باشگاه خبرنگاران گزارش می‌دهد
غرب از تنها گذاشتن اردوغان ابایی ندارد / آنکارا در شمال سوریه به دنبال چیست؟
ترکیه روز پنجشنبه، دهم مهرماه 1393 (2 اکتبر) با چراغ سبز اکثریت پارلمان این کشور، به ائتلاف آمریکایی ضدّ داعش پیوست. این حکم، مداخله در عراق را نیز شامل می‌شود و تا یک سال اعتبار دارد. نمایندگان همچنین موافقت کردند که سربازان با ملیت‌های غربی (آلمان، انگلیس و فرانسه) در خاک ترکیه اجازه هرگونه مبارزه با داعش را داشته باشند.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران؛ نزدیک به دو ماه از آغاز حملات هوایی آمریکا و متحدانش به مواضع داعش در سوریه و عراق می‌گذرد. در این میان دو ابهام جدی خودنمایی می‌کند:
اولاً ائتلاف آمریکایی ضدّداعش، به اسم نابودی مواضع داعش، دقیقاً مناطق راهبردی و زیرساختی سوریه را بمباران کرده؛ ثانیاً سرکردگان داعش پیش از وقوع هر یک از این حملات، محل انفجار را ترک کرده‌اند. این دو نکته، ناظران بیرونی را نسبت به نتیجه‌بخش بودن حملات آمریکا بدبین کرده و این در حالی است که غربی‌ها همچنان به دنبال جذب دولت‌های جدید به ائتلاف و از این طریق کسب مشروعیت برای ادامه این بمباران‌ها هستند.
*** ترکیه حامی داعش، به ائتلاف ضدداعش پیوست!
ترکیه روز پنجشنبه، دهم مهرماه 1393 (2 اکتبر) با چراغ سبز اکثریت پارلمان این کشور، به ائتلاف آمریکایی ضدّ داعش پیوست. این حکم، مداخله در عراق را نیز شامل می‌شود و تا یک سال اعتبار دارد. نمایندگان همچنین موافقت کردند که سربازان با ملیت‌های غربی (آلمان، انگلیس و فرانسه) در خاک ترکیه اجازه هرگونه مبارزه با داعش را داشته باشند.
حال سوال‌ها و ابهاماتی که اینجا مطرح می‌شود این است که:
آیا سربازان دیگر کشورها تا پیش از این اجازه عملیات نظامی در خاک ترکیه نداشتند؟!
آنکارا در شمال سوریه به دنبال چیست؟
اکنون در ائتلاف ضدداعش، چه نقشی برای ترکیه به عنوان یک کشور عضو ناتو در منطقه‌ای بسیار حساس نسبت به سوریه و عراق، در نظر گرفته شده است؟
ترکیه چگونه از عهده وظایف دیکته‌شده‌اش برخواهد آمد؟
آیا در صورت عدم رضایت غرب از عملکرد ترکیه، این کشور در برابر داعش تنها خواهد ماند؟
طبیعتاً زمانی که دولت اردوغان تصمیم به همکاری با ائتلاف ضدّ داعش گرفت، با این پرسش‌ها و بسیاری ابهامات دیگر روبرو بوده است. طبق اعلام رسمی این کشور، ترکیه 10 هزار سرباز آمادۀ جنگی را در مرز سوریه مستقر کرده و در مبارزه با داعش مصمم به نظر می‌رسد.
"احمد داودوغلو" نخست‌وزیر ترکیه طی سخنانی اعلام کرد: «هر اقدامی لازم باشد انجام می‌دهیم تا از ورود تروریستهای داعش به "عین العرب" شهر مرزی سوریه جلوگیری شود. هیچ کشوری مانند ترکیه، قادر نیست تحولات سوریه و عراق را تحت تأثیر قرار دهد و هیچ کشوری هم نیست که در این میان به اندازۀ ما آسیب دیده باشد.»
*** پیوستن ترکیه به این ائتلاف نمایشی، موافقان و مخالفان داخلی دارد:
HDP حزب اپوزوسیون ترکیه، نسبت به انجام عملیات نظامی در سوریه و عراق، به دولت کشورش هشدار داد و اعلام کرد مردم ترکیه نمی‌خواهند از آنان به عنوان یک قدرت اشغالگر استفاده شود.
در مقابل، "عبدالله اوجالان" رهبر پ.ک.ک از دولت این کشور خواست جلوی خونریزی‌های داعش در این شهر مرزی با سوریه را بگیرد. وی در ادامه تهدید کرد: «اگر ترکیه در مبارزه با داعش با غرب مشارکت نکند، به روابط صلح‌آمیز خود با دولت پایان می‌دهیم. من تمام ترک‌هایی را که مایلند روابط صلح‌آمیز و مسیر دموکراتیک پابرجا بماند، به داشتن احساس مسئولیت نسبت به عین‌العرب فرامی‌خوانم.»
نهایتاً مخالفت‌ها کاری از پیش نبرد و اردوغان تصمیم گرفت به ائتلاف آمریکایی ضدّ داعش بپیوندد. آمریکا فعلاً در شهر اینجرلیک واقع در جنوب ترکیه یک پایگاه هوایی مستقر کرده است.
خبرگزاری بیلد در گزارشی، این اقدام ترکیه را "چرخش ناگهانیِ یک عضو ناتو" نامید و دلایل احتمالی آن را به باد انتقاد گرفت. این خبرگزاری به نقل از "هارالد کوجت" (Harald Kujat) فرمانده اسبق ناتو و بازرس کل ارتش آلمان نوشت:
هدفی که ترکیه از عضویت در ائتلاف ضدّ داعش دنبال می‌کند، هنوز نامشخص است. احتمالاً دولت آنکارا با این اقدام، قصد حل مشکلات خود را دارد:
الف) ممانعت از هجوم سیل پناهندگان
رجب طیب اردوغان اواخر سپتامبر در سازمان ملل اعلام کرد ترکیه با هجوم 1.5 میلیون پناهنده روبروست. داعشی‌ها باعث شدند بسیاری از کردها از عراق و سوریه به ترکیه سرازیر شوند و این سیل پناهندگان، ترکیه را مستأصل کرده است.
سربازان ترک می‌کوشند تا جلوی پناه‌جویان سوری به ترکیه را بگیرند
ب) حفظ جان سربازان خودی
در 35 کیلومتری مرز شمال سوریه بنای باشکوهی به نام آرامگاه "سلطان سلیمان شاه" وجود دارد که یگان‌های ویژه ارتش ترکیه مسئول حفاظت از آن هستند. این محدوده توسط حدود 1000 داعشی محاصره شده است. کارشناسان معتقدند تازه روز پنجشنبه و با پیوستن ترکیه به ائتلاف ضدداعش بود که ارتش در صورت حمله احتمالی داعش، حفظ جان این سربازان را تضمین کرد.
ج) کاهش تأثیر کردها
نیروهای دفاع مستقل کُرد، قبلاً موفق شده بودند در جریان بحران سوریه، کنترل بخش‌هایی از مرز سوریه-ترکیه را به دست بگیرند. البته آن‌ها از تجهیزات سنگین برخوردار نیستند و فقط با اسلحه و تفنگ می‌جنگند. با این وجود ترکیه، تا حدّ امکان از تجهیز سیستماتیک کردها و تشکیل حکومت خودمختار کردستان (که به معنی تجزیه بخشی از ترکیه است) جلوگیری خواهد کرد.
تروریستهای داعش اکنون از سه طرف به شهر کردنشین "عین العرب" نزدیک شده و تنها چندکیلومتر با آن فاصله دارند. به تازگی 150 هزار کُرد این منطقه به ترکیه فرار کرده‌اند. اوج این ناآرامی‌ها طی دو هفته اخیر بوده و تروریست‌ها هر لحظه از غرب و جنوب شرقی به این منطقه نزدیکتر می‌شوند.
نیروهای کرد در داخل شهر خود را برای مبارزات خیابانی، در صورتی که داعش بتواند آخرین مرزهای دفاعی عین‌العرب را بشکند، آماده می‌کنند؛ هرچند سلاح‌های ابتدایی ایشان با تانک‌ها و تجهیزات مدرن تروریست‌ها قابل مقایسه نیست.
د) ضربه زدن به نظام قدرتمند سوریه
خبرگزاری آلمانی "تسایت" روز دوشنبه در گزارشی به یکی از اصلی‌ترین انگیزه‌های پشت‌پردۀ ترکیه در ژست جدیدِ مبارزه با داعش پرداخته و می‌نویسد:
به جرأت می‌توان گفت که ترکیه هیچ‌وقت مانند امروز و به بهانۀ مبارزه با داعش نمی‌توانسته سربازان نظامی و تانک‌های جنگی خود را در منطقه حائل در مرز سوریه مستقر کند. پیشرفت نظامیان ترکیه تا سوریه، سیگنال روشنِ "اعلان جنگ"، نه با داعش، بلکه با "بشار اسد" است.
شایان ذکر است در سال 2013 ترکیه در کنار فرانسه، جزو معدود کشورهایی بود که در یارکشی برای حمله به سوریه، به سمفونی جنگ آمریکا ملحق شد.
*** آیا ناتو، ترکیه را به چشم سایر اعضاء می‌بیند؟
ارتش ترکیه دارای 700 هزار سرباز است و این تعداد، پس از ارتش آمریکا بیشترین شمار سرباز در بین کشورهای ناتوست. علاوه بر این نیروهای ارتش ترکیه بسیار ورزیده و مسلّح ارزیابی می‌شوند. نیروی هوایی دارای جت‌های جنگی پیشرفته تیپ اف-16 است که آمریکا و استرالیا هم در جنگ با داعش از همین جت‌ها استفاده می‌کنند.
براساس مفاد پیمان ناتو، اگر داعش به ترکیه تجاوز کند، سایر کشورهای عضو موظفند این حمله را تجاوز به کشورهای خودشان تلقی کرده و به یاری ترکیه بشتابند. اما دولت اردوغان بر حسب تجربه، خوب می‌داند که غربی‌ها از تنها گذاشتنش ابایی ندارند. به طور مثال حتی گمانه‌زنی درباره قطع کمک‌های نظامی آلمان به ترکیه، کابوس وحشتناکی برای آن رقم خواهد زد.
به گفته "هارالد کوجت" ترکیه اکنون در شرایط سختی قرار گرفته و اگر کوچکترین اقدام سرخودانه‌ای از ارتش این کشور سربزند، علی‌رغم بند 6 پیمان ناتو، احتمال اینکه هم‌پیمانانش به هر دلیلی پشت وی را در برابر تجاوز تروریست‌ها خالی کنند، کم نیست.
"گیدو اشتاین‌برگ" کارشناس تروریسم و داعش در مصاحبه با رادیو آلمان به جایگاه نامطلوب دولت آنکارا در اذهان بین‌المللی اشاره کرده و می‌نویسد: این ترکیه که اکنون به لشکر مبارزه با تروریسم پیوسته، همان ترکیه‌ای است که در گذشته‌ای نه چندان دور، برای اسقاط نظام سوریه، با هم‌قطاران داعش مانند "جبهه النصرة" همکاری داشت. دو سال پیش به مدد دولت آنکارا، مرز سوریه-ترکیه محل رفت‌وآمد آزادانه و جولان تروریست‌ها بوده است.
گزارش از طاهری
انتهای پیام/
