلی متعلق به شرایط منطقه قفقاز است. 

وی افزود: باتوجه به شرایط خشک و نیمه خشک بخش‌های ایرانی و تورانی یعنی مناطق غرب و شرق، مرکزی و تهران کاشتن این‌گونه صحیح نیست زیرا این درخت برای رشد و نمو به رطوبت اقلیم خود نیاز دارد. 

صوفی ادامه داد: برگ‌های کاج حاوی اسید هستند و موجب اسیدی شدن خاک می‌شوند و سایه این درختان به همراه شرایط اسیدی خاک مانع رشد بسیاری از گیاهان شده و درختان بومی نیز از این آسیب بی‌نصیب نیستند. 

همچنین کاج‌ها مانع تابش نور به خاک شده و علف‌های هرز رشد می‌کنند. چنین خاکی حفاظت فیزیکی خود را از دست داهد و روبه فرسایش می‌رود. 

وی با بیان اینکه کاج‌ها باعث حفاظت از خاک نمی‌شوند، گفت: گونه‌های بومی با تراکم خاصی کاشته شده‌اند ولی کاج بانظم کاشته شده و این نظم از نظر طبیعی اشتباه است.
 
کاج‌ها حامل قارچ‌های بیماری زا هستند و بیماری‌ها را به گونه‌هایی که نزدیک به این گونه هستند مانند سروها منتقل می‌کنند. این بیماری‌ها در استان گلستان در جنگل‌هایی که کاج در آنها کاشته شده، زیاد مشاهده می‌شود. 

این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: باتوجه به بحران کم آبی در کشور و سطح بالای مصرف آبی که کاج برای رشد نیاز دارد، کاشت این درخت صلاح نیست. 

صوفی خاطر نشان کرد: گونه‌هایی مثل بادام تلخ که در اقلیم‌های خشک رشد می‌کنند و همچنین بادام کوهی نبه، درخت توت گونه‌هایی مثل کتان، پیچک، بومادران، بید سفید، پده، چربید و بطور کلی گیاهان و درختان مقاوم به اقلیم‌های خشک و نیمه خشک جایگزین مناسبی برای کاشت کاج هستند درحالیکه بسیاری از کارشناسان کاشتن کاج را به عنوان یک گونه بومی و مهاجم نامناسب و غیرعقلانی می‌دانند که کاهش تنوع زیستی در کشور نیز از پیامدهای آن است، عده‌ای از کارشناسان نیز منکر آلودگی خاک توسط کاج‌ها هستند. 

محمد درویش عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با تأکید بر اینکه درختان سوزنی برگ یا کاج‌ها باعث آْلودگی خاک نمی‌شود، گفت:‌کاج‌ها موجب از بین رفتن پوشش گیاهی نشده و فقط سایه‌اندازی کاج باعث می‌شود دیگر گونه‌های علفی رشد نکنند.

وی افزود: خاک کشور ما قلیایی است و حضور درختان سوزنی برگ باعث کیفیت خاک می‌شود زیرا PH خاک سرزمین ما زیاد و PH سوزنگی برگ‌ها کم است و این موضوع باعث خنثی شدن خاک می‌شود. 

وی ادامه داد: باتوجه به کمبود در این زمینه باید تلاش کنیم که خاک اسیدی شود و کیفیت آن افزایش یابد. 

عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور خاطر نشان کرد: متأسفانه تنوعی در رویشگاه‌ها وجود ندارد درحالیکه باید تنوع ایجاد کرده و تلفیقی از پهن برگ‌ها و سوزنی برگ‌ها کاشته شود تا حساسیت آنها نسبت به آفت‌ها کاهش یافته و یک اکوسیستم با نشاط ایجاد شود. 

گفتنی است، اگرچه تفاوت نظر کارشناسان درخصوص مزایا و مضرات کاشت درخت کاج در کشور جای بس تأمل دارد اما درحال حاضر این درخت غیربومی کمربند سبز کشور را شکل داده و در هر کوی و برزن کاشته می‌شود. 

گزارش از هراتیان

انتهای پیام/