به گزارش
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، محرم، ماه پیروزی خون بر شمشیر است و ماهی است که شور حسینی در جانهای بیدار غلیان مییابد و فرصتی است تا دوباره وجدانهای آگاه به اصل خود سرک کشیده و نسبت به واقعیت هستی بیشتر اندیشه کنند و حساسیت نشان دهند. یکی از ابزار و وسائلی که میتواند به این مساله کمک کند و اهداف قیام خونین حسین بن علی(ع) را روشن کند، کتاب است.
حال در این بین بویژه در حوزه مسالهای به اهمیت عاشورا قاعدتا کتب تاریخی و مستند بیشترین رجوع را خواهند داشت اما نکتهای باید مورد توجه قرار بگیرد و آن هم عدم اقبال نسل جوان و نوجوان به کتب تاریخی و روایی است، زیرا متون تاریخی معمولا خشک و تخت نگارش یافته و کمتر فاقد جذابیتهای نگارشی و ادبی هستند. از همین رو برای انتقال مفاهیم مهم تاریخی بویژه تاریخ شیعه توجه به ظرافتهای ادبی اهمیت بسزایی دارد.
سیدمهدی شجاعی، نویسندهای شناختهشده در عرصه ادبی بوده و با آثار گوناگونی که از خود بر جای گذاشته یکی از آن دست نویسندگانی است که ظرافتهای ادبی را توام با تاریخ مکتوب شیعه کرده تا حقایق تاریخی و اعتقادی را بر جان تشنه مخاطب بویژه نسل جوان بریزد.
«کشتی پهلوگرفته»، «پدر، عشق و پسر»، «سقای آب و ادب» و تعداد دیگری از کارهای وی که با آثار مکتوب مستند شیعه پیوند دارد از جمله همین آثار است که با استفاده از متن تاریخ و شیوایی خدادادی که در قلم وی موج میزند مطالعه واقعیتهای تاریخی شیعه را برای نسلی که نسبت به آنها بیاطلاع یا بگوییم کماطلاع است، راحت کرده است.
«سقای آب و ادب» روایتی مستند از زندگی پربرکت ماه نورانی فرزندان هاشم، کتابی است که نه میتوان گفت رمان است و نه میتوان به آن عنوان کتاب روایی و تاریخی را نسبت داد. این کتاب متنی ادبی است که با استفاده از منابع شیعه مخاطب را در دل زیباییهای ادبی برده و در ناخودآگاه وی تاثیری از جنس حقیقت و آزادگی میگذارد. این کتاب یک منبع تاریخی قابل اتکا درباره زندگانی یار باوفای سیدالشهدا(ع) است که در قالب یک متن ادبی نشسته و خواننده را با خود از کودکی تا علقمه میبرد و با مصائب جانکاه علمدار لشکر 72 نفره اباعبدالله الحسین(ع) آشنا میکند.
«سقای آب و ادب» کتابی است که خواننده بدون هرگونه درگیری مستقیم با متن تاریخ میتواند حوادث و مصائب وارد شده بر حضرت عباس بن علی(ع) در کربلا را مرور کند. نویسنده «سقای آب و ادب» نسبت به این مساله مطلع است که خواننده با بخشی از زندگی قمر بنیهاشم آشنا است و دانستههای خود را صحیح و خدشهناپذیر میپندارد و از همین رو سعی میکند با استفاده از متن تاریخ به برخی از آن دانستهها رنگی از مستند بودن بدهد و باورهای مخاطب را با سند قرین کند و وی را نسبت به دانش خود مطمئن سازد.
«سقای آب و ادب» در 10 فصل نوشته شده است: عباس علی، عباس امالبنین، عباس عباس، عباس سکینه، عباس مواسات، عباس زینب، عباس ادب، عباس حسین، عباس فرشتگان، عباس فاطمه که عناوین هر فصل به شرحی است که از نظر گذشت. در هرکدام از این فصول نویسنده سعی داشته تا حضرت ابوالفضل العباس(ع) را با استفاده از یکی از شخصیتهای تاریخ اسلام روایت کند و زوایای گوناگونی از شخصیت نورانی سردار امام حسین(ع) را به مخاطب نشان دهد.
اگر بخواهیم درباره این کتاب نگاهی از جنس محرم و مجالس روضه داشته باشیم، باید گفت که سیدمهدی شجاعی با زیرکی و توانایی قلم خود مخاطب را میخکوب متن کتاب میکند و این مساله تا اندازهای مشهود است که ممکن است نم اشکی بر چشم خواننده بیاید و خود را در فضای روضه و هیات حس کند. این مساله به قدری جدی است که ممکن است مخاطب مانند برخی جلسات روضه و عزاداری که تاب شنیدن سخنان واعظ را ندارد مجبور باشد کتاب را ببندد و خواندن و پرواز در عوالم سقای ادب را به فرصتی که شور حسینی فروکش کرده است موکول کند.
شاید اگر بخواهیم این کتاب را در یک جمله معرفی کنیم باید گفت شب تاسوعا در یک کتاب.
در هر فصل رفت و برگشت روایی متعدد و متنوعی دیده میشود و در حرکتی سیال، راویان جای به هم میدهند و شکستها به سرعت خوانش میافزاید و زوایایی جدید از مفهوم را روشن میکند اما آنچه این کتاب را از حیث محتوا با دیگر آثار شجاعی متمایز میکند، بیشتر در فصل عباس فرشتگان به چشم میآید.
در سایر فصول نویسنده دقیق و کامل براساس مستندات تاریخی به روایت زندگی حضرت عباس(ع) میپردازد اما در فصل نهم، شجاعی شیوهای جدید را پیش میگیرد، روایتی متفاوت، مفاهیمی جدید و نگاهی نو به شخصیت حضرت عباس بن علی(ع). فصل عباس فرشتگان که بیش از یکسوم کتاب را تشکیل میدهد فصلی است که کمتر سند روایی بر آن دلالت دارد و حاصل تراوشات خلاقانه و ادبی شجاعی است و شاید بتوان این فصل را زبان حالی با قلم سیدمهدی شجاعی دانست.
«سقای آب و ادب» در خوانش بسیار روانخوان است و خواننده در صورت در دست گرفتن کتاب برای مطالعه به سرعت آن را به پایان میبرد. کتاب «سقای آب و ادب» که اثری به قلم سیدمهدی شجاعی است توسط انتشارات کتاب نیستان در 264 صفحه و با قیمت 11000 تومان روانه بازار نشر شده که در این ماه محرم و روزهای منتهی به عزای اولاد اشرف آدم(ع) فرصتی مغتنم است تا روضهای به سبک کتاب داشته باشیم./وطن امروز