در بین کشورهایی که با ایران مرز مشترک دارند، هر یک به فراخور هم مرزی با جمهوری اسلامی ایران به اشکال مختلفی یا از امنیت برخوردار شده‌اند و یا از ناامنیشان کاسته شده است.

در این بین پاکستان علی‌رغم تلاشهای دولت جمهوری اسلامی برای ایجاد امنیت در مرزهای مشترک دو کشور، که وظیفه‌ای دو جانبه است، نوعی از سهل‌انگاری را به خرج داده که مقداری هم بوی کارشکنی برای تداوم ناامنی را می‌دهد، فرصت فعالیت برای گروههای تروریستی نظیر جیش العدل و شهادت مرزبانان و خدمتگزاران نیروی انتظامی امری است که در سایه عدم مشارکت پاکستان در ایجاد امنیت در مرزهای مشترک رخ داده است، و نیازمند این است که وزاری خارجه و مسولین امنیتی هر دو کشور با افزایش تعاملات و همکاری‌های مشترک ویروس ترور را از منطقه مرزی خود دور نمایند.

محمود رضا امنینی طی یادداشتی اختصاصی برای باشگاه خبرنگاران جوان به ضرورت بررسی و حل این موضوه پرداخته است که متن آن به شرح ذیل است

تأمين امنيت مرزها مقوله بسيار پيچيده اي است كه نيازمند همكاري و تعامل دولت هاي داراي مرز مشترك است. امنيت، نياز توسعه متوازن است و بازدارندگي از تهديدات براي تقويت امنيت از طريق رايزني و همكاري با كشورهاي همجوار امكان پذير است. يكي از مواردي كه مانع همگرايي ايران و پاكستان در منطقه مي شود و بشدت بر امنيت انساني تأثير مي گذارد مسأله ناامنی مرزي ميان دو كشور است كه اين ناامنی از سوي گروه‌هاي مستقر در پاكستان صورت مي‌گيرد. هجوم متداول گروه هاي تروريستي با عناوين مختلف از سمت مرزهاي پاكستان به سوي مرزهاي ايران موجي از ناامني، ترس و وحشت را براي ساكنين مرزهاي دوكشور در پي دارد.

در همین رابطه بعد از فروکش کردن ناآرامی‌های ناشی از فعالیت‌های تروریستی و تخریبی گروهک جندالشیطان (جندا...) در نواحی مرزی ایران و پاکستان بار دیگر زمزمه های تهدید و ارعاب در این نواحی با گروگان‌گیری مرزبانان ایرانی در اسفند 92 توسط گروه جیش‌العدل احیا شد. با این حال حوادث این ناحیه به آزادی چهار مرزبان و البته نامعلوم ماندن سرنوشت یکی از آنها ختم نشد و مهر ماه امسال نیز در پی حادثه تروریستی 3 تن از مأمورین نیروی انتظامی کشورمان در سراوان سیستان و بلوچستان به شهادت رسیدند. اخیرا نیز درگیری با اشرار مسلح در سیستان و بلوچستان موجب شهادت دو تن دیگر از مرزبانان کشور شد که با توجه به روند رو به افزایش این حوادث باید گفت: تنش و ناامنی کم سابقه ای در مرزهای شرقی کشور شاهد هستیم.

البته این تنش‌ها صرفا به مسائل تروریستی محدود نمی‌شود و مسأله قاچاق مواد مخدر و قاچاق كالا از ديگر مواردي است كه دو كشور ايران و پاكستان با آن دست به گریبان و براي مهار آن نيازمند يك همكاري نزديك و سازنده هستند. بخصوص اينكه اين دو كشور در جوار خود بزرگترين قطب توليد مواد مخدر (افغانستان) و انواع قاچاق‌ها را دارند. مواد مخدر همواره از دغدغه هاي جدي و اساسي براي ايران بوده است حال آنكه دولتمردان پاكستان به دليل وجود مشكلات و چالش‌هاي سياست داخلي كمتر به آن پرداخته‌اند و تا كنون براي مبارزه با معضل مواد مخدر از اولويت هاي اساسي در سياست‌گذاري‌ها برخوردار نبوده است.

با توجه به مشکلات فوق باید گفت، راهکار حل ناامنی‌های مرزی ایران و پاکستان را باید عمدتا در تقویت سیاست‌های امنیتی دولت پاکستان و همکاری‌های دو کشور خلاصه نمود.

در این‌باره باید متذکر شد که حضور و فعاليت گروه هاي تروريستي در پاکستان تا حدودی به سياست‌هاي نادرست این كشور نیز بر مي‌گردد. كشور پاكستان كه خود درگير مسائلي همچون فرقه گرايي و قوم گرايي مي‌باشد و تغيير و تحولات سياسي آن پيش بيني ناپذير وگاهي همراه با كودتا است، ديگر نبايد مجال براي فعاليت گروه‌هايي دهد كه هدف آنها تضعيف قدرت داخلي كشور و آشفتگي روابط آن با همسايگان است. وظيفه دولتمردان اين كشور است كه ميدان براي حضور گروه‌هاي تروريستي ندهند و مانع فعاليت آنها شوند.

مطمئنا با حذف اين گروه‌ها، هم جايگاه پاكستان در بين كشورهاي منطقه تثبيت مي‌شود و وجهه بهتري نسبت به گذشته پيدا مي كند، و هم امنيت بيشتري در داخل اين كشور حكم فرما مي‌شود و در نهايت همسايه‌هاي اين كشور نيز در سايه امنيت شكل گرفته احساس راحتي مي كنند.

همچنین با توجه به اينكه بين ايران و پاكستان مرزي نسبتا طولاني وجود دارد و از آنجايي كه پاكستان در مرزهاي خود با هند و افغانستان نيز درگير مي‌باشد، نمي‌توان توقع داشت كه در تأمين امنيت مرزهاي خود با ایران مؤثر واقع شود؛ چرا كه اين كشور جداي از مسأله ناامني مرزهاي خود متأسفانه درگير آشوب‌هاي داخلي نيز مي باشد، لذا پيشنهاد مي‌شود كه تا حد زيادي دست ايران در تأمين امنيت مرزي دو كشور باز باشد و دولت پاكستان با حسن نيت پذيراي اين واقعيت باشد كه ايران توان بيشتري براي بر پا كردن امنيت مرزي را دارد. با همكاري مشترك دو كشور و حمايت سازمان ملل متحد براي كمك رساني به پاکستان اين مسأله تا حد زيادي قابل حل شدن است.

در آخر باید گفت: مناسبات ايران و پاكستان به دلايل متعدد از اهميت ويژه‌اي برخوردار است؛ زيرا علاوه بر همسايگي و داشتن مرزهاي طولاني، داراي مشتركات فرهنگي مذهبي و امنيتي نيز مي باشند، لذا مي طلبد كه نسبت به امنيت يكديگر بيشتر تلاش كرده و به يكديگر اعتماد داشته باشند.

یادداشت: محمود‌رضا امینی

انتهای پیام/